نهادها و مراکز مذهبی کوبا: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
کلیسای کاتولیک:که در حال حاضر متشکل از هشت قلمرو اسقف به همراه حدود ۶۰۰ معبد است، شامل یک کاردینال، ۱۰ اسقف، ۲۳۵ کشیش، ۲۳ برادر روحانی و ۴۶۵ راهبه می‌باشد. بیش از نیمی (حدود ۵۵%) از این تعداد خارجی هستند و مابقی در قلمرو مذهبی اسقف اعظم در هاوانا متمرکز هستند، در ضمن ۲ مدرسه علوم دینی نیز وجود دارد. | ====تعداد [[اماکن مذهبی کوبا|اماکن مذهبی]]==== | ||
کلیسای کاتولیک:که در حال حاضر متشکل از هشت قلمرو اسقف به همراه حدود ۶۰۰ معبد است، شامل یک کاردینال، ۱۰ اسقف، ۲۳۵ کشیش، ۲۳ برادر روحانی و ۴۶۵ راهبه می‌باشد. بیش از نیمی (حدود ۵۵%) از این تعداد خارجی هستند و مابقی در قلمرو مذهبی اسقف اعظم در هاوانا متمرکز هستند، در ضمن ۲ مدرسه علوم دینی نیز وجود دارد. | |||
کلیساهای پروتستان: در مجموع دارای حدودا ۹۰۰ معبد، بیش | کلیساهای پروتستان: در مجموع دارای حدودا ۹۰۰ معبد، بیش از ۱۰۰ عبادتگاه (Casa de culto) و ۵ مدرسه علوم دینی است، اکثر روحانیون و کشیشان آن کوبایی هستند.<ref>“ Fornés Bonavía, l. (2003). Panorama de las religiones en Cuba”. Centenario de la República de Cuba. Madrid: Editoriai Hispanoamericana, P143</ref> | ||
انجمن بهایی‌ها- که دارای یک معبد و تعداد بسیار کمی عضو در استان‌های مختلف کشور می‌باشد. | |||
انجمن صوفی‌ها- مکانی را تحت اختیار دارد و تعداد اعضای آن بسیار کم می‌باشد. | انجمن صوفی‌ها- مکانی را تحت اختیار دارد و تعداد اعضای آن بسیار کم می‌باشد. | ||
====تأثیر آئین‌ها و مکاتب غیر دینی بر مذهب==== | |||
[[پرونده:1Yoruba.jpg|جایگزین=Yoruba|بندانگشتی|Yoruba]]یکی از تاثیرات چشمگیر فرهنگ آفریقایی‌ها [xv] در فرهنگ کوبا، اثر آن در شکل‌گیری دین غالب (عامه پسند) بوده است. اکثر مذاهب را بردگان آفریقایی به [[کوبا]] آوردند، به‌خصوص مذهب کاتولیک، که مذهب ارباب‌های اسپانیایی آن‌ها بود. | |||
در [[کوبا]] ادیان آفریقایی -کوبایی با نام قوانین (مقررات) (Reglas) شناخته شده‌اند. در [[کوبا]] مهم‌ترین قوانین در ارتباط مستقیم با قواعد فرهنگی آفریقایی - کوبایی هستند: لوکومی در کوبا سانتریا نامیده می‌شود و شالوده آن یوروبا (Yoruba) است و کنگو (Congo) شالوده آن بانتو می‌باشد. حتی امروزه، فرهنگ یوروبا در جنوب غربی نیجریه و بانتو در حوضه آبریز جنوبی رود کنگو تا بیابان کالاهاری واقع در جنوب آفریقا -گسترش یافته است، قوانین آفریقایی -کوبایی مذهبی هستند اما کلیسایی نمی‌باشند. | |||
یوروبایی‌ها (نسل‌های یوروبایی) به خدای فردی اعتقاد دارند، خدای برتر، خالق متعال، آگاه و واقف به همه چیز و غیر قابل دسترسی، خدای پاک و منزه - که اولودومارها (Olodumare) ، اولورون (Olorun) و اولوفی (Olofi) یا اولوفین (Olofin) نامیده می‌شود. | |||
====[[شخصیت های دینی و مذهبی کوبا|مفاخر و مشاهیر دینی]]==== | |||
[[پرونده:La Virgen de Regla.jpg|جایگزین=La Virgen de Regla|بندانگشتی|La Virgen de Regla]]از آنجایی که کوبا، علی‌رغم آزادی مذهبی، کشوری است که اعتقادات مذهبی ندارد، شخصیت‌های مذهبی که از مفاخر دینی این کشور باشد قابل دسترسی نیست، اما می‌توان به اسطوره‌های مذهبی این کشور اشاره نمود که عبارت‌اند از: سان لازارو (San Lazaro) ، لا کاریداد دل کوبره (La Caridad del Cobre) ، لا بیرخن د اوچا (La Virgen del Ocha) ، لا مرسده (La Merced) و سانتا باربارا (Santa Barbara) . لا کاریداد دل کوبره نماد عشق مسیحی است، در ارتباط با اوچون (Ochon) (خدای رودخانه) است که رنگ آن زرد و طلایی می‌باشد، و در کوبا نماد آب‌های شیرین و عسل است. | |||
