نمایش مبدأ برای عوامل پنج گانه جهان بینی سنتی چینی ها

به دلیل زیر، اجازهٔ ویرایش این صفحه ندارید:
عملی که درخواست کرده‌اید منحصر به کاربران این گروه است: کاربران.
می‌توانید مبدأ این صفحه را ببینید و رونوشت بردارید:
[[پرونده:Qinchengshan.jpg|بندانگشتی|معبد تائویسم. برگرفته از سایت تاریخ ما، قابل بازیابی از https://tarikhema.org/ancient/china/423/%D9%85%D8%B0%D8%A7%D9%87%D8%A8-%D8%B9%D9%85%D8%AF%D9%87-%DA%86%DB%8C%D9%86/]]
[[آیین بومی تائو|تائو]] یا [[آیین های باستانی چین|دائو]]، معتقد بود که جهان ابتدا به یین و یانگ تقسیم شده و سپس عناصر پنجگانه را به وجود آورده‌اند و از این عناصر، ده هزار شیء به وجود آمده است(رقم ده هزار برای عمومیت بخشیدن به هر آنچه در نظام هستی وجود دارد است). این عناصر پنجگانه در واقع عامل پیدایش انرژی در جهان بوده و هرکدام نمایانگر جهت، احساس، و اشیای خاصی هستند:

=== طبیعت آب ===
<blockquote>سیال بودن و حرکت به سمت پایین است.</blockquote>

=== طبیعت آتش ===
<blockquote>گرما بخشی و تحرک و برخاستن است</blockquote>

=== طبیعت چوب ===
<blockquote>کج شدن و دوباره راست شدن است</blockquote>

=== طبیعت فلز ===
<blockquote>به شکل‌های مختلف درآمدن با چکش است و</blockquote>

=== طبیعت زمین ===
<blockquote>ثمره دهی و زایش است.</blockquote>این عناصر نه تنها موجب پیدایش یکدیگر، بلکه عامل نابود ساختن همدیگر نیز هستند. چوب آتش را به وجود می‌آورد، آتش زمین را، زمین فلز را، فلز آب را، و آب درخت را. از منظر دیگر، آب آتش را از بین می‌برد، آتش فلز را ذوب می‌کند، فلز چوب را نابود می‌کند، چوب زمین را تسخیر می‌کند، و زمین آب را فرو می‌برد. این عناصر و عوامل پنجگانه با فصل‌های سال، رنگ‌ها، حوادث مهم، مزه‌ها و بوی‌ها، اعداد، اعضای بدن و... نیز ارتباط دارند. جایگزینی فصل‌های سال، به عوامل تأثیرگذار در درون عناصر پنجگانه بستگی دارد. در فصل بهار: عنصر چوب مسلط شده و موجب پیدایش آتش می‌گردد که از عوامل به وجود آورنده‌ی تابستان است. آتش موجب پیدایش زمین می‌شود که از ویژگی‌های مرکز است و در مقابل، زمین موجب پیدایش فلز است که بر فصل پاییز مسلط است و فلز آب را به وجود می‌آورد که نشانگر فصل زمستان است.

بر این اساس، هر عنصری رنگ، مزه، و جهت مخصوص به خود را دارد: شمال، رنگ سیاه و مزه‌ی شور به عنصر آب تعلق دارد؛ جنوب، رنگ سرخ، و مزه‌ی تلخ به عنصر آتش اختصاص دارد؛ شرق، رنگ سبز، و مزه‌ی ترش مخصوص عنصر چوب است؛ غرب، رنگ سفید، و مزه‌ی تند به عنصر فلز تعلق دارند؛ مرکز، رنگ زرد، و مزه‌ی شیرین نیز از ویژگی‌های عنصر خاک است.

در ارتباط با انسان نیز عناصر پنجگانه با اعضای مختلف بدن و احساسات گوناگون افراد در ارتباط هستند که در [[طب سنتی چینی]] و مداوای بیماران بسیار اهمیت دارند. برای نمونه، عنصر چوب: با چشم، سینوس‌ها، جگر، کیسه‌ی صفرا، و عصبانیت مرتبط است؛ عنصر آتش: با زبان، رگ‌های خون، روده‌ی کوچک، قلب و احساس شادی ربط دارد؛ عنصر زمین: با دهان، ماهیچه‌ها، شکم، لوزالمعده، و احساس ترس مرتبط است؛ عنصر فلز: با دماغ، موهای بدن، روده‌ی بزرگ، ریه و احساس ناراحتی ربط دارد؛ عنصر آب: با گوش‌ها، استخوان‌ها، مثانه، کلیه‌ها و احساس ترس مرتبط است.

اعداد نیز با این عناصر ارتباط دارند. عددهای 1 و6 به عنصر آب، 2 و7 به عنصر آتش، 3 و 8 به عنصر درخت، 4 و 9 به عنصر فلز، و 5 و 10 به عنصر زمین مربوط هستند. اعداد فرد اعداد زمینی و اعداد زوج آسمانی شمرده می‌شوند. اعدا فرد موجب حرکت عوامل پنجگانه و اعداد زوج باعث باروری و کمال است. در کتاب تغییرات (Iching)، اطلاعات کاملی پیرامون عوامل پنجگانه و اثرات آنها در نظام هستی و ابعاد مختلف زندگی مردم [[چین]] آورده شده است.<ref>Pleskacheuskaro, Inesa (2007).Chinese Customs and Wisdoms: Foreign languages Press, Beijing</ref><ref>سابقی، علی محمد(1392). جامعه و فرهنگ [[چین]]. تهران: [https://alhoda.ir/ موسسه فرهنگی هنری و انتشاراتی بین الملی الهدی].</ref>

== نیز نگاه کنید به ==
[[ادیان در چین]]؛ [[عوامل شکل دهنده جهان بینی سنتی چینی ها]]؛ [[مکتب طبیعت گرایان]]

== کتابشناسی ==
بازگشت به عوامل پنج گانه جهان بینی سنتی چینی ها.
برگرفته از «https://dmelal.ir/index.php?title=عوامل_پنج_گانه_جهان_بینی_سنتی_چینی_ها»