نمایش مبدأ برای روابط فرهنگی اردن و ج.ا.ایران

به دلیل زیر، اجازهٔ ویرایش این صفحه ندارید:
عملی که درخواست کرده‌اید منحصر به کاربران این گروه است: کاربران.
می‌توانید مبدأ این صفحه را ببینید و رونوشت بردارید:
پیشینه روابط رسمی فرهنگی ایران و [[اردن]] به موافقت‌نامه فرهنگی منعقد بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت پادشاهی [[اردن|اردن‌‌]] هاشمی که شامل یک مقدمه و سیزده ماده است و در‌تاریخ ششم اردیبهشت ماه 1339 در تهران به امضای نمایندگان مختار طرفین رسیده است برمی‌گردد؛ این ‌قانون مشتمل بر ماده واحده و متن موافقت‌نامه ضمیمه‌ای است که در تاریخ بیست و سوم آذر ماه یک هزار و سیصد و چهل و سه به تصویب مجلس سنا‌ رسیده و متعاقبا در جلسه روز سه‌شنبه بیست و هفتم بهمن ماه یک هزار و سیصد و چهل و سه به تصویب مجلس شورای ملی رسیده است.

در این موافقت‌نامه فرهنگی آمده است که ‌نظر به این که دولت شاهنشاهی ایران و دولت پادشاهی [[اردن|اردن‌]] هاشمی علاقمند به تحکیم روابط دوستی فیمابین و خواهان بسط و توسعه همکاری ‌فرهنگی بین دو کشور می‌باشند تصمیم به انعقاد موافقت‌نامه فرهنگی گرفته و برای این منظور نمایندگان مختار خود را به ترتیب زیر تعیین نمودند:

از طرف دولت شاهنشاهی ایران جناب آقای عباس آرام وزیر امور خارجه.

از طرف دولت پادشاهی [[اردن|اردن‌]] هاشمی جناب آقای سعد جمعه سفیر کبیر دولت پادشاهی [[اردن|اردن‌]] هاشمی در ایران.

که پس از مبادله اختیارنامه‌های خود و اطمینان به صحت آن‌‌ها به شرح زیر موافقت حاصل نمودند:

‌ماده 1- هر یک از طرفین متعاهدین کوشش خواهد نمود که روابط فرهنگی بین دو کشور را بسط داده و بدین وسیله موجبات تشیید روابط معنوی ‌دو ملت را بیش از پیش فراهم سازد.

ماده 2- طرفین متعاهدین مبادلات فرهنگی میان افراد دو کشور در مسائل علمی و ادبی و هنری و مخصوصاً مواردی را که ذیلاً توضیح داده‌ می‌شود تشویق خواهند نمود.

الف - ایجاد تسهیلات برای مبادله کتب عام‌المنفعه و نشریه‌های سودمند.

ب - ایجاد تسهیلات برای مبادله فیلم‌های ملی به منظور شناسایی افراد هر یک از دو کشور به اوضاع و احوال کشور دیگر.

ج - تأسیس نمایشگاه‌های هنرهای ملی.

د - تسهیل بازدیدهای دسته‌جمعی دانشجویان.

ماده3- طرفین متعاهدین موافقت می‌کنند که بازدید استادان و سخنرانان و نویسندگان و هنرمندان و دانشجویان را از کشور یکدیگر تشویق نموده و‌ برای این منظور در حدود امکان مساعدت‌های نقدی و کمک‌های تحصیلی به عمل خواهند آورد.

ماده4- سعی خواهد شد که کرسی‌های تدریس زبان فارسی در دانشگاه‌های [[اردن|اردن‌]] هاشمی و کرسی‌های تدریس زبان عربی در دانشگاه‌های ایران ایجاد و‌ توسعه داده شود.

ماده5- طرفین متعاهدین تعهد می‌کنند که در کتب تحصیلی و سایر تشریفات رسمی احترام رؤسای دول دو کشور و رعایت حقایق تاریخی از هر‌حیث ملحوظ گردد.