لا بیرخن د رگلا (La Virgen de Regla) ، که تصویر آن قهوه‌ای است و در ورودی دروازه هاوانا قراردارد. و تلفیق شده از یمایا (Yemaya) (خدای دریا) که رنگ آن مانند ردای شخصیت‌های کاتولیک، آبی می‌باشد. | |||
لا مرسد، که رنگ پوشش آن سفید است که در ارتباط با اوباتالا (Obatala) (خدا و خالق جهان و پاکی) می‌باشد. | |||
سانتا باربارا، که در تصاویر به همراه یک شمشیر و قلعه دیده می‌شود یادآور سیاه‌چال و گردن زدن می‌باشد، به همین دلیل گفته می‌شود که وابسته به چانگو (Chango) (خدای جنگ) است و رنگ آن همانند شهید مسیحیت قرمز است. | |||
====موقعیت اسلام و مسلمانان در جامعه و ارتباط آن‌ها با پیروان سایر ادیان==== | |||
[[پرونده:اتحادیه جهان اسلام.jpg|جایگزین=اتحادیه جهان اسلام|بندانگشتی|اتحادیه جهان اسلام]]%0/1 از جمعیت کوبا را مسلمانان تشکیل می‌دهند، بر اساس گزارشات اتحادیه جهان اسلام (Liga Musulmana Mundial (MWL)) ، ۶ هزار تا ۸ هزار مسلمان در کوبا زندگی می‌کنند که تخمین زده شده است که فقط ۱۰۰۰ نفر آن‌ها کوبایی هستند و بقیه آن‌ها خارجیان مقیم کوبا می‌باشند که بازرگانان، دانشجویان و دیپلمات‌ها را شامل می‌شوند. حدود دو هزار دانش‌آموز مسلمان در کوبا علاقه‌مند به تحصیل در مدارس معتبر کوبا هستند که اکثرا پاکستانی می‌باشند. | |||
در سال ۲۰۰۱ شیخ محمدبن ناصر الابودی (Mohamed bin Nassir Al-Aboudy) - معاون دبیرکل اتحادیه جهان اسلام - به منظور کسب اجازه از مقامات کوبایی برای تاسیس نهاد اسلامی که هدف آن حمایت از جامعه مسلمانان کوبا است، به این کشور سفر کرد، از اهداف این نهاد می‌توان به ساخت مساجد و اشاعه فرهنگ اسلامی اشاره نمود. | |||
مسلمانان کوبا، اسلام را از طریق سفارتخانه کشورهای خاورمیانه و همچنین از افرادی که از کشورهای آفریقایی و مسلمان برای تحصیل به کوبا می‌آیند، فرا می‌گیرند. در دهه هفتاد و هشتاد، اسلام در بین کوبایی‌ها رو به گسترش نهاد، ترجمه اسپانیایی قرآن کریم و سایر کتب اسلامی مهم در کوبا قابل دسترسی نیست. حتی جامعه مسلمانان کوبا فاقد کادر مذهبی فرهیخته می‌باشد. از آنجا که در هاوانا مسجدی وجود ندارد و دولت اجازه ساخت مسجد را نیز نمی‌دهد، مسلمانان در خانه به عبادت می‌پردازند. اگرچه رئیس‌جمهور سابق کوبا - [[فیدل کاسترو]] - قول ساخت مسجدی برای مسلمانان کشورش را داده بود ولی به نقل از اعضای بنیاد کمک‌های بشر دوستانه (Fundacion de Ayudas Humnitarias) که به کوبا سفر کرده بودند، تنها عبادتی‌که در ملأعام به جماعت انجام می‌شود نماز جمعه است که در مکانی به‌نام خانه عرب‌ها (Casa de los Arabes) واقع در هاوانای قدیم برگزار می‌شود. این مکان ۱۶ نوامبر ۱۹۸۳ افتتاح شد و متعلق به مهاجر عرب ثروتمندی بود که در طول دهه چهل در کوبا زندگی می‌کرد. این مکان به مدیریت ریگوبرتو منندس (Rigoberto Menendez) اداره می‌شود، در این خانه که به سبک معماری آندلس ساخته شده، موزه و رستورانی عربی نیز وجود دارد و در موزه آن فرهنگ اسلامی عرضه می‌شود. دیپلمات‌های مسلمان نیز از این مکان برای برپایی نماز جمعه استفاده می‌کنند. این مکان فقط روزهای جمعه باز است و مسلمانان کوبایی حق استفاده از آن را | |||
در | ندارند و صرفا مسلمانان غیرکوبایی نظیر توریست‌ها و دیپلمات‌ها می‌توانند از آن استفاده‌کنند. در ضمن کتابخانه‌ای به‌نام ابن خلدون (جامعه‌شناس و تاریخ‌نویس عرب) وجود دارد که دارای کتاب‌هایی با موضوعات عربی و اسلامی است. | ||
=====گروه‌های اسلامی===== | |||
[[پرونده:Union Cubana Islamica.jpg|جایگزین=Union arab de cuba|بندانگشتی|Union arab de cuba]]از گروه‌های اسلامی که در کوبا به فعالیت مشغولند می‌توان از اتحادیه اسلامی کوبا (Union Cubana Islamica) که ریاست آنرا پدرو یانیا (Pedro Yanya) به عهده دارد و همین‌طور از انجمن اسلامی کوبا (Asociacion Islamica de Cuba) نام برد. | |||
