نمایش مبدأ برای پیشینه روابط سیاسی و اقتصادی گرجستان و ایران

سرزمین قفقاز، سرزمین اقوام گوناگون و چشم‌اندازهای جغرافیایی متفاوت، در همسایگی شمال غربی ایران قرار دارد. اغلب سرزمین‌های واقع در قلمرو قفقاز، سال‌های متمادی از دوره ساسانیان تا قاجاریه زیر نظر حکومت ایران اداره می‌شد. در پاره‌ای موارد، حکام محلی که از طرف ایران منصوب می‌شدند، اداره امور را بر عهده داشتند. سیطره حکومت ایران در قفقاز در دوره‌های تاریخی متعدد شدت و ضعف داشته است. در دوره‌هایی که دولت ایران در جنگ با مهاجمان به حدود و ثغور کشور یا جنگ برای کشورگشایی یا سرکوبی حاکمان متمرد درگیر می‌شد، اقتدار حکومت ایران در مرکز به سستی می‌گرایید یا اختلاف‌ها در درون هیات حاکمه شدت می‌گرفت، این مناطق نیز مانند نقاط پیرامونی دیگر، ادعای استقلال می‌کردند و در دوره‌هایی، نیمه مستقل و گاه مستقل به حیات خود ادامه می‌دادند. ولی هرگاه دولت‌های ایران از اینگونه درگیری ها و جنگ‌های پیرامونی رهایی می‌یافتند مجدداً قدرت خود را باز یافته و اقتدار خویش را گسترش می‌دادند.

اوایل دوره صفویه، اوج اقتدار ایران بر قفقاز بود، در این دوره مرزهای شمال غربی ایران بسیاری از قلمرو کنونی قفقاز جنوبی و داغستان را در بر می‌گرفت. در دوره جنگ‌های ایران و عثمانی، ایران و [[روسیه]] و [[روسیه]] و عثمانی، قفقاز میدان مبارزه سه دولت مقتدر آن زمان بود. در دوره قاجاریه در اثر ضعف دولت ایران در پی جنگ‌ها و لشگرکشی‌های مداوم و نیز ورود بازیگران جهانی دیگر از جمله امپراطوری‌های [[روسیه]]، [[فرانسه]] و انگلیس به صحنه منطقه، رفته رفته از اقتدار ایران کاسته شد و پس از امضای معاهده‌های گلستان در سال 1813 و ترکمن چای در سال 1828، مرزهای ایران و [[روسیه]] به مرزهای کنونی رسید و قفقاز پس از آن از ایران جدا و ارتباط ایرانیان با ملل و اقوام قفقاز به تدریج رو به کاهش نهاد.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، پرتوهای انقلاب، ملل مسلمان منطقه و از جمله قفقاز را تحت تاثیر خود قرارداده و سبب خیزش و برپایی دوباره خودآگاهی آنان شد. تاریخ قفقاز سراسر مبارزه با ظلم و استبداد است. افسانه‌های مردمی «کوراوغلو» و مبارزات او در برابر خوانین و پادشاهان، مبارزا ت قهرمانانه «قاچاِ بنی» در برابر ظلم ماموران تزاری و دست‌نشاندگان محلی تزار در آذربایجان «آرسن» و «توتاشخیا» در [[گرجستان]] و دیگر مبارزان مردمی در مقاطع متفاوت تاریخی و در قلمروهای گوناگون، همه نشان دهنده تاریخ پر از فراز و نشیب ملل قفقاز است. سابقه جنبش‌های فراگیر اسلامی و مردمی قفقاز در قرن‌های اخیر به اوایل قرن نوزدهم به زمانی می‌سد که امپر اطوری [[روسیه]] پس از انضمام [[گرجستان]] به قلمرو امپراطوری خود در سا ل 1801 میلادی، در پی کشور گشایی در جنوب رشته کوه‌های قفقاز بود. ایران علایق اقتصادی، فرهنگی، دینی و مذهبی بسیاری با قفقاز دارد. مرزهای مشترک ایران و قفقاز در شمال غربی، ایران را با ارمنستان، آذربایجان و نخجوان و از آن طریق با [[گرجستان]] و [[روسیه]] و سایر جمهوری‌های قفقاز مرتبط می‌سازد. سفارتخانه‌های جمهوری‌های قفقاز جنوبی در ایران، افتتاح گذرگاه‌های مرزی، بازارچه‌های مرزی، آغاز ارتباط مرزنشینان، برقراری خطوط اتوبوسرانی، هوایی و دریایی، ارتباط بین ایران و قفقاز را تسهیل می‌کند. روابط ایران با کشورهای قفقاز و سایر کشورهای منطقه در حال گسترش است.

