نمایش مبدأ برای نهادها و مراکز دینی مسلمانان بنگلادش

به دلیل زیر، اجازهٔ ویرایش این صفحه ندارید:
عملی که درخواست کرده‌اید منحصر به کاربران این گروه است: کاربران.
می‌توانید مبدأ این صفحه را ببینید و رونوشت بردارید:

در دوران شکوفایی اسلام در [[بنگلادش]] ترویج و تبلیغ اسلام در بین مردم بیشتر از طریق صوفیان صورت می‌گرفت. در این دوران عموما در جوار کاخ پادشاهان و یا سلاطین، محلی موسوم به «مرید خانه» قرار داشت که پیروان مذاهب مختلف به هنگام پذیرش اسلام به این محل آورده می‌شدند.

در این دوران و پس از آن مساجد بزرگی از سوی سلاطین و مردم مسلمان ساخته شد. در سال 1375 میلادی اسکندر شاه، مسجد معروف آدینه را در پاندوآ، در ایالت مالدا، واقع در بنگال غربی، بنا نهاد. این مسجد بزرگ‌ترین مسجد در شبه قاره می‌باشد. رسم بر این بود که در کنار مساجد، به عنوان مرکزیت شهر، مدارس و حوزه‌های علمیه‌ای نیز بنا می‌شد که به تعلیم و تربیت طلاب می پرداخت. در 1876 نخستین مرکز علمی و فقهی معروف شبه قاره در محلی بنام دیوبند تأسیس شد. این حوزه علمیه که به منظور ارتقای دانش و خرد مسلمانان شبه قاره و انتشار اسلام تأسیس شده بود، نقش مهمی در آگاهی سیاسی و ترویج و ترغیب مسلمانان در فراگیری آیات جهاد ایفا کرد و تاثیر به سزایی نیز در مردم بنگال برجای گذاشت. به طور کلی موسسات وسازمان‌های اسلامی در [[بنگلادش]] را می‌توان به سه گروه تقسیم کرد:

1. موسساتی مانند مدرسه، مساجد و گروه‌های داوطلبی که احکام اسلامی را تدریس می‌کنند.

2. مراکزی که اطراف آرامگاه‌های صوفیان و روحانیون تشکیل می‌شود.

3. سازمان‌های متعدد اجتماعی، مذهبی و فرهنگی که وظیفه آنها رسیدگی به وضعیت رفاهی مسلمانان است.

این سه گروه در حقیقت مدارس و حوزه‌های دینی هستند که از قدیم تا به حال به کار تعلیم و تربیت مربیان و رهبران مذهبی اشتغال دارند.

