نمایش مبدأ برای منابع انرژی و معادن تاجیکستان

به دلیل زیر، اجازهٔ ویرایش این صفحه ندارید:
عملی که درخواست کرده‌اید منحصر به کاربران این گروه است: کاربران.
می‌توانید مبدأ این صفحه را ببینید و رونوشت بردارید:
[[پرونده:تولید انرژی.png|بندانگشتی|نمودار 1. میزان تولید انرژی تاجیکستان]][[پرونده:میزان تولید انرژی از طریق سوخت های فسیلی.png|بندانگشتی|نمودار 2. میزان تولید انرژی از طریق سوخت های فسیلی]][[پرونده:میزان تولید انرژی از طریق برق آبی.png|بندانگشتی|نمودار 3. میزان تولید انرژی از طریق برق آبی]][[پرونده:درصد تولید برق آبی.png|بندانگشتی|نمودار 4. درصد تولید برق آبی]][[پرونده:میزان اتلاف الکتریکی هنگام انتقال.png|بندانگشتی|نمودار 5. میزان اتلاف انرژی الکتریکی هنگام انتقال]]


جمهوری [[تاجیکستان]] از لحاظ منابع زیرزمینی غنی و از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. بیشتر ذخایر شناخته شده معدنی را داراست. در حال حاضر بیش از 40 نوع مواد معدنی و فلز کمیاب از آن‌ها استخراج می‌شود. از جهت ذخیره‌ی ذغال سنگ به عنوان یک منبع انرژی با 400 میلیون تن مقام اول را در بین کشورهای آسیای مرکزی دارد. مهم‌ترین منابع کانی فلزی [[تاجیکستان]] عبارتند از: آهن، تنگستن، سرب، سرمه، روی، مس، قلع، جیوه، اورانیوم. مهم‌ترین معادن سنگ‌های قیمتی عبارتند از طلا، نقره، لعل، لاجورد، یاقوت فیروزه خارا، یاقوت بلور کوهی، سنگ یشم. برخی از مناطقی که معادن در آن‌ها واقع‌اند به قرار زیر می‌باشند.

سرب و روی در آدرسن، مس تنگستن مولیبدن در ناحیه چارق دیران، زغال سنگ در نواحی شوراب روت ماغیان نظرایلاق منطقه ازدی میانده، آنتیمون و جیوه از معدن جی جی کود در [[تاجیکستان]] مرکزی، فلوراید کلسیم در وادی حصار، معادن طلا در نواحی درواز و زرافشان، فلزات قیمتی شامل کوارتز لوزیت کریستال کوهی انواع سنگ‌های مرمر و لاجورد در منطقه پامیر.

[[تاجیکستان]] تقریبأ فاقد منابع نفت و گاز قابل توجه است. کل ذخایر نفت و گاز این جمهوری 219 تن برآورد شده است. بخش اعظم منابع اندک نفتی این کشور نیز در اعماق بیش از هفت‌هزار متری زمین در نواحی سل راه، امیروقیان، روت، کانی، بادام، دیازبیک، قچق، بل، بشتن، تک، شاه عنبری و برخی نواحی دیگر واقع شده‌اند که نیاز به تجهیزات پیشرفته جهت استخراج دارند. 

[[تاجیکستان]] 97/3 درصد فراوردهای نفتی مورد نیاز خود را از کشورهای مشترک المنافع و بخش باقی مانده را از سایر کشورها وارد می‌کند و تنها بخش اندکی از نیاز خود به انرژی‌های فسیلی را خود تأمین می‌نماید و تعداد معدودی چاه نفت فعال نیز بدلیل مشکلات مالی با کاهش شدید تولید مواجه بوده‌اند به طوری که تولید نفت از سالانه 407 هزارتن به 24 هزارتن و تولید گاز از 400 میلیون مترمکعب به 42 میلیون مترمکعب کاهش یافته است. 

ولی در مجموع منابع نفت و گاز در [[تاجیکستان]] بسیار اندک است و این کشور بخش اعظم سوخت(نفت، گاز، بنزین و ...) مورد نیاز خود را ازبکستان و [[روسیه]] وارد می‌کند.