ضمنا از مسلمانان برجسته کوبایی می‌توان از علی نیکلاس کوسیو (Ali Nicolas Cossio): وزیر سابق امور خارجه که هم اکنون در رادیو «صدای اسلام» (Voz del Islam) مشغول به کار است و خوآن کارلوس گومز، قهرمان سابق بوکس کوبا نام برد. | |||
====[[نهادها و مراکز دینی مسلمانان کوبا|نهادها و مراکز دینی مسلمانان]] (وضعیت، تعداد، کارکرد، تأثیر، مهم‌ترین آن‌ها)==== | |||
مرکز اسلامی شیعیان در کوبا خانه‌ای محقر و ساده است که در یکی از محروم‌ترین مناطق شهر هاوانا واقع است، در این خانه محقر و در این منطقه محروم، زنان و مردانی را می‌توان مشاهده نمود که خورشیدهای تابان ایمان و کوه‌های استوار یقین‌اند و به ذکرالله و توسل به اهل بیت عصمت و طهارت مشغول هستند. با دیدار از این خانه محقر می‌توان به عظمت معنوی آن پی برد اگرچه پانزده هزار کیلومتر از خانه اهل بیت در مدینه النبی فاصله دارد، باور نکردنی است که چگونه این کشور کوچک در منطقه کارائیب پس از شصت سال تسلط آمریکا و بیش از ۵۰ سال تسلط کمونیسم توانسته پذیرای پیام الهی باشد. | |||
از میان کوبایی‌هایی‌که به دین اسلام گرویده‌اند می‌توان از جوانی سیاهپوست به‌نام عبدالولی نام بردکه دانشجوی دکتری رشته ریاضی دانشگاه هاوانا می‌باشد. وی چند سال قبل به دین اسلام گروید و شیعه شد. معصومه نیز یکی دیگر از مسلمانان کوبایی است که پس از خواندن کتابی درباره حضرت فاطمه معصومه (س) و به عشق حضرت معصومه (س) مسلمان می‌شود و نام معصومه را برای خود برمی‌گزیند. زمانی که وی مسلمان شد، تعداد بسیار اندکی در کوبا شیعه بودند. معصومه یکی از دو اتاق خانه‌اش را وقف اسلام می‌کند و بدین ترتیب اولین مرکز شیعیان کوبا تاسیس می‌شود. در این مرکز و با حضور یک روحانی آرژانتینی که در زمان مناسبت‌های مذهبی به کوبا سفر می‌کرد امروزه تعداد شیعیان کوبا حدود سی و پنج نفر می‌باشد. یکی از این شیعیان به‌نام حسن در حوزه علمیه قم در ایران مشغول به تحصیل می‌باشد. | |||
====سایر [[نهادها و مراکز مذهبی کوبا|نهادها و مراکز مذهبی]]==== | |||
[[پرونده:Asociacion Bautista o Baptista de Cuba Oriental.jpg|جایگزین=Asociacion Bautista o Baptista de Cuba Oriental|بندانگشتی|Asociacion Bautista o Baptista de Cuba Oriental]]انجمن باپتیستی کوبای شرقی (Asociacion Bautista o Baptista de Cuba Oriental) در ۵ فوریه ۱۹۰۷، کالج بین‌المللی د ال کریستو [xvi] را تأسیس کرد که واقع در ال‌کریستو می‌باشد. هدف اصلی از تأسیس این کالج تربیت معلم برای سایر موسسات باپتیستی است، و یکی از مدارس مهم در کوبا است که باعث جذب دانش‌آموزان بسیاری از جمله خواهر کوچک‌تر فیدل کاسترو شده است. | |||
این مرکز اقدام به تأسیس مدرسه الهیات به منظور آموزش روحانیون و مبلغین مذهبی نمود. این مدرسه در سال ۱۹۰۹ افتتاح شد اما به علت مشکلات مالی در سال ۱۹۳۳ بسته شد که در طول این مدت ۲۵ مبلغ مذهبی تربیت نمود، اگرچه از سال ۱۹۳۶ تا ۱۹۳۹ دوباره گشایش یافت، اما از این سال به بعد برای همیشه بسته شد. | |||
در اواسط دهه ۶۰ جو سیاسی مخالف نهادهای مذهبی بود؛ دولت، دفاتر انجمن باپتیستی را به مدت ۶۸ روز (از ۲۱ دسامبر ۱۹۶۵) تعطیل نمود. یکی از عواقب غم‌انگیز انقلاب کوبا در سال ۱۹۵۹ مهاجرت بسیاری از روحانیون از کشور بود. در طول مدت نیمه اول دهه ۶۰ حدود ۷۰% از کشیشان کاتولیک، ۹۰% از راهبه‌ها، تعدادی از کشیشان پروتستان و همه خاخام‌ها داوطلبانه و یا به اجبار (تبعید) کشور را ترک کردند. سال ۱۹۶۰، تعداد کشیشان ۷۶۳ نفر بود، سال ۱۹۶۵، ۲۲۰ نفر و سال ۱۹۸۰ فقط ۲۱۳ نفر از آن‌ها در کشور باقی ماندند. انجمن متدیست کوبا ۹۰% از کشیشان خود را از دست داد و پرسبیتری‌ها ۷۰% در سال ۱۹۸۰ گروه دیگری از کشیشان کشور را ترک کردند. | |||
