نظام آموزش، تحقیقات و فناوری گرجستان

فصل دهم:  نظام آموزشی

گرجستان به روند بولونی ملحق شده و عضو کنواسیون لیسبون می باشد. سیستم آموزشی گرجستان به سه دسته عمومی، حرفه و فنی و عالی که کاملا مطابق با استانداردهای اروپایی است تقسیم شده است. در گرجستان، دیپلم های آموزش متوسطه و کالج فنی و حرفه ای و مدرک آموزشگاه های عالی توسط کشورهای اروپایی و ایالات متحده آمریکا به رسمیت شناخته شده است. سازمان های         بین المللی، وزارت علوم و آموزش گرجستان، وزارت کشور، وزارت دفاع و وزارت دادگستری گرجستان را خالی از فساد دانسته است. مطابق تحقیقات سال 2012 که توسط توسط سازمان GALLUP صورت گرفته است، 69 درصد مردم گرجستان از اصلاحات انجام شده در سیستم آموزشی حمایت کرده و نسبت به وزارت علوم و آموزش گرجستان اعتماد خود را ابراز داشته اند.

در گرجستان 2086 مدرسه دولتی و 226 مدرسه خصوصی وجود دارد. حدود 600000 دانش آموز و 59000 معلم در این مدارس فعالیت می کنند. سازمان های بین المللی، گرجستان را جزو پنج کشور اولی دانسته اند که به سهولت به سیستم آموزشی دسترسی دارد. به خاطر اصلاحات موفقیت آمیز در سیستم آموزشی، گرجستان برای دومین بار به عنوان معاونت ریاست شورای مرکزی دفتر بین المللی آموزش یونسکو انتخاب شده است. شایان ذکر است ریاست این دفتر در حال حاضر به عهده کشور نروژ است.

اصلاحات در جدول تامین مالی آموزش متوسطه، یکی از بخش های موفقی است که توسط بانک جهانی، شناخته شده است. در گرجستان، دولت برای هر دانش آموز یک سرانه ای مالی را تعیین می نماید که مختص آن دانش آموز بوده و به طور رایگان در اختیار دانش آموز قرار می گیرد و دانش آموز خود تصمصم می گیرد که در مدسه دولتی یا خصوصی درس بخواند. 11 درصد مدارس گرجستان خصوصی بوده و حدود 10 درصد دانش آموزان در این مدارس تحصیل می کنند. از لحاظ تعداد مدارس خصوصی، گرجستان یکی از کشورهای پیشتاز در اروپا می باشد.

مدارس عمومی در گرجستان توسط شورای امنا مدیریت می شود که ترکیب آن از والدین، معلمین و دانش آموزان تشکیل می شود. هیات امنا بودجه مدرسه و آیین نامه داخلی مدرسه را تدوین می کند. این شورا هم چنین مدیر مدرسه را برکنار و منصوب می کند. نامزد های دارای مجوز، توسط وزیر علوم و آموزش گرجستان به این شورا معرفی می شوند.

بر اساس تحقیقات صورت گرفته توسط اتحادیه اروپا در سال 2011، 78درصد مردم  گرجستان بر این باورند که در مدارس گرجستان محیط امن وجود دارد و این شرایط به خاطر راه اندازی سیستم ناظران در مدارس است. به خاطر راه اندازی این سیستم موارد همچون زورگویی 94 درصد و همراه داشتن سلاح 97 درصد کاهش یافته است. هم چنین تخریب امکانات مدارس 98 درصد کاهش را نشان می دهد. اتحادیه بین المللی ناظران آمریکا(NASRO) فعالیت ناظران مدارس گرجستان را عالی ارزیابی کرده است. بنا به این ارزیابی، تصمیم در خصوص عضویت گرجستان در این اتحادیه بین المللی اتخاذ گردید.

بر اساس ابتکار جدید وزارت علوم و آموزش گرجستان، والدین می توانند کودکان خود را از سن 6 سالگی، به مدرسه بفرستند، البته این امر اختیاری بوده و والدین در صورت علاقه این کار را انجام خواهند داد. ارزیابی ها در گرجستان نشان داده است کودکانی که از سن 6 سالگی به مدرسه می روند با کودکانی که از سن 7 سالگی به مدرسه می روند به طور یکسان به نتایج آموزشی نایل می شوند. لازم به ذکر است 52 درصد والدین در سال 2011 تصمیم گرفتند فرزندان خود را در اتمام سن 5 سالگی به مدرسه بفرستند. همچنین از سال 2011 هر دانش آموزی که وارد مدرسه می شود از رییس جمهور یک دستگاه رایانه(نوت بوک) همراه با برنامه و بازی های آموزشی هدیه می گیرد.

از سال 2011 طرح آموزش ملی جدید راه اندازی شد که در تدوین آن معلمین شرکت داشته اند. طرح آموزش ملی جدید توسط کارشناسان بین المللی و یونسکو به رسمیت شناخته شده است. براساس طرح آموزش ملی، ورزش جایگزین درس تربیت بدنی شده است. همچنین لیگ های ورزشی در مدارس مختلف راه اندازی شده است. بر اساس طرح آموزش ملی، دروس جدید از جمله فرهنگ جهانی و دفاع غیره نظامی نیز در مدارس تدریس می شود.

براساس ابتکار وزارت علوم و آموزش و وزارت کشور، دانش آموزان سال یازدهم     می توانند در مدارس، درس راهنمایی و رانندگی را فراگرفته و در صورت قبولی در امتحان مربوطه و رسیدن به سن 17 سالگی در امتحان شهری شرکت کرده و بطور رایگان گواهی نامه دریافت نمایند.  

اصلاحات در کتب درسی از سال 2011 شروع شده و در سال 2012 به پایان       می رسد. براساس طرح آموزش ملی جدید، کتب درسی برای دانش آموزان اول الی ششم به شیوه جدید تدوین شده که حداکثر قیمت آن 10 لاری، حدود 27000 تومان می باشد. از سال 2012 الی 2013 کتب درسی جدید برای دانش آموزان 7 الی 12 سال تدوین می شود که قیمت آن زیر 10 لاری حدود 27000 تومان       می باشد. دانش آموزان خانواده های فقیر، از سال اول تا داوزدهم کتب درسی را رایگان از دولت دریافت می کنند. شایان ذکر است مقطع ابتدایی در گرجستان 4 سال و متوسطه 8 سال است.

بر اساس اصلاحات صورت گرفته از سال 2011 تدریس زبان انگلیسی از سال اول در مدارس گرجستان اجباری شده است. بر اساس نتایج ارزیابی ملی، دانش آموزان از سال اول، زبان انگلیسی را فرا خواهند گرفت. روش تدریس زبان انگلیس در مدارس بر اساس کتاب «ماک میلان» می باشد.

از ژانویه سال 2012 کتابخانه الکترونیکی وزارت علوم و آموزش راه اندازی شده است. در این کتابخانه کتب درسی لازم برای دانش آموزان و معلمین جمع آوری شده است.

طرح skoool.ge با همکاری یکی از  بزرگترین شرکت ها به نام intel راه اندازی شده است. تمام مطالب الکترونیکی ریاضی، فیزیک، شیمی و بیولوژی در این سیستم جمع آوری شده است. منابع الکترونیکی که برای دانش آموزان گرجی ایجاد شده است عبارت است از:         www.buki.ge، www.skoool.ge، www.el.ge.    

از سال 2010 طرحی به نام «تدریس و آموزش با گرجستان» با موفقیت اجرا       می شود. در قالب این طرح معلمین از آمریکا، کانادا، انگلیس و استرالیا در کنار معلمین گرجی در همه مناطق گرجستان زبان انگلیسی را تدریس می نمایند. طی دو سال اخیر بیش از 2500 معلم انگلیسی زبان در این طرح شرکت نموده اند. در نتیجه این اصلاحات، سطح زبان انگلیسی بالا رفته و بر نتایج امتحانات نهایی مدارس و همچنین کنکور سراسری نیز تاثیر بسزایی داشته است.

از سال 2012 طرحی به نام «زبان گرجی برای موفقیت آینده» راه اندازی شده که منظور از آن تقویت آموزش زبان گرجی در منطقه «کومو کارتلی» و جاواختی است. حدود 500 معلم داوطلب گرجی، زبان و ادبیات گرجی را با کتب درسی جدید و تدوین شده بر اساس استاندارد های معاصر در مدارس غیر گرجی تدریس می کنند. معلمین داوطلب در خانواده های محلی اقامت داشته و حتی به ساکنین محلی در آموزش زبان گرجی یاری می رسانند. بعد از آغاز این طرح، تعداد نمایندگان      اقلیت های ملی مایل به ادامه تحصیلات در آموزشگا های عالی و مؤسسات حرفه ای گرجستان 230 برابر افزایش یافته است. همچنین «خانه های زبان گرجی» به منظور آموزش زبان گرجی تاسیس شده است.

