نمایش مبدأ برای دیپلماسی ورزشی در عربستان سعودی

به دلیل زیر، اجازهٔ ویرایش این صفحه ندارید:
عملی که درخواست کرده‌اید منحصر به کاربران این گروه است: کاربران.
می‌توانید مبدأ این صفحه را ببینید و رونوشت بردارید:
بر خلاف دیپلماسی سنتی که عمدتا بر حوزه رسمی دیپلماسی متمرکز بود، در عصر جدید دیپلماسی به حوزه‌های مختلفی تسری نموده است. از جمله دیپلماسی ورزشی به عنوان یکی از حوزه های کلیدی [[دیپلماسی عمومی عربستان سعودی|دیپلماسی عمومی]] در قرن اخیر به عنوان ابزاری قدرتمند برای ارتقای قدرت کشورها و به خصوص قدرت نرم مطرح شده است. دیپلماسی ورزشی را می‌توان استفاده از ورزش به‌عنوان ابزاری برای دستیابی به اهداف دیپلماتیک، ترویج درک متقابل بین‌المللی و حل‌وفصل مناقشات تعریف کرد. تحول دیپلماسی ورزشی ارتباط نزدیکی با رشد رقابت‌های بین‌المللی ورزشی و افزایش شناخت ورزش به‌عنوان زبانی جهانی دارد که فراتر از مرزهای فرهنگی و زبانی عمل می‌کند. در طول تاریخ، ورزش به‌عنوان ابزاری برای دیپلماسی به کار گرفته شده است. نمونه‌های قابل توجه آن شامل دیپلماسی پینگ‌پنگ در سال ۱۹۷۱ بین [[آمریکا|امریکا]] و [[چین]] و همچنین حضور ورزشکاران آفریقای جنوبی در دوران آپارتاید در رقابت‌های بین‌المللی است که به انزوای تدریجی این کشور و در نهایت برچیده شدن نظام آپارتاید کمک کرد<ref>Sarah Lee, The Power of Sports Diplomacy, June 24, 2025, Available for: https://www.numberanalytics.com/blog/sports-diplomacy-ultimate-guide</ref>.

در واقع دیپلماسی ورزشی و سرمایه‌گذاری فزاینده کشورها در عرصه ورزش به آنها این امکان را می دهد تا از محبوبیت و جذابیتهای ورزشی برای منافع داخلی و تصویرسازی در عرصه بین‌المللی استفاده کنند. در این راستا ورود پرشتاب و چند میلیارد دلاری [[عربستان سعودی]] به چشم‌انداز جهانی ورزش، نه مجموعه‌ای از سرمایه‌گذاری‌های پراکنده، بلکه یک راهبرد حساب‌شده، متمرکز و بنیادین در راستای استراتژی کلان ملی این کشور، یعنی  برنامه چشم‌انداز ۲۰۳۰ است که درصدد تامین همزمان اهداف و منافع داخلی و خارجی است. دیپلماسی ورزشی عربستان به عنوان راهبردی با دو هدف داخلی و خارجی محسوب می شود. در سطح داخلی، این راهبرد به عنوان یک محرک حیاتی برای دستیابی به اهداف اجتماعی-اقتصادی چشم‌انداز ۲۰۳۰ عمل می‌کند که هدف آن ایجاد جامعه‌ای پویا و اقتصادی متنوع و پسانفتی است. در سطح خارجی، این راهبرد ابزار اصلی سیاست خارجی برای ارتقای تصویر جهانی [[عربستان سعودی|عربستان]]، نمایش قدرت نرم و بازتعریف جایگاه خود به عنوان یک بازیگر محوری در صحنه جهانی است.