هزاران مسجد موجود در [[بنگلادش]] همچنان مراکز فعالی برای فعالیت‌های اجتماعی مذهبی هستند. سازمان‌های بی‌نظیر«هییت مسجد بنگلادش»، مسجد سماج(Samaj)و بیت الشرف، فعالیت‌های برخی از این مساجد را هماهنگ کرده و برنامه‌هایی برای فعالیت‌های فرهنگی مذهبی مانند: تبلیغ اسلام، توسعه آموزش‌های اسلامی و اصلاحات اجتماعی و خدمـــاتی تهیه می‌کنند. این مساجد به منزله مراکز نمازهای جماعت و یومیه، همواره نقش مهمی در زندگی اجتماعی و فرهنگی مردم بازی می‌کنند. ساخت مساجد جدید و توسعه، تعمیر و تزیین مساجد قدیمی، تبدیل به مشخصه پیشرفت ناگهانی اسلام در [[بنگلادش]] شده است.
[[پرونده:Khan jahan ali mazar building.jpg|بندانگشتی|درگاه خان جهان علی در خولنا ، قابل بازیابی از https://www.wikiwand.com/en/articles/Khan_Jahan_Ali]]
آرامگاه‌های صوفیان و روحانیون نیز از قدیم بزرگترین مراکز دعا ونیایش وتعلیم اصول قرآن و سنت در [[بنگلادش]] بوده است. صدها آرامگاه اولیاء ا... و صوفیه در [[بنگلادش]] وجود دارد. این عارفان و صوفیان که از کشورهای عربی و آسیای مرکزی به [[بنگلادش]] آمده‌اند، نقش مهمی در توسعه اسلام در [[بنگلادش]] بر عهده داشتند. پس از مرگ هم، مزار آن‎ها به صورت مرکزی برای دعا و عبادت مردم درآمده است. درگاه شاه جلال در سیلهت، شاه نعمت و بایزید بسطامی در [[چيتاگنگ|چیتاگنگ]]، درگاه شاه مخدوم در پابنا، مزار میرپور در داکا، درگاه خان جهان علی در خولنا مهم‌ترین این مراکز هستند که بازسازی شده‌اند. پیشوا ذاکر منجیل ( مرکز عبادی بین‌المللی ) اترشی در فریدپور، که به وسیله حضرت شاه صوفی مولانا حشمت الله (معروف به پیر صاحب اترشی ) تأسیس شده، اخیرا تبدیل به مشهورترین این مراکز شده است. صدها نفر ازمردم روزانه از نقاط مختلف کشور به این آرامگاه ها می آیند. در اعیاد مذهبی نیز صدها هزار نفر ازمردم عادی و مقامات دولتی در این مکان‌ها گردهم می‌آیند. درگاه اترشی مجتمع بزرگی در یک منطقه روستایی است اما با امکانات فراوان یک مسجد و یک مدرسه و یک استراحتگاه که چندین هزار تن را در خود می‌پذیرد. یک مرکز تحقیقات بین‌المللی نیز در آن جا تأسیس شده است. بسیاری بر این باورند که پیشوا ذاکر منجیل احتمالا جامعه [[بنگلادش]] را مجددا بر طبق اصول و سنت اسلامی شکل داده است.

سازمان‌ها و موسسات اجتماعی و مذهبی نیز در [[بنگلادش]] وجود دارد. مهم‌ترین آن‌ها بنیاد اسلامی (Islamic Foundation)، هییت مسجد [[بنگلادش]] ، انجمن مدرسه قرآنی، مرکز اسلامی [[بنگلادش]]، جمعیت المدرسین [[بنگلادش]]، هیئت جهانی اسلام ( قرآن وسنت )، اتحاد الامه و شورای سازمان‌های اجتماعی فرهنگی اسلامی می‌باشند.

«بنیاد اسلامی» مسئولیت آموزش امامان مساجد را به عنوان رهبران اجتماع در کشور برعهده دارد. این بنیاد با برگزاری اجلاس‌ها وانجام کارهای تحقیقاتی اسلامی تاکنون، از همه مشهورتر است. انتشار دایره المعارف اسلامی یکی از آثار ارزشمند آن می‌باشد. هیئت مسجد [[بنگلادش]]، تصمیم دارد تا مساجد را به مراکز فعالیت‌های اجتماعی مذهبی تبدیل کند. انجمن دیگری از طریق ارائه خدمات رفاهی به تازه مسلمانان و موعظه کردن آنها مشغول است. تلاش این گروه د‌ر جهت تقویت ایجاد مسلمانان به قرآن و سنت بوده است.