دانش آموزان مدارس با روش های مختلف برای آموختن موفقیت آمیز و متمایز تشویق می شوند. به دانش آموزانی که در مقطع متوسطه دروس را با نمرات 10 قبول شوند، مدال طلا و نقره تقدیم می شود و در مقطع پایه ای رئیس جمهور یک دستگاه رایانه را به آنها اهدا می کند. دانش آموزانی که با موفقیت در المپیاد مدارس شرکت کنند تقدیر نامه و جوایز پولی به مبلغ 1000، 700، 500 لاری را دریافت می نمایند. دانش آموزان ممتاز بطور رایگان در اردو های تابستانی شرکت می کنند. در چنین اردو هایی سال گذشته 600 دانش آموز شرکت نمودند. از این تعداد 120 دانش آموز ممتاز برای آموزش زبان انگلیسی به انگلیس اعزام شدند. همچنین مشارکت فعال دانش آموزان در المپیاد های بین المللی از جانب دولت تشویق می شود. از سال 2010 دانش آموزان گرجستان از همه الامپیاد های بین المللی با کسب جوایز بازگشتند. آنها در ریاضی و آی تی، به موفقیت های خاصی نایل شدند و با تقدیر نامه و جوایز پولی به مبلغ 5000، 3000، و 2000 لاری تشویق می شوند.

علاوه بر این از سال2012 به همت وزارت علوم و آموزش و سازمان تحقیقات  هسته ای اروپا  (CERN)  اردو های بین المللی تابستانی راه اندازی شده و دانش آموزان با راهنمایی دانشمندان فعال در آن سازمان، دانش خود در علوم تجربی و آی تی را افزایش می دهند.

از سال 2011 مسابقه بین المللی دانش آموزان مخترع تحت عنوان «لئوناردو داوینچی" برگزار می شود.

از سال 2010 مدارس اختصاصی فیزیک و ریاضی با آموزش ویژه علوم تجربی و ریاضی و فیزیک احیا شده است.

ظرف سال 2012   23 مدرسه جدید ساخته و حدود 600 مدرسه تعمیر می شود. گرجستان برای دانش آموزان گرجی در اروپا بالاترین تعداد رایانه دارد (1 رایانه برای 7 دانش آموز) و همه مدارس دولتی و خصوصی در گرجستان به شبکه اینترنت وصل شده هستند.

امسال 11000 دستگاه رایانه جدید و 1500 دستگاه school box (دستگاه معاصری است که ارتباط ثابت بین مدرسه و سرور مرکزی را تأمین می نماید و همچنین فرصت می دهد به مدرسه سرویس های الکترونیکی محلی داشته باشد) اضافه می شود.

آزمایشگاه های معاصر فیزیک، شیمی و بیئولوژی در مدارس همه شهر ها و شهرستان ها نصب شده است.

امسال 200 هزار عدد نیمکت و 5000 تخته سیاه جدید در اختیار مدارس قرار می گیرد.

در سال 2012 «اتاق های آینده» مجهز با تکنولوژی ها و دستگاه های مدرن در 100 مدرسه افتتاح می شوند.

همه دانش آموزان سال 12 برای دریافت دیپلم مدرسه امتحانات نهایی را در 8 مواد درسی از جمله زبان و ادبیات گرجی، زبان خارجی، ریاضی، شیمی، فیزیک، بیئولوژی، تاریخ و جغرافیا می دهند.

امتحانات نهایی مدرسه به وسیله رایانه Computer Adaptive Testing (CAT) برگزار می شود. بنابه گزارش سازمان بین المللی CITO گرجستان از نظر برگزاری امتحانات مدرسه به وسیله مدرنترین فن آوری ها یکی از اولین کشورها است.

روند دریافت مجوز برای معلمین مدارس تا سال 2014 اختیاری است اما داشتن چنین مجوز از سال 2014 اجباری می شود و تنها معلمین دارای چنین مجوز حق تدریس در مدارس خواهند داشت.

       معلمین دارای مجوز تدریس مبلغ 75 لاری را به عنوان اضافه کار می گیرند.

       در صورت دادن امتحان زبان انگلیسی و کامپیئوتر 125 لاری بر حقوق معین اضافه می گردد.

       در صورتیکه معلمین دروس علوم تجربی امتحانات آزمایشگاهی را با موفقیت دهند، 75 لاری بر حقوق معین اضافه می گردد.

       میزان حقوق 25 در صد معلمین با بهترین نمرات در امتحانات 1000 لاری می باشد.

       180 لاری بر حقوق معین معلم راهنما اضافه می گردد.

       معلمینی که به دو زبان تدریس می کنند 200 لاری اضافه می گیرند.

       معلمین که در طرح «تدریس و آموزش با گرجستان» شرکت می کنند 500 لاری را به عنوان اضافه کار دریافت می کنند.

دولت از توسعه حرفه ای معلم مراقبت می کند. هر معلم فرصت دارد دوره های دانش آفزایی رایگانی در «خانه های معلم» مستقر در تفلیس و کوتائیسی بگذارانند. تا آخر سال جاری چنین «خانه های معلم» در آخالتسیخه، باتومی و زوگدیدی نیز افتتاح می گردند.

دولت برای  ارتقای سطح دانش زبان انگلیسی معلمین آنها را به دوره فشرده زبان انگلیسی اعزام می نماید و همچنین معلمین فیزیک در مرکز علمی بین المللی (سازمان تحقیقات هسته ای اروپاییCERN) که معروفیت جهانی دارد دوره های دانش افزایی را می گذارنند.

روزنامه اینترنتی آموزش و اطلاع رسانی تخصصی www.mastsavlebeli.ge برای همه معلمین همه مدارس دولتی گرجستان در دسترس می باشد. علاوه بر این همه مدارس دولتی گرجستان مجله تحت عنوان «معلم» که توسط مرکز ملی توسه حرفه ای معلمین وزارت علوم و آموزش منتشر می شود دریافت می کنند.

همه معلمین مدارس دولتی گرجستان توسط دولت گرجستان بیمه می شوند.

دولت به توسعه آموزش مشمول (inclusive) را که توسط دولت نروژ شناخته شده مساعدت می کند. دولت نروژ در کمک به اجرای این محور اصلاحات خیلی فعال می باشد.

از سال 2012 هر تبعه گرجستان مایل به آموزش حرفه ای جدید در کالج های فنی حرفه ای دولتی و خصوصی از دولت کمک هزینه به مبلغ 1000 لاری را دریافت می کند. دریافت کمک هزینه ها از طریق مرکز اطلاع رسانی کالج های فنی-حرفه ای وزارت علوم و آموزش صورت می گیرد.

5 کالج فنی-حرفه ای یعنی دو کالج در تفلیس و بقیه در منطقه امبرولائوری، کبولتیو ازورگتی در سال 2012 افتتاح می شوند.

آمار اشتغال بعد از کسب آموزش فنی حرفه ای در گرجستان 64 در صد است.

لازم به ذکر است که نظریه آموزش فنی-حرفه ای طبق استاندارد های اروپایی و با مساعدت اتحادیه اروپا تدوین گردید.

در دو کالج فنی-حرفه ای (در کاچرتی، در کابولتی) خوابگاه رایگان برای دانشجویان از مناطق کوهستانی دایر شده است.

هر کالج فنی-حرفه ای مجهز به دستگاه های معاصر و پاسخ گوی درخواست های جدید آموزش حرفه های جدید می باشد.

به ابتکار وزارت علوم و آموزش طرح جدید «دوره های باز آموزی» اجرا می شود و در قالب آن در 20 شهر گرجستان دوره های باز آموزیی برای 20 هزار نفر برگزار می گردد. شرکت کنندگان در این طرح دوره های آموزش زبان انگلیسی و کامپیئوتری و همچنین دوره تخصص حرفه ای را می گذارنند.

داوطلبان دانشگاه برای پذیرفتن در آموزشگاه های عالی 4 امتحان در زبان گرجی، زبان خارجی، استعداد های عمومی، و یک امتحان ماطبق با دانشگاه انتخاب شده می دهد. بانک جهانی امتحانات ملی را به یکی از اصلاحات موفقیت آمیز در گرجستان شناخت.

دولت ناشی از نتایج امتحانات و رشته های اولویتدار تحصیلات دانشجویان را با کمک هزینه های 100، 70، 50 و 30 در صدی تأمین مالی می نماید. دانشگاه های علوم تجربی و مهندسی اولویتدار هستند.

در سال 2011 درخواست به دانشگاه های مهندسی با 102 در صد و علوم تجربی با 46 در صد افزایش یافته است.

لازم به ذکر است که در اروپا و فزای شوروی گرجستان از لحاظ کسب آموزش عالی یکی از ارزانترین کشور یعنی با هزینه تحصیلی خیلی پایین محسوب می شود. در آموزشگاه های عالی دولت برای دانشجویان از خانواده های بی بضاعت کمک هزینه اضافی را اختصاص می دهد.

داوطلبان ارمنی زبان و آذری زبان اتباع گرجستان برای پذیرفتن در آموزش های عالی فقط امتحان استعداد های عمومی (به زبان آذری و یا به زبان ارمنی) داده در رشته های مورد علاقه پذیرفته می شوند. آنها ظرف یک سال درس های آموزش فشرده زبان گرجی داشته و از سال تحصیلی بعدی بدون امتحان آموزش زبان گرجی را در دانشکده مورد علاقه ادامه می دهند.

از سال 212  40 استاد مدعو از دانشگاه های معتبر جهانی برای درس دادن به دانشگاه دولتی جاواخیشویلی دانشگاه دولتی فنی، دانشگاه دولتی پزشکی و دانشگاه دولتی ایلیا وارد به گرجستان می شوند.