منابع اصلی آب آسیای مرکزی، در [[تاجیکستان]] و قرقیزستان موجود می‌باشند. طبق مجله «TheInternational on Hydropower and dams» منتشره در سال 1997 میلادی، [[تاجیکستان]] به لحاظ حجم ظرفیت‌های انرژی در جایگاه 85 و از جهت ذخائر انرژی آب (527 بیلیون در سال) پس از [[چین]]، [[روسیه]]، [[آمریکا]]، برزیل، زئیر، هند و [[کانادا]] در جایگاه 8 قرار دارد. 

به لحاظ دارابودن ذخائر آب، [[تاجیکستان]] در بین کشورهای مشترک‌المنافع در جایگاه دوم قرار دارد. امروز تنها 5-6 درصد پتانسیل آب آن استفاده می‌شود. بنابراین ساخت نیروگاه‌های برقی - آبی برای [[تاجیکستان]] یکی از مسائل مهم کشور است و  [[تاجیکستان]] می‌تواند خودکفایی خود را در زمینه انرژی تأمین نماید و شرایط مساعد را  برای کارخانه‌های صنعتی و کشاورزی فراهم آورده و صادرات نیروی برق را افزایش بدهد.  

منبع اصلی انرژی برق [[تاجیکستان]] را نیروگاه آبی برقی «نارک» (2/7 میلیون کیلووات) یکی از نیروگاه‌های پرقدرت جهان تشکیل می‌دهد. از لحاظ ارتفاء، سد نارک پیشتاز در مقیاس جهانی 300 متر است. غیر از نیروگاه آبی برقی نارک در [[تاجیکستان]] سدهای بایپازین (در رودخانه وخش) و قیراقم در رودخانه سیردریا فعال می‌باشند.

در سال 1978 میلادی ساخت نیروگاه آبی برقی عظیم راغون در رودخانه وخش (با قدرت 3600 میگاوات) آغاز گردید ولی با فروپاشی اتحاد شوروی  این پروژه تعطیل شد. در حال حاضر با کمک مالی [[روسیه]] و جمهوری اسلامی ایران و دیگر سرمایه‌گذاران خارجی ساخت نیروگاه‌های آبی برقی «سنگتوده 1» (670 مگاوات- [[روسیه]]) و «سنگتوده 2» (220 مگاوات ایران) ادامه دارد.[[پرونده:درصد میزان اتلاف انرژی الکتریکی هنگام انتقال.png|بندانگشتی|نمودار 6. درصد میزان اتلاف انرژی الکتریسیته هنگام انتقال]][[پرونده:میزان تولید انرژی از گاز طبیعی.png|بندانگشتی|نمودار 7. میزان تولید انرژی از طریق گاز طبیعی]]در مجموع، تولید برق به دلیل زمینه‌ی مناسب نسبت به چند سال گذشته حدود شش برابر افزایش یافته و به 18 میلیارد کیلووات ساعت در سال رسیده است و حتی رود وخش به تنهایی توان تولید بالقوه‌ی 45 میلیارد کیلووات ساعت برق را دارد و صادرات برق طی ده ماهه‌ی اول سال 1999 بالغ بر 3395/3 کیلووات ساعت بوده است که نسبت به سال قبل از آن 16% افزایش را نشان می‌دهد<ref>رادیو برون‌مرزی تاجیکی، (1377).</ref>. 

در تابستان سال 1382 [[روسیه]] خرید برق از [[تاجیکستان]] را از طریق شبکه‌ی انتقال برق ازبکستان و [[قزاقستان]] آغاز کرد. برق صادراتی به [[روسیه]] از نیروگاه برق آبی نارک [[تاجیکستان]] تأمین می‌شود و قرار است پنج میلیون کیلووات ساعت برق در یک شبانه روز از [[تاجیکستان]] به [[روسیه]] صادر شود.

تولید انرژی در این کشور تقریبا ثابت بوده و نزدیک به 1500 مگاوات است. رشد پایین تولید انرژی در این کشور گویای رشد کند اقتصادی در [[تاجیکستان]] است.

میزان تولید انرژی الکتریسیته از طریق سوخت‌های فسیلی پس از استقلال این کشور از شوروی و قطع صدور نفت به این کشور به شدت کاهش یافت و در سال 2009 به رقم 2000 تن در سال رسیده است.

