نمایش مبدأ برای شهری شدن جمعیت چین و چالش های پیش رو

با توسعه‌ی سریع شهر نشینی و تغییر تعادل [[جمعیت چین]] از اکثریت روستایی به اکثریت شهری، این کشور در کنار فرصت‌ها، با چالش‌های بزرگی همچون بالا رفتن تقاضای مسکن، کاهش منابع انسانی و زمین در بخش کشاورزی، بالا رفتن نیازها و [[رفاه اجتماعی در چین|درخواست‌های رفاهی و اجتماعی]]، [[بالارفتن متوسط عمر و افزایش امید به زندگی در چین|مسن شدن جمعیت]] و کاهش نیروی کار تولیدی، و... نیز رو به رو شده است. لذا، برخی از تحلیلگران جمعیتی چینی و خارجی معتقدند که توسعه‌ی شهری به مثابه‌ی یک شمشیر دولبه است.

=== چالش های پیش رو ===
[[پرونده:30001.jpg|بندانگشتی|شهر نشینی [[چین]]. قابل بازیابی از https://www.softinja.com/articles/scientific/the-biggest-trend-of-urbanization-chinese-urbanization]]
هم اینک [[تغییر در ساختار شهری و روستایی چین|چالش‌های شهری شدن]] جمعیت35/1میلیارد نفری [[چین]] در ابعاد مختلف اجتماعی خود را نشان داده و به وضوح قابل مشاهده است. در حال حاضر253میلیون کارگر مهاجری که در شهرها زندگی می‌کنند هیچگونه دسترسی به [[رفاه اجتماعی در چین|خدمات اجتماعی]] شهری ندارند، حتی حقوق ناچیزی که پیش از مهاجرت در روستای خود داشتند از قبیل سوبسیدها، حق سکونت، حق آموزش فرزندان در مدارس دولتی، [[رفاه اجتماعی در چین|حق دسترسی به خدمات عمومی]] و... را هم از دست داده‌اند.

بالا رفتن میزان تقاضای مسکن در شهرها زمینه را برای دست اندازی مقامات شهری به زمین‌های کشاورزی روستاییان مجاور شهرها را فراهم ساخته که به صورت غیر قانونی و با پرداخت مبلغ کمی به روستاییان، زمین‌های آنان را تبدیل به ساختمان‌های لوکسی نموده و به قیمت گزافی در اختیار متقاضیان مسکن می‌گذارند. به این ترتیب، بازیافت زمین‌های کشاورزی حدود 40درصد از درآمد و زمینه‌ی فساد دولت‌های محلی را تشکیل می‌دهد. چون میزان ساخت و ساز در کشور13درصد از کل درآمد سرانه است.

وِنجیابائو(Wen Jiabao) در مقاله‌ای در مجله‌ی«به دنبال حقیقت» در این زمینه می‌گوید:«[[چین|کشور چین]] صنعتی شدن و مدرن شدن را به قیمت قربانی کردن زمین‌های کشاورزی روستاییان به دست می‌آورد ... کسی مجوز گرفتن چنین حقی را از روستاییان ندارد.» توسعه‌ی شهرها از طریق گرفتن زمین‌های کشاورزی، که علیرغم کمبود زمین و آب و [[جمعیت چین|افزایش جمعیت]] می بایست برای پرکردن شکم روستاییان مورد استفاده قرار گیرد، در سال‌های اخیر موجب نارضایتی روستاییان و در برخی از موارد باعث شورش و درگیری میان روستاییان و پلیس شده است. البته این سیاست دولت مرکزی با مخالفت دولت‌های محلی که از طریق فروش زمین کشاورزان به رشد اقتصاد شهری و پرداخت بدهی‌ها و افزایش بودجه و در خیلی از موارد سوء استفاده‌های خود می پردازند، روبه رو می‌شود. باید متذکر شد که پیدا کردن راه حل و ایجاد تعادل میان رشد درآمد سرانه، شهری شدن، تأمین حقوق روستاییان و تأمین امنیت غذایی برای این [[جمعیت چین|جمعیت انبوه]]، یکی از چالش‌های پیش روی نسل پنجم از رهبران [[حزب کمونیست و احیای هویت ملی چین|حزب کمونیست]] خواهد بود که به تازگی و در نیمه‌ی دوم سال2012 قدرت را در این کشور به دست گرفتند.