بعد از حمله خلیج خوک‌ها، مقامات کوبا شروع به دستگیری افراد مذهبی نمودند و مدارس مذهبی از جمله مدارس کاتولیک را تعطیل کردند، در دهه ۶۰ زندان‌ها مملو از کشیش شد. البته این شرایط با سفر تاریخی پاپ ژان پل دوم که از ۲۱ ژانویه تا ۲۵ ژانویه ۱۹۹۸ صورت گرفت بهبود یافت و دیگر مذاهب نیز از جمله یهودی‌ها آزادی برگزاری عبادات خود را کسب کردند. حزب کمونیست در سیستم آموزشی کوبا از امتیازی انحصاری برخوردار می‌باشد و نهادها و ارگان‌های مذهبی کاملا مستقل از دولت ایجاد شدند و به‌طور خودکفا به فعالیت‌های فرهنگی و مذهبی خود ادامه می‌دهند. | |||
با افتتاح نخستین مدرسه علوم دینی کلیسای کاتولیک در کوبا برای اولین‌بار در نیم قرن اخیر روابط کلیسا و دولت کوبا بهبود یافته است، چرا که روابط کلیسا و دولت به دنبال انقلاب ۱۹۵۹ که پس از آن فیدل کاسترو به قدرت رسید تیره و تار شد، در این مدرسه دانشجویان، دروسی از جمله الهیات و تاریخ دین مطالعه می‌کنند و برای کشیش شدن آماده می‌شوند. | |||
پس از آزادی مذهبی در سال ۱۹۹۸، تغییرات چشمگیری دیده شد، از جمله این که کلیسا مجوز ساخت مدرسه علوم دینی جدید را به‌دست آورد. این مرکز در سال ۲۰۱۰ افتتاح شد و رئیس‌جمهور فعلی - رائول کاسترو - در مراسم افتتاحیه آن شرکت نمود. ساخت این مدرسه علوم دینی از زمان سفر ژان پل دوم پاپ فقید کاتولیک‌ها به کوبا در سال ۱۹۹۸ در جریان بوده است و زمانی‌که رائول کاسترو به قدرت رسید از آن حمایت کرد، پیش از سفر تاریخی پاپ به کوبا، اسقف‌های کوبایی از سخت‌ترین منتقدان دولت بودند و گردهمایی‌های عبادی کاتولیک‌ها با شعارهای سیاسی همراه می‌شدند.<ref>Bergoglio, J. (1996). Diálogos entre Juan Pablo II y Fidel Castro. Editorial Ciudad Argentina, P62</ref> | |||
====[[مدرسه علوم دینی باپتیستی کوبای شرقی]]==== | |||
[[پرونده:Instituto Biblico Nazareno.jpg|جایگزین=Instituto Biblico Nazareno|بندانگشتی|Instituto Biblico Nazareno]]مدرسه علوم دینی باپتیستی کوبای شرقی - ۱۰ اکتبر ۱۹۴۹ در سانتیاگوی کوبا به‌وسیله انجمن باپتیست شرقی تأسیس شد. این مدرسه دارای برنامه‌ای چهار ساله لیسانس در رشته الهیات می‌باشد و مستقل از دولت عمل می‌کند، در ضمن دانش‌آموزان بدون پرداخت شهریه به تحصیل می‌پردازند. | |||
این مدرسه در سال ۱۹۵۱ به 13/5 کیلومتری بزرگراه اصلی به هاوانا منتقل شد که تاکنون در این مکان قرار دارد، و بزرگ‌ترین مدرسه علوم دینی در جزیره است که به مذهب پروتستان خدمت می‌کند. | |||
از | یکی دیگر از نهادهای مذهبی در کوبا، اداره خدمات امور مذهبی می‌باشد که در سال ۱۹۶۱، دولت کوبا این اداره را به‌عنوان بخشی از حزب کمونیست کوبا تأسیس نمود و در سال ۱۹۸۵ به کمیته مرکزی حزب کمونیست کوبا ملحق شد. در سراسر کوبا، مدارس علوم دینی نیز به چشم می‌خورد از جمله: مدرسه علوم دینی سان آمبروسیو (San Ambrosio) - در هاوانا، مدرسه علوم دینی سان باسیلیو ماگنو (San Basilio Magno) - در سانتیاگو د کوبا، مدرسه علوم دینی انجیلی، مدرسه علوم دینی لوس پینوس نوئبوس (Los Pinos Nuevos) ، مدرسه علوم دینی ناسارنوا (Instituto Biblico Nazareno) - در پونتا براوا در هاوانا و همین‌طور مدرسه بین‌المللی الهیات (Seminario Internacional de Teologia) - که متعلق به کلیسای انجیلی سولدادوس د لا کروس (Iglesia Evangelica Soldados de la Cruz) می‌باشد. | ||