هدف «انجمن مدرسه قرآن» تربیت فرزندان مسلمانان با گرایش اسلامی می باشد. وظیفه «مرکز اسلامی [[بنگلادش]]» تحقیق روی تعلیمات قرآن است و ترجمه کتاب‌هایی به زبان‌های [https://iranology-e.ir/index.php?title=%D8%B9%D8%B1%D8%A8%DB%8C عربی]، اردو و [https://iranology-e.ir/index.php?title=%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C فارسی] به بنگالی را بر عهده دارد. این سازمان همچنین با سازمان‌های دیگری که در کار انجام پروژه‌های مشابهی هستند، همکاری می‌کند. «جمعیت المدرسین بنگلادش» یکی دیگر از بزرگترین سازمان‌هایی است که بیش از صد هزار عضو، شامل معلمان و محصلان دارد. از مهم‌ترین برنامه‌های آن، برگزاری جلسات سخنرانی در مورد عقاید اسلامی و روش زندگی اسلامی بر مبنی تعالیم ارزشمند قرآن کریم است و سعی دارد آگاهی اسلامی در جامعه را افزایش دهد. «هییت جهانی اسلام» سازمانی بشر دوست است که خدماتی به یتیمان و معلولان ارائه می‌دهد. هدف«اتحاد الامه»، که توسط گروهی از رهبران مذهبی سرپرستی می‌شود، ایجاد اتحاد بین نیروهای اسلامی در [[بنگلادش]] به منظور اسلام گرایی جامعه است. «شورای سازمان‌های فرهنگی اجتماعی» در جهت هماهنگی فعالیت‌های گروه‌های اجتماعی مذهبی و تبلیغی در [[بنگلادش]] کار می‌کند<ref>فرزين نيا، زیبا (1374)، بنگلادش. تهران: [https://www.ipis.ir/ دفتر مطالعات سياسي بين المللي وزارت امورخارجه].</ref>.

==== [[سازمان عاشق غوث الاعظم]] ====
این سازمان، طی جلسه‌ای در تالار مجتمع [[مسجد غوث الاعظم]] در مهاگ‌هایی واقع در شمال [[داكا|شهر داکا]]، شکل گرفت. سازمانی است کاملا غیر سیاسی که با هدف تشویق جوانان برای ساختن زندگی خود بر اساس الگوی زندگی حضرت عبدالقادر جیلانی و خدمت به کشور و ملت تأسیس شده است.

در این رابطه کمیته 25 نفره به ریاست محمد مستفیض الرحمان تشکیل شده است. مولانا عبدالسلام، خطیب مسجد غوث الاعظم نیز سرپرستی کمیته را بر عهده دارد. هیأت امنای مسجد به این سازمان مساعدت و مشورت لازم را ارائه می‌دهد. کسانی که تمایل به عضویت در این سازمان را دارند، مجاز به حق عضویت در هیچ حزب سیاسی نیستند. «غوث الاعظم» لقب شیخ عبدالقادر گیلانی ( جیلانی ) است که در [[بنگلادش]] بسیار مورد احترام می‌باشد<ref>روزنامه انقلاب ؛ داکا ؛ بنگلادش ؛ 25 اکتبر 1999</ref>.

==== [[سازمان نهضت ملی اهل سنت بنگلادش|سازمان نهضت ملی اهل سنت]] ====
این سازمان، سمینارها و برنامه‌های متعددی از جمله سالگرد وفات شخصیت‌ها و علمای اهل سنت از جمله خواجه معین الدین چشتی را برگزار می‌کند. «در این نشست، سخنرانان بر اهمیت پیروی از اولیای خدا تأکید دارند و اظهار می‌دارند که خلفای راشدین، اهل بیت، صحابه کرام، ایمه و اولیای کرام در تداوم زمان مراحل مختف حق و حقیقت اند<ref>روزنامه انقلاب، داکا، بنگلادش، 19 اکتبر 1999</ref>.»

==== [[سازمان جوانان تحفظ ختم نبوت بنگلادش|سازمان جوانان تحفظ ختم نبوت]] ====
این سازمان ضدیت و مخالف شدیدی با «قادیانی‌ها» دارد. مولانا عبدالحق خطیب مسجد بیت‌المکرم، سخنگوی این سازمان می‌باشد. «سازمان جوانان تحفظ ختم نبوت» چندین بار بواسطه تظاهرات، مخالفت خود را با تداوم و فعالیت قادیانی‌ها اعلام داشته است. این سازمان معتقد است که مولانا عبد الاول رییس بنیاد اسلامی [[بنگلادش]] نه تنها یک فرد قادیانی است و جوانان را از دین اسلام خارج می‌کند بلکه وجود وی در بنیاد اسلامی به منزله اهانت به اسلام است.

