نمایش مبدأ برای روابط هنری تاجیکستان و ایران

به دلیل زیر، اجازهٔ ویرایش این صفحه ندارید:
عملی که درخواست کرده‌اید منحصر به کاربران این گروه است: کاربران.
می‌توانید مبدأ این صفحه را ببینید و رونوشت بردارید:
روابط هنری دو کشور هم‌فرهنگ و همزبان [[تاجیکستان]] و ایران، در رشته‌های [[موسیقی در تاجیکستان|موسیقی]]، [[تئاتر و هنرهای نمایشی تاجیکستان|تئاتر]] و [[سینمای تاجیکستان|سینما]] عمدتاً بر اساس برگزاری جشنواره‌ها و سفرهای گروهی و فردی هنرمندان به کشورهای همدیگر و مکاتبات میان آن‌ها صورت می‌گیرد. نخستین آشنایی ایرانیان با هنرمندان تاجیک به حدود چهل و هفت سال پیش باز می‌گردد. در ماه دسامبر سال 1957 یک گروه 31 نفره از هنرپیشه‌های تاجیک از قبیل تحفه فاضل‌اوا، شایسته ملاجان‌اوا، برنا احمداوا، سَرَف کریم‌اوا، زهره کریم‌اوا، مسلمه باقی‌یوا، فاطمه کویین‌اوا، عبدالسلام رحیم‌اف و دیگران به سرپرستی مهربان نظراف معاون وزیر فرهنگ وقت، در شهر تهران هنرنمایی کردند. گروه هنری «لاله» از [[تاجیکستان]] در ماه آگوست سال 1972 در ششمین جشنواره بین‌المللی هنر شیراز شرکت کرد. تابستان سال 1973 هنرمندان تئاتر اپرا و بالت [[صدرالدین عینی|صدرالدین عینی تاجیکستان]]، شامل ملکه صابراوا و مظفر برهان‌اف در صحنه تئاتر اپرا و بالت شهر تهران هنرنمایی کردند. در این سفر، باله «رقاصه» از جانب آن‌ها شش بار به نمایش درآمد. ا‌ستاد محمدرضا شجریان با همراهی رضا قاسمی، محمود خلج، تبریززاده، همچنین گروه موسیقی سنتی «مولانا» شامل جلیل عندلیبی، علیرضا افتخاری، بهنام وادانی، هادی منتظری، منصور یونسی سینکی، عباس میاندهی، محمد‌علی کیانی‌نژاد، محمدفرهاد عندلیبی، اردشیر فهیمی و میر طاووسی، ماه آوریل سال 1990 در جشن 1400 سالگی باربد مروزی در [[تاجیکستان]] هنرنمایی کردند. ماه فوریه سال 1992 در هفتمین جشنواره موسیقی «دهه فجر» گروه هنری آدینه هاشم و گروه هنری «فلک» به سرپرستی دولتمند خا‌‌‌‌ل‌اف شرکت و هنرنمایی کردند. ابوالقاسم خوشرو لحظه‌های هنرنمایی آدینه هاشم را در شهر تهران یادآور شده، چنین می‌گوید: «هیچ وقت از خاطرم محو نمی‌شود آن روزی که یکی از هنرمندان شما (استاد آدینه هاشم) برنامه اجرا می‌کرد و یکی از بزرگترین هنرمندان کشور ما (استاد شجریان) اشک می‌ریخت. این یک لحظه تاریخی برای ملت ما بود». در ماه آگوست سال 1992 گروهی از هنرمندان تاجیک شامل ظفر ناظم، حکیم محمود، معروف‌خواجه بهادر، دانه بهرام و غیره به ایران سفر هنری داشتند. سال 1997 در سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی ایران یک گروه هشت‌نفری از هنرمندان تاجیک شرکت و هنرنمایی کردند. ماه دسامبر همان سال، هنرمندان فلارمونی دولتی [[تاجیکستان]] مرکب از ظفر ناظم‌اف، ب. عمر‌اف، ا. محموداوا، م. گل‌اف و ... هنر خویش را پیشکش دوستداران ساز و آواز ایرانی نمودند. ماه نوامبر سال 1997 یک گروه دوازده نفری اهل ساز و آواز ایرانی، میهمان دوستداران و علاقه‌مندان موسیقی در [[شهر دوشنبه]] بودند. در رابطه با سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی ایران ماه فوریه سال 1998 یک گروه پانزده نفری  هنرمند تاجیک مرکب از گروه «شش‌مقام» [[تلویزیون در تاجیکستان|صدا و سیمای تاجیکستان]] به رهبری الماس عبدالله و گروه «باربد» به رهبری سنگین‌مراد قربان، همچنین طالب شهیدی، مستانه اٍرگش‌اوا، سعادت عمراوا و شاهده هاشم‌اوا به ایران سفر و هنرنمایی کردند. در جشنواره بین‌المللی موسیقی «دهه فجر»، که ماه فوریه سال 1999 در شهر تهران برگزار گردید، گروه هنری «فلک» به رهبری دولتمند خا‌ل‌اف شرکت نمو‌د.