=== سرمایه‌گذاریها و اقدامات [[عربستان سعودی|عربستان]] در عرصه دیپلماسی ورزشی ===
صندوق سرمایه‌گذاری عمومی عربستان سعودی (PIF) که به منظور توسعه و تحکیم بخش‌های مختلف اقتصادی تاسیس شده، سرمایه‌گذاری‌های کلانی را در حوزه ورزش این کشور انجام داده است. در مدت چهار سال اخیر، این صندوق بیش از دو میلیارد دلار به پروژه‌های ورزشی گوناگون اختصاص داده، که شامل ساخت و به‌روزرسانی ورزشگاه‌ها، تاسیس مراکز تمرینی پیشرفته و حمایت از برنامه‌های توسعه‌ای در سطوح پایه تا حرفه‌ای می‌باشد<ref>اقتصاد معاصر، عربستان و سرمایه‌گذاری ملی در حوزه ورزش، (۱۴۰۳/۰۸/۰۸)، قابل بازیابی در: https://eghtesademoaser.ir/fa/news/6438</ref>. همچنین  این صندوق از تاسیس شرکت سرمایه گذاری ورزشی با هدف حمایت از بخش ورزشی این کشور، خاورمیانه و شمال افریقا خبر داده است. هدف شرکت سرمایه گذاری جدید با نام "سرج" این گونه اعلام شده است: "سرمایه گذاری های ورزشی برای کسب امتیاز ایجاد فعالیت های جدید ورزشی، سرمایه گذاری در بخش های تجاری فعالیت های قهرمانی ورزشی، میزبانی فعالیت های ورزشی جهانی، سرمایه گذاری در فعالیت های مرتبط با تماشاگران و هواداران و استفاده از فناوری های پیشرفته و به روز برای توسعه بخش ورزشی با هدف کسب درآمدهای مالی"<ref>عصر ایران، عربستان سعودی، تاسیس شرکت سرمایه گذاری ورزشی، (۱۶-۰۵-۱۴۰۲)، قابل بازیابی از https://www.asriran.com/fa/news/901768</ref>. [[عربستان سعودی]] به منظور پیشبرد اهداف خود در حوزه دیپلماسی ورزشی به سه دسته از سیاستها و اقدامات در این خصوص متوسل شده است که از جمله عبارتند از: 

* تملک دارایی‌های ورزشی در عرصه جهانی و ایجاد چهارچوب های جدید در عرصه ورزش؛ 
* میزبانی و برگزاری رویدادهای ورزشی برجسته بین‌المللی و؛  
* سرمایه گذاری و ارتقای کیفیت ورزش در عرصه داخلی.

=== سرمایه‌گذاری های [[عربستان سعودی|عربستان]] در ورزش جهان ===
[[عربستان سعودی]] میلیاردها دلار از صندوق سرمایه‌گذاری عمومی خود را در سالهای گذشته برای ورزش صرف کرده و گلف حرفه‌ای را کاملاً تغییر داده است. این کشور بازار نقل‌ و انتقالات بین‌المللی فوتبال را نیز متحول کرده است. تملک هشتاد درصد سهام باشگاه لیگ برتری انگلیس، نیوکاسل یونایتد، توسط  صندوق سرمایه گذاری عمومی [[عربستان سعودی|عربستان]] به ارزش بیش از ۴۰۰ میلیون دلار در سال ۲۰۲۱  نقطه عطف  مهمی در سرمایه گذاریهای عربستان در فوتبال بود. علاوه بر خرید باشگاه‌های ورزشی، صندوق سرمایه‌گذاری عمومی عربستان سرمایه‌گذاری‌های کلان در قراردادهای اسپانسری را نیز شروع کرده است.  برخی گزارشها نشان می‌دهد در سال  2022 و 2023این صندوق بیش از ۲.۳ میلیارد دلار برای اسپانسری فوتبال هزینه کرده است<ref name=":0">Teach mideast,  Saudi Investment in Sports, November 22, 2023 ,  Available for : https://teachmideast.org/saudi-investment-in-sports</ref>.  