==== [[سازمان قراء بنگلادش]] ====
هر ساله از طرف «سازمان قراء [[بنگلادش]]» و شرکت تعدادی از قاریان قرآن کشورها به منظور مسابقه قرآن خوانی، مسابقاتی تشکیل می‌شود. این برنامه در زمین چمن «پلتن»، با شرکت حدود ده هزار نفر از اقشار مختلف مردم برگزار می‌شود. هر ساله مراسم افتتاحیه این مسابقه به ریاست قاری محمد یوسف رییس سازمان قراء برگزار می‌شود.

==== [[سازمان اتحاد مسلمین برای حقوق بشر بنگلادش|سازمان اتحاد مسلمین برای حقوق بشر]] ====
این سازمان طی سمیناری در باشگاه مطبوعاتی [[داكا|داکا]] به ریاست خانم شاهده عبید فعالیت خود را آغاز کرد. در همین رابطه نیز سمیناری با عنوان «حقوق بشر از نگاه معاصر» برگزار گردید<ref>روزنامه اتفاق ، داکا ، بنگلادش ، 11 سپتامبر 1999</ref>.

=== سازمان‌های دیگر ===
بنیاد اسلامی [[بنگلادش]]؛  این بنیاد از بزرگترین سازمان‌های اسلامی دولتی [[بنگلادش]] و زیر نظر وزارت مذهب است .

اسلامیک بانک فاوندیشن؛ سازمان اختصاصی بانک اسلامی [[بنگلادش]] برای کارهای خیریه است.

سازمان تبلیغات اسلامی [[بنگلادش]]؛ یک سازمان خیریه برای مسلمانانی است که تازه به اسلام مشرف می‌شوند.

اسلامیک میشن؛ سازمانی فرهنگی، آموزشی و بهداشتی روستایی است که توسط بنیاد اسلامی [[بنگلادش]] اداره می‌شود.

انجمن مفید الاسلام؛ یک سازمان خیـــریه ، خصوصـــا امـــور امــــدادی برای جنازه‌های بی‌سرپرست است.

مرکز اسلامی [[بنگلادش]]؛ سازمان بزرگ پژوهشی وانتشاراتی.

مجتمع بیت‌المکرم و سازمان کتابخانه اسلامی؛ این مجتمع در شهر باریسال در جنوب کشور به فعالیت‌های آموزشی فرهنگی می‌پردازد.

مرکز فرهنگی [[بنگلادش]]؛ سازمانی فرهنگی، ادبی و اسلامی است.

آکادمی پژوهشی علامه اقبال؛ سازمانی فرهنگی و پژوهشی است.

انجمن علامه اقبال؛ سازمانی فرهنگ و انتشاراتی است.

[[بنگلادش]] مسجد میشن؛ سازمانی خیریه و تبلیغی است که به عنوان مرکز کلیه مساجد عمل می‌کند.

انجمن اسلامی حلف الفضول؛ سازمانی خیریه است و دارای کتابخانه عمومی است.

انجمن ادبی قومی؛ سازمانی ادبی مخصوص استادان و طلاب حوزه‌های علمیه قومی است.

سازمان عقب افتادگان ذهنی؛ هدف این سازمان کمک به عقب افتادگان ذهنی و حمایت از آن‌ها است.

سازمان شاعر غلام مصطفی؛ سازمانی ادبی و فرهنگی است.

انجمن حمیات الامه؛ سازمانی برای امور خیریه است و در خدمت مردم و مسلمانانی است که تازه به اسلام گرویده‌اند.

=== جماعت تبلیغی ===
از سازمان‌های معروف و فعال در سراسر شبه قاره، سازمانی غیر سیاسی و غیر رسمی است که در همه دنیا کار تبلیغ دین را انجام می‌دهد. مولانا محمد الیاس در سال 1915 فعالیت خود را به نام تبلیغ دین، از هند شروع کرد. فعالیت‌های این جماعت از مسجد نظام‌الدین دهلی آغاز شد.