بین سال‌های 1999 تا 2000 میلادی، گروه هنری «سامان» به دعوت مرکز موسیقی جمهوری اسلامی ایران به ریاست قربان‌علی رحمان‌اف دو با به ایران سفر کرده و برنامه اجرا نمود. ماه فوریه سال 1999 گروه هنری «فردوس» شهر تهران در قالب محمد افتخاری، فاروق کسمایی، الهام فیض‌الدین، سهیل امین‌زاده، نگار بوبان، بهروز شریعتی با اجرای ساز و تصنیف‌های سنتی، خاطر دوستداران هنر موسیقی پایتخت [[تاجیکستان]] را شاد نمودند. در روزهای جشن نوروز سال 2001 گروه هنری «ساقیا» از ایران، در شهرهای کولاب، قرغان‌تپه و [[شهر دوشنبه|دوشنبه]] هنرنمایی کردند.

تئاتر عروسکی [[تاجیکستان]] در سال‌های 1991 و 1992 در جشنواره بین‌المللی تئاترهای عروسکی که همه ساله در ماه سپتامبر در شهر تهران برگزار می‌گردد، هنرنمایی کرده، اثر نریمان بقازاده «حسنک اَلفَسَنَک» را به کارگردانی ‌مظفر جواداف تقدیم تماشاچیان نمود. سال 1992 گروه تئاتر «اهارون» [[تاجیکستان]]، در جشنواره بین‌المللی تئاتر «دهه فجر»، نمایشنامه «یوسف گمگشته..» را به کارگردانی فرخ قاسم‌اف به نمایش گذاشت که موفق به دریافت جایزه «نشان طلا»ی جشنواره گردید. گروه مزبور ماه دسامبر سال 1994 بار دوم به جمهوری ا‌سلامی ایران سفر نموده، در طول ده روز نمایشنامه‌های «یوسف گمگشته»… و «اسفندیار» را به نمایش گذاشت.

در روزهای جشن نوروز سال 1993 گروه تئاتر «پیام دوستی» ایران که به [[تاجیکستان]] سفر نمود، نمایشنامه «چله‌نشین» اثر مسعود سمیعی را به کارگردانی مصطفی عبداللهی پیشکش تماشاگران تاجیک کرد.

ماه سپتامبر سال 1994، در ایام جشن هزاره «شاهنامه» فردوسی، تئاتر «اندیشه» از ایران نمایشنامه «اسفندیار» اثر علی چراغی به کارگردانی حسین فراهی را در تالار لاهوتی [[شهر دوشنبه]] تقدیم هنردوستان کرد.

سال 1999 تئاتر لاهوتی [[تاجیکستان]] در هفدهمین جشنواره بین‌المللی تئاتر «دهه فجر» نمایشنامه «بهرام چوبینه»‌ را به کارگردانی توره‌خان احمدخان‌اف به تماشاچیان ایرانی پیشکش نمود.

سال‌های 1999 و2000‌ تئاتر «‌اهارون» دو سفر به ایران داشت و در جشنواره بین‌المللی تئاتر ایران‌زمین که در شهر اهواز در استان خوزستان برگزار گردید، با نمایشنامه‌های «مرگ یزدگرد»‌، «شیخ صنعان» و «‌دجّال» شرکت کرد با استقبال خوب تماشاگران روبرو گردید.

سال 2001 میلادی، تئاتر دولتی شهر کولاب با نمایشنامه «میر کبیر» اثر محمد غائب در سومین جشنواره بین‌المللی تئاتر «ایران‌زمین» شرکت نمود.

