نمایش مبدأ برای پیروان اهل بیت علیهم السلام در چین

به دلیل زیر، اجازهٔ ویرایش این صفحه ندارید:
عملی که درخواست کرده‌اید منحصر به کاربران این گروه است: کاربران.
می‌توانید مبدأ این صفحه را ببینید و رونوشت بردارید:
 
قبل از پرداختن به موضوع شیعیان در [[چین]]، اشاره به این نکته حایز اهمیت است که در [[چین]] و سایر کشورهای شرق آسیا، موضوع تشیع، شامل دو جریان اعتقادی و [[شیعیان فرهنگی در چین|شیعیان فرهنگی]] در میان اهل سنت می‌شود: شیعیان اعتقادی، پس از رحلت پیامبر اکرم(ص) بر امامت حضرت علی(ع) و فرزندانش(اعم از 12 امامی و شش امامی و زیدی و سایر فرق تشیع) اعتقاد دارند، در حالی که [[شیعیان فرهنگی در چین|شیعیان فرهنگی]] دایره‌ی وسیع تری را در بر می‌گیرد و به تمام افرادی که به اهل بیت نه به عنوان ائمه‌ی جانشین بلافصل پیامبر، بلکه به عنوان عضو خاندان حضرت محمد(ص) که طبق دستور قرآن و سفارش پیامبر اسلام واجب الاحترام بوده و محبت به آنان مورد تأکید اسلام است اطلاق می‌شود که همه‌ی آنان جزو [[شیعیان فرهنگی در چین|شیعیان فرهنگی]] به شمار می‌آیند. لذا در اینجا به هر دو دسته از [[شیعیان فرهنگی در چین|شیعیان(اعتقادی-فرهنگی)]] اشاره می‌شود.مسلمانان [[چین]] عمدتا از اهل تسنن و حنفی مذهب و پیرو طریقت‌های مختلف صوفیه بوده و از نظر فرهنگی عمدتا جزو شیعیان فرهنگی به شمار می‌روند در حالی که تعداد قلیلی هم [[شیعیان دوازده امامی در چین|شیعه‌ی اعتقادی]] وجود دارد که به دو گروه [[شیعیان اسماعیلیه در چین|اسماعیلیه]] و [[شیعیان دوازده امامی در چین|امامیه]] تقسیم میشوند.

طبق نقل قول‌های تاریخی، در قرن هشتم میلادی، تعدادی از شیعیان و سادات آل علی، برای فرار از اذیت و آزارخلفای جور، ابتدا به مرکز خراسان و سپس به خراسان شرقی مهاجرت و در نهایت وارد سرزمین چین که از مرکز خلافت اسلامی و دسترسی حکام و سلاطین جور به دور بود پناه آوردند. از این طریق بود که [[شیعیان فرهنگی در چین|تشیع]] و فرهنگ طرفداری از اهل بیت علیهم السلام در چین زمینه‌ی نشو ونما یافت.

دلیل دیگر تأثیر گذاری فرهنگ شیعه در بین مسلمانان [[چین]]، کوچ اجباری و انتخابی تعداد زیادی از ایرانیان پیرو اهل بیت به [[چین]] در دوران حاکمیت [[سلسله یوان|سلسله‌ی یوان]] بود که همراه خود [[شیعیان فرهنگی در چین|اعتقادات و فرهنگ شیعی]] را نیز به [[چین]] منتقل و اندیشه شیعی را بین مسلمانان این دیار گسترش دادند.

علیرغم حضور پر رنگ [[شیعیان فرهنگی در چین|فرهنگ شیعی]] در اکثر مناطق مسلمان نشین [[چین]] ونقش مؤثر شیعیان وایرانیان در گسترش اسلام در این سرزمین، بنا به دلایلی، تعداد [[شیعیان اعتقادی]] ساکن این منطقه خیلی کم و محدود به چند ده هزار نفر ساکن در منطقه‌ی یارکند از استان سین کیانگ است.

پس از پایان دوران انقلاب فرهنگی، آزادی‌هایی نیز در زمینه‌ی برگزاری مراسم دینی به مسلمانان داده شد. در چنین شرایطی بود که معدود شیعیان منطقه به تدریج مجددا با هم ارتباط برقرار ساخته و به بازیابی هویت خود پرداختند. بر اساس آخرین سرشماری غیر رسمی موجود، در حال حاضر مجموعا 18000 نفر [[شیعیان دوازده امامی در چین|شیعه‌ی دوازده امامی]] و حدود 50 هزار [[شیعیان اسماعیلیه در چین|شیعه‌ی اسماعیلی]] در 12 شهر، شهرستان، مرکز بخش و حدود 20 روستای تابعه‌ی سین کیانگ با محوریت شهرهای  یارکند و تاشقورغان زندگی می‌کنند.

