نمایش مبدأ برای مراکز پژوهشی مصر

به دلیل زیر، اجازهٔ ویرایش این صفحه ندارید:
عملی که درخواست کرده‌اید منحصر به کاربران این گروه است: کاربران.
می‌توانید مبدأ این صفحه را ببینید و رونوشت بردارید:
[[مصر]] از جمله معدود کشورهای عربی است که از دهه‌های اولیه قرن بیستم دارای مراکز مطالعاتی و تحقیقاتی بود. مراکز مزبور ابتدا در مراکز دانشگاهی و سپس خارج از آن فعال شد. در نیمه دوم قرن بیستم، مراکز مزبور هم به لحاظ تعداد و هم از جنبه علمی و پژوهشی رو به توسعه گذاشت. امروز ده‌ها مرکز و مؤسسه مطالعات و پژوهش اعم از دانشگاهی و غیردانشگاهی در این کشور در حوزه‌های مختلف فعال است. در سال 2012، مصر به لحاظ شاخص کیفیت پژوهشی در میان 142 کشور جهان در جایگاه صد و دوازدهم قرار گرفته است.<ref>برگرفته از .<nowiki>https://www.ahram.org.eg</nowiki> (2014)</ref>

در این بخش برخی از مهمترین مراکز مطالعاتی و پژوهشی که عمدتا در حوزه‌های علوم انسانی فعال است به طور مختصر معرفی می‌شود:

=== [[مراکز پژوهشی دانشگاهی مصر|مراکز مطالعاتی و پژوهشی دانشگاهی]] ===
بیشترین مراکز و مؤسسات مطالعاتی و پژوهشی دانشگاهی مصر، وابسته به دانشگاه [[قاهره]] و دانشکده‌های آن است که از جمله آنها: مرکز پژوهش‌های شرقی، مرکز پژوهش‌های میراث علمی و مرکز مطالعات آینده پژوهی است. مرکز پژوهش‌های شرقی این دانشگاه که در سال 1989 تأسیس شده است علاوه بر انجام پژوهش‌هایی در زمینه موضوعات شرقی دارای کتابخان‌های تخصصی در همین زمینه است و مجموعه‌ای قابل توجه از منابع و مراجع به زبان‌های گوناگون از جمله عربی، عبری، فارسی و ترکی در موضوعات ادبیات، زبان و تاریخ مشرق زمین در اختیار دانشجویان و پژوهشگران مصری و عرب قرار می‌دهد. همچنین مجله «رسالة المشرق» در زمینه مطالعات شرقی نیز توسط این مرکز انتشار می‌یابد.

دانشکده‌های این دانشگاه نیز دارای مراکز مطالعاتی متعددی است که از جمله مرکز مطالعات و پژوهش‌های اجتماعی، مرکز مطالعات و پژوهش‌های تاریخی وابسته به دانشکده ادبیات، مرکز مطالعات و پژوهش‌های حقوق بشر و مرکز مطالعات حقوق و مسائل فقه معاصر وابسته به دانشکده حقوق، مرکز مطالعات آسیایی، مرکز مطالعات و پژوهش‌های سیاسی، مرکز مطالعات آمریکا، مرکز مطالعات اروپا و مرکز مطالعات تمدنی و گفتگوی فرهنگ‌ها وابسته به دانشکده اقتصاد و علوم سیاسی، مرکز مطالعات افکار عمومی وابسته به دانشکده رسانه و نیز مرکز مطالعات و پژوهش‌های اسلامی وابسته به دانشکده دارالعلوم را میتوان نام برد. ارگان این مرکز مطالعاتی، فصلنامه «الدراسات الاسلامیة» است.

همچنین مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های آفریقایی با دو مرکز مطالعاتی (آفریقا، و سودان) از دیگر مراکز و مؤسسات مطالعات و پژوهشی دانشگاه قاهره است.<ref>برگرفته از .<nowiki>https://www.cu.edu.eg</nowiki> (2015)</ref>

مرکز مطالعات اسرائیل از جمله مراکز مطالعاتی وابسته به دانشگاه الزقازیق است که در سال 2007 تأسیس شد و به عنوان اولین مرکز مطالعاتی درباره اسرائیل در سطح دانشگاه‌های مصر شناخته می‌شود. هدف اساسی این مرکز رصد و مطالعه تحولات سیاسی (داخلی و خارجی) اسرائیل و شناخت سیاست‌های این رژیم اشغالگر در همه سطوح از جمله: مسائل سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و نظامی، روابط آن با دیگر کشورهای جهان و تأثیر این روابط بر سیاست‌های بین‌المللی و نیز همکاری‌های منطقهای این رژیم است. این مرکز همچنین به مراکز و مؤسسات مرتبط با مطالعات اسرائیل خدمات علمی و آموزشی ارائه می‌کند. برگزاری دوره‌های آموزشی زبان عبری از دیگر برنامه‌های این مرکز مطالعاتی است.<ref>برگرفته از .<nowiki>https://www.zu.edu.eg</nowiki> (2015)</ref>