تعداد داوطلبان خارجی برای تحصیل در آموزشگاه های عالی گرجستان با 300 در صد افزایش یافته است.

وزارت آموزش و علوم برای دانشجویان ممتاز تحصیل در مقطع فوق لیسانس و اقامت در آموزشگاه های عالی معتبر جهانی را تأمین مالی می نماید. طبق این طرح تا آخر سال 2011 حدود 400 نفر دانشجویان گرجی دوره فوق لیسانس در خارج از کشور را گذارانده اند.

از سال 2012 مؤسسات آموزشی که توسط دولت گرجستان تأسیس شده است به صورت شخص حقوقی غیر انتفاعی فعالیت می کنند که باعث استقلال، انعطاف پذیری و آزادی در فعالیت می شود.

از سپتامبر سال 2012دانشگاه فنی بین المللی در باتومی افتتاح شد که به شعبه دانشگاه آمریکایی معتبر در می آید و در حال حاضر زیرساخت آن ایجاد می شود.

دولت گرجستان سالانه 24 میلیون لاری برای مساعدت به توسعه و تحقیقات علمی اختصاص میدهد.

دانشمندان گرجی در فعالیت مرکز علمی بین المللی CERN (سازمان تحقیقات هسته ای اروپایی) شرکت میکنند. مشارکت کشور ما در این یکی از بزرگترین کنسرسیوم علمی جهانی از لحاظ نمودار میانگین در بین چند کشور اول جهان قرار دارد.

•        در قالب طحر اشتغال دانشجویان 25000 نفر دانشجوی لیسانس آموزش گاه های عالی ارزیابی شده از 20 ژوئیه الی 20 اوت سال 2012 مشغول به کار می شود. دانشجویان در اداره های دولتی، بخش خصوصی، شرکتهای حقوقی، موزه ها، ادارات پزشکی و نهاد های خودگردانی مشغول به کار می شوند. علاقمندان مشارکت در این طرح می توانند در سایت اینترنتی www.summer.job ثبت نام نمایند.

•        اجرای طرح حائز اهمیت بوده تا روش اشتغالزایی تابستان دانشجویان در گرجستان مانند کشورهای غربی ترویج می شود. (گزارش رایزنی فرهنگی  در تفلیس)

سیستم آموزشی و نظام آموزشی

نظام آموزشی گرجستان از سال 2004 دستخوش تغییرات مدرن سازی سخت و بحث بر انگیزی شده است. تا پیش از آن تاریخ پسران و دخترا ن نوجوان پس از اتمام دوره هشت ساله، می توانستند در مدرسه متوسطه كامل كه دوره آن دو سال بود به تحصیلات خود ادامه دهند و به كسب معلومات بپردازند و ط ی دو سال تحصیل در كلاس نهم و دهم دانش لازم را برای ورود به مؤسسات عالی آموزش بدست آورند.

در حال حاضر دوره تحصیلی به سه دوره ابتدایی ( 6 سال)، پایه (سه سال) و متوسطه ( 2 سال) تقسیم می شود كه دانش آموزان میتوانند به جای دو سال متوسطه 94 % درصد از كودكان، در رشته های فنی و حرفه ای تحصیل نمایند. در سال 2005 واجد شرایط سنی در مقطع دبستان و 83 % در مقطع متوسطه ثبت نام كردند. وزارت آموزش و پرورش گرجستان تعداد دان شآموزان محصل در مقطع دبیرستان در سال 85 % از كل دانش آموزان دبستان / 2004 را 565,900 نفر گزارش كرد. در همین سال 5 5% در مدارس آذری و / 5% در مدارس روسی 4 / و دبیرستانی در مدارس گرجی زبان، 5 %3/5 در مدارس ارمنی زبان تحصیل می نمودند.

علاوه بر شبكه وسیع مدارس روزانه، مدارس شبانه و مكاتب های برای تحصیلات عمومی وجود دارد كه علاقمندان می توانند در حین كار به كسب معلومات متوسطه نائل آیند. برای افرادی كه درس می خوانند، مؤسسات تولیدی شرایط لازم را برا ی تحصیل فراهم می سازند. نوجوانان دختر و پسر پس از به پایان رساندن مدرسه 9 ساله می توانند به مدارس تخصصی متوسطه وارد شوند و در صورتی كه آموزش 11 ساله را طی كنند و با گذراندن امتحان ورودی و اخذ نمره كافی كنند به مؤسسات عالی آموزش راه یابند. در سال 2008 در گرجستا ن 20 مؤسسه عالی آموزشی زیر نظر وزارت آموزش و علوم این كشور مشغول فعالیت هستند. علاوه بر دانشگاه تفلیس، دانشگاه فنی (پلی تكنیك ) سه مدرسه عالی كشاورزی و دانشكده پزشكی، هفت مدرسه عالی تربیت معلم، انستیتوی زبان های خارجی و سه مؤسسه عالی هنری مانند آكادمی هنر، كنسرواتوار، انستیتوی تئاتر و انستیتوی ورزشی نیز وجود دارد.

144 دانشجو در مؤسسات آموزش عالی این كشور از / 2005 تعداد 316 - در سال 6 جمله دانشگاه ها ثبت نام كردند. دانشجویان پس از چهار سال تحصیل، درجه با لیسانس و در صورت ادامه تحصیل تا 2 سال دیگر درجه فوق لیسانس را دریافت می نمایند. در حال حاضر، تحصیلات در دانشگاه های دولتی رایگان می باشد و تعداد مورد نیاز دانشجویان را دولت مشخص می كند. نحوه ورود دانشجویان به دانشگاه ها و مؤسسات علمی سراسری نیست و مطابق سیستم گذشته می باشد، بدین ترتیب كه دانشجویان پس از انتخاب رشته مورد نظر باید 2 تا 5 امتحان را به صورت شفاهی و كتبی با موفقیت بگذرانند. براساس نوع رشته انتخابی تعداد امتحانات ورودی متغیر است. در این نوع گزینش چنانچه داوطلبی در یكی از امتحانا ت ناموفق باشد مجبور خواهد بود سا ل تحصیلی بعد جهت شركت در امتحانات ورودی دانشگاه اعلام آمادگی نماید.

استادان در دانشگاه های دولتی، رسمی و در استخدام وزارت آموزش و پرورش هستند، اما استادان دیگری نیز از مراكز تحقیقاتی و مطالعات ی برای آموزش و تدریس به 288/ 8,8 % از كل بودجه كشور ( 7، صورت حق التدریس دعوت می شوند. در سال 2005 میلیون دلاری) به آموزش و پرورش اختصاص داده شد. 2005- تعداد مراكز آموزشی در سال 6 تعداد مؤسسات تعداد دانش آموزان و دانشجویان 76,416 پیش دبستان 1,214 326,597 مدارس ابتدایی 2,744 مدارس متوسطه رقم بالا مربوط به ابتدایی و متوسطه است 308,127 مدارس شبانه 14 آمار دقیقی در دست نیست.

مدارس دولتی متوسطه

(فنی- حرفه ای)

20,904 86

مدارس خصوصی متوسطه

(فنی- حرفه ای)

6,836 26

مؤسسات عالی دولتی

(از جمله دانشگاه ها)

113,801 25

مؤسسات عالی خصوصی

(از جمله دانشگاه ها)

30,512 146

سطح علمی و فرهنگی جامعه

طبق بررسی های آماری سال 2007 تمامی جمعیت بزرگسال گرجستان با سواد هستند. می توان گفت سطح علمی گرجی ها نسبتا بالاست. دانشمندان رشته ریاضی گرجستان مانند ن. موسخلی شویلی، و. كوپرادزه، ای. وكوا در كشورها ی خارجه نیز مشهور می باشند. كارهای علمی دانشمندان گرجی مربوط به قابلیت ارتجاع، معادلات انتگرال، مسائل مربوط به حدود در عملیات تحلیلی، معادلات دیفرانسیل نوع بیضی در توپولوژی دارای اهمیت علمی و ارز ش فوق العاده هستند، كه در مركز پژوهش های علمی در رشته نجوم در نقاط مرتفع كوهستانی قرار دارند. مسائل مربوط به فیزیك نور و تشعشعات كیهانی مطالعه می شود. در سال 1959 میلادی رآكتور اتمی پژوهشی شروع به فعالیت كرد. با این رآكتور مطالعات مربوط به تشعشعات رادیو اكتیویته انجام می گیرد.

كارهای اكتشافی و تجسمی در رشته جدید علم یعنی سیبرنتیك فیزیكی با موفقیت بسط و توسعه می یابند. گروه كاركنان انستیتوی سیبرنتیك بیش از 50 طرح مختلف بوجود آورده اند كه 25 فقره از آنها برای نخستین بار در دنیا بكار برده می شود. بررسی قطب های الكترو مغناطیسی و جاذبه زمین، پدیده های زلزله ای، ساختمان و تركیب قشر فوقانی بر طبق معلومات و اطلاعات ژئوفیزیكی، تكمیل اكتشافی ژئوفیزیكی، رادیو اكتیویته، سنگ های كانی و چشمه های آب معدنی، فیزیك، بارندگی و ابرها، حالات گوناگون، شدت تشعشات كیهانی، فهرست تقریبی مسائلی است كه بر طبق آن ها كارهای علمی و پژوهشی در رشته ژئوفیزیك در گرجستان انجام می گیرد.