یکی دیگر از مراکز مذهبی که در کوبا وجود دارد شورای کلیساهای کوبا می‌باشد که نخستین سازمان جهانی کشور کوبا | از طرف دیگر، آموزش مذهبی لائیک‌ها اعم از کودکان و بزرگسالان نیز در [[کوبا]] دیده می‌شود که از طریق تعالیم مذهبی شفاهی (catequesis) صورت می‌گیرد، در حال حاضر بیش از ۹۰۰ معبد و صدها عبادتگاه به‌صورت قانونی وجود دارد. یکی دیگر از مراکز مذهبی که در کوبا وجود دارد شورای کلیساهای کوبا (Consejo de Iglesias de Cuba (CIC)) می‌باشد که نخستین سازمان جهانی کشور کوبا محسوب می‌شود و ۲۷ کلیسا رابه‌عنوان عضو کامل، ۱۲ سازمان جهانی، ۸ عضو ائتلافی و ۳ عضو ناظر گردهم می‌آورد<ref>“ Fornés Bonavía, l. (2003). Panorama de las religiones en Cuba”. Centenario de la República de Cuba. Madrid: Editoriai Hispanoamericana, P129</ref>. <ref>حق‌روستا، مریم. (1397). جامعه و فرهنگ کوبا. تهران:موسسه فرهنگی، هنری و انتشاراتت بین المللی الهدی، ص236-246.</ref> | ||
== نیز نگاه کنید == | |||
* [[نهادها و مراکز دینی مسلمانان کوبا]] | |||
== پاورقی == | |||
[xvi]: شهر کوچکی در نزدیکی سانتیاگو در کوبا است. | |||
== کتابشناختی == | |||
نسخهٔ ۲۳ فوریهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۴:۴۰
تعداد اماکن مذهبی
کلیسای کاتولیک:که در حال حاضر متشکل از هشت قلمرو اسقف به همراه حدود ۶۰۰ معبد است، شامل یک کاردینال، ۱۰ اسقف، ۲۳۵ کشیش، ۲۳ برادر روحانی و ۴۶۵ راهبه می‌باشد. بیش از نیمی (حدود ۵۵%) از این تعداد خارجی هستند و مابقی در قلمرو مذهبی اسقف اعظم در هاوانا متمرکز هستند، در ضمن ۲ مدرسه علوم دینی نیز وجود دارد.
کلیساهای پروتستان: در مجموع دارای حدودا ۹۰۰ معبد، بیش از ۱۰۰ عبادتگاه (Casa de culto) و ۵ مدرسه علوم دینی است، اکثر روحانیون و کشیشان آن کوبایی هستند.[۱]
انجمن بهایی‌ها- که دارای یک معبد و تعداد بسیار کمی عضو در استان‌های مختلف کشور می‌باشد.
انجمن صوفی‌ها- مکانی را تحت اختیار دارد و تعداد اعضای آن بسیار کم می‌باشد.
تأثیر آئین‌ها و مکاتب غیر دینی بر مذهب
یکی از تاثیرات چشمگیر فرهنگ آفریقایی‌ها [xv] در فرهنگ کوبا، اثر آن در شکل‌گیری دین غالب (عامه پسند) بوده است. اکثر مذاهب را بردگان آفریقایی به کوبا آوردند، به‌خصوص مذهب کاتولیک، که مذهب ارباب‌های اسپانیایی آن‌ها بود.
در کوبا ادیان آفریقایی -کوبایی با نام قوانین (مقررات) (Reglas) شناخته شده‌اند. در کوبا مهم‌ترین قوانین در ارتباط مستقیم با قواعد فرهنگی آفریقایی - کوبایی هستند: لوکومی در کوبا سانتریا نامیده می‌شود و شالوده آن یوروبا (Yoruba) است و کنگو (Congo) شالوده آن بانتو می‌باشد. حتی امروزه، فرهنگ یوروبا در جنوب غربی نیجریه و بانتو در حوضه آبریز جنوبی رود کنگو تا بیابان کالاهاری واقع در جنوب آفریقا -گسترش یافته است، قوانین آفریقایی -کوبایی مذهبی هستند اما کلیسایی نمی‌باشند.
یوروبایی‌ها (نسل‌های یوروبایی) به خدای فردی اعتقاد دارند، خدای برتر، خالق متعال، آگاه و واقف به همه چیز و غیر قابل دسترسی، خدای پاک و منزه - که اولودومارها (Olodumare) ، اولورون (Olorun) و اولوفی (Olofi) یا اولوفین (Olofin) نامیده می‌شود.
مفاخر و مشاهیر دینی
از آنجایی که کوبا، علی‌رغم آزادی مذهبی، کشوری است که اعتقادات مذهبی ندارد، شخصیت‌های مذهبی که از مفاخر دینی این کشور باشد قابل دسترسی نیست، اما می‌توان به اسطوره‌های مذهبی این کشور اشاره نمود که عبارت‌اند از: سان لازارو (San Lazaro) ، لا کاریداد دل کوبره (La Caridad del Cobre) ، لا بیرخن د اوچا (La Virgen del Ocha) ، لا مرسده (La Merced) و سانتا باربارا (Santa Barbara) . لا کاریداد دل کوبره نماد عشق مسیحی است، در ارتباط با اوچون (Ochon) (خدای رودخانه) است که رنگ آن زرد و طلایی می‌باشد، و در کوبا نماد آب‌های شیرین و عسل است.
لا بیرخن د رگلا (La Virgen de Regla) ، که تصویر آن قهوه‌ای است و در ورودی دروازه هاوانا قراردارد. و تلفیق شده از یمایا (Yemaya) (خدای دریا) که رنگ آن مانند ردای شخصیت‌های کاتولیک، آبی می‌باشد.