مرکز پژوهش‌های مهاجرت و پناهندگی، از جمله مراکز پژوهشی وابسته به دانشگاه آمریکائی قاهره است. مرکز پژوهش‌های مهاجرت و پناهندگی در سال 2000 و با هدف پژوهش علمی در زمینه‌های مرتبط با مقوله مهاجرت تأسیس شد. این مرکز همچنین به رصد و پایش مستمر مسائل مربوط به مهاجرت و پناهندگان در خاورمیانه و شمال آفریقا اهتمام دارد. از جمله اقدامات این مرکز گسترش آگاهی های حوزه مهاجرت و پناهندگی به خارج از محیط دانشگاه و ارائه خدمات آموزشی به جوامع پناهنده در کلان شهر قاهره است. مرکز پژوهش‌های اجتماعی و مرکز مطالعات خاورمیانه از دیگر مراکز مطالعاتی و پژوهشی وابسته به این دانشگاه است.<ref>برگرفته از .<nowiki>https://www.aucegypt.edu</nowiki> (2015)</ref>

مرکز مطالعات آینده از مراکز مطالعاتی آکادمیک مصر و وابسته به دانشگاه اسیوط است که در سال 1994 تأسیس شده است. این مرکز به مطالعات آینده پژوهی و رصد و پایش گزینه‌های فراروی چالش‌های سیاسی اجتماعی امروز [[جامعه مصر]] و نیز رصد و پایش تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی اهتمام دارد. توسعه انسانی، مسائل زنان و کودکان و مسائل جمعیتی و شیوه‌های برخورد با آن نیز از موضوعاتی است که در این مرکز مورد توجه و مداقه قرار می‌گیرد. نتیجه مطالعات و داده‌های رصد و پایش در این مرکز در اختیار مراکز تصمیم سازی و تصمیم‌گیری قرار داده می‌شود. ارگان این مرکز مطالعاتی، مجله "دراسات مستقبلیة" است که دو بار در سال انتشار می‌یابد. مرکز مطالعات و پژوهش‎‌های حقوق نیز از دیگر مراکز مطالعاتی این دانشگاه است که در سال 2005 تأسیس شده و به مطالعه در زمینه حقوق بشر و معیارهای ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی و نیز نشر و اشاعه فرهنگ حقوق بشر در سطح دانشگاهی اهتمام دارد.<ref>برگرفته از .<nowiki>https://www.aun.edu.eg</nowiki> (2015)</ref>

مرکز پژوهش‌های خاورمیانه و آینده پژوهی از جمله مراکز مطالعاتی دانشگاه عین شمس است که در زمینه آینده پژوهی به ویژه موضوعات مرتبط با منطقه خاورمیانه فعال است. فصلنامه "شؤون و بحوث الشرق الاوسط" ارگان این مرکز است.

مرکز مطالعات سیاسی و بین‌المللی وابسته به دانشکده حقوق دانشگاه المنصورة یکی دیگر از مراکز مطالعاتی دانشگاهی است که در سال 1996 آغاز به کار کرد. این مرکز در زمینه‌های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی جامعه مصر و نیز مسائل مرتبط با مقوله توسعه و چالش‌های آینده فعال است. بیشتر مقالات پژوهشی این مرکز در مجله "البحوث القانونیه و الاقتصادیة" بازتاب داده می‌شود که دو بار در سال منتشر می‌شود.<ref>برگرفته از .<nowiki>https://www.mans.edu.eg</nowiki></ref>

مجمع پژوهش‌های اسلامی وابسته به نهاد دینی الازهر در سال 1961 به عنوان مرکز مطالعات و پژوهش این نهاد فرهنگی آموزشی تاریخی تأسیس شد. مهمترین محورهای مورد اهتمام این مجمع عبارت است از: پژوهش‌هایی در موضوعات مختلف اسلامی، فعالیت‌های پژوهشی در راستای نوسازی فرهنگ اسلامی و زدودن پیرایه‌های آن، مطالعه و معرفی میراث فرهنگی و تمدنی اسلام، رصد و پایش پژوهش‌های اسلامی انتشار یافته در داخل و خارج مصر، همکاری در هدایت پژوهش‌های اسلامی در رشته های تخصصی دانشگاه الازهر و نظارت بر پژوهش‎‌های مربوطه.<ref>برگرفته از .<nowiki>https://www.alazahra-alsharif.gov.eg</nowiki></ref>