ماده6 - طرفین متعاهدین با وسایلی که در اختیار دارند موجبات تسهیل مسافرت و سیاحت را که به وسیله مؤثری برای حسن تفاهم میان اتباع دو‌ کشور است فراهم خواهند آورد.

ماده7- طرفین متعاهدین برای تعیین ارزش گواهینامه و دیپلم و دانشنامه‌هایی که از طرف مقامات صلاحیت‌دار یکی از طرفین صادر می‌شود موافقت‌نامه ‌مخصوصی منعقد خواهند نمود و معادل بودن تحصیلات ابتدایی و متوسطه و عالی هر یک از دو کشور را در کشور دیگر به رسمیت خواهند شناخت.

‌ماده8- دولتین متعاهدین موافقت می‌نمایند که دانشجویان آن‌‌ها در مؤسسات فرهنگی هر یک از دو کشور تحصیلات خود را در رشته‌های علمی و‌ ادبی و فنی طبق قوانین و مقررات کشور محل اقامت دانشجو تعقیب نمایند.

در ضمن ‌ماده 11 آمده که دولتین متعاهدین مسابقات ورزشی و همکاری بین سازمان‌های ورزش و تربیت بدنی و پیشاهنگی طرفین را در حدود امکان تشویق خواهند ‌نمود.

ماده12- طرفین متعاهدین تدابیر لازم برای اجرای مفاد این موافقت‌نامه اتخاذ خواهند نمود و تشکیل مؤسسات فرهنگی را در کشورهای یکدیگر اجازه‌ خواهند داد مؤسسات فرهنگی مزبور در هر حال تابع مقررات و قوانین جاریه کشوری که مؤسسه فرهنگی در آنجا تشکیل شده است خواهند بود<ref>برگرفته از<nowiki/>https://rc.majlis.ir/fa/law/show/95744 مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی</ref>.

پس از سفر پادشاه ایران به [[اردن]] در سال 1388 و بستن موافقت‌نامه فرهنگی بین دو کشور، همکاری فرهنگی بین مقامات مربوطه طرفین آغاز گردید و در هر سال تحصیلی بورس‌هایی از طرف ایران در اختیار [[اردن]] گذاشته شد<ref>آقائی مریان، سید جعفر(1381 - 1380)، روابط خارجی جمهوری اسلامی ایران با کشور پادشاهی اردن‌ هاشمی، پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد در رشته روابط بین‌الملل، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی مرکز تحصیلات تکمیلی دانشکده علوم سیاسی، ص. 46</ref>. در سال 1347 از جانب فرح پهلوی دو بورس تحصیلی در دانشکده حقوق دانشگاه تهران در اختیار دو دانشجوی اردنی گذاشته شد.

انجمن دوستی ایران و [[اردن]] در سال 1350 به ریاست امیر محمد برادر ملک حسین در امان تشکیل شد و جلسات متعددی در کاخ سنای آن کشور ترتیب یافت. در همین سال وزارت پست و تلگراف و تلفن ایران دو بورس آموزش تکنیسین مایکرویو در آموزشگاه تهران پارس در اختیار دولت [[اردن]] گذاشت. هم چنین دولت [[اردن]] در همین سال تعدادی بورس در اختیار دولت ایران قرار داد<ref>آقائی مریان، سید جعفر(1381 - 1380)، روابط خارجی جمهوری اسلامی ایران با کشور پادشاهی اردن‌ هاشمی، پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد در رشته روابط بین‌الملل، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی مرکز تحصیلات تکمیلی دانشکده علوم سیاسی، ص. 46</ref>. متقابلاً دولت [[اردن]] در سال 1351موفق به دریافت مدال طلای محمد رضا شاه پهلوی در امر پیکار با بیسوادی شد.

