خشونت ها و آسیب های خانواده در مصر: تفاوت میان نسخه‌ها
(صفحه‌ای تازه حاوی «خشونت های خانوادگی در جامعه مصر عموما پیآمد سنتها و عادت هایی است که از گذشته های دور وجود داشته پابرجاست و علیرغم تغییر و تحولات اجتماعی گسترده کم و بیش پابرجا مانده است. === انواع خشونت های خانواده === خشونت های خانوادگی در مصر شامل انو...» ایجاد کرد) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
خشونتهای خانوادگی در جامعه مصر عموما پیامد سنتها و عادت‌هایی است که از گذشته‌های دور وجود داشته پابرجاست و علیرغم تغییر و تحولات اجتماعی گسترده کم و بیش پابرجا مانده است. | |||
=== انواع خشونت های خانواده === | === انواع خشونت های خانواده === | ||
خشونتهای خانوادگی در مصر شامل انواع گوناگونی میشود که مهمترین آنها ضرب و جرح زنان، قتلهای ناموسی، ازدواج زودهنگام دختران و ختنه زنان است. مقوله ضرب و جرح زنان در خانواده در دهه 90 قرن پیش به مجادلهای اجتماعی تبدیل شد و حساسیتهای مؤسسات مردم نهاد مدافع حقوق خانواده و زنان را برانگیخت. هرچند دستگاههای دولتی چنین پدیدهای را به رسمیت نمیشناختند، بررسیهای 1994 اما جایی برای انکار آن باقی نگذاشت. بررسی مزبور که 7000 نفر را شامل میشد، نشان داد که از هر 3 زن مصری ازدواج کرده، یک زن حداقل یک بار در خلال زندگی مشترک مورد ضرب و جرح قرار گرفته است. 17% از افراد مضروب اعتراف کردند که در سال پیش از بررسی (1993) بین 3 تا 6 بار مورد ضرب قرار گرفته اند و 34% هم گفتهاند یک یا دو بار مضروب شدهاند. وضعیت بارداری هم البته مانع مضروب شدن از سوی همسران نبوده و 31،7% از افراد جامعه آماری اعلام کردند در حین بارداری هم از کتک همسران در امان نبودهاند. همچنین گزارش سازمان بینالملل مبارزه با شکنجه، به خشونت حداقل یک بار در ماه علیه 15% از زنان جامعه آماری در [[قاهره]] از سوی همسران اذعان کرده است و براساس همین گزارش 10% از آنان هم اعلام کردهاند که در نتیجه کتک خوردن از همسران ناگزیر از مراجعه به مراکز درمانی شدهاند. ازجمله عوامل بروز خشونت علیه زنان در خانواده، مشکلات اقتصادی و معیشتی و تمایل مردان برای دست آوردن داراییهای همسران با قوه قهریه است. نسبت عامل اقتصادی و معیشتی در بروز خشونتهای خانوادگی علیه زنان به 45،6% می رسد. پژوهشهای صورت گرفته نشان میدهد که خشونتهای خانوادگی به ویژه علیه زنان، به طبقات و گروههای پایین جامعه محدود نمیشود و در همه سطوح اجتماعی با هر میزان سواد و دانش، تبلور دارد؛ البته بیشترین نسبت خشونتها در میان خانوادههایی که از سطح فرهنگی، آموزشی پایینتری برخوردارند اتفاق میافتد<ref>الرفاعی و... (2007)، ص89-86</ref>. قتلهای ناموسی یکی دیگر از مظاهر خشونت های خانوادگی است. آمار مربوط به سال 1998 نشان میدهد که در میان هر صد هزار نفر، 1854 مورد قتل ناموسی اتفاق افتاده است. علت عمده در این نوع قتلها، شک به خیانت همسر است که 79% از چنین قتلهایی راشامل میشود. در این میان قتل همسر توسط مرد، بیشترین آمار را به خود اختصاص داده و 41% از قتلهای ناموسی به آن تعلق دارد. قتل دختر با 34%، سپس قتل خواهر با 18% در مرتبه بعد قرار میگیرد. امروز قتلهای ناموسی در مصر به عنوان یک پدیده اجتماعی مورد توجه قرار گرفته است و در گزارشهای حقوق بشری نیز، مصر از جمله کشورهایی است که چنین قتلهایی بدون مراجعه به دستگاه قضائی در آن اتفاق میافتد. نسبت جرائم قتل ناموسی در سال 1999 به حدود 10% از کل جرائم قتل در این کشور رسیده است. نکته مهم در این خصوص آنکه در بیشتر این قتلها، عاملان آن اصولا در جستجوی چرایی و چگونگی موضوع (در صورت وقوع عمل منافی عفت) بر نیامده و مستقیما به قتل قربانی عمل ناموسی اقدام کردهاند؛ در حالی که گاه تا حدود 80% از قربانیان اصولا از جرم نسبت داده شده مبرا