ایجاد اسلوب و وسائل فنی برای حل مسائل مربوط به مبارزه با تگرگ زدگی از موفقیت های بزرگ ژئو فیزیكدانان گرجی به شمار می آید. تلاش شیمیدانان گرجی در سال های اخیر به مطالعه و استفاده صحیح از انواع جدید مواد شیمیایی معطوف بوده است. روش استخراج ید از آب چاه در صنایع معمول گردیده. طریقه بدست آوردن مواد سولفیدی از كات كبود با استفاده از اتوكلاو، مورد بررسی قرار گرفته و برای بهره برداری آماده شده و نیز تكنولوژی بكر و مخصوصی در زمینه تولید پرمنگنا ت پتاسیم و غیره ایجاد گردیده است. تسی تسی شویلی و آگلادزه در زمینه شیمی، مطالعات پژوهشی ثمربخشی انجام داده اند.

در رصدخانه آباستومان كه ی.خارادزه ریاست آن را بر عهده دارد، پژوهش های مهمی در زمینه بررسی فضای بین ستارگان، ساختمان عالم افلاكی یا كهكشان های جو فوقانی و در خصوص فوائد نور خورشید به عمل می آید. اخترشناسان گرجستان كاتالوگ های بزرگی به وجود آورده اند كه رنگ بیش از 15 هزار ستاره كم نور تاریكیها و مه آلودگی های برون كهكشانی در آنها نشان داده شده است و نیز اسلوب مؤثری برای بررسی تراكم مكانی ستارگان یافته اند كه در كارهای اخترشناسان مورد استفاده قرار می گیرد.

انستیتوی مكانیك ساختمان و مقاومت در برابر زلزله، پژوهش هایی را در زمینه زلزله نگاری به مقیاس سراسری انجام می دهند. دانشمندان رشته انرژی در جمهوری های قفقاز جنوبی سهم بسیار گران بهایی در این زمینه دارند. ماشین های محاسباتی پیشرفته و كامپیوتر كه توسط دانشمندان طراح گرجستانی ساخته شده اند در بسیاری از مؤسسات صنعتی با موفقیت كار می كنند. نیروگاه رامین اهواز در ایران كه یك نیروگاه نوع روسی است مجهز به سیستم كنترل كامپیوتری است و این سیستم كامپیوتری ساخت جمهوری گرجستان است كه با موفقیت در حال بهره برداری می باشد. كارشناسان و مهندسان نیروگاه مذكور با استفاده از این سیستم كامپیوتری آخرین اطلاعات لازم راجع به كار نیروگاه را كسب می نمایند و به تجزیه و تحلیل آن می پردازند.

تكنولوژی الكترونیك به سرعت در حال رشد است و در امور تولیدی عمیقاً مورد استفاده قرار می گیرد. پژوهش هایی كه مرحوم دوالی در زمینه تئوری عملی تراكتورها، اتومبیل ها و موتورهای گوناگون كه برای شرایط محل های مرتفع كوهستانی ساخته می شوند انجا م داده، بسیار ثمر بخش است. تحقیقات و بررسیهای انستیتوی متالوژی در زمینه تولید آهن و فولاد در كوره های بسته الكتریكی و نیز كارهای گروه طراح نخستین ماشین برداشت محصول چای، بسیار شهرت دارد.

در زمینه زراعت و دامپرور ی مكانیزه كردن كشاورزی، كارهای علمی مهمی صورت می گیرد. علم بیوشیمی گرجستان در زمینه پرورش مو و تاك انگور و بوته چای و فرآوری این محصول یكی از برجسته ترین مقام ها را در جها ن احراز كرد ه است. یك سلسله كار در زمینه نقشه نگاری جغرافیایی و شناسایی آب و هوای مناطق و هیدرولوژی گرجستان توسط انستیتو جغرافیای گرجستان انجام یافته است. دانش پزشكی نیز در حال پیشرفت است.

مكتب فیریولوژیست های مسائل مهم و مبرم فیزیولوژ ی یعنی مسئله حافظه مورد مطالعه قرار دارد. آخرین موفقیت فیزیولوژی گرجستان عبارت است از مطالعه مكانیزم های عصبی كه به انسان و حیوان اجازه می دهند تا در فضا موقعیت خود را درك كنند و جهت یابی نمایند. دانشمندان گرجستان در فعالیت های علمی بین المللی در كارهای علمی سازمان های گوناگون بین المللی و فرهنگی مشاركت دارند. دانشمندان خارجی نیز به نوبه خود در حیات علمی جمهوری گرجستان شركت می نمایند.

مونوگرافی ها و تألیفات دانشمندان گرجستان در انگلستان، آلمان، ایتالیا، چین، رومانی ، امریكا، چك  اسلواكی، فرانسه، یوگسلاوی و در سایر كشورها طبع و نشر میگردد. قریب به 20 تن از دانشمندان برجسته گرجی به عضویت مؤسسات علمی در سایر كشورها برگزیده شده اند.

مراکز آموزشی و تحقیقاتی گرجستان

دانشگاه تفلیس

دانشگاه تفلیس به عنوان نخستین و مهمترین مركز آموزش عالی جدید در قفقاز و گرجستان و پایه گذار علوم جدید، در تاری خ 8 فوریه سال 1918 در روز بزرگداشت "شاه داوید بانی " تأسیس شد. نخستین گام تشكیل دانشگاه در گرجستان، از طر ف گروهی از دانشمندان و دانشجویان تحصیلكرده دانشگاه سنت پطرزبورگ روسیه برداشته شد. این گروه را پروفسور "ایوانه جاواخیشویلی " دانشمند برجسته گرجستان رهبری می كرد. در سال 1989، دانشگاه دولتی تفلیس به افتخار بنیان گذار آن به نام "ایوانه جاواخیشویلی " نامگذاری شد.

در حال حاضر دانشگاه تفلیس دارای 20000 نفر دانشجو است. امروزه دانشگاه تفلیس دارای 21 دانشكده است كه 18 دانشكده آن در امر آموزش اساسی و تحقیقات علمی فعالیت دارند. این دانشكده ها عبارتند از: مكانیك و ریاضیات، ریاضی كاربردی، فیزیك، شیمی، جغرافیا و زمین شناسی، زیست شناسی، تاریخ، فلسفه، روانشناسی، روزنامه نگاری زبان و ادبیات، زبان و ادبیات اروپای غربی، مطالعات شرقی، حقوق، حقوق و روابط بین الملل، اقتصاد، مهندسی و اقتصاد تجارت.

این دانشگاه دارای مركز انتشارات است كه كارهای چاپی دانشگاه را انجام می دهد. كتاب "مجله دانشگاه تفلیس " از سال 1919 چاپ می شود. روزنامه ای هفتگی به نام "دانشگاه تفلیس " از سال 1972 تاكنون چاپ می شود. موزه تاریخ دانشگاه تفلیس، موز ه كانی شناسی، جانورشناسی و گیاه شناسی، ضمیمه دانشكده های جغرافیا و زمین شناسی و زیست شناسی است. خوابگاه دانشگاه دارای 5 ساختمان است كه روی هم 15840 متر مربع زیر بنا داشته و ظرفیت پذیرش 2200 نفر را دارند.

دانشگاه تفلیس با دیگر مراكز علمی و آموزشی به ویژه دانشگاه های سارلندوینا (آلمان )، دانشگاه اموری و كالج ویلیامز (امریكا)، دانشگاه ویكتوریا، دانشگاه بریتیش كلمبیا و كنكوردیا (كانادا)، دانشگاه تانیز (فرانسه ) دانشگاه لندن و پلی اتیك پریستون (انگلستان )، دانشگاه اوتوس لوراند بوداپست (مجارستان )، دانشگاه های بیلكنت و آنكارا (تركیه )، دانشگاه های پالرموو ونیز (ایتالیا)، دانشگاه های آتی و تسالونیكی (یونان ) و دیگر مراكز علم ی، از جمله مركز بین المللی فیزیك هسته ای (سوئیس ) و... ارتباط دارد. در این دانشگاه همچنین سمینارها و كنفرانس های بین المللی متعددی برگزار شده است.

آكادمی علوم گرجستان

آكادمی علوم گرجستان به شكل سازمان یافته ای از اتحاد دانشمندان گرجی در فوریه سال 1941 تأسیس شد. اولین اعضای منتخب این آكادمی 16 نفر بودند كه در دو حوزه فعالیت داشتند: حوزه ریاضیات و علوم طبیعی ( 8 عضو) و حوزه علوم اجتماعی 8 عضو). بنیانگذاران آكادمی عبارت بودند از: گئورگی آخولدیانی (زبان های هند و ) ایرانی )، ایوان بریتاشویلی (روان شناسی )، آرنولد چیكوباوا (زبان شناسی )، گئوركی چوبیناشویلی (هنرشناسی )، سیمون جاناشیا (تاریخ )، الكساندر جانلیدز ه (زمین شناسی )، كورنلی ككلیدزه (ادبیات شناسی )، نیكولوز كتسخوولی (گیاه شناسی )، تاراسی كواراتسخلیا (فرهنگ های جنب مداری )، گئورگی خاچاپوریدزه (تاریخ )، نیكولوز موسخلیشویلی (ریاضیات، مكانیك )، آكاكی شانیدزه (زبان شناسی )، الكساندرتوالچرلیدزه (معدن شناسی)، دیمیتری اوزنادزه (روان شناسی )، كریاک زاوریف (مكانیك ساختمان ) و فیلیپ زایتسف (جانور شناسی ).