=== [[شیعیان فرهنگی در چین]] ===
آقای ابراهیم فِنگ جینیوان، مؤلف کتاب«الاسلام فی الصین» به پاره‌ای از دلایل حضور [[شیعیان فرهنگی در چین|فرهنگ شیعی]] در میان مسلمانان چین اشاره نموده است که برخی از این دلایل در پی می‌آید:

«شیخ وانگ جینگ چای» چینی(1949-1879) که در اوایل قرن بیستم در مصر اقامت و به امر تدریس اشتغال داشته نقل میکند که، در سفر حج خود تعدادی از شاگردان و طلابش وی را همراهی می‌کردند. در بین آنها، یک نفر ایرانی شیعی نیز بود که نسبت به شیخ ارادت و احترام خاصی قایل می‌شد. شیخ از فرد ایرانی دلیل این همه محبت را سئوال میکند که در جواب می شنود، مگر شما مسلمان چینی نیستی؟ شما مسلمانان چین پیرو تشیع هستید و ما شما را از خود میدانیم<ref name=":0">فِنگ جین یوان(2003)، الاسلام فی الصین، دارالهلال الارزق للنشر- هونغ کونغ</ref>"

مؤلف کتاب در ادامه به نقل از کتاب«تصحیح تراجم [[سلسله یوان|سلسله‌ی یوان]]»میگوید:«به گمان قوی، مسلمانان شرق (یعنی چین)از پیروان علی(ع)یعنی شیعه هستند» ومجددا به نقل از کتاب«عروق الصینین»میگوید که«مسلمانان امروز چین از پیروان مذهب شیعه‌ی علوی هستند» و سپس به ده مورد از تأثیرپذیری فرهنگی اهل سنت [[چین]] از [[شیعیان فرهنگی در چین|شیعیان]]، به شرح زیر اشاره میکند.

1- مسلمانان چین به رنگ سبز علاقه‌ی زیادی دارند، و طلاب در مراسم فارغ التحصیلی خود از شال وپوشش سبز که متعلق به خاندان حضرت فاطمه(س) و پیروان علی(ع) است، استفاده می‌کنند و مردم اینگونه افراد را«صاحبان لباسهای سبز عربی» مینامند.

2- مسلمانان چین علمای بزرگ اسلام را امام می‌گویند درحالی که طلاب را خلیفه میخوانند و به نظر آنان مقام ائمه و امامت بالاتر از مقام خلیفه است.

3- در گذشته، اکثر کتب اسلامی متداول بین مسلمانان چین، به زبان فارسی بوده و واژه‌های دینی مورد استفادهی آنها، اغلب به زبان فارسی است و از کلماتی همچون روزه، نماز، و آب دست، به جای کلمات عربی صوم، صلاه، و وضو، استفاده می‌کنند.

4- مسلمانان [[چین]] به آنچه در تفاسیر قرآن کریم آمده معتقد هستند.

5- [[مساجد ویژه ی زنان در چین|زنان مسلمان چینی]]، اهتمام ویژهای به برگزاری مراسم وفات حضرت زهرا سلام الله علیها دارند.

6- نام‌هایی همچون«علی»، «حسن»، «حسین»، و «فاطمه»، در بین مسلمانان چینی خیلی مورد استفاده قرار می گیرد.

7- .در منابر و خطبه‌ها، روحانیون، از شجاعت و فضایل علی(ع) خیلی صحبت می‌کنند و مردم ذوالفقار را مقدس می‌دانند.

8- در ذکرها، و دعاهای پیروان تصوف، بر [[شیعیان دوازده امامی در چین|اعتقاد به ائمه‌ی دوازده گانه]]، حضرت علی ویازده فرزندش هم تاکید زیادی شده واین دعاها بین مسلمانان [[چین|سراسر چین]] شایع است.

9- در مدارس دینی [[چین]] تمام علوم اسلامی تدریس می‌شود به جز تاریخ اسلام، زیرا مسلمانان [[چین]] با تأسی به [[شیعیان فرهنگی در چین|شیعیان]]، به مشروعیت خلفای اموی و عباسی اعتقاد ندارند. لذا تاریخ اسلام را که بخش قابل توجه آن مربوط به این دو سلسله است، تدریس نمی‌کنند.

10- سخنرانان مذهبی در چین هنگام وعظ، به موضوع حضرت مهدی(ع) هم اشاره می‌کنند که همان امام منتظر شیعیان است. آنان [[شیعیان دوازده امامی در چین|جایگاه ائمه‌ی دوازده گانه]] را هم شأن خلفا می‌دانند.