در سال ۲۰۲۱ و در پی نارضایتی فزاینده برخی گلف‌بازان از تور برتر این ورزش یعنی تور انجمن گلف‌بازان حرفه‌ای ( PGA (Tour، صندوق سرمایه‌گذاری عمومی عربستان تأمین مالی ایجاد یک تور جهانی جدید گلف به نام ال‌آی‌وی گلف ( LIV (Golf   را بر عهده گرفت. این تور قالب جدیدی را به رقابت‌های حرفه‌ای گلف معرفی کرد. فصل ۲۰۲۲ این رقابت شامل هفت رویداد «فصل عادی» و یک مسابقه قهرمانی تیمی به‌عنوان رویداد پایانی بود. هر رویداد فصل عادی عملاً دو رقابت همزمان بود که امتیازات انفرادی و تیمی به‌طور موازی پیگیری می‌شد. شاید از همه مهم‌تر اینکه هر رویداد ال‌آی‌وی گلف جایزه‌ای ۲۵ میلیون دلاری داشت. برندگان انفرادی چهار میلیون دلار دریافت می‌کردند که از بیشترین جوایز رویدادهای تور انجمن گلف‌بازان حرفه‌ای نیز بیشتر بود. [[عربستان سعودی|عربستان]] موفق شد تعدادی از گلف‌بازان سرشناس و موفق تور انجمن گلف‌بازان حرفه‌ای از جمله فیل میکلسون، داستین جانسون، سرخیو گارسیا، بروکس کوپکا و بابا واتسون را جذب کند<ref name=":0" />.

=== میزبانی [[عربستان سعودی|عربستان]] از رویدادهای ورزشی ===
در جولای ۲۰۲۲، صندوق سرمایه‌گذاری عمومی قراردادی امضا کرد تا به دومین سهام‌دار بزرگ تیم «آستون مارتین آرامکو کگنیزنت» در فرمول یک تبدیل شود. پیش از این مالک آرامکو، اسپانسر اصلی این تیم بود و اکنون ۱۶.۷ درصد سهام تیم را در اختیار دارد؛ آرامکو همچنین قراردادی چهل میلیون دلاری در سال برای اسپانسری مسابقات فرمول یک دارد. این سرمایه‌گذاری بخشی از تلاش گسترده‌تر به ارزش ۶۵۳ میلیون پوند بود. در سال ۲۰۲۱، مسابقات فرمول یک اولین گرندپری [[عربستان سعودی]] را در پیست کورنیش جده برگزار کرد. این رویداد نیز با اتهامات ورزش شویی روبه‌رو شد اما در سال ۲۰۲۲ با مشکلات عملی هم مواجه شد. در طول تمرینات مسابقه ۲۰۲۲، یک موشک به یک انبار نفتی در نزدیکی پیست برخورد کرد؛ این موشک بخشی از جنگ جاری [[یمن]] بود. پس از آنکه فرمول یک و مقامات تیم‌ها موفق شدند از اعتصاب رانندگان جلوگیری کنند، مسابقه طبق برنامه برگزار شد. با وجود این حادثه، فرمول یک قصد دارد گرندپری [[عربستان سعودی]] را به مدت ۱۵ سال آینده ادامه دهد و این مسابقه از سال ۲۰۲۳ به پیستی اختصاصی در قدیه منتقل شد<ref name=":0" />.

علاوه بر سرمایه‌گذاری در ورزش‌های پرطرفدار و بسیار دیده‌شده، صندوق سرمایه‌گذاری عمومی در سایر پروژه‌های ورزشی نیز سرمایه‌گذاری کرده است. یک شرکت وابسته به صندوق به نام گروه بازی‌های «ساوی» سرمایه‌گذاری ۳۸ میلیارد دلاری برای «تبدیل  کردن عربستان به قطب جهانی بازی‌های ویدیویی با شرکت‌های سطح جهانی» را اعلام کرد. در سال ۲۰۲۲، عربستان میزبانی بازی‌های زمستانی آسیایی ۲۰۲۹ را به دست آورد. این تصمیم بحث‌برانگیز بود، زیرا تفرجگاهی که قرار است این بازی‌ها در نزدیکی نئوم در آن برگزار شود هنوز ساخته نشده است؛ همچنین پیامدهای زیست‌محیطی احتمالی ایجاد یک پیست اسکی در مکانی که معمولاً برف نمی‌بارد، توسط بسیاری از اسکی‌بازان به‌عنوان یک مشکل مطرح شده است. به همین ترتیب، ریاض میزبان بازی‌های آسیایی ۲۰۳۴ خواهد بود. در نهایت، در سال ۲۰۱۹ گفته می‌شود مقامات سعودی بیش از چهل میلیون دلار برای میزبانی مسابقه بوکس میان «آنتونی جاشوا» و «اندی روئیز جونیور» در رینگ موقتی در صحرای الطریف در نزدیکی ریاض پرداخت کرده‌اند<ref name=":0" />.