میزان تولید برق از طریق سدها در این کشور ثابت بوده که نشان از عدم سرمایه‌گذاری این کشور برای تولید برق از این طریق است. در هر صورت تولید برق از انرژی آب پشت سدها 98 درصد از برق این کشور را تشکیل می‌دهد.

افزایش میزان اتلاف انرژی الکتریسیته طی سال‌های اخیر در [[تاجیکستان]] نشان از فرسودگی و عدم سرمایه‌گذاری در بخش انرژی این کشور دارد. این روند از سال 2008 شکل نزولی به خود گرفته اما در مقایسه با سال‌های ابتدایی استقلال این کشور همچنان بالاست.[[پرونده:درصد میزان تولید انرژی الکتریکی از گاز طبیعی.png|بندانگشتی|نمودار 8. درصد میزان تولید انرژی از طریق گاز طبیعی]][[پرونده:میزان تولید نیروی الکتریسیته بر اساس کیلووات ساعت.png|بندانگشتی|نمودار 9.میزان تولید نیروی الکتریستیه بر اساس کیلو وات ساعت]][[پرونده:میزان تولید انرژی الکتریکی از انرژی های تجدید پذیر.png|بندانگشتی|نمودار 10. میزان تولید انرژی الکتریستیه از طریق انرژی های تجدید پذیر]]تولید انرژی الکتریسیته از گاز با قطع واردات گاز از شوروی در [[تاجیکستان]] به شدت کاهش یافته و تنها 2 درصد از برق مصرفی این کشور از این طریق تأمین می‌گردد.

ثبات در تولید انرژی الکتریسیته در [[تاجیکستان]] نشان از کند بودن روند صنعتی شدن در این کشور دارد. زیرا این ارقام طی سالیان پس از استقللال این کشور تقریبا ثابت مانده است.

واردات انرژی در [[تاجیکستان]] کاهش یافته و با توجه به ثابت ماندن میزان تولید انرژی الکتریسیته در این کشور می‌توان گقت که [[تاجیکستان]] در تولید انرژی الکتریسیته راه خود کفایی را در پیش گرفته است.

میزان استفاده از سوخت‌های فسیلی در [[تاجیکستان]] از سال 1992 روندی رو به کاهش را طی کرده است که می‌توان نتیجه گرفت این کشور از رشد صنعتی مناسبی برخوردار نیست.

میزان مصرف انرژی در [[تاجیکستان]] در سال 2009 اندکی بیشتر از 2000 تن (معادل زغال سنگ) بوده است و ثبات در این رقم از سال 1994 تاکنون تنها با رشد کند اقتصادی این کشور قابل تبیین است.

رشد اقتصادی نزدیک به صفر در [[تاجیکستان]] را می‌توان در میزان مصرف انرژی الکتریسیته نیز به راحتی مشاهده نمود.

کاهش سرانه مصرف برق در [[تاجیکستان]] نشان از کاهش کیفیت زندگی و رشد اقتصادی در این کشور دارد که با توجه به افزایش [[جمعیت تاجیکستان|جمعیت این کشور]] نتوانسته زیر ساخت‌های لازم برای تأمین انرژی الکتریسته عموم مردم را فراهم آورد. این موضوع حتی در میزان مصرف بر اساس نفت هم مشهود است.

نمودار مصرف انرژی در بخش حمل و نقل در [[تاجیکستان]] گویای افت و خیز مصرف نفت در این کشور است. روند نزولی استفاده از انرژی در این بخش از سال 2007 تاکنون تا حدود زیادی ناشی از بحران اقتصادی و افزایش شدید قیمت نفت در جهان است<ref>برگرفته از https://www.worldbank.org/2011</ref>.
== نیز نگاه کنید به ==
[[جامعه و نظام اجتماعی تاجیکستان]]؛ [[وضعیت اقتصادی و معیشتی در تاجیکستان]]

== کتابشناسی ==
<references />

== منبع اصلی ==
زهریی، حسن(1391). جامعه و فرهنگ [[تاجیکستان]]. تهران: [https://www.icro.ir/ سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی] (در دست انتشار).

== نویسنده مقاله ==
حسن زهریی
[[رده:معادن و منابع طبیعی]]
بازگشت به منابع انرژی و معادن تاجیکستان.
برگرفته از «https://dmelal.ir/index.php?title=منابع_انرژی_و_معادن_تاجیکستان»