تعداد كاركنان این آكادمی 13 هزار نفر است كه در میان آنها 6 هزار نفر كارمند علمی (از جمله بیش از 500 نفر دكترای علوم و 2700 نفر نامزد علوم ) آكادمی هستند. در حال حاضر 53 نفر آكادمیسین و 84 نفر عضو وابست ه در آكادمی علوم فعالیت دارند. در سیستم آكادمی علوم 56 انستیتوی علمی  تحقیقاتی وجود دارد. آكادمی علوم گرجستان دارای مركز انتشارات مربوط به خود است كه "متسنیره با" (علوم ) نام دارد. همچنین آكادمی دارای چاپخانه و كتابخان ه مخصوص به خود است. آكادمی مجلات علمی چندی از جمله "بولتن آكادمی علوم گرجستان"، "پیام آكادمی علوم گرجستان "، در شش سری، "مسائل زبان شناسی ایبری  قفقازی " و یك بولتن نجوم و نیز مجله علمی عمومی به نام "علم و تكنولوژ ی" را منتشر می كند. آكادمی علوم گرجستان از نظر ساختار اداری دارای هیأت رئیسه است كه شامل ریاست آكادمی، س ه نفر معاو ن، یك نفر دبیر آكادمی، 9 نفر دبیر دایره های علمی، چهار نفر عضو شعبه زبان و ادبیات و چهار نفر مشاور هیأ ت رئیسه. از كل 22 نفر اعضای هیأت رئیسه آكادمی علوم 18 نفر عضو وابسته (آكادمیسین ) و 4 نفر عضو پیوسته دائمی علوم گرجستان هستند.

انستیتوهای علمی  تحقیقی این آكادمی عبارتند از:

الف ) شعبه ریاضیات و فیزیك

این شعبه دارای 11 نفر آكادمیسین و 15 نفر عضو پیوسته است. شعبه دارای 15 انستیتوی علمی تحقیقی بشرح زیر است:

1. انستیتوی ریاضیات تفلیس به نام آ.رازمادزه.

2. انستیتوی محاسبات ریاضی به نام ن  موسخلیشویلی.

3. انستیتوی فیزیك

4. انستیتوی سایبرنتیك.

5. رصدخانه فیزیك نجومی آباستومانی

ب ) شعبه علوم زمین

این شعبه دارای سه عضو آكادمیسین و شش نفر عضو پیوسته است. انستیتوهای علمی  تحقیقی این شعبه به شرح زیر است:

1. انستیتوی ژئوفیزیك

2. انستیتوی زمین شناسی به نام جانه لیدزه

3. انستیتوی جغرافیا به نام واخوشتی باگراتیونی

4. انستیتوی زمین شناسی مهندسی و هیدرولوژی

5. انستیتوی هیدرومتئورولوژی

ج ) شعبه مكانیك عملی و ماشین سازی

در این شعبه 9 نفر آكادمیسی ن و 7 نفر عضو پیوسته آكادمی عضویت دارند.

شعبه دارای چهار انستیتو به شرح زیر است :

1. انستیتوی سیستم های كنترل

2. انستیتوی مكانیك و مقاومت مصالح

3. انستیتوی مهندسی معدن به نام گ. تسولوكیدزه

4. انستیتوی مكانیك ماشین.

د) شعبه علوم كشاورزی

این شعبه دارای 6 نفر عضو پیوسته آكادمی علو م است و 6 انستیتوی علمی تحقیقی به شرح زیر است:

1. باغ شناسی مركزی (تفلیس )

2. باغ شناسی سوخومی

3. باغ شناسی باتومی

4. بخش تحقیقات علمی در زمینه بیولوژی دامپرور ی

5. انستیتوی مدیریت آب و مهندسی اكولوژی

6. انستیتوی جنگلداری كوهستانی

و) شعبه علوم اجتماعی

این شعبه 7 نفر آكادمیسین و 15 نفر عضو پیوست ه آكادمی علوم دارد و دارای 14 انستیتو به شرح زیر است:

1. انستیتوی تاریخ و مردم شناسی به نام ای.جاواخیشویلی

2. انستیتوی تاریخ هنر گرجستان به نام چوبیناشویلی

3. انستیتوی فلسفه

4. انستیتوی روان شناسی به نام د  اوزنادزه

5. انستیتوی اقتصاد به نام گوگوشویلی

6. انستیتوی دولت و قانون

7. انستیتوی علمی  تحقیقاتی تسخین والی

8. انستیتوی دموگرافی و تحقیقات جامعه شناسی

9. مركز مطالعات باستان شناسی

10. مركز اطلاعات علمی علوم اجتماعی

11. موزه مطالعات علمی تاریخی استقرار گرج یها در روسی ه (مسكو)

12. موزه تاریخ و مردم شناسی كوتائیسی به نام بروزتشیویلی

13. مركز تحقیقا ت روابط بین الملل.

گ ) شعبه زبان و ادبیات

در این شعبه 9 نفر آكادمیسی ن و 8 نفر عضو پیوسته آكادمی علوم عضویت دارند.

شعبه دارای 5 انستیتو به شرح زیر است:

1. انستیتو زبان شناسی

2. انستیتو ادبیات گرجی به نام شوتاروستاولی

3. انستیتو نسخ خطی به نام ككه لیدزه

4. انستیتو شرِق شناسی به نام تسرتلی

6. انستیتو زبان، ادبیات و تاریخ آبخاز به نام د. گولیا

مؤسسات تحقیقاتی

1. مؤسسه پرتوشناسی و رادیولوژیكی گرجستان  تفلیس

2. مؤسسه تحقیقاتی بهداشت  تفلیس

3. مؤسسه پاتولوژی  سوخومی

4. مؤسسه تحقیقات ملی صنعتی (كشاورزی )  تفلیس

5. مؤسسه تحقیقات بیماری های سل  تفلیس

6. مؤسسه تحقیقات آموزش ارتوپدی  تفلیس

7. مؤسسه تحقیقات روانشناسی بالینی  تفلیس

8. مؤسسه تحقیقات روانپزشكی  تفلیس

9. مؤسسه تحقیقات بیماریهای پوستی و مقاربتی  تفلیس

10. مؤسسه تحقیقاتی چای و محصولات نیمه گرمسیری  تفلیس

11. مؤسسه تحقیقاتی واكسن  تفلیس

12. مؤسسه تحقیقاتی رادیان  تفلیس

13. مؤسسه تحقیقاتی هواشناسی  تفلیس

14. مؤسسه تحقیقاتی انگل شناسی  تفلیس

15. مؤسسه تحقیقاتی ژنتیك  تفلیس

4. موزه ها

در سال 2005 وجود 111 موزه در گرجستان گزارش شد كه سالانه 301000 نفر از آنها دیدن می كنند. مهمترین این موزه ها عبارتند از:

1. موزه ملی گرجستان، تفلیس

2. موزه دولتی تاریخ و قوم شناسی كوتائیس ی

3. موزه دولتی گرجستان، تفلیس

4. موزه هنرهای زیبای امیراناشویلی

5. موزه هنر، تفلیس

6. موزه هنر گرجستان، تفلیس

7. موزه هنرهای شرقی گرجستان، تفلیس

8. گالری عك س گرجستان، تفلیس

9. موزه كتابخانه گرجستان، تفلیس

10. موزه ایالتی آبخازی، سوخومی

11. موزه ایالتی انسان شناسی و نژادی، تفلیس

12. موزه دولتی هنرهای كاربردی و فولكلور گرجستان

5. كتابخانه ها

در جمهوری گرجستان 4100 كتابخانه عمومی، 1015 كتابخانه فنی تخصصی

وجود دارد كه مهمترین آنها عبارتند از:

1. كتابخانه مركزی آكادمی علوم گرجستان، تفلیس

2. كتابخانه ملی دولتی گرجستان، تفلیس

3. كتابخانه علوم و تكنولوژی، تفلیس

4. كتابخانه دانشگاه دولتی تفلیس

آسایشگاه های درمانی

در این سرزمین هزارها چشمه معدنی وجود دارد. هوای لطیف و ملایم، سواحل آفتابی دریای سیاه و جنگل های كوهستانی، تنوع شرای ط اقلیمی كوهستانی و دریایی و محل های درمان با آب و گل از مختصات آسایشگاه های درمانی گرجستان است كه قادر هستند سالانه 250 الی 300 هزار نفر را پذیرا باشند. در دره جنگلی جبال مسخت، چشمه های سایرمه كه دارای آب های شفابخش هستند فوران می زنند. این آب ها در درمان بیماری های معده و روده و امراض مجاری ادرار بسیار مؤثر میباشند.