در نوامبر ۲۰۲۴، [[عربستان سعودی]] معتبرترین رویداد تنیس خود تا به امروز یعنی فینال انجمن تنیس زنان جهان که رویداد اصلی اتحادیه تنیس زنان جهان محسوب می‌شود را میزبانی کرد. این مسابقات در ریاض برگزار شد و میزبان هشت نفر از برترین بازیکنان تنیس تک‌نفره و دونفره جهان بود که برای قهرمانی پایان سال با یکدیگر رقابت کردند. برگزاری این مسابقه نیز با سرمایه‌گذاری صندوق عمومی سرمایه‌گذاری [[عربستان سعودی|عربستان]] انجام شد و لوگوی صندوق در سراسر مسابقات، چه در محوطه برگزاری و چه روی تابلوهای تبلیغاتی حین مسابقه، دیده می‌شد<ref name=":1">KARIM ZIDAN(2024). The Public Investment Fund’s growing sports portfolio, Available for: https://www.playthegame.org/news/the-public-investment-fund-s-growing-sports-portfolio/</ref>.

اما مهمتر از همه این موارد موفقیت [[عربستان سعودی|عربستان]] برای کسب جایگاه میزبانی جام جهانی فوتبال در سال 2034 است که به عنوان دستاورد مهمی برای دیپلماسی ورزشی این کشور محسوب می‌شود. در واقع کسب حق میزبانی جام جهانی ۲۰۳۴ توسط [[عربستان سعودی|عربستان]]، یک نقطه اوج طبیعی و منطقی برای این استراتژی بلندمدت محسوب می‌شود. این مسابقات فرصتی بی‌نظیر برای ارائه تصویری متحول از [[عربستان سعودی]] به تمام جهان، نمایش زیرساخت‌های پیشرفته، توانایی‌های سازمانی، فرهنگ غنی و در نهایت، تثبیت جایگاه آن به عنوان یک بازیگر کلیدی در عرصه بین‌المللی خواهد بود.

=== سرمایه گذاریها و تغیرات [[عربستان سعودی|عربستان]] در سطح داخلی ===
صندوق سرمایه گذاری عمومی عربستان برای تحول در عرصه داخلی ورزش عربستان نیز تلاشهای مهمی را به عمل آورده است. در این خصوص بیشترین سرمایه‌گذاریهای سعودیها بر فوتبال بوده و این صندوق ضمن سرمایه گذاری روی باشگاههای اصلی فوتبال به جذب ستارگان فوتبالی نیز کمک کرده است. به خصوص اینکه برنامه‌های مهمی با هدف ارتقای لیگ  فوتبال عربستان به یکی از ده لیگ برتر جهان طراحی شده است. در ژوئن ۲۰۲۳، صندوق سرمایه‌گذاری عمومی مالکیت چهار باشگاه لیگ حرفه‌ای عربستان را در اختیار گرفت: الاهلی، الاتحاد، الهلال و النصر. هم‌زمان، چهار باشگاه دیگر به نهادهای دولتی مانند کمیسیون سلطنتی العلا، سازمان توسعه دروازه درعیه، پروژه نئوم و آرامکو واگذار شدند. این باشگاه‌ها در مجموع برخی از بزرگ‌ترین ستاره‌های فوتبال را با قراردادهایی خارق‌العاده جذب کرده‌اند، از جمله کریم بنزما، کریستیانو رونالدو و نیمار، که ارزش این قراردادها برای بیست بازیکن خارجی می‌تواند بیش از یک میلیارد دلار دستمزد باشد<ref name=":1" />.