و پاک بوده و صرف شک و گمان موجب قتل آنها شده است. از جمله زمینههای بروز پدیده قتلهای ناموسی، می توان به ناآگاهی و برخی عادتها و عرفهای قبیلهای (به ویژه در مناطق روستایی) مبتنی بر عدم مراجعه به قانون در چنین مواردی ،سطح پایین آموزش، محدودیتهای شدید دختران در برخی خانوادهها و ... اشاره داشت <ref>الرفاعی و... (2007)، ص97-99</ref>. ختنه دختران از دیگر مواردی است که در زمره خشونتهای خانوادگی قرار گرفته است. ختنه دختران که در بسیاری از خانوادهها مرسوم و با هدف کنترل تمایلات جنسی صورت میگیرد، به عنوان نمادی از عفت و شرف دختر و مآلاً عفت و شرافت خانوادگی تلقی میشود. این پدیده که از سنتهای ریشهدار در تاریخ مصر، حتی پیش از اسلام و مسیحیت است، هم در میان مسیحیان و هم در میان مسلمانان رایج است. برخی پژوهشگران، رشد این سنت دیرینه را مربوط به دوران انحطاط تاریخی مصر که این سرزمین در اشغال برخی قبائل آفریقایی قرار گرفته بود و متأثر از آداب و سنتهای آنان میدانند. برخی دیگر نیز معتقدند ریشه این سنت به دوران فراعنه باز می‌گردد. این عمل، هر چند طی چند دهه اخیر مورد اعتراض و مخالفت انجمنها و نهادهای مردمی و بیشتر متخصصان و پزشکان قرار گرفته و حتی با فتاوای مخالف برخی عالمان دینی الازهر و مفتیان روبرو شده است و البته، گاه با خطرات و مشکلات جسمی و روانی هم همراه بوده است، همچنان در میان بسیاری از خانوادهها مرسوم است. عمل ختنه هر چند گاه مادران را هم شامل میشود، بیشترین آمار در این خصوص از آن دختران با سنین 7 تا 10 سال است. در گذشته معمولا عمل ختنه در منازل و بدون رعایت کامل مسائل بهداشتی انجام میشد. امروز اما به دلیل ترس از پیامدهای ناگوار ناشی از عمل در منازل، برخی خانوادهها ترجیح میدهند تا عمل ختنه فرزندان دختر خود را در مراکز بهداشتی و یا مطب پزشکان انجام دهند. در عین حال 65% از ختنهها در منازل، بخشی در مطب پزشکان و تنها 5% از آن در مراکز بهداشتی دولتی انجام میشود <ref>الرفاعی و... (2007)، ص104-107</ref>. <ref>صدر هاشمی، سید محمد (1392). جامع فرهنگ و ملل [[مصر]]. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی، ص122-126</ref> | |||
== نیز نگاه کنید به == | |||
* [[جامعه و نظام اجتماعی مصر]] | |||
* [[جامعه مصر]] | |||
== کتابشناسی == | |||
نسخهٔ ۱۷ دسامبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۸:۴۱
خشونتهای خانوادگی در جامعه مصر عموما پیامد سنتها و عادت‌هایی است که از گذشته‌های دور وجود داشته پابرجاست و علیرغم تغییر و تحولات اجتماعی گسترده کم و بیش پابرجا مانده است.
انواع خشونت های خانواده
خشونتهای خانوادگی در مصر شامل انواع گوناگونی میشود که مهمترین آنها ضرب و جرح زنان، قتلهای ناموسی، ازدواج زودهنگام دختران و ختنه زنان است. مقوله ضرب و جرح زنان در خانواده در دهه 90 قرن پیش به مجادلهای اجتماعی تبدیل شد و حساسیتهای مؤسسات مردم نهاد مدافع حقوق خانواده و زنان را برانگیخت. هرچند دستگاههای دولتی چنین پدیدهای را به رسمیت نمیشناختند، بررسیهای 1994 اما جایی برای انکار آن باقی نگذاشت. بررسی مزبور که 7000 نفر را شامل میشد، نشان داد که از هر 3 زن مصری ازدواج کرده، یک زن حداقل یک بار در خلال زندگی مشترک مورد ضرب و جرح قرار گرفته است. 17% از افراد مضروب اعتراف کردند که در سال پیش از بررسی (1993) بین 3 تا 6 بار مورد ضرب قرار گرفته اند و 34% هم گفتهاند یک یا دو بار مضروب شدهاند. وضعیت بارداری هم البته مانع مضروب شدن از سوی همسران نبوده و 31،7% از افراد جامعه آماری اعلام کردند در حین بارداری هم از کتک همسران در امان نبودهاند. همچنین گزارش سازمان بینالملل مبارزه با شکنجه، به خشونت حداقل یک بار در ماه علیه 15% از زنان جامعه آماری در قاهره از سوی همسران اذعان کرده است