در شجره نامه‌ی سید اجل عمرشمس الدین هم پس از حمد و ستایش خدا و رسول و خلفای چهارگانه، از تک تک ائمه‌ی دوازده گانه، از حضرت علی(ع) گرفته تا حضرت مهدی(عج) نام برده می‌شود<ref name=":0" />.

وجود آثار [[شیعیان فرهنگی در چین|فرهنگ شیعی]] در سراسر[[چین]] به ویژه در اعمال و باورهای دینی مسلمانان این دیار همچنان، قابل مشاهده است. از جمله‌ی آنها وجود زیارتگاه‌هایی تحت عنوان مزار امام باقر(ع)، امام سجاد(ع)، امام صادق(ع)، و امام کاظم(ع) در منطقه‌ی سین کیانگ است که مورد احترام و توجه عموم مردم اعم از شیعه و سنی است. در برخی از آثار تاریخی از جمله [[مساجد در چین|مساجد]] منطقه‌ی سین کیانگ وکاشغر نیز نام ائمه (ع) و یا شعرهای فارسی که در مدح حضرت زهرا (س)و امام حسین(ع) بیان شده، هنوز هم دیده می‌شود<ref name=":0" />:   

=== [[شیعیان اسماعیلیه در چین]] ===
اقلیت تاجیک [[چین]] که در منطقه‌ی تاشقورغان در استان سین کیانگ، و در دامنه‌ی کوه‌های پامیر ساکن هستند، همگی از [[شیعیان اسماعیلیه در چین|پیروان شیعه‌ی شش امامی و اسماعیلی]] می باشند. تعداد جمعیت آنها حدود 50 هزار نفر است که به عنوان یک اقلیت رسمی چین و جزو [[اقلیت های قومی در چین|56 اقلیت قومی]] این کشور به شمار می‌آیند.

بر اساس مدارک تاریخی، تاجیک‌های این منطقه در قرن دهم میلادی به اسلام گرویده و در قرنهای 16و17پیرو [[شیعیان اسماعیلیه در چین|مکتب اسماعیلیه]] شدند. طبق این اسناد، در اواخر [[سلسله مینگ|دودمان مینگ]]، شخصی به نام سید سرور از اهالی ایران، همراه با هفتاد نفر ازیاران خود وارد این منطقه شده و با سعی و تلاش آنان، مردم مسلمان منطقه به [[شیعیان اسماعیلیه در چین|اعتقادات و مذهب اسماعیلیه]] گرایش پیدا کردند<ref>بای، پینگ(2005)/ تحولات مذهبی در سین کیانگ/ روزنامۀ ملی چین/ 23 نوامبر .</ref>.

در برخی دیگر از مدارک تاریخی، از افراد دیگری به نام‌های شاه طالب خان و یا عبدالولی خان که هر دو ایرانی بودند، به عنوان مبلغ [[شیعیان اسماعیلیه در چین|مذهب اسماعیلیه]]<ref>ما، پینگ(1382)، خدمات برجسته و تأثیر عمیق تمدن اسلامی فارس در تمدن اسلامی چین/ مجموعه مقالات سمینار سید اجل</ref> در این منطقه نام برده شده است که درهر سه حالت نقش مؤثر ایرانیان در گرایش آنان به [[شیعیان اسماعیلیه در چین|مذهب اسماعیلیه]] حتمی است<ref name=":0" />. 

=== [[شیعیان دوازده امامی در چین]] ===
علیرغم حضور پررنگ فرهنگ شیعی در اکثر مناطق مسلمان نشین چین، متأسفانه تعداد شیعیان ساکن این کشور، خیلی کم و محدود به چند ده هزار نفر ساکن در منطقه‌ی یارکند از استان سین کیانگ است<ref name=":0" />. بر اساس شواهد تاریخی، مهاجرت نیاکان این شیعیان از منطقه‌ی کشمیر هندوستان به یارکند، در قرن شانزدهم و در دوران حکومت عبدالرشید خان، صورت گرفته است. عبدالرشید خان در دوران صدارت خود، از مسلمانان مناطق کشمیر و بلتستان، درخواست کمک نمود که تعدادی از مسلمانان از جمله شیعیان، به این منطقه کوچ نمودند. با سقوط حکومت عبدالرشید و استیلای نیروهای طرفدار آفاق حواجه در منطقه، شیعیان شدیدا تحت فشار قرار گرفته و اغلب به کشمیر و بلتستان بازگشته و یا با تمسک به اصل تقیه در جامعه‌ی اهل سنت جذب شدند. معدود شیعیان باقی مانده در منطقه نیز تحت فشار حاکمان محلی قرار گرفته و منزوی شدند.