=== اهداف [[عربستان سعودی|عربستان]] از سرمایه‌گذاری ها و دیپلماسی ورزشی ===
رهبران [[عربستان سعودی]] از سرمایه‌گذاری های سنگین و تلاشهای جدی در عرصه ورزش و دیپلماسی ورزشی اهداف و مقاصد متعددی را دنبال می‌کنند که از  جمله [[برندسازی ملی عربستان سعودی|برندسازی]] و تصویرسازی از این کشور در عرصه بین‌المللی، اهداف شخصی محمدبن سلمان در عرصه قدرت تا اهداف اقتصادی و اجتماعی در چهارچوب چشم انداز 2030 را شامل می‌شود.

=== برندسازی ورزشی و بهبود تصویر [[عربستان سعودی|عربستان]] ===
برندسازی ورزشی یکی دیگر از عرصه ‏‏های مهم عربستان برای توسعه قدرت نرم و ایجاد [[برندسازی ملی عربستان سعودی|برند ملی]] مثبت و متمایز محسوب می‏شود. ورزش‏ میتواند به عنوان ابزاری برای [[برندسازی ملی عربستان سعودی|برندسازی ملی]] و ایجاد و ارتقای تصویری مثبت از یک کشور در عرصه جهانی مورد استفاده قرار گیرند. کشورها میتوانند از ورزش به منظور [[برندسازی ملی عربستان سعودی|برندسازی ملی]] یا دیده‏ شدن و برجستگی بیشتر در عرصه بین المللی استفاده کنند. به‏ خصوص اینکه ورزش به صورت فزایندهای در حال جهانی‏ شدن و افزایش تأثیرگذاری بین المللی بوده و رسانه های مختلف نیز به این مسئله کمک می کنند. به خصوص رویدادهای ورزشی بزرگی مانند جام جهانی فوتبال از مؤلفه هایی هستند که در برندسازی کشورها اثرگذاری بالایی دارند. در حوزه خلیج‏ فارس، [[قطر]] از کشورهای پیشرویی محسوب می شود که از ورزش برای برجسته‏ سازی جایگاه خود در جهان به خوبی استفاده کرده است. به‏ خصوص برگزاری جام جهانی فوتبال 2022 در [[قطر]] باعث شهرت جهاتی این کشور شد و در تقویت ‏سیاست‏های [[برندسازی ملی عربستان سعودی|برندسازی ورزشی]] سعودی‏ها نقش مهمی داشت. [[عربستان سعودی|عربستان]] نیز با به‏ کارگیری راهبردهای مختلف تلاش میکند از ورزش برای ارتقای شهرت جهانی خود، جذب گردشگران و سرمایه خارجی و در نهایت ایجاد تصویری مثبت از خود به عنوان کشوری آینده نگر و ورزش دوست استفاده کند. در این راستا می توان به سرمایه گذاری‏ها، ‏سیاست‏ها و اقدامات مختلفی اشاره کرد که سعودی‏ها از آن برای [[برندسازی ملی عربستان سعودی|برندسازی]] استفاده می کنند<ref>اسدی، علی اکبر(1402). برندسازی ملی در عربستان سعودی: ‏ظرفیت‏‌ها و ‏سیاست‏‌های نوین، ''فصلنامه مطالعات راهبردی''،26(3)،  130.</ref>. 