لا مرسد، که رنگ پوشش آن سفید است که در ارتباط با اوباتالا (Obatala) (خدا و خالق جهان و پاکی) می‌باشد.
سانتا باربارا، که در تصاویر به همراه یک شمشیر و قلعه دیده می‌شود یادآور سیاه‌چال و گردن زدن می‌باشد، به همین دلیل گفته می‌شود که وابسته به چانگو (Chango) (خدای جنگ) است و رنگ آن همانند شهید مسیحیت قرمز است.
موقعیت اسلام و مسلمانان در جامعه و ارتباط آن‌ها با پیروان سایر ادیان
%0/1 از جمعیت کوبا را مسلمانان تشکیل می‌دهند، بر اساس گزارشات اتحادیه جهان اسلام (Liga Musulmana Mundial (MWL)) ، ۶ هزار تا ۸ هزار مسلمان در کوبا زندگی می‌کنند که تخمین زده شده است که فقط ۱۰۰۰ نفر آن‌ها کوبایی هستند و بقیه آن‌ها خارجیان مقیم کوبا می‌باشند که بازرگانان، دانشجویان و دیپلمات‌ها را شامل می‌شوند. حدود دو هزار دانش‌آموز مسلمان در کوبا علاقه‌مند به تحصیل در مدارس معتبر کوبا هستند که اکثرا پاکستانی می‌باشند.
در سال ۲۰۰۱ شیخ محمدبن ناصر الابودی (Mohamed bin Nassir Al-Aboudy) - معاون دبیرکل اتحادیه جهان اسلام - به منظور کسب اجازه از مقامات کوبایی برای تاسیس نهاد اسلامی که هدف آن حمایت از جامعه مسلمانان کوبا است، به این کشور سفر کرد، از اهداف این نهاد می‌توان به ساخت مساجد و اشاعه فرهنگ اسلامی اشاره نمود.
مسلمانان کوبا، اسلام را از طریق سفارتخانه کشورهای خاورمیانه و همچنین از افرادی که از کشورهای آفریقایی و مسلمان برای تحصیل به کوبا می‌آیند، فرا می‌گیرند. در دهه هفتاد و هشتاد، اسلام در بین کوبایی‌ها رو به گسترش نهاد، ترجمه اسپانیایی قرآن کریم و سایر کتب اسلامی مهم در کوبا قابل دسترسی نیست. حتی جامعه مسلمانان کوبا فاقد کادر مذهبی فرهیخته می‌باشد. از آنجا که در هاوانا مسجدی وجود ندارد و دولت اجازه ساخت مسجد را نیز نمی‌دهد، مسلمانان در خانه به عبادت می‌پردازند. اگرچه رئیس‌جمهور سابق کوبا - فیدل کاسترو - قول ساخت مسجدی برای مسلمانان کشورش را داده بود ولی به نقل از اعضای بنیاد کمک‌های بشر دوستانه (Fundacion de Ayudas Humnitarias) که به کوبا سفر کرده بودند، تنها عبادتی‌که در ملأعام به جماعت انجام می‌شود نماز جمعه است که در مکانی به‌نام خانه عرب‌ها (Casa de los Arabes) واقع در هاوانای قدیم برگزار می‌شود. این مکان ۱۶ نوامبر ۱۹۸۳ افتتاح شد و متعلق به مهاجر عرب ثروتمندی بود که در طول دهه چهل در کوبا زندگی می‌کرد. این مکان به مدیریت ریگوبرتو منندس (Rigoberto Menendez) اداره می‌شود، در این خانه که به سبک معماری آندلس ساخته شده، موزه و رستورانی عربی نیز وجود دارد و در موزه آن فرهنگ اسلامی عرضه می‌شود. دیپلمات‌های مسلمان نیز از این مکان برای برپایی نماز جمعه استفاده می‌کنند. این مکان فقط روزهای جمعه باز است و مسلمانان کوبایی حق استفاده از آن را
ندارند و صرفا مسلمانان غیرکوبایی نظیر توریست‌ها و دیپلمات‌ها می‌توانند از آن استفاده‌کنند. در ضمن کتابخانه‌ای به‌نام ابن خلدون (جامعه‌شناس و تاریخ‌نویس عرب) وجود دارد که دارای کتاب‌هایی با موضوعات عربی و اسلامی است.
گروه‌های اسلامی
از گروه‌های اسلامی که در کوبا به فعالیت مشغولند می‌توان از اتحادیه اسلامی کوبا (Union Cubana Islamica) که ریاست آنرا پدرو یانیا (Pedro Yanya) به عهده دارد و همین‌طور از انجمن اسلامی کوبا (Asociacion Islamica de Cuba) نام برد.
ضمنا از مسلمانان برجسته کوبایی می‌توان از علی نیکلاس کوسیو (Ali Nicolas Cossio): وزیر سابق امور خارجه که هم اکنون در رادیو «صدای اسلام» (Voz del Islam) مشغول به کار است و خوآن کارلوس گومز، قهرمان سابق بوکس کوبا نام برد.