=== روابط فرهنگی دو کشور پس از انقلاب اسلامی (موافقت نامه‌ها)... ===
روابط فرهنگی دو کشور ایران و [[اردن]] که دوران قبل از انقلاب اسلامی ایران آغاز شده است بعد از پیروزی انقلاب اسلامی اسناد همکاری‌ها به قوت خود باقی بود ولی با شروع جنگ تحمیلی علیه کشورمان روابط دو کشور، با توجه به مواضع کشور [[اردن]] در قبال جنگ و حمایت از صدام، به حالت تعلیق درآمد<ref>برگرفته از https://amman.mfa.ir/</ref>. و در سال 1370 مجددا برقرار گردید. یادداشت تفاهم بین دو کشور در ارتباط با سیاحت و جهانگردی دینی در تهران در سال 1371 به امضا رسید. از طرف دیگر قرارداد فرهنگی نخستین که در سال 1339 بین دو کشور به امضا رسیده بود به عنوان زیر بنای روابط فرهنگی باقی‌ماند ولی به علت فقدان برنامه اجرایی کوتاه مدت عملا این توافق‌نامه در سال‌های پس از انقلاب مورد توجه واقع نگردید. با برپایی کمیسیون مشترک بین دو کشور در سال 1376 برنامه مبادلات فرهنگی براساس توافق‌نامه قبلی به تصویب رسید <ref>آقائی مریان، سید جعفر(1381 - 1380)، روابط خارجی جمهوری اسلامی ایران با کشور پادشاهی اردن‌ هاشمی، پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد در رشته روابط بین‌الملل، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی مرکز تحصیلات تکمیلی دانشکده علوم سیاسی، ص. 55</ref>. در همین سال بین دو کشور یک قرارداد همکاری‌های خبری بین خبرگزاری‌های ایرنا و [[پترا]] به امضاء رسید و برای سال‌های 76،77 و 78 به اجرا درآمد و هیئت‌های فرهنگی متعددی به صورت رسمی و غیر رسمی به دو کشور سفر کردند.

هم چنین ایران نمایشگاه‌های فرهنگی بسیاری در [[اردن]] برپا نمود<ref>آقائی مریان، سید جعفر(1381 - 1380)، روابط خارجی جمهوری اسلامی ایران با کشور پادشاهی اردن‌ هاشمی، پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد در رشته روابط بین‌الملل، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی مرکز تحصیلات تکمیلی دانشکده علوم سیاسی، ص. 55</ref>. به این ترتیب بعد از پایان جنگ روابط دو کشور بتدریج سیر عادی خود را آغاز کرد و با از سرگیری تبادل هیات‌های دیپلماسی بین دو کشور سیر صعودی به خود گرفت و مناسبات فرهنگی دو کشور در قالب موافقت‌نامه‌ها و اسناد همکاری تدوین و با امضای مقامات مربوطه به مرحله اجرا در آمد<ref>برگرفته از https://amman.mfa.ir/ سفارت ایران در امان</ref>.

دو دانشگاه مهم [[اردن]] و یرموک، زبان فارسی را دربرخی رشته‌های درسی به عنوان یک واحد اجباری در برنامه‌های درسی دانشگاه قرار داده‌اند<ref>آقائی مریان، سید جعفر(1381 - 1380)، روابط خارجی جمهوری اسلامی ایران با کشور پادشاهی اردن‌ هاشمی، پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد در رشته روابط بین‌الملل، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی مرکز تحصیلات تکمیلی دانشکده علوم سیاسی، ص. 55</ref>. در بخش زبان‌های شرقی دانشگاه یرموک، گام مهمی در تقویت روابط فرهنگی - دانشگاهی فیمابین برداشته شده است، به طوری که اساتید زبان فارسی این دانشگاه که فارغ‌التحصیلان ایران می باشند اقدام به تشکیل کرسی زبان فارسی نموده‌اند و بر اساس توافق بین دانشگاه اصفهان و دانشگاه یرموک قرار است سالیانه سه تن از فارغ التحصیلان ممتاز زبان فارسی برای ادامه تحصیل به صورت بورسیه به ایران اعزام شوند. در حال حاضر بیش از 200 دانشجو در دانشگاه یرموک مشغول تحصیل در رشته زبان و ادبیات فارسی می‌باشند. تقویت بخش زبان فارسی از طریق ایجاد آزمایشگاه، اعزام استاد از ایران، قرار دادن دوره‌های مطالعات برای اساتید زبان فارسی و ارسال کتب جدید راهکارهایی است که به شدت نیاز به پیگیری و اقدام دارد. اخیرا آزمایشگاه پیشرفته آموزش زبان در دانشگاه یرموک توسط جمهوری‌ اسلامی ایران راه اندازی شده است. هم‌اینک آموزش زبان فارسی در دانشگاه‌های آل بیت و [[اردن]]، به عنوان واحد اختیاری تدریس می‌شود. ایران بر اساس تفاهم نامه، سالیانه سه بورسیه پزشکی به [[اردن]] می‌دهد و متقابلا [[اردن]] دو بورس دکتری زبان و ادبیات عرب در اختیار دانشجویان ایرانی در دانشگاه [[اردن]] قرار داده است.