در افکار و فعالیت‌های جماعت تبلیغی، تأثیر امام محمد غزالی عارف و دانشمند معروف ایرانی نمایان است. به عقیده این جماعت اگر مسلمانان با ایمان و عمل واقعی تربیت شوند، بدون جهاد و جنگ و جدال، تمام دنیا زیر لوای اسلام در خواهد آمد.

رهبری این جماعت به دست شورایی 10 نفره است. امیر واحد برای جماعت وجود دارد. پنج نفر از آنان اهل هندوستان، چهار نفر اهل [[پاکستان]] و یک نفر به نام مولانا عبدالعزیز اهل [[بنگلادش]] بوده است.

هر ساله در منطقه ای به نام «تونگی»، در حومه شمال [[داكا|داکا]]، اجتماع جهانی تبلیغ برگزار می کنند و از کشورهای مختلف دنیا از جمله [[روسیه]]، عمان، آلمان، کنیا، برونیی، سنگاپور، فیلیپین، [[تایلند]]، آفریقای جنوبی، نیوزلند، بلژیک، [[مصر]]، [[تونس]]، موریتانی، الجزایر، سومالی، [[فرانسه]]، فیجی، کویت، ترکیه، مراکش، مالزی، [[اردن]]، [[سوریه]]، عربستان، [[امارات متحده عربی|امارات]] و... در این اجتماع حضور می‌یابند. تعداد جمعیت شرکت کننده به حدود 3 میلیون نفر می‌رسد.

لازم به ذکر است که اجتماع فوق در سال 1927 میلادی افتتاح شد. جماعت تبلیغی فاقد هر گونه نشریه است. به گزارش روزنامه انقلاب، چاپ [[بنگلادش]]، به شماره 6 ژانویه 2001 م ، در پی وفات مولانا عبدالعزیز، امیر جماعت [[بنگلادش]]، در حال حاضر شورای چهار نفره شامل مولانا مزمل حق، مولانا محمودالحق، مهندس سراج الاسلام و سید عزیز الحکیم فعالیت‌های تبلیغی را در [[بنگلادش]] رهبری می‌کنند.

=== [[بنیاد اسلامی بنگلادش]] ===
[[بنیاد اسلامی بنگلادش]] در 28 مارس 1975 م تأسیس شد. دفتر مرکزی این بنیاد در [[داكا|شهر داکا]] دایر می‌باشد. از آنجا که تمام وسعت کشور به 6 قسمت تقسیم شده و جمعا دارای 58 ناحیه می‌باشد، این بنیاد در همه این نواحی برای فعالیت‌های خود دفتر دارد.

بنیاد اسلامی زیر نظر مستقیم وزارت دین قرار دارد و یکی از وظایف آن توسعه و نظارت بر مساجد و مراکز و آکادمی‌ها و انستیتوهای اسلامی است. نظارت بر امور و تحقیقات پیرامون فقه و قوانین، علوم، فرهنگ و تمدن اسلامی، همچنین چاپ کتب اسلامی و رساله‌ها و تنظیم و برنامه‌ریزی در خصوص کنفرانس‌ها و سخنرانی‌ها در خصوص تاریخ روابط اسلامی، فلسفه، فرهنگ و فقه اسلامی از دیگر وظایف اصلی این بنیاد است. اداره و توسعه [[مسجد بیت المکرم]] در [[داكا|داکا]] و تمامی مساجد نیز زیر نظر این بنیاد می‌باشد.

بنیاد اسلامــــی دارای 6 آکـــادمی آموزشی مختص امامان جمعه و جماعت و 29 مرکز ماموریت‌های اسلامی است .