باكوریانی

كه به عنوان محل آسایش و تفریح ورزش های زمستانی است بسیار شهرت دارد. اینجا مركز تجمع دوستداران ورزشهای زمستانی است و محل تمرینات دائمی اسكی بازان می باشد. در فاصله كمی از باكوریانی در میان جنگل ها درختان كاج آسایشگاههای "تسمی" Tsemi ، "تساگوری" Tsagueri قرار دارند كه دارای ساناتوریومها و آسایشگاه های "اوتسرا" Utsera و "شووی " Shovi برای بیمارانی كه به آب و هوا و درمان در شرایط بهتری احتیاج دارند قرار گرفته و آبهای شفابخش این منطقه معروفیت زیادی دارد. كوه پایه های جبال قفقاز بزرگ در نزدیكی جایی كه رود لیاخوی بزرگ به طرف اراضی هموار خارج می شود در محلی كه شبیه گودال بزرگی است و همه آن پوشیده از سبزه و درخت می باشد،

آسایشگاه "جاوا" قرار دارد. چشمه آب های معدنی این ناحیه از نظر درمانی و تندرستی اثرات معجزه آسایی دارد. آسایشگاه تسقالتوبو Tsqaltubo دارای آب گرمی با خاصیت رادیو اكتیویته است و در درمان روماتیسم اثر فوق العاده ای دارد. موارد زیادی اتفاق افتاده كه بیماران روماتیسمی كه قادر به راه رفتن نبوده و آنها را با برانكارد به این محل آورده اند، پس از آنكه 25 الی 30 بار وان آب گرم گرفته اند، سلامتی خود را باز یافته و موفق به راه رفتن شده اند، آسایشگاه های "آباستومانی" كه در كوه های مسختی و در میان جنگل درختان كاج واقع شده از نظر آب و هوا از مشهورترین استراحتگاه های جهان كه در سوئیس قرار دارند، دست كمی ندارند.

هوای لطیف و تمیز كوهستانی كه با عطر درختان صنوبر اشباع گشته، عدم وجود باد آباستومانی را به آسایشگاه و محل بهبود مسلولین مبدل ساخته است. آسایشگاه های ساحلی گرجستان نیز از شهرت كافی برخوردارند. در گرجستان در زمینه احداث هتل و مهمانسرا و آسایشگاه فعالیت فراوان به عمل می آید. سواحل جلگه كولخیدا به طول یك صدو پنجاه كیلومتر امتداد دارد. منظره كرانه ها در این نقاط از نظر تلفیق رنگ های گیاهان و رستنی های وحشی گرمسیری با رنگ پهن دریا كه در زیر اشعه آفتاب زیباتر می شود، وجه تمایزی دارد.

آسایشگاه های "تسخیسدزیری " Tsikhisdziri ، "متسوانه كونتسخی" Mtsvone Kontskhi، و "ماخینجاواری " Makhinjauri از شهرت فراوانی برخوردارند. گرجستان برای توریسم، منطقه فوق العاده جالبی است. غنا و زیبایی طبیعت، یادگارهای معماری، تاریخی و زندگی معاصر مردم گرجستان، عده كثیری از توریست ها را از تمام مناطق و نواحی اطراف و اكناف جهان بسوی خود جلب می كند. می توان گفت كه احداث آسایشگاه ها و صنعت توریسم در اقتصاد جمهوری گرجستان بیش از پیش كسب اهمیت می نماید.

بنیاد دائره المعارف گرجستان

این بنیاد در سال 1946 در شهر تفلیس تأسیس شد. در حال حاضر ریاست آن را آقای دكتر "آوتاندیل ساكوارلیدزه " به عهده دارند. دائره المعارف گرجستان كه براساس مصوبه كمیته مركزی حزب كمونیست اتحاد شوروی (سابق ) همچون سایر جمهوری ها تأسیس شده است، وظیف ه تهیه دائره المعارف را به زبان گرجی عهده دار بوده است. دائره المعارف گرجستان دارای 12 جلد است كه نخستین آن در سال 1975 و آخرین آن در سال 1989 منتشر شده است.

در تأسیس این بنیاد "ایراكلی آباشیدزه " شاعر ملی گرجستان و پروفسور "روئین مترولی " معاون ایشان، نقش مهمی را دارا بود هاند. دائره المعارف، علاوه بر چاپ و انتشار مجموعه ای 12 جلدی به زبان گرجی، خلاصه ای از آن را در ی ك جلد به زبان روسی منتشر كرده است.

بنیاد در تدارك تهیه دائره المعارفی 5 جلدی به زبان گرجی است كه شامل مسائل مربوط به گرجستان است كه بازنگری متون دائره المعارف 12 جلدی دوران شوروی است. برنامه ای در دست تهیه است كه پس از تدوی ن و انتشار دائره المعارف 5 جلدی جدید گرجستان مستقل، خلاصه ای از آن در یك جلد به زبان روسی و در یك جلد به زبان انگلیسی منتشر شود.

آموزش های اسلامی در گرجستان

در مجموع كشورهاى قفقاز و آسیاى میانه بعد از فروپاشى با بحران‏هاى فراوان دست به گریبان هستند و سطح فرهنگى و آموزشى آنها مورد خطر جدى قرار گرفته است. هویت تازه و تلاش براى دستیابى به پشتوانه‏هاى اصیل و ناب فرهنگى، ضرورت اولیه این كشورها به حساب مى‏آید و پژوهشگران و صاحب اندیشه در تكاپو مى‏باشند تا بار دیگر به اصالت خویش برگردند. این نوشتار با نگاه مطالعاتى میدانى درصدد است تا گوشه‏اى از وضعیت آموزشى - دینى گرجستان را بازبینى كند.

وضعیت آموزش در قفقاز

در حوزه قفقاز و آسیاى میانه، سطح تحصیلات در مقاطع عمومى در عرض سال‏هاى 1991 الى 2004 بسیار پایین آمده است. بعد از فروپاشى نظام كمونیستى نظام آموزشى این منطقه از مقاطع عمومى تا عالى با بحران روبه‏روست كه عمده آن بى توجهى به حقوق معلمان و اساتید دانشگاه‏هاست. وضعیت به گونه‏اى است كه كسى درسى نمى‏خواند. در آخر سال كسى مردود و یا تجدید نمى‏شود. هیچ معلمى با حقوق مكفى زندگى نمى‏كند. بلكه دانش‏آموزان سالانه و یا ماهانه مبلغى پول به معلم مى‏دهند و معلم حضور آنان را ثبت مى‏كند و براى قبولى آخر سال هم پول دیگرى.

دانش آموزان 3/1 از وقت خود را در مدرسه مى‏گذرانند و بقیه را مشغول كارند تا هزینه‏هاى روزانه را جبران كنند. عده‏اى ترك تحصیل و عده‏اى كه متمكن هستند در مدارس غیر انتفاعى مشغول هستند و با پرداخت پول كلان مقاطع را به پایان برسانند.

نگاه دولت به فعالیت‏هاى دینى‏

در قانون اساسى كشور گرجستان در رابطه با دین هیچگونه قانونى تصویب نشده است. دولت جدید بنا دارد این قانون را تا یك سال به تصویب برساند. در اوائل اردیبهشت سال 83 رئیس جمهور جدید آقاى میخائیل ساكاشویلى به تنها مسجد شیعیان در تفلیس آمد و ضمن دیدار با روحانیون شیعه گرجستان و مردم اظهار امیدوارى كرد كه در صدد رفع مشكلات دینى و فرهنگى آذرى‏هاست. گرچه اداره روحانیت قفقاز و رسیدگى به مسایل دینى در باكو فعالیت دارد اما بناى دولت جدید آن است كه آذربایجان هیچ‏گونه دخالتى در امور دینى آذرى‏ها نداشته باشد و این امور در گرجستان حل شود.

آذرى‏ها در گرجستان از اقلیت هستند و حدود 500 هزار نفر مى‏باشند كه عده زیادى از آن‏ها شیعه هستند. دولت جدید در صدد آن است كه امكانات آموزشى و فرهنگى در اختیار آنها قرار دهد.

رئیس جمهور به برخى فعالیت‏هاى ایران در امور فرهنگى و دینى در گرجستان اشاره كرد و از این فعالیت اظهار خرسندى نمود.

مراكز دینى ایران در گرجستان‏

اولین مركز تأسیس شده در آن‏جا، مدارس علمیه سازمان مدارس خارج از كشور است. كه فعالیت‏هاى ساختمانى آن از سال 76 آغاز و در اردیبهشت سال 77 به تمام رسیده است. سازمان مدارس با ارسال نماینده تام‏الاختیار به گرجستان دو مدرسه علمیه را یكى در پایتخت، نزدیك تنها مسجد شیعیان در شهر تفلیس تأسیس كرد. این مسجد در مركز شهر تفلیس قرار دارد و در یونسكو ثبت شده است.

در حال حاضر در آن مدرسه كه به نام امیرالمؤمنین مزین شده است 20 نفر مشغول تحصیل مى‏باشند. مدرسه به صورت شبانه روزى است و طلاب مدرسه از تفلیس و اطراف مى‏باشند. برخى از افرادى كه در سال 77 در آن مدرسه شروع به تحصیل كردند، در حال حاضر در مركز جهانى مشغول هستند. مدرسه دوم، به نام مدرسه امام رضا(ع) در شهر مارنئولى است كه همزمان با مدرسه امیرالمؤمنین(ع) تأسیس شد. این مدرسه 35 طلبه دارد و به صورت شبانه روزى اداره مى‏شود. در هر مدرسه یك استاد ایرانى و یك استاد بومى تدریس مى‏كند. طلاب مدرسه ضمن داشتن معافیت سربازى، اجازه اشتغال دینى در مناطق خودشان را دارند. برخلاف طلاب آذربایجان كه این شرایط را ندارند.