و براساس همین گزارش 10% از آنان هم اعلام کردهاند که در نتیجه کتک خوردن از همسران ناگزیر از مراجعه به مراکز درمانی شدهاند. ازجمله عوامل بروز خشونت علیه زنان در خانواده، مشکلات اقتصادی و معیشتی و تمایل مردان برای دست آوردن داراییهای همسران با قوه قهریه است. نسبت عامل اقتصادی و معیشتی در بروز خشونتهای خانوادگی علیه زنان به 45،6% می رسد. پژوهشهای صورت گرفته نشان میدهد که خشونتهای خانوادگی به ویژه علیه زنان، به طبقات و گروههای پایین جامعه محدود نمیشود و در همه سطوح اجتماعی با هر میزان سواد و دانش، تبلور دارد؛ البته بیشترین نسبت خشونتها در میان خانوادههایی که از سطح فرهنگی، آموزشی پایینتری برخوردارند اتفاق میافتد[۱]. قتلهای ناموسی یکی دیگر از مظاهر خشونت های خانوادگی است. آمار مربوط به سال 1998 نشان میدهد که در میان هر صد هزار نفر، 1854 مورد قتل ناموسی اتفاق افتاده است. علت عمده در این نوع قتلها، شک به خیانت همسر است که 79% از چنین قتلهایی راشامل میشود. در این میان قتل همسر توسط مرد، بیشترین آمار را به خود اختصاص داده و 41% از قتلهای ناموسی به آن تعلق دارد. قتل دختر با 34%، سپس قتل خواهر با 18% در مرتبه بعد قرار میگیرد. امروز قتلهای ناموسی در مصر به عنوان یک پدیده اجتماعی مورد توجه قرار گرفته است و در گزارشهای حقوق بشری نیز، مصر از جمله کشورهایی است که چنین قتلهایی بدون مراجعه به دستگاه قضائی در آن اتفاق میافتد. نسبت جرائم قتل ناموسی در سال 1999 به حدود 10% از کل جرائم قتل در این کشور رسیده است. نکته مهم در این خصوص آنکه در بیشتر این قتلها، عاملان آن اصولا در جستجوی چرایی و چگونگی موضوع (در صورت وقوع عمل منافی عفت) بر نیامده و مستقیما به قتل قربانی عمل ناموسی اقدام کردهاند؛ در حالی که گاه تا حدود 80% از قربانیان اصولا از جرم نسبت داده شده مبرا و پاک بوده و صرف شک و گمان موجب قتل آنها شده است. از جمله زمینههای بروز پدیده قتلهای ناموسی، می توان به ناآگاهی و برخی عادتها و عرفهای قبیلهای (به ویژه در مناطق روستایی) مبتنی بر عدم مراجعه به قانون در چنین مواردی ،سطح پایین آموزش، محدودیتهای شدید دختران در برخی خانوادهها و ... اشاره داشت [۲]. ختنه دختران از دیگر مواردی است که در زمره خشونتهای خانوادگی قرار گرفته است. ختنه دختران که در بسیاری از خانوادهها مرسوم و با هدف کنترل تمایلات جنسی صورت میگیرد، به عنوان نمادی از عفت و شرف دختر و مآلاً عفت و شرافت خانوادگی تلقی میشود. این پدیده که از سنتهای ریشهدار در تاریخ مصر، حتی پیش از اسلام و مسیحیت است، هم در میان مسیحیان و هم در میان مسلمانان رایج است. برخی پژوهشگران، رشد این سنت دیرینه را مربوط به دوران انحطاط تاریخی مصر که این سرزمین در اشغال برخی قبائل آفریقایی قرار گرفته بود و متأثر از آداب و سنتهای آنان میدانند. برخی دیگر نیز معتقدند ریشه این سنت به دوران فراعنه باز می‌گردد. این عمل، هر چند طی چند دهه اخیر مورد اعتراض و مخالفت انجمنها و نهادهای مردمی و بیشتر متخصصان و پزشکان قرار گرفته و حتی با فتاوای مخالف برخی عالمان دینی الازهر و مفتیان روبرو شده است و البته، گاه با خطرات و مشکلات جسمی و روانی هم همراه بوده است، همچنان در میان بسیاری از خانوادهها مرسوم است. عمل ختنه هر چند گاه مادران را هم شامل میشود، بیشترین آمار در این خصوص از آن دختران با سنین 7 تا 10 سال است. در گذشته معمولا عمل ختنه در منازل و بدون رعایت کامل مسائل بهداشتی انجام میشد. امروز اما به دلیل ترس از پیامدهای ناگوار ناشی از عمل در منازل، برخی خانوادهها ترجیح میدهند تا عمل ختنه فرزندان دختر خود را در مراکز بهداشتی و یا مطب پزشکان انجام دهند. در عین حال 65% از ختنهها در منازل، بخشی در مطب پزشکان و تنها 5% از آن در مراکز بهداشتی دولتی انجام میشود [۳]. [۴]