=== همکاری‌های فرهنگی بین ایران و اردن ===
- برنامه اجرایی مبادلات فرهنگی،‌ علمی،‌ آموزشی بین جمهوری اسلامی ایران و کشور پادشاهی [[اردن]] برای سال‌های 79 تا 81.

- برنامه اجرایی مبادلات فرهنگی، علمی، آموزشی بین دو کشور برای سال‌های 82 تا 84

- برنامه اجرایی فرهنگی، علمی و آموزشی بین دو کشور برای سال‌های 87 تا 89 که شامل همکاری‌های آموزش عالی، آموزش و پرورش، تبلیغی و رسانه‌ای، ورزشی جوانان، فرهنگی و هنری، آثار باستانی، توریستی، نمایشگاه‌های بین‌المللی و همکاری‌های علمی بوده است.

- بیش از چهار نمایشگاه جمهوری اسلامی ایران در قالب هفته فرهنگی در [[اردن]] برگزار گردیده که آخرین آن برگزاری نمایشگاه قرآن کریم در تیر ماه سال 78 در امان بوده است.

هم چنین در سال 76 بین دو کشور یک قرارداد همکاری‌های خبری بین خبرگزاری‌های ایرنا و [[پترا]] به امضاء رسیده است<ref>برگرفته از https://amman.mfa.ir/ سایت سفارت ایران در اردن</ref>.

افزون بر این در جهت بهبود بخشیدن به وضعیت شیعیان در [[اردن]]، طرح ساخت مسجد شیعیان، طی مذاکرات رسمی متعددی از سوی جمهوری اسلامی ایران با مقامات [[اردن]] مطرح شده که امید است پس از اخذ موافقت وزیر اوقاف [[اردن]]، این مسجد احداث شود. از سوی پادشاهی [[اردن]] نیز، تلاش جهت برپایی جمعیت یا انجمن شیعیان به طور رسمی توسط دکتر جعفر بیضون و به کمک برخی از شیعیانی صورت گرفته است که قبلا اقداماتی را در این راستا انجام داده‌اند ولی تاکنون به نتیجه نرسیده‌اند. سفارت به طور غیرمستقیم تلاش می‌کند از این طرح حمایت کند و جایگاه قانونی مناسبی را برای تشکیل انجمن شیعیان فراهم سازد. به نظر می‌رسد حمایت جدی سفارت جمهوری اسلامی ایران از این طرح و حمایت‌های مالی ایران در این زمینه از نیازهای اساسی شیعیان این کشور برای تشکیل این جمعیت و ادامه کار آن می‌باشد. از سوی دیگر از نشر کتب نویسندگان مدافع شیعه از جمله احمد حسین یعقوب حمایت کرده که تاکنون سفارت ایران موفق به چاپ 9 عنوان درباره تشیع گردیده است. همچنین آقای شیخ حسن سقاف ده‌ها کتاب علیه وهابیت به چاپ رسانیده که برخی از آن‌‌ها با کمک نمایندگی صورت پذیرفته است.

البته زمینه‌های بسیاری در [[اردن]] موجود است و با توجه به جو فرهنگی و ادبی کشور [[اردن]]، صرف امکانات و کمک‌های مالی برای چاپ کتب اسلامی - شیعی می تواند مثمر ثمر باشد.