=== [[مراکز پژوهشی غیر دانشگاهی مصر|مراکز مطالعاتی و پژوهشی غیردانشگاهی]] ===

==== [[مرکز مطالعات سیاسی و استراتژیک مصر|مرکز مطالعات سیاسی و استراتژیک]] ====
وابسته به مؤسسه مطبوعاتی الاهرام [i]، یکی از مراکز پژوهشی مطرح در مصر و در سطح کشورهای عربی است. مأموریت این مرکز که در سال 1962 تأسیس شده است ابتدا به مسئله فلسطین و منازعه اعراب و اسرائیل محدود بود و از سال 1996 به دیگر موضوعات گسترش یافت. امروز محور فعالیت‌های پژوهشی این مرکز، مسائل سیاسی و استراتژیک مصر، منطقه و جهان است. این مرکز مطالعاتی دارای بخش‌هایی چون: مطالعات عربی، نظام‌های سیاسی، روابط بین‌المللی، اقتصادی، اجتماعی، رسانه، نظامی، اسرائیل، خلیج فارس و مسائل انقلاب مصر است. نتیجه مطالعات و پژوهش‌های این مرکز در قالب کتاب، نشریه و جزوه و نیز از طریق پایگاه اینترنتی بازتاب داده می‌شود. مهمترین نشریات ماهنامه این مرکز عبارت است از: «مختارات استراتیجیة»، «مختارات اسرائیلیة» و «مختارات ایرانیة». ماهنامه مختارات استراتیجیة همه ماهه به یکی از موضوعات اساسی داخلی مصر و یا جهان عرب و خاورمیانه می‌پردازد. مختارات اسرائیلیة نیز گزیده مسائل و تحولات داخلی اسرائیل و تحولات مربوط به منازعه اعراب و اسرائیل را بازتاب می‌دهد. مختارات ایرانیة هم شامل گزیده‌ای از رویدادهای داخلی ایران و مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی مرتبط با ج.ا.ا همراه با تحلیل کارشناسان مسائل ایران در این مرکز است. این نشریه نه تنها در مصر که در بسیاری از کشورهای عرب توزیع می‌شود. «التقریر الاستراتیجی العربی» یکی دیگر از نشریات مهم این مرکز است که سالانه منتشر می‌شود و در واقع گزارشی از مهمترین تحولات و مسائل استراتژیک جهان عرب را به خوانندگان ارائه می‌کند. «مجلة احوال مصریة»، فصلنامه این مرکز است که عمدتا به مسائل و تحولات سیاسی اجتماعی مصر می‌پردازد. «ملف الاهرام الاستراتیجی» (ماهنامه) و «تقریر الاتجاهات الاقتصادیة الاستراتیجیة» (سالنامه) از دیگر نشریات مرکز مطالعات سیاسی و استراتژیک الاهرام است.<ref>برگرفته از .<nowiki>https://www.acapss.ahram.org.eg</nowiki> (2015)</ref>

==== [[مرکز مطالعات ابن خلدون در مصر|مرکز مطالعات ابن خلدون [ii]]] ====
از دیگر مراکز مطالعاتی معتبر مصر و از قدیمیترین و بزرگترین مراکز مطالعاتی این کشور در حوزه حقوق بشر، دموکراسی و آزادی‌های عمومی است. این مرکز در سال 2013 از سوی دانشگاه پنسیلوانیا به عنوان یکی از بهترین مراکز فکری در جهان شناخته شد. نتیجه مطالعات این مرکز در قالب کتاب و مجله بازتاب می‌یابد. ماهنامه «المجتمع المدنی والتحول الدیموقراطی فی الوطن العربی»[iii] همه ماهه تحولات حوزه دموکراسی در جهان عرب را واکاوی می‌کند. مهمترین نشریه این مرکز، گزارش‌های سالانه از تحولات دموکراتیک در جهان عرب است که با عنوان «التقریر السنوی للتحول الدیمو قراطی فی الوطن العربی» [iv] منتشر می‌شود. پژوهشگران این مرکز در این گزارش‌ها به ارزیابی مهمترین موضوعات تحولات جهان عرب در حوزه دموکراسی ذیل عناوین: انتخابات، استقلال قوا، احزاب، جامعه مدنی، آزادی بیان و نظر، استقلال رسانه‌ها، زن و اقلیت‌ها می‌پردازند.<ref>برگرفته از .<nowiki>https://www.ibnkhalduncenter.org</nowiki> (2015)</ref>