[[عربستان سعودی|عربستان]] از طریق میزبانی رویدادهای ورزشی بزرگ و جذب ستارگان جهانی، خود را به عنوان کشوری باز، مدرن و توانا در سازماندهی و مدیریت رویدادهای جهانی با کارایی بالا معرفی می‌کند. این امر به بهبود تصویر آن و تغییر تصورات پیشین کمک می‌کند. از سال 2015 که ملک سلمان و پسرش، محمد، به قدرت رسیده‌اند، عربستان سعودی بیش از همه درگیر جنگ و تنش در روابط با دیگر کشورها و خشونت و تنش های داخلی بود. همین نیز سبب شد چهره [[عربستان سعودی|عربستان]] در نظام جهانی به شدت مخدوش شده و به عنوان کشوری با خشن ترین نظام سیاسی مطرح شود. بن سلمان پس از چند سال به این تجربه و درک رسید که تصویری سیاه از [[عربستان سعودی|عربستان]] در نظام جهانی می تواند برای این کشور هزینه های زیادی داشته باشد و آن را در مسیر پسرفت قرار دهد در حالی که کشورهای کوچک عربی نظیر [[امارات متحده عربی|امارات]] و [[قطر]] در مسیر پیشرفت هستند. ولیعهد سعودی برای زدودن تصویر سیاه و ایجاد تصویر مثبت از [[عربستان سعودی]] در افکار عمومی جهانی به سرمایه‌‎گذاری در حوزه‌های فرهنگی و اجتماعی از جمله ورزش روی آورده است<ref>عمادی،  سید رضی(1402). دیپلماسی ورزشی عربستان، اهداف آل سعود از سرمایه گذاری هنگفت در فوتبال، قابل بازیابی از<nowiki/>https://farsi.iranpress.com/content/232203</ref>.

=== اهداف شخصی محمد بن سلمان ===
تحکیم موقعیت محمد بن سلمان در ساختار قدرت از طریق سرمایه‌گذاری در حوزه ورزش،  نیز بخشی کلیدی از اهداف سعودیها برای سرمایه گذاری در ورزش محسوب می شود.  محمد بن سلمان در فضایی وارد قدرت شد که با رقابت‌های شدید درون خاندان سلطنتی و چالش‌های اقتصادی و سیاسی همراه بود. بن سلمان که با کنار زدن محمد بن نایف در سال ۲۰۱۷ ولیعهد شد برای تثبیت جایگاهش نیاز داشت افکار عمومی، به‌ویژه جوانان و نخبگان جدید را با خود همراه کند. وی تمایل داشت تا برای تسهیل راهیابی به راس هرم نظام سیاسی، چهره‌ای مدرن، اصلاح‌طلب، و آینده‌نگر از خود ارائه دهد. در این راستا سرمایه‌گذاری بر ورزش به عنوان یکی از شیوه‌های وی در این چارچوب مطرح شد و ورزش به عنوان ابزار مشروعیت‌سازی داخلی مورد توجه قرار گرفت. بن‌سلمان با سرمایه‌گذاری گسترده در ورزش و جذب ستارگان جهانی مثل رونالدو و برگزاری مسابقات بین‌المللی، می‌کوشد شور و هیجان اجتماعی ایجاد کند تا فضاهای سیاسی و نارضایتی‌ها را خنثی سازد. به عبارت دیگر، ولیعهد سعودی از ورزش برای ایجاد انسجام ملی، تحکیم اقتدار شخصی و حذف رقبای درونی استفاده نموده است<ref name=":2">بهرامی، حدیث، رستمی، فرزاد(1401). جايگاه ورزش و توسعه ديپلماسی ورزشی در پیشبرد سیاستهای جهانی عربستان، ''سیاست کاربردی''، 4(2)، ص.40. </ref>. 

=== تحقق اهداف چشم‌انداز و کسب درآمدهای اقتصادی ===
تحقق اهداف سند چشم انداز 2030 و کمک به متنوع ساختن اقتصاد نیز از جمله عوامل اصلی توجه ریاض یه دیپلماسی ورزشی و سرمایه گذاریهای گسترده در این خصوص است. سند چشم‌انداز 2030 که در سال 2016 توسط محمد بن سلمان ارایه شد، یک برنامه راهبردی بلندمدت برای گذار از اقتصاد نفت‌محور به اقتصادی متنوع، پایدار و مبتنی بر سرمایه‌گذاری، گردشگری، فناوری و فرهنگ و ورزش است. این سند به دنبال تغییر چهره [[عربستان سعودی|عربستان]] از یک کشور سنتی مذهبی، به یک کشور مدرن، جهانی و رقابت‌پذیر است. در این سند، ورزش به عنوان یک رکن کلیدی برای اصلاح اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و دیپلماتیک محسوب می‌شود. توسعه سرمایه‌گذاری و جذب گردشگراز طریق ورزش متغیری کلیدی بوده و در واقع ورزش عاملی مهم برای جذب سرمایه خارجی و گردشگران بین‌المللی است. ساخت ورزشگاه‌ها، برگزاری مسابقات، جذب چهره‌های ورزشی جهانی،  نیز بخشی از طرح معرفی [[عربستان سعودی|عربستان]] به عنوان مقصد جذاب گردشگری است. با توجه به ماموریتهای بزرگ سند چشم انداز 2030 در عرصه هویت سازی و تغییر چهره عربستان ورزش به عنوان عاملی برای تحکیم هویت ملی به جای هویت صرفاً دینی به کار گرفته می‌شود. به عبارتی ورزش باعث افزایش انسجام اجتماعی و تعلق جوانان به دولت و آینده کشور محسوب می‌شود.

