نمایش مبدأ برای تئاتر و هنرهای نمایشی سریلانکا

به دلیل زیر، اجازهٔ ویرایش این صفحه ندارید:
عملی که درخواست کرده‌اید منحصر به کاربران این گروه است: کاربران.
می‌توانید مبدأ این صفحه را ببینید و رونوشت بردارید:
===== تئاتر =====
در سریلانکا، هنر تئاتر سنتی و مدرن، قدیمی و جدید با هم پیوستگی محکمی دارند. در کلمبو، پایتخت کشور، تئاتر مدرن، بین‌المللی و در حال رشد وجود دارد. آثار اصلی و ترجمه  نمایشنامه‌‌نویسان مطرح جهان مانند بکث، گوگل و گورکی(Beketh, Gogole and Gorky) سطح و سبک های مختلفی دارند. در مواردی به منظور سرگرمی و گاهی جهت  شفا بیماران یا در مناطق روستایی، تئاترهای آئینی‌ قدیمی اجرا می‌شود

این سرگرمی‌ها از شیوه‌ها و روش‌های زندگی کشاورزی سرچشمه گرفته است و همانند تمام جوامع در حال پیشرفت بسیاری از قالب‌های قدیمی هنر تئاتر کم ‌رنگ‌تر می‌شوند و این در حالی است که تئاتر مدرن و جدید در حال شکوفایی است.

ادیریویرا ساراتچاندرا مانام(Ediriweera Saratchandra’s Maname) به عنوان اولین نمایش مدرن به زبان سینهالی به شمار می رود که در سال 1956 تولید شد و به سبک نمایش قومی سنتی به نام ناداگام(nadagam) به روی صحنه رفت. موضوعات سیاسی و اجتماعی، کانون توجه بیشتر نمایش های معاصر در کشور است. تصاویر انیمیشن تولید داخل منحصراً به زبان سینهالی است و فیلم های تامیلی زبان از جنوب هند وارد می شود.<ref name=":12">رکنی، مهدیقلی (1391). جامعه و فرهنگ [[سریلانکا]]. تهران: [https://www.icro.ir/ سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی]( در دست انتشار)</ref>

====== تئاتر آئيني – مذهبی ======
تئاترهای آئینی سریلانکا با اجراهای گسترده و فراوان به لحاظ تاریخی پیوستگی دارند. قدمت افسانه‌های قدیمی تئاتر به دوران قبل از بودائی‌ها برمی‌گردد. تئاترهای مذهبی و آئینی مانند تمام هنرهای زنده دیگر در طول زمان دستخوش تغییرات شده اند و بعضی از عناصر خود را از دست داده و برخی دیگر را جذب کرده اند. تئاترهای آئینی به طور کلی اجراهای طولانی مدت دارند. هدف اولیه تئاتر قومی سریلانک فرو نشاندن خشم خدایان و دیوها است، برخی مردم عادی بر این باورند که خدایانشان به ایشان نعمت‌ داده، بیماری شان را شفا داده و پریشان شان را علاج  می کنند. تصور بر این است که اگر مردم نذورات و خیرات ندهند و به مراسم تئاتر بی توجهی کنندد، خدایان مردم را در برابر دیوها و شیاطین رهل خواهند کرد.

دسته‌ دیگر از تئاترهای آئینی جنبۀ شخصی دارند. به منظ.ر پیشگیری از تأثیرات نامطلوب نجومی در مقیاس کوچکتری این مراسم برپا می شود.منجمان و ستاره شناسان و موبدان بودایی زمان های مناسبی را برای اجرای این گونه نمایش ها توصیه کنند.