متأسفانه با وجود اینكه مدارس گرجستان از سال 76 شروع به كار كرده است ولى طلاب آن از مناطق شیعه‏نشین فراتر نمى‏رود.

در حالى كه بین آذرى‏هاى شیعه، آذرى‏هاى اهل تسنن هم هستند كه ما از آن‏ها به استثناء دو نفر پذیرشى نداشته‏ایم. این‏كه جمعیت آن‏ها قریب به صد هزار نفر مى‏رسد. از مناطق آجارستان هم (جمهورى خود مختار گرجستان كه 80% آن‏ها مسلمانان اهل سنت، 20% مسیحى و جمعیت آن به 200 هزار نفر مى‏رسد) حتى یك مورد طلبه نداریم. آجارها ده‏ها مسجد دارند، در حالى كه شیعیان با جمعیت 500 هزار نفرى مساجدشان به 7 باب مى‏رسد. آجارها تحت نفوذ دینى ترك‏ها قرار دارند. پایگاه‏هاى نظامى روسیه در آن‏جا مستقر است كه با آمدن دولت جدید حضور روس‏ها كم‏رنگ مى‏شود.

مدرسه ترك‏ها

ترك‏ها دو سال پیش در مهمترین نقطه گرجستان كه بین مرز آذربایجان و گرجستان مى‏باشد و شیعه‏نشین است، مدرسه‏اى بزرگ و شبانه‏روزى تأسیس كردند كه 50 نفر پسر و 100 نفر دختر در آن‏جا مشغول تحصیل علوم حوزوى مى‏باشند.

سازمان فرهنگ و ارتباطات‏

از سال 76 تاكنون سازمان فرهنگ و ارتباطات همواره یك مبلغ در گرجستان داشته است. حدود 5 سال پیش نیز در تفلیس مكانى را براى این كار اجاره كرده‏اند كه در آن تبلیغ از راه دور انجام مى‏گیرد و حدود 500 نفر را تحت پوشش قرار داده است. در آن احكام و معارف اولیه اسلامى را به صورت دفترچه در اختیار علاقه‏مندان قرار مى‏دهند. در حال حاضر مبلغ سازمان فرهنگ از طریق فارغ‏التحصیلان مركز جهانى و مدارس گرجستان، در چندین نقطه از شهر برنامه آموزش زبان فارسى و قرآن را اجرا مى‏كنند. (نیاز به بررسی صحت) خزائی

مجمع جهانى اهل البیت‏

مجمع جهانى اهل البیت كه ارگانى رسمى است و با اطلاع دولت گرجستان فعالیت دارد، در شهر مارنئولى یك ساختمانى را به مساحت 600 متر مربع خریدارى كرده است در دو طبقه در كلاس‏هاى قرآن - آموزش زبان فارسى - احكام - عقائد - رایانه و همچنین با نشر مجله ماهانه به اسم مجله اهل‏البیت و با برگزارى مناسبت‏هاى اسلامى فعالیت مى‏كنند. كلیه اداره كنندگان این مركز از فارغ‏التحصیلان مركز جهانى و مدارس گرجستان هستند. این مركز مدتى به خاطر مشكل بودجه تعطیل بود و البته بازتاب منفى در بین مسلمانان داشت.

علل تعلیق فعالیت‏هاى مجمع جهانى اهل البیت در شهر مارنئولى مجال دیگر مى‏طلبد.

یكى از بندهاى قرارداد این مجمع با دولت این است كه این مجمع حق دارد با كشورهاى خارجى تبادل داشته باشد و در گفتگوهاى انجام شده سهمیه طلاب مركز جهانى با مكاتبه این مركز پى گرفته شود. در طى نشستى با مدیران و نماینده سازمان مدارس تصویب شد چنان‏چه در سال تحصیلى 83 - 84 براى آن عده از طلاب گرجستانى كه دوره كاردانى را تمام كرده‏اند و دوره كارشناسى آنها به خاطر عدم حضور در این دوره در سال تحصیلى 83 - 82 معلق مانده است، شرایط تحصیل فراهم نشود با تمهیدات و تحقیقات اولیه آن‏ها را به مركز بفرستد تا در آنجا مشغول شوند.

مؤسسه الحكمة در شهر قاردابان‏

در شهر قاردابان مؤسسه‏اى به نام «الحكمه» با مدیریت حجت‏الاسلام والمسلمین «سید ریاض حكیم» فعالیت دارد، این مركز را یكى از طلاب مركز جهانى به نام آقاى «نیازى» اداره مى‏كند. در این مركز كلاس‏هاى زبان انگلیسى، كامپیوتر، زبان فارسى براى دوره‏هاى مختلف برگزار مى‏شود. این مركز حدود دو ماه است فعالیت مى‏كند.

رشد مسیحیت و تلاش قابل توجه آنان در منطقه‏ . گرجستان كشورى مسیحى است و مسیحیان از نظر حیات اجتماعى و آداب و روش زندگى، خودشان را متعلق به مسیحیت روسیه مى‏دانند و اغلب آن‏ها ارتدوكس هستند آنان در طى 70 سال سعى كردند مسیحیت را تا مرز آذربایجان گسترش دهند و بر اساس همین سیاست شهرى بزرگ به نام رستاولى را در دل مناطق آذرى‏نشین، كنار یك شهر كاملا شیعى، به نام «قاردابان» تأسیس كردند. شصت سال پیش در این شهر یك نفر مسیحى وجود نداشت. ولى اكنون در بهترین نقطه شهر، كلیسایى بزرگ وجود دارد. در بلنداى شهر رستاولى علامت صلیب را نصب كردند كه از فاصله ده‏ها كیلومترى دیده مى‏شود.

در جاده‏هاى منتهى به مناطق مسلمان‏نشین صلیب‏هاى بسیارى برافراشته است. یكى از این كلیساها در طول 4 سال ساخته شده كه از همه جاى شهر تفلیس قابل رؤیت است. این در حالى است كه وضعیت معیشت و اقتصادى بسیارى از مردم زیر خط فقر است.

در زمان حكومت استالین آثار و بقایاى تاریخى مثل مسجد شاه عباس ویران مى‏شود و هم‏اكنون در همان مكان كلیسایى كوچك ساخته شده است.

مسجد دیگر كه تقریباً در مكان بلندى قرار دارد به یادگار مانده از دوران صفویه است. در فاصله صد مترى این مسجد چهار كلیسا وجود دارد كه دو كلیساى دیگر نیز در طى چهار سال اخیر ساخته شده است. ناقوس كلیساها روزهاى شنبه و یكشنبه ساعت 10 صبح و 6 عصر فضاى شهر تفلیس را پر مى‏كند. مردم در این دو روز براى شركت در مراسم در كلیساهاى مورد علاقه خود حضور چشم گیر دارند. هر فرد مسیحى با رعایت ادب وارد مكان مقدس مى‏شود. خانم‏ها با پوشش و در دست داشتن شمع، ساعاتى را در كلیسا در حال دعا و نیایش مى‏گذرانند. جوانان سراغ كشیش‏ها را مى‏گیرند و آن‏ها با لطف و مهربانى وارد بحث مى‏شوند.در این میان اشخاصى از سوى كشیش‏ها موظف‏اند با جوانان همكارى كنند و مشكلات فكرى و روحى آنان را بررسى و تا حد امكان حل كنند. در روزهاى دیگر هفته نیز كلیساهاى مهم در سطح شهر اكثرا باز مى‏باشد و مورد توجه عده‏اى از مردم قرار دارد.

یگوسیت‏ها و انحراف در مسیحیت‏

عده‏اى از مسیحیان با یك رویكرد جدید دین مسیح را تبلیغ مى‏كنند و مسیحیت را آن‏گونه كه پاپ تعریف مى‏كند چندان نمى‏پسندند. آنها با افكارى افراطى مسیحیت را معنا مى‏كنند و هر كس این افكار را قبول نكند دور از مسیح معرفى مى‏شود. این گروه را یگوسیت مى‏گویند. یگوسیت‏ها همانند وهابیون در عالم اسلام هستند.

دایره فعالیت این گروه در گرجستان بسیار وسیع است. یگوسیت‏ها حتى در شهرهاى مسلمان‏نشین مراكزى دارند كه مسلمانان را به آن‏جا دعوت مى‏كنند و متأسفانه عده‏اى از مسلمانان نیز افكار آنها را پذیرفته‏اند. آن‏ها امكانات مالى خوبى دارند و لیكن عمل‏كرد آنها مورد قبول و پسند مسیحیان گرجستان نیست.

دولت ادوارد شوارد نادزه از این مجموعه حمایت رسمى نداشت و دولت میكائیل ساكاشولى مراكز آنان را بست و كشیش بزرگ آن‏ها را با برخورد تحقیرآمیز، دستگیر و زندانى كرد. این وضع یك ماه بیشتر طول نكشید و در نهایت به نفع این گروه افراطى تمام شد و مذهب آن‏ها در سطح دولت به رسمیت شناخته شد.