=== رابطه العالم الاسلامی ===
سازمان رابطه العالم الاسلامی بعد از مهاجرت گسترده مسلمانان از منطقه ارکان میانمار به [[بنگلادش]]، که توسط دولت میانمار سرکوب و رانده شده بودند، و به منظور رسیدگی به پناهندگان مسلمان اعلام موجودیت کرد. این سازمان شاخه منطقه‌ای رابطه عالم اسلامی را به دست میرقاسم علی، عضو [[حزب جماعت اسلامی بنگلادش]] سپرده و برنامه‌های امدادی و کمک‌رسانی خود را دنبال می‌کند.

رابطه العالم الاسلامی در نزدیکی کوکس بازار، در جنوب غرب [[بنگلادش]]، بیمارستانی مجهز تأسیس کرده که هنوز موجودیت خود را حفظ کرده و فعال می‌باشد و در چند نقطه دور افتاده کشور نیز طرح‎‌ها و پروژه‌های امدادی و بهداشتی در دست اجرا دارد. مرکز این نهاد در منطقه «محمدپور» شهر [[داكا|داکا]] واقع است. گفتنی است که نهاد فوق، سازمانی غیردولتی (NGO) است.

=== سازمان بین‌المللی امداد اسلامی ===
هدف از تشکیل سازمان بین‌المللی امداد اسلامی رسیدگی به دریافت و تقسیم عادلانه کمک‌های مردمی بین نیازمندان است. تلاش این سازمان حمایت و زیرپوشش قراردادن نیازمندان جامعه  است. این سازمان در تلاش است تا کمک‌های نقدی و غیرنقدی خود را به مراکز تحت پوشش ارسال دارد. بر این اساس تحت عنوان NGO فعالیت رسمی دارد.

=== [[سازمان امدادی کویت در بنگلادش|سازمان امدادی کویت]] ===
هدف از تشکیل این سازمان عمدتا ساخت مساجد و یا کمک به بنای آن است. این مرکز از طریق کشورهای عربی در خاورمیانه مورد حمایت مالی قرار می‌گیرد و کارمندان آن عمدتا از فارغ التحصیلان دانشگاه‌های اسلامی [[عربستان سعودی]] هستند. سازمان امدادی کویت به عنوان NGO رسما فعالیت دارد.

== نیز نگاه کنید به ==
[[نهادها و مراکز دینی مسلمانان کانادا]]؛ [[نهادها و مراکز دینی مسلمانان کوبا]]؛ [[نهادها و مراکز دینی مسلمانان مصر]]؛ [[نهادها و مراکز دینی مسلمانان تونس]]؛ [[نهادها و مراکز دینی مسلمانان روسیه]]؛ [[نهادها و مراکز دینی مسلمانان سنگال]]؛ [[نهادها و مراکز دینی مسلمانان آرژانتین]]؛ [[نهادها و مراکز دینی مسلمانان فرانسه]]؛ [[سازمان‌ها و موسسات اسلامی در مالی]]؛ [[نهادها و مراکز دینی مسلمانان زیمبابوه]]؛ [[نهادها و مراکز دینی مسلمانان تایلند]]؛ [[نهادها و مراکز دینی مسلمانان اسپانیا]]؛ [[نهادها و مراكز دینی مسلمانان اردن]]؛ [[نهادها و مراکز دینی مسلمانان قطر]]؛ [[نهادها و مراکز دینی مسلمانان سیرالئون]]؛ [[نهادها و مراکز دینی مسلمانان اتیوپی]]

== کتابشناسی ==
<references />

== منبع اصلی ==
توسلی، محمد مهدی، علی زاده کندی، عزیز، توسلی، سینا(1391). جامعه و فرهنگ [[بنگلادش]]. تهران: [https://www.icro.ir/ سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی]( در دست انتشار).

== نویسندگان مقاله ==
محمد مهدی توسلی، عزیز علی زاده کندی و سینا توسلی
[[رده:ادیان و مذاهب]]
بازگشت به نهادها و مراکز دینی مسلمانان بنگلادش.
برگرفته از «https://dmelal.ir/index.php?title=نهادها_و_مراکز_دینی_مسلمانان_بنگلادش»