اورو یاکاما(Oru Yakkama) (آداب کشتن گراز وحشی) نوعی از مراسم تئاترهای آئینی است. این واقعه منظوم تعریف و روایت و اغلب به صورت کمدی، خنده‌دار و با حرکات تقلیدی اجرا می شود. شکارچی پیش رفتن به شکار گراز، زمان مناسب شکار را با یک منجم مشورت می کند. در این نمایش شکارچی با جانواران و حیوانات مختلفی برخورد می‌کند و آنها را با گراز وحشی اشتباه می‌گیرد. در نهایت او به صید و شکار اصلی خود می‌رسد. رقاصی خود را به شکل گراز درمی‌آورد و پس از تلاش‌های بسیار سر انجام به دام شکارچی می‌افتد. با تیر و کمان شکار و گوشت آن در میان اهالی روستا پخش و توزیع می‌شود.<ref name=":3">E.R.Sarachchandra. (2006). ''The Folk Drama of Ceylon.'' Colombo: Migoda.</ref>

در این توزیع، قوانین اجتماعی زندگی واقعی و روزمره به صورت ساده و برعکس وضعیت جاری در زندگی اجرا می‌شود: قسمت‌های نامطبوع گوشت را به اعضای طبقه بالای جامعه و بهترین قسمتهای آن را طعنه‌آمیز و نیش‌دار به اعضای طبقه پایین جامعه می دهند. این مراسم از سطح بالایی از طنز و نقد اجتماعی برخوردار است. این مسئله بیانگر این است که تئاتر و نمایشهای آئینی ضمن تعلق داشتن به جهان معنوی با مسائل روزمره و واقعیت‌های زندگی نیز سروکار دارند. این مراسم در گذشته در میان مردم سینهالی نمایشی مهم و برجسته به شمار می‌آمده است.

یکی دیگر از نمایش های آئینی همگانی که توسط یک گروه اجرا می‌شود گام مادوا، دِوُل مادوا و پونا مادوا(Gam maduwa, Devol madewa and Puna maduva)  نام دارد که ضمن اجرای آن خدایی موثر در پیشگیری از ابتلای به بیماری‌های واگیری و مسری به نام پاتینی(Pattini) پرستش می شود. معابد پاتینی در سرتاسر کشور پراکنده است.

نوع دیگری از نمایش های آئینی مرتبط با مریضی یا بدبختی و بدشانسی را بالی تُویل(Bali-thovil) می گویند.  بالی  آدابی است که طی آن هدایایی به خدایان سیارات و نجوم پیشکش می شود. نمایشی و مراسم بسیار دراماتیک تُویل برای تسکین بیمار و دفع شیاطین استفاده می‌شود. از دیگر ویژگی‌های مهم «بالی» استفاده از تصاویر است. تصاویر سفالی بزرگی که گاهی سه متر طول دارد. آن ها نقوشی برجسته ای را که به صورت برعکس در صحنه نمایش نصب کرده اند پس از نمایش از بین می‌برند. امروزه نمایش بالی به دلیل هزینه‌ها و مخارج زیادش به ندرت برگزار می‌شود. <ref name=":3" /><ref name=":1">رکنی، مهدیقلی (1391). جامعه و فرهنگ [[سریلانکا]]. تهران: [https://www.icro.ir/ سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی]( در دست انتشار)</ref>

====== ناداگاما'''(Nadagama)''' ======
ناداگام سابقه ای 200 ساله دارد و در اصل نمایشی از مردم دراویدی جنوب هند است. متن اولین نمایش ناداگامای از زبان تامیل به سینهالی ترجمه شده است. اولین نمایش [[ناداگاما]] سینهالی را مبلغان کاتولیک اجرا کردند. موسیقی و متن شعر گونه مهمترین شاخص این نمایش هستند. نمایش به صورت‌ آواز، سرود و گفتگوهای منظوم اجرا می شود. لذا موسیقی ناداگاما بعد جدیدی را به تئاتر قومی سینهالی اضافه کرد. بیشتر تئاترهای سینهالی درباره داستان‌های افسانه‌ای هستند. این نمایش در ابتدا با موضوعات و مطالب مربوط به مسیحیت سروکار داشته است. اگر چه این نمایش به لحاظ شیوه های اجرایی به سایر الگوهای سنتی اجرای نمایش ها  قوت و غنای بیشتری بخشید، اما نتوانسته نظر ادیبان را به خود جلب کند.<ref name=":13">رکنی، مهدیقلی (1391). جامعه و فرهنگ [[سریلانکا]]. تهران: [https://www.icro.ir/ سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی]( در دست انتشار)</ref>