نهادها و مراکز دینی مسلمانان (وضعیت، تعداد، کارکرد، تأثیر، مهم‌ترین آن‌ها)
مرکز اسلامی شیعیان در کوبا خانه‌ای محقر و ساده است که در یکی از محروم‌ترین مناطق شهر هاوانا واقع است، در این خانه محقر و در این منطقه محروم، زنان و مردانی را می‌توان مشاهده نمود که خورشیدهای تابان ایمان و کوه‌های استوار یقین‌اند و به ذکرالله و توسل به اهل بیت عصمت و طهارت مشغول هستند. با دیدار از این خانه محقر می‌توان به عظمت معنوی آن پی برد اگرچه پانزده هزار کیلومتر از خانه اهل بیت در مدینه النبی فاصله دارد، باور نکردنی است که چگونه این کشور کوچک در منطقه کارائیب پس از شصت سال تسلط آمریکا و بیش از ۵۰ سال تسلط کمونیسم توانسته پذیرای پیام الهی باشد.
از میان کوبایی‌هایی‌که به دین اسلام گرویده‌اند می‌توان از جوانی سیاهپوست به‌نام عبدالولی نام بردکه دانشجوی دکتری رشته ریاضی دانشگاه هاوانا می‌باشد. وی چند سال قبل به دین اسلام گروید و شیعه شد. معصومه نیز یکی دیگر از مسلمانان کوبایی است که پس از خواندن کتابی درباره حضرت فاطمه معصومه (س) و به عشق حضرت معصومه (س) مسلمان می‌شود و نام معصومه را برای خود برمی‌گزیند. زمانی که وی مسلمان شد، تعداد بسیار اندکی در کوبا شیعه بودند. معصومه یکی از دو اتاق خانه‌اش را وقف اسلام می‌کند و بدین ترتیب اولین مرکز شیعیان کوبا تاسیس می‌شود. در این مرکز و با حضور یک روحانی آرژانتینی که در زمان مناسبت‌های مذهبی به کوبا سفر می‌کرد امروزه تعداد شیعیان کوبا حدود سی و پنج نفر می‌باشد. یکی از این شیعیان به‌نام حسن در حوزه علمیه قم در ایران مشغول به تحصیل می‌باشد.
سایر نهادها و مراکز مذهبی
انجمن باپتیستی کوبای شرقی (Asociacion Bautista o Baptista de Cuba Oriental) در ۵ فوریه ۱۹۰۷، کالج بین‌المللی د ال کریستو [xvi] را تأسیس کرد که واقع در ال‌کریستو می‌باشد. هدف اصلی از تأسیس این کالج تربیت معلم برای سایر موسسات باپتیستی است، و یکی از مدارس مهم در کوبا است که باعث جذب دانش‌آموزان بسیاری از جمله خواهر کوچک‌تر فیدل کاسترو شده است.
این مرکز اقدام به تأسیس مدرسه الهیات به منظور آموزش روحانیون و مبلغین مذهبی نمود. این مدرسه در سال ۱۹۰۹ افتتاح شد اما به علت مشکلات مالی در سال ۱۹۳۳ بسته شد که در طول این مدت ۲۵ مبلغ مذهبی تربیت نمود، اگرچه از سال ۱۹۳۶ تا ۱۹۳۹ دوباره گشایش یافت، اما از این سال به بعد برای همیشه بسته شد.
در اواسط دهه ۶۰ جو سیاسی مخالف نهادهای مذهبی بود؛ دولت، دفاتر انجمن باپتیستی را به مدت ۶۸ روز (از ۲۱ دسامبر ۱۹۶۵) تعطیل نمود. یکی از عواقب غم‌انگیز انقلاب کوبا در سال ۱۹۵۹ مهاجرت بسیاری از روحانیون از کشور بود. در طول مدت نیمه اول دهه ۶۰ حدود ۷۰% از کشیشان کاتولیک، ۹۰% از راهبه‌ها، تعدادی از کشیشان پروتستان و همه خاخام‌ها داوطلبانه و یا به اجبار (تبعید) کشور را ترک کردند. سال ۱۹۶۰، تعداد کشیشان ۷۶۳ نفر بود، سال ۱۹۶۵، ۲۲۰ نفر و سال ۱۹۸۰ فقط ۲۱۳ نفر از آن‌ها در کشور باقی ماندند. انجمن متدیست کوبا ۹۰% از کشیشان خود را از دست داد و پرسبیتری‌ها ۷۰% در سال ۱۹۸۰ گروه دیگری از کشیشان کشور را ترک کردند.
بعد از حمله خلیج خوک‌ها، مقامات کوبا شروع به دستگیری افراد مذهبی نمودند و مدارس مذهبی از جمله مدارس کاتولیک را تعطیل کردند، در دهه ۶۰ زندان‌ها مملو از کشیش شد. البته این شرایط با سفر تاریخی پاپ ژان پل دوم که از ۲۱ ژانویه تا ۲۵ ژانویه ۱۹۹۸ صورت گرفت بهبود یافت و دیگر مذاهب نیز از جمله یهودی‌ها آزادی برگزاری عبادات خود را کسب کردند. حزب کمونیست در سیستم آموزشی کوبا از امتیازی انحصاری برخوردار می‌باشد و نهادها و ارگان‌های مذهبی کاملا مستقل از دولت ایجاد شدند و به‌طور خودکفا به فعالیت‌های فرهنگی و مذهبی خود ادامه می‌دهند.