تنوع‌بخشی به منابع درآمدی [[عربستان سعودی|عربستان]] از طریق ورزش نیز برای رهبران سعودی مهم تلقی می‌شود. تا پیش از اجرای برنامه‌های چشم‌انداز 2030، عربستان تقریباً به طور کامل به درآمد نفتی وابسته بود و نوسانات قیمت نفت و پیش‌بینی کاهش تقاضای جهانی، اقتصاد عربستان را بی ثبات و ناپایدار ساخته است. در این راستا ورزش به عنوان بخشی از راهبرد کلان [[عربستان سعودی|عربستان]] برای تنوع‌بخشی به اقتصاد تعریف شده است. عربستان با میزبانی مسابقات بین‌المللی مانند فرمول یک، بوکس، رالی داکار، سوپرکاپ‌های فوتبال اروپا به دنبال توسعه اقتصاد گردشگری ورزشی است؛ در این راستا هدف جذب میلیون‌ها بازدیدکننده خارجی و تزریق پول به بخش‌های مختلف خدماتی و تجاری کشور مهم است. همچنین صنعت ورزش به عنوان بخش مولد اقتصادی محسوب شده و دولت عربستان ورزش را یک صنعت نوظهور و اشتغال‌زا می‌داند. سرمایه‌گذاری در لیگ داخلی فوتبال، ایجاد باشگاه‌های حرفه‌ای، پلتفرم‌های پخش و تبلیغات، از جمله اقدامات برای خلق ارزش اقتصادی پایدار است<ref name=":2" />.

استفاده از منابع نفتی برای سرمایه‌گذاری ورزشی مساله مهم دیگری است که رهبران سعودی به آن توجه ویژه‌ای دارند. طبعاً یکی از عواملی که می‌تواند عربستان سعودی را در مسیر سرمایه گذاری ورزشی و برندسازی ورزشی به موفقیت برساند، ثروت و درآمد عظیم نفتی این کشور است. به خصوص اینکه بخش قابل توجهی از مصادیق عدم توسعه و فقدان زیرساخت های مطلوب را می‌توان با درآمدهای نفتی جبران کرد. برخلاف کشورهایی مانند مالزی و سنگاپور که برند ملی خود را برپایه گردشگری و متناسب با زیرساخت های موجود خود پایه ریزی کرده‌اند، کشورهایی مانند عربستان می‌توانند از منابع و درآمدهای نفتی برای سرمایه گذاریهای مختلف از جمله در حوزه [[برندسازی ملی عربستان سعودی|برندسازی]] و دیپلماسی ورزشی استفاده کنند<ref>عرف، محمد(1402)، برندسازی ورزشی عربستان سعودی، ۳۰ مرداد، قابل بازیابی از http://www.irdiplomacy.ir/fa/news/2021313</ref>. 