====== «نورتی»(Nurti.cfhk) ======
اواخر قرن نوزدهم با ورود شرکت تئاتر و نمایش پارسی شهر بمبئی هند به سریلانکا تئاتر شهری سینهالی ظهور کرد. اجرای تئاتر و نمایش پارسی با تئاترها و نمایش های دیگر کاملاً متفاوت بود و همین موضوع باعث شد تا تماشاچیان جذب آن شوند. این تئاتر پارسی که بعدها به زبان سینهالی به تئاتر نورتی معروف شد ترکیبی از حالت‌های نمایشی هندی و اروپایی بود. ابتدا تماشاچیان اجرای این نوع از تئاتر و نمایش در کلمبو را جذاب دیدند و به همین ترتیب تماشاچیان و مخاطبان دیگر در شهرهای بزرگ جنوب و جنوب غربی آسیا جذب آن شدند. تئاتر نورتی کم کم در این کشور بومی و نمایش‌های سینهالی با همین سبک و سیاق نوشته و به همین ترتیب  با موسیقی کاملاً مشابه اجرا شدند. رفته رفته سالن تئاتر در کلمبو برای اجرای نمایش نورتی که طرفداران و مخاطبان آن نیز به سرعت در حال رشد بودنند، ساخته شد.

به هر  حال اولین تئاتر تجاری در سریلانکا به این صورت متولد و در دو دهه اول قرن بیستم شکوفا شد. نمایش‌ها و تئاترهای پر رونق نورتی نیز مانند تمام نمایشنامه‌های جدید احتیاج به تحول داشت. نمایشنامه‌نویسان سینهالی نه تنها به سرعت فرم‌ها و سبک‌های این نوع تئاتر را فرا گرفتند، بلکه نمایش را به فضایی فراتر از تئاتر پارسی کشانده و به تئاتر کلاسیک سانسکریت و به نمایشنامه‌های شکسپیر نیز روی آوردند. در میان نمایشنامه‌نویسانی که باعث رونق بیشتر نمایش نورتی شدند جان دوسیلوا(John de silva) بیش از دیگران شهرت کسب کرد. به همین دلیل اولین سالن تئاتر دولتی در کلمبو به اسم او نام گذاری شده است. تئاتر نورتی به رغم شهرت فراوانش، نتوانست بیش از سه دهه دوام بیابد. با ظهور صنعت «سینما»، حفظ آن به لحاظ [[مالی]] بسیار دشوار شد. با ورود فیلم‌های هندی تئاتر با چالش بزرگی روبرو گردید. ذائقه مخاطبان از تماشای تئاتر به دیدن فیلم سینایی تغییر کرد و تئاتر نتوانست مخاطبان خودش را نگه دارد. به این ترتیب تئاتر به سرعت با رکود مواجه شد و سالن تئاتر «تاورهال(Tower Hall)» نیز به سالن سینما تغییر پیدا کرد و به این ترتیب پایان زندگی و عمر کوتاه تئاتر شهری سینهالی رقم خورد.<ref name=":14">رکنی، مهدیقلی (1391). جامعه و فرهنگ [[سریلانکا]]. تهران: [https://www.icro.ir/ سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی]( در دست انتشار)</ref>