با افتتاح نخستین مدرسه علوم دینی کلیسای کاتولیک در کوبا برای اولین‌بار در نیم قرن اخیر روابط کلیسا و دولت کوبا بهبود یافته است، چرا که روابط کلیسا و دولت به دنبال انقلاب ۱۹۵۹ که پس از آن فیدل کاسترو به قدرت رسید تیره و تار شد، در این مدرسه دانشجویان، دروسی از جمله الهیات و تاریخ دین مطالعه می‌کنند و برای کشیش شدن آماده می‌شوند.
پس از آزادی مذهبی در سال ۱۹۹۸، تغییرات چشمگیری دیده شد، از جمله این که کلیسا مجوز ساخت مدرسه علوم دینی جدید را به‌دست آورد. این مرکز در سال ۲۰۱۰ افتتاح شد و رئیس‌جمهور فعلی - رائول کاسترو - در مراسم افتتاحیه آن شرکت نمود. ساخت این مدرسه علوم دینی از زمان سفر ژان پل دوم پاپ فقید کاتولیک‌ها به کوبا در سال ۱۹۹۸ در جریان بوده است و زمانی‌که رائول کاسترو به قدرت رسید از آن حمایت کرد، پیش از سفر تاریخی پاپ به کوبا، اسقف‌های کوبایی از سخت‌ترین منتقدان دولت بودند و گردهمایی‌های عبادی کاتولیک‌ها با شعارهای سیاسی همراه می‌شدند.[۲]
مدرسه علوم دینی باپتیستی کوبای شرقی
مدرسه علوم دینی باپتیستی کوبای شرقی - ۱۰ اکتبر ۱۹۴۹ در سانتیاگوی کوبا به‌وسیله انجمن باپتیست شرقی تأسیس شد. این مدرسه دارای برنامه‌ای چهار ساله لیسانس در رشته الهیات می‌باشد و مستقل از دولت عمل می‌کند، در ضمن دانش‌آموزان بدون پرداخت شهریه به تحصیل می‌پردازند.
این مدرسه در سال ۱۹۵۱ به 13/5 کیلومتری بزرگراه اصلی به هاوانا منتقل شد که تاکنون در این مکان قرار دارد، و بزرگ‌ترین مدرسه علوم دینی در جزیره است که به مذهب پروتستان خدمت می‌کند.
یکی دیگر از نهادهای مذهبی در کوبا، اداره خدمات امور مذهبی می‌باشد که در سال ۱۹۶۱، دولت کوبا این اداره را به‌عنوان بخشی از حزب کمونیست کوبا تأسیس نمود و در سال ۱۹۸۵ به کمیته مرکزی حزب کمونیست کوبا ملحق شد. در سراسر کوبا، مدارس علوم دینی نیز به چشم می‌خورد از جمله: مدرسه علوم دینی سان آمبروسیو (San Ambrosio) - در هاوانا، مدرسه علوم دینی سان باسیلیو ماگنو (San Basilio Magno) - در سانتیاگو د کوبا، مدرسه علوم دینی انجیلی، مدرسه علوم دینی لوس پینوس نوئبوس (Los Pinos Nuevos) ، مدرسه علوم دینی ناسارنوا (Instituto Biblico Nazareno) - در پونتا براوا در هاوانا و همین‌طور مدرسه بین‌المللی الهیات (Seminario Internacional de Teologia) - که متعلق به کلیسای انجیلی سولدادوس د لا کروس (Iglesia Evangelica Soldados de la Cruz) می‌باشد.
از طرف دیگر، آموزش مذهبی لائیک‌ها اعم از کودکان و بزرگسالان نیز در کوبا دیده می‌شود که از طریق تعالیم مذهبی شفاهی (catequesis) صورت می‌گیرد، در حال حاضر بیش از ۹۰۰ معبد و صدها عبادتگاه به‌صورت قانونی وجود دارد. یکی دیگر از مراکز مذهبی که در کوبا وجود دارد شورای کلیساهای کوبا (Consejo de Iglesias de Cuba (CIC)) می‌باشد که نخستین سازمان جهانی کشور کوبا محسوب می‌شود و ۲۷ کلیسا رابه‌عنوان عضو کامل، ۱۲ سازمان جهانی، ۸ عضو ائتلافی و ۳ عضو ناظر گردهم می‌آورد[۳]. [۴]
نیز نگاه کنید
پاورقی
[xvi]: شهر کوچکی در نزدیکی سانتیاگو در کوبا است.
کتابشناختی
- ↑ “ Fornés Bonavía, l. (2003). Panorama de las religiones en Cuba”. Centenario de la República de Cuba. Madrid: Editoriai Hispanoamericana, P143
- ↑ Bergoglio, J. (1996). Diálogos entre Juan Pablo II y Fidel Castro. Editorial Ciudad Argentina, P62
- ↑ “ Fornés Bonavía, l. (2003). Panorama de las religiones en Cuba”. Centenario de la República de Cuba. Madrid: Editoriai Hispanoamericana, P129
- ↑ حق‌روستا، مریم. (1397). جامعه و فرهنگ کوبا. تهران:موسسه فرهنگی، هنری و انتشاراتت بین المللی الهدی، ص236-246.