‌‌نخستین آشنایی تاجیکان با سینمای ایران، در سال 1972 بود. پس از پایان جشنواره دوم بین‌المللی سینمایی کشورهای آسیا و افریقا در شهر تاشکند ازبکستان، فیلم ایرانی «ببر مازندران» که‌ در جشنواره مزبور به نمایش درآمده بود، در سینماهای [[شهر دوشنبه]] به زبان فارسی و ترجمه همزمان [[زبان روسی|روسی]] نمایش داده شد که مورد پسند بینند‌گان واقع گردید. در نخستین جشنواره بین‌المللی سینمای تهران که از 16 تا 26 آوریل سال 1972 در ایران برگزار گردید، هیئتی از اتحاد شوروی سابق نیز شرکت داشت که ادیب تاجیک مسعود ملاجان‌اف از اعضای این هیئت بود. وی پس از بازگشت، تأثرات خویش از این جشنواره و عموماً سفر به ایران را در قالب مقاله‌ای با نام «غزال بالدار تهران» در شماره دوازدهم سال 1972 مجله «صدای شرق» چاپ کرد که در آن تاریخ مختصر سینمای ایران برای تاجیکان معرفی شد. از 26 نوامبر تا 6 دسامبر سال 1990 جشنواره فیلم‌های ایرانی در [[شهر دوشنبه]] برگزار شد. در این جشنواره که گروهی از هنرمندان و کارشناسان سینمای ایران از جمله علیرضا رئیسیان، فاطمه معتمد آریا، یدالله صمدی، فخرالدین انوار، پروانه معصومی، فرهاد صبا، مهندس احمدی شرکت داشتند، طی 10 روز در سینماهای پایتخت [[تاجیکستان]]، 20 فیلم جدید ایرانی به نام‌های «‌کمال‌الملک»، «اجاره‌نشین‌ها»، «جاده‌های سرد»، «دستفروش»، «خانه دوست کجاست؟»، «گزارش یک قتل»، «پرواز در شب»، «شیر سنگی»، «خارج از محدوده»، «پرنده کوچک خوشبختی»، «کشتی آنجلیکا»، «بایسیکل‌ران»، «در مسیر تندباد»، «نار و نی»، «ای ایران». «مادر»، «مهاجر»، «هامون»، «ریحانه» و «سبلان» به نمایش گذاشته شد. درآمد حاصل از نمایش این فیلم‌ها به حساب بنیاد ساخت مجسمه حکیم ابو‌القاسم فردوسی در میدان آزادی [[شهر دوشنبه]] واریز شد. ماه سپتامبر سال 1991 جشنواره بین‌المللی فیلم «همسایه‌ها» در [[شهر دوشنبه]] برگزار گردید. در ماه می سال 1993 در [[شهر دوشنبه]] هفته فیلم‌های ایرانی برپا گردید که در آن 7 فیلم بلند «شاید وقتی دیگر»، «سایه خیال»، «طلسم»، «افق»، «دخترم سحر»، «کانی مانگا» و «باشو غریبه کوچک» روی پرده نمایش رفتند.

طی چند سال اخیر جمهوری اسلامی ایران تعدادی فیلم و سریال از جمله «بوعلی سینا» (9 قسمت)، «سلطان و شبان» (12 قسمت)، «گل‌های داودی»، «پدربزرگ»، «پدرسالار» (13 قسمت) و غیره به [[تاجیکستان]] اهدا نمود که از طریق [[تلویزیون در تاجیکستان|تلویزیون سراسری تاجیکستان]] به نمایش گذاشته شدند.

در ایران نیز چند فیلم تولید «تاجیک‌فیلم»، از جمله فیلم‌های ساخته‌شده بر اساس «شاهنامه» ابو‌القاسم فردوسی به نمایش درآمدند. یکی از معروفترین کارگردان‌های سینمای ایران محسن مخملباف، ماه ژانویه سال 1998 بخش عمده‌ای از فیلم «سکوت» را در [[تاجیکستان]] تهیه نمود که در آن چند تن از تاجیکان نیز نقش آفریده‌اند. سال 1997 گل‌اندام محبت‌اوا سردبیر «تاجیک‌ فیلم» در سمینار «حضور زن در سینمای معاصر» در شهر تهران شرکت نمود. ماه می سال 1998 یک گروه 7 نفری فیلمبردار ایرانی میهمان [[تاجیکستان]] بودند که از اماکن تاریخی و فرهنگی فیلم‌ و گزارش تهیه نمودند. تمام این سفرهای هنری و دید و بازدیدهای هنرمندان دو کشور، نقش مثبت و مهمی در گسترش دوستی و همکاری [[تاجیکستان]] و ایران داشته است<ref>برگرفته از http://icro.ir/index.aspx?siteid=185&pageid=5415</ref>.  

== نیز نگاه کنید به ==
[[روابط خارجی تاجیکستان]]؛ [[روابط فرهنگی تاجیکستان و ایران]]؛ [[اشتراکات فرهنگی و تمدنی تاجیکستان و ایران]]؛ [[روابط ادبی تاجیکستان و ایران]]؛ [[روابط علمی و دانشگاهی ایران و تاجیکستان]]

== کتابشناسی ==
<references />

== منبع اصلی ==
زهریی، حسن(1391). جامعه و فرهنگ [[تاجیکستان]]. تهران: [https://www.icro.ir/ سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی] (در دست انتشار).

== نویسنده مقاله ==
حسن زهریی
[[رده:سیاست خارجی و کنشگری فراملی در حوزه فرهنگی(دیپلماسی فرهنگی و عمومی)]]
بازگشت به روابط هنری تاجیکستان و ایران.
برگرفته از «https://dmelal.ir/index.php?title=روابط_هنری_تاجیکستان_و_ایران»