==== [[مرکز عربی مطالعات انسانی مصر|مرکز عربی مطالعات انسانی [v]]] ====
در سال 2004 با هدف بازخوانی واقعیت‌های صحنه بین‌الملل، جهان اسلام و عرب در قاهره تأسیس شد. این مرکز اهداف خود را از راه انجام پژوهش، ترجمه و برگزاری کارگاه‌های پژوهشی و آموزشی تحقق می‌بخشد و نتیجه مطالعات و پژوهش‌های این مرکز از راه چاپ کتاب و نشریات متعدد انتشار می‌یابد. مجله «الامة» از نشریات این مرکز است. «التقریر الاستراتیجی»، گزارش استراتژیک سالانه از تحولات سیاسی اجتماعی جهان عرب و اسلام است که با همکاری مجله سعودی البیان منتشر می‌شود. گاهنامه «رؤی معاصرة» مجله‌ای استراتژیک است که به معرفی دیدگاه‌های گوناگون در خصوص چالش‌های فکری، استراتژیک و سیاسی جهان اسلام در مناسبات داخلی و یا در روابط با دیگر کشورهای غیرمسلمان و نیز رویکردهای فکری و تمدنی نسبت به آینده جهان اسلام اهتمام می‌ورزد. این فصلنامه علاوه بر تحلیل مسائل مهم مورد توجه تصمیم سازان جهان عرب و اسلام، راه‌حل‌هایی را نیز برای برون رفت از مشکلات معاصر در زمینه‌های فکری، استراتژیک و سیاسی ارائه می‌کند. مجموعه مسائل بین‌المللی نیز دیگر نشریه این مرکز است که هر شش ماه یک بار انتشار و طی آن، کنش‌ها و واکنش‌های بین‌المللی موجود و استراتژی‌های قدرت‌های بزرگ، منطقه‌ای و بین‌المللی در برابر مسلمانان مورد مطالعه و تحلیل قرار می‌گیرد. این مرکز همچنین گزارش‌هایی را از پژوهشگران مراکز مطالعاتی و مطبوعاتی دیگر کشورها ترجمه و بازتاب می‌دهد که از جمله آنها ترجمه گزارش‌هایی از مراکز و مؤسسات مطالعات آمریکایی چون: مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌المللی، مجله فارین افایرز، فارین پالیسی، مؤسسه مطالعات شرق نزدیک واشنگتن و شورای روابط خارجی است. گزارش‌هایی از نویسندگان ایرانی، روسی، اسرائیلی، هندی، چینی، فرانسوی و انگلیسی از دیگر بخش‌های این مجموعه است.<ref>برگرفته از .<nowiki>https://www.arab-center.org</nowiki> (2015)</ref>

==== [[مرکز مطالعات و پژوهش های یافا در مصر|مرکز مطالعات و پژوهش‌های «یافا» [vi]]] ====
در سال 1989 با هدف آگاهی بخشی به اعراب و مسلمان‌ها نسبت به شرایط موجود و شناخت مهمترین مسائل و چالش‌ها با تمرکز بر موضوع فلسطین و مسائل مرتبط با آن همچون سازش و عادی سازی روابط اسرائیل و اعراب تأسیس شد. علاوه بر پژوهش‌های گوناگون، ترجمه متون عبری در موضوع منازعه اعراب و اسرائیل از جمله محورهای مورد اهتمام این مرکز است. همچنین نشریات و مجموعه‌های گوناگونی از سوی این مرکز انتشار می‌یابد که از جمله آنها: «ملفات التطمیع»، «اسرائیل من الداخل»، «من وثائق الصراع»، «وجوه من المقاومة» است که عمدتا به موضوع اسرائیل و مسائل مرتبط با آن در منطقه و جهان می‌پردازد. همچنین این مرکز تاکنون کتب متعددی را منتشر کرده است که از جمله آنها می‌توان به «الامبراطوریة الشریرة»، «الصهاینة فی مصر» و «تفنید اسطورة الهیکل» اشاره کرد. «مجلة المقاومة» از نشریات این مرکز است.<ref>برگرفته از .<nowiki>https://www.yafacenter.com</nowiki> (2015)</ref> <ref>صدر هاشمی، سید محمد (1392). جامع فرهنگ و ملل مصر. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی، ص380-388.</ref>
==پاورقی==
[i] - مرکز الدراسات السیاسیة و الاستراتیجیة بالاهرام

[ii] - مرکز ابن خلدون للدراسات الانمائیة

[iii] - جامعه مدنی و تحول دموکراتیک در میهن عربی

[iv] - گزارش سالانه از تحول دموکراتیک در میهن عربی

[v] - المرکز العربی للدراسات الانسانیة

[vi] - مرکز یافا للدراسات و الابحاث
==نیز نگاه کنید به==
*[http://wiki.icro.ir/%D9%85%D8%B5%D8%B1 مصر] 
*[http://wiki.icro.ir/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85%20%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%D8%B4%D8%8C%20%D8%AA%D8%AD%D9%82%DB%8C%D9%82%D8%A7%D8%AA%20%D9%88%20%D9%81%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C%20%D9%85%D8%B5%D8%B1 نظام آموزش، تحقیقات و فناوری مصر]
==کتابشناسی==
بازگشت به مراکز پژوهشی مصر.
برگرفته از «https://dmelal.ir/index.php?title=مراکز_پژوهشی_مصر»