دولت عربستان از طریق صندوق سرمایه‌گذاری عمومی درآمدهای نفتی را به دارایی‌های ورزشی داخلی و خارجی تبدیل کرده است. این سرمایه‌گذاری‌ها شامل خرید باشگاه‌های اروپایی، لیگ‌های ورزشی، برندهای ورزش‌های الکترونیکی، و موارد مشابه می‌شود. بسیاری معتقدند که دوران نفت رو به پایان است و کشورهایی مانند [[عربستان سعودی|عربستان]] باید آماده گذار به عصر پسانفتی باشند، لذا ورزش یکی از ابزارهای آماده‌سازی برای این دوران به‌ویژه از طریق توسعه صنایع خدماتی، رسانه‌ای و سرگرمی‌محور محسوب می‌شود.

=== پیامدها و چشم‌انداز سرمایه‌گذاریها و دیپلماسی ورزشی ===
سرمایه گذاریهای [[عربستان سعودی|عربستان]] در عرصه ورزش و تمرکز این کشور بر دیپلماسی ورزشی با پیامدهای مثبتی در عرصه های داخلی و خارجی روبرو شده است.  بر اساس برنامه‌ها، به لحاظ اقتصادی ارزش بخش ورزش در عربستان تا سال ۲۰۳۰ به ۲۲ میلیارد دلار (۸۳ میلیارد ریال سعودی) خواهد رسید و هدف سعودیها، افزایش سهم این بخش از دو دهم درصد به شش دهم درصد از تولید ناخالص داخلی است<ref>نشره سعودیه، السعوديه تستهدف رفع قيمه قطاع الرياضه إلى 83 مليار ريال بحلول 2030، 9 أبريل, 2025، علی: https://economyplusme.com/140400</ref>. این راهبرد با هدف ایجاد صد هزار شغل در بخش ورزش طراحی شده است. در چهار سال گذشته، هشتاد رویداد بین‌المللی ۲.۵ میلیون گردشگر را به خود جذب کرده است. از جمله در فرمول یک جایزه بزرگ جده تأثیر اقتصادی نهصد میلیون ریالی بر این شهر داشت و  بازدیدکنندگانی از ۱۶۰ ملیت را جذب کرد، باعث اشغال کامل هتل‌ها شد و کسب‌وکارهای محلی را رونق بخشید. همچنین رالی داکار به کاتالیزوری برای رشد اقتصادی و تبادل فرهنگی در جوامع دورافتاده تبدیل شده و گردشگری محلی و سرمایه‌گذاری را در راستای اهداف چشم‌انداز ۲۰۳۰ تقویت می‌کند<ref>Dakar Rally 2025: A Journey of Adventure, Resilience, and Transformation, 1/5/2025, Available for https://tourismag.com/articles/100480/dakar-rally-2025-a-journey-of-adventure-resilience-and-transformation.html</ref>. 

علاوه بر منافع و دستاوردهای اقتصادی، سرمایه گذاریهای ورزشی در [[عربستان سعودی|عربستان]] به بهبود فضای فرهنگی و اجتماعی انجامیده و به ارتقای سلامت عمومی کمک می کند. به خصوص با سرمایه گذاریها و تحرکات برجسته در ورزش زنان، توانمندسازی زنان از طریق توسعه ورزش با دستاوردهایی همراه است. ضمن اینکه دیپلماسی ورزشی عربستان در ایجاد چهره ای مثبت از این کشور در عرصه بین المللی نیز نقش قابل توجهی داشته و به بهبود تصویر دولت سعودی کمک کرده است. با این حال همچنان اتقاداتی به رهبران سعودی در خصوص استفاده از ورزش برای پوشاندن سیاستهای سلبی در قالب ورزش‌شویی همچنان مطرح است. 

== نیز نگاه کنید به ==
[[دیپلماسی عمومی عربستان سعودی]]؛ [[برندسازی ملی عربستان سعودی]] 

== کتابشناسی ==
<references />

== نویسنده مقاله ==
[[علی اکبر اسدی]]
[[رده:سیاست خارجی و کنشگری فراملی در حوزه فرهنگی(دیپلماسی فرهنگی و عمومی)]]
بازگشت به دیپلماسی ورزشی در عربستان سعودی.
برگرفته از «https://dmelal.ir/index.php?title=دیپلماسی_ورزشی_در_عربستان_سعودی»