نمایش مبدأ برای برنامه‌های توسعه‌ اقتصادی در افغانستان

برنامه‌های توسعه اقتصادی در [[افغانستان]] از ۱۹۴۶ آغاز شد؛ نخستین برنامه توسعه اقتصادی در همین سال آغاز شد؛ ولی به دلیل محدودیت‌های مالی ناکام ماند. دومین برنامه توسعه اقتصادی در سال ۱۹۵۳ اجرا شد که این هم به دلیل کمبودهای مالی به شکست انجامید. 

اولین برنامه پنج‌ساله توسعه اقتصادی در سال ۱۹۵۶ ، تدوین و اعلام شد. این برنامه در سال ۱۹۶۱، به پایان رسید و دومین برنامه پنج‌ساله اقتصادی با ۶ ماه وقفه در مارس ۱۹۶۲ اعلام شد.

سومین برنامه پنج‌ساله توسعه اقتصادی در زمان صدارت محمدهاشم میوندوال از سال ۱۹۶۷، به اجرا درآمد و چهارمین برنامه پنج‌ساله توسعه اقتصادی، که با کمک کارشناسان شوروی و دکتر عبدالظاهر تدوین شده بود، از سال ۱۹۷۲ به اجرا درآمد. کمی پس از اجرای این برنامه، کودتای داود خان در سال ۱۹۷۳ صورت‌گرفت و این برنامه مورد تأیید حکومت او قرار نگرفت و برنامه یک‌ساله اقتصادی جایگزین آن شد دولت جدید مشغول تهیه و تدوین برنامه اقتصادی تازه‌ای شد و پس از قریب به سه سال برنامه جدید هفت‌ساله توسعه اقتصادی را با درنظرداشتن برنامه پنج‌ساله چهارم، برای سال‌های ۱۹۷۶ تا ۱۹۸۳ اعلام کرد. این برنامه به اعتبارات مالی و سرمایه‌گذاری حدود ۴۶۰۰ میلیون دلاری نیاز داشت و پروژه‌هایی مانند احداث راه‌آهن اسلام قلعه - [[هرات]] - [[قندهار]] - چمن و احداث راه در آن پیش‌بینی شده بود.

وقوع کودتای کمونیستی به‌وسیله رژیم خلقی، برنامه هفت‌ساله اقتصادی داود خان را متوقف ساخت و دولت جدید تصمیم گرفت روند توسعه افغانستان را سرعت بخشد؛ ازاین‌رو، از اتحاد شوروی کمک‌های بیشتری درخواست کرد. در دسامبر ۱۹۷۸ بین اتحاد شوروی و افغانستان عهدنامه دوستی، حسن همسایگی و همکاری‌های جدید امضا شد. پس از قتل نور محمد تره‌کی، حفیظ‌الله امین برنامه پنج‌ساله تدوین‌شده جدید را در ۱۹۷۹ تأیید کرد؛ ولی امین در دسامبر ۱۹۷۹ کشته شد و برنامه معلق ماند. [[ببرک کارمل]] کوشید تا با کمک شوروی برنامه پنج‌ساله او را اجرا کند؛ ولی بروز جنگ و درگیری‌های داخلی مانع از اجرای آن شد و بعد از آن برنامه توسعه اقتصادی جدیدی تدوین نشد.

برنامه‌های توسعه اقتصادی افغانستان هرچند به همه اهداف خود دست نیافتند، در رشد و توسعه اقتصادی و ایجاد دگرگونی در افغانستان بی‌تأثیر نبودند.<ref>علی آبادی، علیرضا (1395). جامعه و فرهنگ افغانستان. تهران: موسسه فرهنگی هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی، ص 410-411.</ref>

== کتابشناسی ==