نمایش مبدأ برای آغاز روابط ایران و چین به روایت اسناد

[[پرونده:61495532.jpg|بندانگشتی|آغاز [[روابط ایران و چین]]]]
براساس اسناد و مدارک تاریخی، نخستین تماس ها میان امپراتوری [[سلسله ی خن|سلسله ی«خَن»]] [[چین]]( [[سلسله هان]]) و امپراتوری پارت در ایران، در سال139پیش از میلاد، هنگامی که یک فرستاده ی چینی به نام جانگ چیان (Zhang Qian) به غرب و به سوی شمالی ترین ساحل رودخانه ی آکسوس (Oxus River)[II] سفر کرد، آغاز شد. اگرچه این فرستاده به سرزمین پارت نرسید، ولی اطلاعات دقیقی در مورد آن پادشاهی قدرتمند به دست آورده و در اختیار [[سلسله ی خن|دربار امپراتوری خَن]] در چانگاَن (Chang An) قرار داد.<ref>Zhu,Jiejin.(1988).Zhongguo he Yilang Guanxi shigao.( Draft History of China- Iran Relation) Urumqi: Xinjiang People’s Publication.</ref> از طریق این آشنایی بود که دورهای از فعالیت دیپلماتیک فشرده و توسعه ی روابط تجاری میان امپراتوری های خن ([[سلسله ی خن]]) و پارت از طریق آنچه بعدها به [[نقش جاده ی ابریشم در مبادلات فرهنگی ایران و چین|جاده ی ابریشم]] معروف شد، آغاز گردید.

=== آغاز روابط به روایت اسناد ===
این روند تا دوران پیش از اسلام نیز ادامه داشت. در این دوران ایرانیان نقش عمده ای در سازمانده ای [[روابط تجاری ایران و چین|تجارت میان چین و نواحی غرب ایران]] هم ایفا می کردند. تعدادی از ایرانیان در شهرهای چانگاَن پایتخت، گوانگ جو و خانگ جو ساکن شدند. پادشاهی ایرانی کوشان مهم ترین مرکز انتقال [[آیین بودا|آیین بودایی]] در قرن های دوم تا چهارم پس از میلاد، به [[چین]] بود. نخستین مترجم متون [[آیین بودا|بودایی]] به چینی یک شاهزادهی پارتی (ایرانی) بود. سایر مبلغان [[آیین بودا|بودایی]] (ایرانی و هندی) از طریق امپراتوری کوشانی به [[چین]] رسیدند. در قرن های ششم و هفتم نیز [[ورود آیین زرتشت به چین|مذاهب زرتشتی]]، [[مسیحیت در چین|مسیحیت]]، آشوری و [[آیین مانوی در چین|مانویت]] توسط ایرانیان به [[چین]] منتقل و در آن سرزمین معرفی شدند. مراودات و تأثیر ایرانیان در [[چین]] در [[سلسله تانگ|دوران سلسله ی تانگ]] بسیار گسترده تر بود. آداب و رسوم روزمره ی سحر آمیز ایرانی به شدت در [[چین]] مورد پسند واقع می شد. حتی ادبیات و شعر ایران بر شعر [[سلسله تانگ|عصر سلسله ی تانگ]] تأثیر گذاشت. بازی چوگان از ایران به [[چین]] آمد و در دربار های امپراتوری [[چین]] محبوبیت بسیاری پیدا کرد. رقص های آیینی که در«معابد آتش» زرتشتی اجرا می شد، ذوق چینی را برانگیخت. آشپزی ایرانی در [[چین]] مورد استقبال واقع شد و بر [[تنوع غذاهای چینی|آشپزی چین]] تأثیر بسیار گذاشت.<ref>Shouyi,Bai.(2007).An outline History of China, foreign languages Press, Beijing.</ref> 

به ویژه در نیمه ی نخست قرن هشتم تمایل بسیاری برای کالاها، پوشاک، [[هنر چینی|هنر]]، [[موسیقی سنتی چین|موسیقی]]، مواد غذایی و آداب ایرانی در همه ی زمینه ها وجود داشت. فراوانی تعداد سکه های ایرانی متعلق به دوران کوشانیان تا ساسانیان و گستردگی مناطقی که در [[چین]] این سکه ها کشف شده اند، بیانگر میزان گستره ی [[روابط تجاری ایران و چین|روابط تجاری میان دو کشور]] و رواج پول ایرانی در مبادلات تجاری بین بازرگانان دو کشور است.<ref>لی، سون (1381). «سکه های نقرهای ساسانی کشف شده در چین»، در سومین سمینار ایرانشناسی در چین، [[پکن]].</ref> در اوایل قرن نهم میلادی، چینی آلات کشور [[چین]] که عموما از طریق دریا به شرق نزدیک صادر می شد، جریانی را ایجاد کرد که برای چندین قرن در سیستم اقتصاد جهانی آن روز به عامل مهمی تبدیل شد. کالاهای چینی، ظروف لعابی سه رنگ (San Cai) و چینی های سفید از آن پس بسیار مورد تقاضا بودند. این تقاضا به قدری گسترده بود که تولیدات کوره های چینی پزی در [[چین]] برای پاسخ به آن ناکافی بود، این امر موجب گسترش صنعت چینی سازی در ایران برای تأمین و عرضه ی وسیع ظروف چینی شد.<ref>سابقی، علی محمد (1392). جامعه و فرهنگ [[چین]]. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی.</ref>

== نیز نگاه کنید به ==
[[روابط ایران و چین]]؛ [[حکایت روابط دوستانه ایران و چین]]؛ [[توسعه ی روابط ایران و چین در دوران مغول ها]]؛ [[روابط چین و ایران پیش از تاسیس چین جدید]]؛ [[آغاز روابط رسمی دیپلماتیک ایران و چین]]؛ [[روابط چین و ایران پس از انقلاب اسلامی ایران]]

== پاورقی ==
[i] - <small>رودخانه ی آمودریای امروزین در مرز میان ترکمنستان و ازبکستان</small>

== کتاشناسی ==