براساس آمار منتشره، متوسط درآمد سرانه‌ی چینی‌های شهر نشین در سال2011میلادی، به حدود3400دلار رسید، در حالی که این میزان برای روستاییان تقریبا یک سوم بوده است. وقتی مهاجران روستایی به شهر می‌آیند، تلاش می‌کنند از نظر اقتصادی فعالیت‌های تولیدی بیشتری کنند، مهارت‌های بیشتری فراگیرند، درآمد بهتری داشته باشند، و بتوانند لوازم مورد نیاز مصرفی بیشتری برای خود و خانواده تهیه کنند. همچنین، تقاضای آنها برای خدمات آموزشی و شهری بیشتر شده و موجب رشد و توسعه‌ی اقتصادی این بخش‌ها خواهد شد.
[[پرونده:265-china-population-future-timeline-2050-2100-e1569880184543.jpg|بندانگشتی|چالش سیستم تک فرزندی در [[چین]]. قابل بازیابی از https://www.mims.com/specialty/topic/five-test-universal-hbv-screening-strategy-most-cost-effective-in-china]]
[[بالارفتن متوسط عمر و افزایش امید به زندگی در چین|بالا رفتن سن جمعیت در چین]] که براساس پیش‌بینی‌های انجام شده تا سال2050به بیش از 30درصد [[جمعیت چین|جمعیت]] خواهد رسید، چالش دیگر دولت مردان این کشور در دهه‌های پیش رو است. طبق سرشماری انجام شده، [[جمعیت چین|جمعیت]] بین 15 تا64سال [[چین]] در سال 2011به یک میلیارد نفر رسید که نسبت به سال پیش 3درصد افزایش نشان می‌دهد، در حالی که رشد کل [[جمعیت چین|جمعیت]] در این مدت4درصد بوده است. بنابراین، در تمام دنیا [[چین]] کشوری است که پیش از ثروتمند شدن، در سراشیبی [[بالارفتن متوسط عمر و افزایش امید به زندگی در چین|سالمند شدن]] قرار گرفته است. درحالی که کشورهای پیشرفته پیش از رسیدن به [[بالارفتن متوسط عمر و افزایش امید به زندگی در چین|سالمندی جمعیت]]، شبکه‌های مطمئن و پایدار [[رفاه اجتماعی در چین|رفاه اجتماعی]] و خدماتی برای [[بالارفتن متوسط عمر و افزایش امید به زندگی در چین|سالمندان]] را بنیان می‌گذارند که پس از عبور از انحنای [[سالمندان در کانادا|سالمندی]] امکان و تدابیر لازم برای مراقبت از آنها بعمل آمده باشد، در [[چین]] هنوز شبکه‌های جا افتاده‌ی ارایه [[رفاه اجتماعی در چین|خدمات و رفاه اجتماعی]] برای [[بالارفتن متوسط عمر و افزایش امید به زندگی در چین|سالمندان]] شکل نگرفته است.