در كنار این گروه، عده‏اى از مسیحیان نیز اصرار دارند كه جامعه آنها از مظاهر فساد پاك باشد و انسان‏ها در صلح و آشتى زندگى كنند. جالب توجه این‏كه در بعضى از میادین شهر تفلیس تابلوهایى نصب شده است كه حاوى عكس‏هاى سه كتاب مقدس - قرآن، انجیل و تورات - مى‏باشد. آن‏ها معتقدند كه آیین‏هاى الهى ناب باید احیا شوند و به كتاب‏هاى آسمانى و فرامین آن‏ها عمل گردد. این عده با تابلوهاى مبتذل در سطح شهر برخورد مى‏كنند و در حال حاضر پاپ نیز از این گروه‏ها حمایت مى‏كند.

 مراکز بین المللی مطالعات ژئوپلیتیك

International Centre for Geopolitical Studies:

شخص حقوقی غیر تجاری است كه بر اساس قانون اساسی، قوانین عمومی گرجستان و آیین‌نامه خود فعالیت دارد.

اهداف مركز: حمایت از امنیت ژئوپلیتیك، توسعه سیاسی و اقتصادی گرجستان، عضویت گرجستان در نهادهای اروپایی و ناتو؛ حمایت از روند توسعه دموكراسی در گرجستان؛ معرفی كشور گرجستان در عرصه بین المللی.

نحوه فعالیت: جمع‌آوری اطلاعات لازم؛ تحلیل و پژوهش مسائل سیاسی، اقتصادی، حقوق بشر، اجتماعی، محیط زیست، علمی- فرهنگی و غیره؛ نظارت بر رواند اجرایی تعهدات بین المللی گرجستان؛ تدوین و اجرای برنامه و طرح‌های تخصصی، همكاری با مراكز مشابه بین المللی، سازمان‌های بین المللی، دولتی، غیر دولتی محلی و پژوهشگران خصوصی، تدوین و تنظیم گزارش‌ها و توصیه‌های مختلف، ایجاد مركز اطلاع‌رسانی، تدوین خبرنامه‌های فصلی در خصوص پروسه‌های ژئوپلیتیك داخل و خارج از گرجستان و انعكاس آن از طریق رسانه‌های گروهی به منظور اطلاع‌رسانی جامعه و نهادهای دولتی گرجستان، ترجمه و انتشار مطالب مرتبط، برنامه‌ریزی و اجرای نمایشگاه، جشنواره و غیره؛ ایجاد نمایندگی‌ها در داخل و خارج از كشور و فعالیت‌های مجاز دیگر که این مرکز انجام می دهد.

نشانی: گرجستان، تفلیس، كد پستی 0102، خیابان دودو آباشیدزه، پلاك 9،

تلفن:  00995322728147

وبگاه: www.icgs.ge

رئیس مرکز: آقای تنگیز پخالادزه Tengiz Pkhaladze تلفن: 579561560

مركز بین المللی مطالعات اجتماعی و سیاسی

International Centre for Social Research and Policy Analysis

اهداف مركز: مركز بین المللی مطالعات اجتماعی و سیاسی در سال 2004 میلادی با حمایت و كمك معتبرترین دانشگاه‌های دنیا تاسیس شده است كه این امر باعث شده تا این مرکز امكانات گسترده جهت انجام مطالعات و ارائه توصیه‌های لازم برای انجام اصلاحات مورد نظر در نهاد‌های دولتی، بخش خصوصی و دانشگاه‌های گرجستان با استفاده از روش‌های جدید و نوآوری‌های موجود را دارا باشد.

نحوه فعالیت: مطالعات و تدوین توصیه‌های لازم در زمینه‌های جهانی‌سازی، افزایش دانش اقتصادی، سیاست اتحادیه اروپا در برابر همسایگان، رقابت‌پذیری منطقه‌ای و ملی، سیاست ملی توسعه نوآوری‌ها، توسعه اجتماعی، مدیریت و برنامه‌ریزی استراتژیك، اصلاحات نهادهای دولتی، مدیریت توانایی‌های شخصی، استراتژی اقتصادی و غیره.

مدیر مركز: دكتر گیورگی ایوانیاشویلی- اوربلیانی Giorgi Ivaniashvili-Orbeliani عضو وابسته آكادمی علوم نیویورك، استاد دانشگاه كمبریج؛

نشانی: گرجستان، تفلیس، كد پستی 0105، خیابان لِسِلیدزه، پلاك 25؛

تلفن:  00995322309072 //  00995322439640

وبگاه: www.icsrpa.org.ge؛

نشانی الكترونیك: info@icsrpa.org.ge؛

بنیاد مطالعات استراتژیك و روابط بین المللی گرجستان

Georgian Foundation for Strategic and International Studies (GFSIS)

اهداف: حمایت و توسعه ارزش‌های دمکراسی و امنیت سیاسی، اقتصادی و اجتماعی در گرجستان، مطالعات مسائل سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و اطلاع‌رسانی عمومی؛

مدیر: الكساندر روندلی Alexander Rondeli؛

نشانی: تفلیس، كد پستی 0108، خیابان ش.چیتادزه، پلاك 3 الف؛

تلفن:  00995322473555 / فاكس: 00995322985265

وبگاه: www.gfsis.org؛

هیئت مدیره، كارشناسان و پژوهشگران:

·      آقای الكساندر روندلی، رییس بنیاد؛

·      خانم تاتا  تسرتلی، دستیار رییس بنیاد؛

·      آقای ولادیمر پاپاوآ، استاد دانشگاه، پژوهشگر ارشد؛

·      آقای آرچیل گگه‌شیدزه، پژوهشگر ارشد؛

·      آقای مراب كاكولیا، پژوهشگر ارشد؛

·      آقای كاخا گوگولاشویلی، پژوهشگر و رییس مركز مطالعات اروپایی؛

·      آقای داوید اسمیت، كارشناس ارشد، مدیر مركز تحلیل امنیت گرجستان؛

·      خانم كاترین مترولی، پژوهشگر، مدیر مركز امنیت انسانی؛

·      آقای تیموراز  قانچلی، مدیر مركز بایگانی و كتابخانه اختصاصی «ناتو»؛

 

  مركز بین المللی مناقشات و مذاكرات

:International Center on Conflict and Negotiation

اهداف: مطالعات مناقشات در منطقه قفقاز و یافتن راه حل برای آنها، تجربه مناقشات مناطق دیگر جهان و پیشگیری از بروز بحران‌های جدید در منطقه؛

مدیر: گیورگی خوتسیشویلی Giorgi Khutsishvili ؛

تلفن:  00995599506772 //  00995322933008؛

نشانی: تفلیس، خیابان ماچابلی، پلاك 5، طبقه 1؛

وبگاه: www.iccn.ge

موسسسه مطالعات بین المللی قفقاز

       

        این موسسه از سال 2009 میلادی زیر نظر دانشگاه دولتی ایلیا فعالیت دارد.

        اهداف موسسه: مطالعات منطقه‌ای و برنامه‌های تحصیلی در مسائل قفقاز؛

مدیر: آقای گیا نودیا؛

تلفن:  00995577425693

نشانی: تفلیس، خیابان چولوقاشویلی، پلاك 5/3؛

وبگاه: www.iscs.iliauni.edu.ge

6-  مركز اروپایی مسائل اقلیت‌ها

اهداف: مطالعات مسائل اقلیت‌ها در منطقه قفقاز؛

تلفن:  00995322912252

نشانی: تفلیس، خیابان بارنوف، پلاك 60؛

موسسسه گرجستان، مطالعات روسیه

    اهداف: مطالعات كل مسائل و روند های توسعه سیاسی- اقتصادی فدراسیون روسیه و  پیش    بینی خطرات احتمالی و ارائه برنامه‌ها و راه‌های پیشگیری به نهادهای دولتی و غیر دولتی گرجستان؛

مدیر: گریگول  مولودینی Grigol Molodini؛

تلفن:  00995599372059 //  00995568901313

نشانی: تفلیس، خیابان روستاولی، پلاك 20؛

وبگاه: www.girs.org.ge

8- مركز اطلاع‌رسانی «ناتو» در گرجستان

نشانی: تفلیس، میدان گودیاشویلی، پلاك 7. تلفن:  00995322989682

وبگاه: www.natoinfo.ge

9-  مركز مطالعات استراتژیك

اهداف: مطالعات مسائل سیاسی منطقه قفقاز و بین المللی؛

مدیر: ایراكلی  مناغاریشویلی Irakli Menagharishvili وزیر اسبق امور خارجه گرجستان در دولت شواردنادزه؛

تلفن:  00995595333323

نشانی: تفلیس، خیابان وكول بریدزه، پلاك 6.

10-  مركز امنیت منطقه‌ای قفقاز جنوبی

اهداف: مطالعات مسائل سیاسی منطقه قفقاز جنوبی و بین المللی؛

مدیر: الكساندر روستسكی Alexander Rusetsky؛

تلفن:  00995322961514 //  00995322969905

نشانی: تفلیس، خیابان تسینامدزغوریشویلی، پلاك 31؛

11- موسسه علوم سیاسی

اهداف: مطالعات مسائل سیاسی منطقه‌ای و بین المللی.

مدیر: گیورگی تارخان موراوی Giorgi Tarkhanmouravi

تلفن:  00995599465271