====== تئاتر مدرن ======
تئاتر مدرن سینهالی ادبیات محور متولد شد و بیشتر از سوی ادبیات غربی پشتیبانی می شد. برای مثال ترجمه‌های اقتباسی از نمایش‌های کلاسیک و مدرن از غرب، به سینهالی  هر سال در دانشگاه سیلان(Ceylon University College)، اجرا می‌شد و گروه‌های تئاتر آماتور برای تولید آثاری مناسب تلاش‌های می کردند. لذا جریان تئاتر مدرن سینهالی به این ترتیب به وجود آمد. ادیبان و کارشناسان ادبی که در آن زمان در این فعالیت‌ها شرکت می‌کردند در این نوع از تئاتر آثار ارزشمند هنری و زیبایی را مشاهده نکردند. آن‌ها براین باور بودند که هنر نمایشی سینهالی بدون یادگیری و تقلید درست از قالب‌ها، سبک‌ها و مدل‌های بین‌المللی به خصوص مدل‌ها و سبک‌های اروپایی توسعه و پیشرفت نخواهد کرد. به هر حال در طول دهه چهل و پنجاه در عرصه نوشتن و اجرای نمایش تلاش‌های زیادی شد.

ادیویرا سارچاندرا(Ediriweera Sarchchandra) استاد دانشگاه، برای خلق سبک نمایشی غیررئال (غیرواقعی) به مطالعه سنت‌های نمایشی بومی روی آورد. او در سال 1956 تئاتر بومی مانام(Maname) را آغاز کرد. این نمایش جدید نزد حامیان و فعالان تئاتر مدرن سینهالی اثری بسیارغیرمنتظره و در نوع خود بی نظیر بود. نمایشنامه نویسان سینهالی و کارگردانان امروز به سهولت در سراسراین سرزمین فعال هستند. هر چند اصراری بر بکارگیری یک قالب خاص ندارند، اما از هر عنصر قومی که با مقصود و هدفشان سازگار باشد، استفاده می کنند. اندک شماری از نویسندگان از نوشتن سبک رئال فاصله گرفته‌ و دید خود را نسبت به نمایش و نمایشنامه‌نویسی شعرگونه و منظوم تغییر داده اند <ref name=":0">M.H.Syed. (2007). ''World Infopedia Srilanka.'' New Delhi: Pragun Publication.</ref>.<ref name=":15">رکنی، مهدیقلی (1391). جامعه و فرهنگ [[سریلانکا]]. تهران: [https://www.icro.ir/ سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی]( در دست انتشار)</ref>
== نیز نگاه کنید به ==
[[تئاتر و هنرهای نمایشی زیمبابوه]]؛ [[تئاتر و هنرهای نمایشی کانادا]]؛ [[تئاتر و هنرهای نمایشی روسیه]]؛ [[تئاتر و هنرهای نمایشی تونس]]؛ [[تئاتر و هنرهای نمایشی ژاپن]]؛ [[تئاتر و هنرهای نمایشی کوبا]]؛ [[تئاتر و هنرهای نمایشی لبنان]]؛ [[تئاتر و هنرهای نمایشی مصر]]؛ [[هنر تئاتر مدرن چین]]؛ [[تئاتر و هنرهای نمایشی سنگال]]؛ [[تئاتر و هنرهای نمایشی آرژانتین]]؛ [[تئاتر و هنرهای نمایشی فرانسه]]؛ [[تئاتر و هنرهای نمایشی مالی]]؛ [[تئاتر و هنرهای نمایشی ساحل عاج]]؛ [[تئاتر و هنرهای نمایشی تایلند]]؛ [[تئاتر و هنرهای نمایشی اوکراین]]؛ [[تئاتر و هنرهای نمایشی اسپانیا]]؛ [[تئاتر و هنرهای نمایشی اردن]]؛ [[تئاتر و هنرهای نمایشی اتیوپی]]؛ [[تئاتر و هنرهای نمایشی سیرالئون]]؛ [[تئاتر و هنرهای نمایشی قطر]]؛ [[تئاتر و هنرهای نمایشی تاجیکستان]]؛ [[تئاتر و هنرهای نمایشی گرجستان]]؛ [[تئاتر و هنرهای نمایشی قزاقستان]]؛ [[تئاتر و هنرهای نمایشی بنگلادش]]

== کتابشناسی ==
[[رده:هنرهای نمایشی]]
بازگشت به تئاتر و هنرهای نمایشی سریلانکا.
برگرفته از «https://dmelal.ir/index.php?title=تئاتر_و_هنرهای_نمایشی_سریلانکا»