لازم به ذکر است که سفارت جمهوری اسلامی ایران در [[اردن]] در زمینه توزیع کتب فقهی فعالانه اقدام به توزیع و اهدای کتاب به متقاضیان و علاقه مندان شیعه نموده و در حد توان کتابخانه‌های دانشگاه‌های [[اردن]] را با منابع شیعی تغذیه کرده است. مهم‌ترین عناوین؛ المراجعات، الشیعه هم اهل السنه، کشف الارتیاب، فضائل الخمسه، ثم اهتدیت، تاسیس الشیعه است.

از دیگر اقدامات ایران در زمینه‌های تبلیغی - شیعی در اردن می توان به ارسال برخی مقالات دینی به مطبوعات محلی و چاپ آن‌‌ها به مناسبت‌های مختلف به ویژه در پاسخ به اتهاماتی که بر علیه تشیع به چاپ رسیده است، اشاره کرد.

سفر آیت الله سبحانی در سال‌های 1375 و 1377 و برپایی سخنرانی‌ها و جلسات بحث متعدد در خصوص تقریب مذاهب اسلامی و پاسخگویی به شبهات موجود بر علیه تشیع تاثیری مثبت داشته است. اگر این گونه سفرها و جلسات و اعزام علمای معتبر شیعه از ایران ادامه یابد می‌تواند در تغییر نگرش مردم و رفع شبهات در مورد تشیع موثر باشد.

در راستای تبادل فرهنگی - دینی 5 تن از دانشجویان شیعی [[اردن]] جهت ادامه تحصیل در مقاطع کارشناسی و دکترا به ایران اعزام شده‌اند که می‌توانند در ترویج مذهب شیعه در [[اردن]] با توجه به فرهنگ اسلامی خویش بسیار مفید واقع شوند<ref>پادشاهی [[اردن]]، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، معاونت بین‌الملل، مرکز بین‌المللی تبلیغ ص. 118 و 119</ref>

== نیز نگاه کنید به ==
[[روابط فرهنگی زیمبابوه و ایران]]؛ [[روابط فرهنگی کانادا و ایران]]؛ [[روابط فرهنگی روسیه و ایران]]؛ [[روابط فرهنگی تونس و ایران]]؛ [[روابط فرهنگی ژاپن و ج.ا.ایران]]؛ [[روابط فرهنگی کوبا و ج.ا.ایران]]؛ [[روابط فرهنگی لبنان و ایران]]؛ [[روابط فرهنگی مصر و ایران]]؛ [[روابط فرهنگی ایران و چین]]؛ [[روابط فرهنگی سنگال و جمهوری اسلامی ایران]]؛ [[روابط فرهنگی آرژانتین و ایران]]؛ [[روابط فرهنگی فرانسه و ایران]]؛ [[روابط فرهنگی مالی و ایران]]؛ [[روابط اجتماعی و فرهنگی اوکراین و ایران]]؛ [[روابط فرهنگی اسپانیا و ایران]]؛  [[روابط فرهنگی اتیوپی و ایران]]؛ [[روابط فرهنگی سیرالئون و ایران]]؛ [[روابط فرهنگی قطر و ایران]]؛ [[روابط فرهنگی تایلند و ایران]]؛ [[روابط فرهنگی گرجستان و ایران]]؛ [[روابط فرهنگی تاجیکستان و ایران]]؛ [[روابط فرهنگی بنگلادش و ایران]]؛ [[روابط فرهنگی سریلانکا و ایران]]

== کتابشناسی ==
[[رده:روابط فرهنگی]]
<references />

== منبع اصلی ==
لایقی، غلامرضا (1402). جامعه و فرهنگ [[اردن]]. تهران: [https://www.icro.ir/ سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی](در دست انتشار).

== نویسنده مقاله ==
غلامرضا لایقی
بازگشت به روابط فرهنگی اردن و ج.ا.ایران.
برگرفته از «https://dmelal.ir/index.php?title=روابط_فرهنگی_اردن_و_ج.ا.ایران»