جمهوری اسلامی ایران از اولین کشورهایی محسوب می‌گردد که استقلال [[گرجستان]] را به رسمیت شناخت و پس از آن دو کشور همکاری‌های هرچه بیشتر منطقه‌ای و بسط و تعمیق مناسبات فیمابین را در دستور کار خود قرار دادند. روابط دو کشور به ویژه پس از سفر آقای هاشمی رفسنجانی به [[گرجستان]]، آهنگ و شتاب افزونتری یافت. برگزاری دو اجلاس کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی در تهران و [[تفلیس]]، امضاء بیش از 30 سند همکاری، همکاری و مشارکت در بازسازی صنایع و بنادر [[گرجستان]]، سرمایه‌گذاری مشترک به منظور تولید اتومبیل در [[گرجستان]] در سال 1996، امضاء قرارداد بین وزارت نیرو و طرف گرجی در خصوص تعمیر و بازسازی یک نیروگاه برق در این کشور به ارزش 10 میلیون دلار با توجه به جدی بودن مشکل تامین برق در [[گرجستان]]، اجرای برنامه تولید مشترک طیور با ظرفیت اولیه 50 هزار جوجه گوشتی توسط وزارت جهادسازندگی از جمله توافقات دو کشور می‌باشد.

با سفر رئیس دانشگاه دولتی [[تفلیس]] به تهران و امضاء یادداشت تفاهم با دانشگاه تهران و هم چنین تبادل استاد و دانشجو و مبادله برنامه فرهنگی دوساله جهش مناسبی در روند همکاری‌های فرهنگی دو کشور ایجاد شده است. (البته این برنامه هنوز عملی نشده است). در زمینه امور بهداشت و درمان و دارو و همکاری‌های آموزشی پزشکی یادداشت تفاهمی نیز بین دو کشور به امضاء رسیده است. مناسبات پارلمانی دو کشور نیز با سفر رییس گروه پارلمانی [[گرجستان]] به جمهوری اسلامی ایران در سال 1387 تقویت گردیده و گروه دوستی پارلمانی بین دو کشور تشکیل شده است<ref>بنیاد مطالعات قفقاز (۱۳۹۲). جامعه و فرهنگ [[گرجستان]]. تهران: [https://www.icro.ir/ سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی] (در دست انتشار)، ص212-213.</ref>.
==نیز نگاه کنید به==
[[پیشینه روابط سیاسی و اقتصادی روسیه و ایران]]؛ [[روابط کانادا و ایران قبل از انقلاب اسلامی]]؛ [[پیشینه روابط ژاپن و ج.ا.ایران در دوران باستان]]؛ [[پیشینه روابط ژاپن و ج.ا.ایران در سده های میانی]]؛  [[پیشینه روابط مصر و ایران]]؛ [[پیشینه روابط سیاسی و اقتصادی سنگال با ج.ا.ایران]]؛ [[پیشینه روابط سیاسی و اقتصادی فرانسه و ایران]]؛ [[پیشینه روابط سیاسی و اقتصادی مالی و ایران]]؛ [[پیشینه روابط سیاسی و اقتصادی ساحل عاج و ایران]]؛ [[پیشینه روابط سیاسی و اقتصادی زیمبابوه و ایران]]؛ [[پیشینه روابط سیاسی و اقتصادی تایلند و ایران]]؛ [[پیشینه روابط سیاسی و اقتصادی اوکراین و ایران]]؛ [[پیشینه روابط سیاسی و اقتصادی اسپانیا و ایران]]؛ [[پيشينه روابط سياسی و اقتصادی اردن با ايران]]؛ [[پیشینه روابط سیاسی و اقتصادی اتیوپی و ایران]]؛ [[پیشینه روابط سیاسی و اقتصادی سیرالئون و ایران]]؛ [[پیشینه روابط سیاسی و اقتصادی قطر و ایران]]؛ [[پیشینه روابط سیاسی و فرهنگی بنگلادش و ایران]]؛ [[پیشینه روابط سیاسی و فرهنگی سریلانکا و ج. ا. ایران]]
==کتابشناسی==
<references />
[[رده:پیشینیه روابط سیاسی ایران و سایر کشورها]]