در حقیقت، با اجرای سیاست تک فرزندی در سه دهه‌ی گذشته، یک [[تغییر در ساختار اجتماعی چین|تغییر اساسی در ترکیب اجتماعی]] در این کشور به وجود آمده است که به‌طور طبیعی می بایست پس از رسیدن به استانداردهای بالای زندگی به دست می‌آمد، مانند فرصت‌های بیشتر تحصیلی، [[زنان سیاستمدار معاصر چین|اشتغال زنان]] و انتخاب مستقلانه برای میلیون‌ها نفر. برای ایجاد چنین شبکه‌ی فراگیر، [[چین]] باید هزینه‌های زیادی کند در حالی که به این بودجه در جاهای دیگر نیاز دارد. اگر خانواده‌ها هم بخواهند بار این مسئولیت را طبق [[نظام فرهنگی چین|سنت دیرینه‌ی فرهنگی]] بر دوش بکشند هم با توجه به ازدیاد [[بالارفتن متوسط عمر و افزایش امید به زندگی در چین|تعداد سالمندان خانواده]] که شامل دو پدر بزرگ و دو مادر بزرگ و احیانا عمو و عمه‌ی [[سالمندان در کانادا|سالمند]] می‌شود، امکان پذیر نخواهد بود. لذا، بالا رفتن سن جمعیت هم برای دولت و هم برای [[نهاد خانواده در چین|خانواده‌ها]] چالش آفرین و بحران‌زا خواهد شد.

با [[وضعیت اقتصادی و معیشت مردم چین|بهبود وضعیت معیشتی]] مردم طی سه دهه‌ی گذشته که تنها خواسته‌ی آنها دستیابی به یک درآمد ثابت و بالا بوده، اینک جامعه وارد مرحله‌ی جدیدی از خواسته‌های متنوع شده که دیگر مانند گذشته امکان کنترل و هدایت و نظارت و برآورده کردن آنها از عهده‌ی یک حزب و گروه خاص خارج است. [[تغییر در قشر بندی اجتماعی چین|طبقات مختلف اجتماعی]] جدید شکل گرفته، خواسته‌های متنوعی دارند. از جمله مشارکت در تصمیم گیری‌های سیاسی است که این روند با سیاست تک حزبی و کنترل مرکزی سازگار نبوده و پیچیده و مشکل خواهد بود. بدون شک، شکست مرکزگرایی به خاطر پیچیدگی مسایل، تنوع و تکثر دیدگاه‌های رقیب، و افزایش حجم تبادل اطلاعات می تواند برای جامعه‌ی درحال توسعه بسیار خطرناک باشد. منطقا، وقتی متقاضیان بیشتر شوند، احتمال افزایش اشتباهات نیز بیشتر می‌شود. به لحاظ تئوریک نیز در هر سیستمی نقطه‌ی جوشی وجود دارد که با افزایش فعالیت می‌تواند سیستم را سریع‌تر به نقطه‌ی جوش برساند. طبق آمارهای منتشره، حوادث ناآرامی‌های اجتماعی در سال2010 به 180هزار مورد رسیده در حالی که این رقم در سال2005تنها 45هزار مورد بوده است. در حالی که در گذشته مقامات حزبی تلاش می‌کردند از به هم پیوستن این حوادث مجزا از هم که عمدتا به خاطر غصب زمین‌های کشاورزان از سوی مقامات محلی به وقوع می‌پیوست جلوگیری کنند، ولی امروزه با [[اینترنت در چین|توسعه‌ی فرهنگ دیجیتالی و فن آوری اطلاعات]]، این مرزها از هم پاشیده و محدودیت‌ها را دور زده است. در همین چند سال اخیر، تعداد وبلاگ نویسان چینی به بیش از300میلیون نفر رسیده و در دو سال آینده به500میلیون نفر خواهد رسید. همگرایی بین آنچه افتاق می افتد در میان خطوط خاموش و روشن قضایا به نظر اجتناب ناپذیر می‌آید<ref>Global Implications of China’s Challenges، 2012</ref><ref>سابقی، علی محمد(1392). جامعه و فرهنگ [[چین]]. تهران: [https://alhoda.ir موسسه فرهنگی، هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی،]، جلد1، ص.340.</ref>.

{{به روز رسانی}}

== نیز نگاه کنید به ==
[[تغییرات اجتماعی دوره سوم(پس از 1997 میلادی) در چین]]؛ [[تغییر در ساختار شهری و روستایی چین]]؛ [[تغییر در قشر بندی اجتماعی چین]]

== کتاب شناسی ==