در سال1920 و پس از سقوط [[سلسله های دوران امپراطوری چین(907-960)|امپراطوری چین،]] و حاکمیت حزب کومین تانگ بر منطقه، مجددا آزادی ادیان برقرار و افرادی که مجبور به ترک منطقه شده بودند، از جمله تعدادی از شیعیان منطقه‌ی بلتستان و کشمیر، بار دیگر به منطقه‌یارکند بازگشته و به فعالیت‌های دینی خود پرداختند. این بار شیعیان مهاجر، در شهر یارکند و اطراف آن  ساکن و با تأسیس مدارس دینی، به تبلیغات اسلامی‌پرداختند.

در سال 1949، با حاکم شدن [[حزب کمونیست و احیای هویت ملی چین|حزب کمونیست]] و شکست حزب کومین تانگ، مجددا عرصه بر پیروان تمام ادیان از جمله مسلمانان و شیعیان، به ویژه در دوران انقلاب فرهنگی(1966-1976) تنگ و فعالیتها و تبلیغات دینی آنان متوقف، و اموال و دارایی‌های شخصی آنان، و موقوفات متعلق به اماکن و مدارس دینی اسلامی، مصادره و مردم به اجبار در مزارع دولتی به بیگاری گرفته شده و [[مساجد در چین|مساجد]] و مدارس نیز تعطیل شدند.

در سال 1977، پس از مرگ [[مائو تسه تونگ(مائو زدونگ)، بنیانگذار جمهوری خلق چین|مائو]] و پایان دوران انقلاب فرهنگی، رهبران جدید، آزادی‌هایی را در زمینه‌ی برگزاری مراسم دینی به مسلمانان داده و بیگاری کشیدن از مردم ممنوع و زمین‌های کشاورزی مصادره شده به صورت اجاره در اختیار آنان قرار گرفت. در سال 1982  زمین‌های مصادره شده اغلب به صاحبان اصلی آنها بازگردانده شد. در چنین شرایطی بود که معدود شیعیان منطقه نیز که به صورت پراکنده درشهرها و روستاها زندگی می‌کردند، به تدریج با هم ارتباط برقرار کردند.

آقای شیخ محمود علی اکبر، رهبر شیعیان منطقه که پزشک طب گیاهی نیز بود، در سال 2004 به علت کهولت سن، دارفانی را وداع گفت و جامعه‌ی کوچک شیعیان منطقه،  مرشد و پیر خود را از دست دادند. اینک برخی از فرزندان و بستگان وی که اغلب در ایران تحصیل کردهاند، مسئولیت سامان دهی امور دینی شیعیان وادامه روند تبلیغ معارف اهل بیت(ع) میان شیعیان را در منطقه دنبال می‌کنند.تنها مرکز فعال شیعیان در منطقه، حسینیه‌ی کهنه وفرسوده‌ی شهریارکند است که کلیه‌ی مراسم مذهبی آنان، در این محل برگزار می‌شود. [[شیعیان دوازده امامی در چین|شیعیان منطقه]]، از قبرستان ویژه ای نیز برخوردار هستند.

== نیز نگاه کنید به ==
[[اسلام در چین]]؛ [[تشیع در روسیه]]؛ [[شیعیان فرهنگی در چین]]؛ [[شیعیان اسماعیلیه در چین]]؛ [[شیعیان دوازده امامی در چین]]؛ [[تشیع در لبنان]]؛ [[تشیع در مصر]]؛ [[تشیع در تونس]]؛ [[تشیع در مالی]]؛ [[شیعیان ساحل‌ عاج]]؛ [[تشیع در زیمبابوه]]؛ [[تشیع در تایلند]]؛ [[تشیع در اوکراین]]؛ [[تشیع در سیرالئون]]؛ [[تشیع در اتیوپی]]؛ [[تشیع در بنگلادش]].

== کتابشناسی ==
<references />
== منبع اصلی ==
<sub><big>سابقی، علی محمد(1392). جامعه و فرهنگ [[چین]]. تهران: [https://alhoda.ir/ موسسه فرهنگی هنری و انتشاراتی بین الملی الهدی].</big></sub>

== نویسنده مقاله ==
علی محمد سابقی
[[رده:مکتب اهل بیت (علیهم السلام)]]
بازگشت به پیروان اهل بیت علیهم السلام در چین.
برگرفته از «https://dmelal.ir/index.php?title=پیروان_اهل_بیت_علیهم_السلام_در_چین»