رود اردن: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۲۹ مارس ۲۰۲۴، ساعت ۱۳:۰۶

رود اردن، رودی در جنوب شرقی آسیاست که در دره بزرگ جریان داشته به دریای مرده می‌ریزد. رود اردن مسیر 75 کیلومتری را تا دریاچة باتلاقی هولا^[13]که اندکی بالاتر از سطح دریاست و پس از آن مسیری حدود 25 کیلومتر تا دریای گالیله را می‌پیماید، قسمت آخر شیب کمتری داشته و رود قبل از رسیدن به دریای مرده که هیچ خروجی ندارد، شروع به پیچ و خم می‌نماید. بخشی از رود در شمال دریای گالیله (یا جلیله) مرزهای مورد مناقشه اسرائیل با سوریه را تشکیل می‌دهد. رود اردن در جنوب دریاچه مرز بین اردن و کرانه باختری را شکل می‌دهد.در دوران مدرن 70 الی 90 درصد مصرف آب رود اردن، برای مصارف انسانی است که جریان آب آن بسیار اندک و ناچیز شده است. به همین دلیل و نیز سرعت بالای تبخیر از دریای مرده، دریا در حال کوچک شدن است. تمام آب‌های کم عمق انتهای جنوبی دریا در دوران مدرن تخلیه شده و در حال حاضر دشت نمک باقی مانده است. آب‌های اردن منبع بسیار مهمی‌برای سرزمین‌های خشک اطراف و دلیل مشاجرات بین لبنان، سوریه، اردن، اسرائیل و فلسطینی‌ها می‌باشد. (10)

شاخه اصلی رود اردن، رود یرموک است که نزدیک به نقطه تلاقی این دو رود، رود یرموک مرز بین اسرائیل در شمال غرب و سوریه در شمال شرق و اردن در جنوب را شکل می‌دهد.

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-رود [[اردن]] رودخانه اي است در جنوب غرب آسيا كه به بحر میت مي ريزد و طول آن 251 كيلومتر است.
+رود اردن، رودی در جنوب شرقی آسیاست که در دره بزرگ جریان داشته به دریای مرده می‌ریزد. رود اردن مسیر 75 کیلومتری را تا دریاچة باتلاقی هولا<sup>[13]</sup>که اندکی بالاتر از سطح دریاست و پس از آن مسیری حدود 25 کیلومتر تا دریای گالیله را می‌پیماید، قسمت آخر شیب کمتری داشته و رود قبل از رسیدن به دریای مرده که هیچ خروجی ندارد، شروع به پیچ و خم می‌نماید. بخشی از رود در شمال دریای گالیله (یا جلیله) مرزهای مورد مناقشه اسرائیل با سوریه را تشکیل می‌دهد. رود اردن در جنوب دریاچه مرز بین اردن و کرانه باختری را شکل می‌دهد.در دوران مدرن 70 الی 90 درصد مصرف آب رود اردن، برای مصارف انسانی است که جریان آب آن بسیار اندک و ناچیز شده است. به همین دلیل و نیز سرعت بالای تبخیر از دریای مرده، دریا در حال کوچک شدن است. تمام آب‌های کم عمق انتهای جنوبی دریا در دوران مدرن تخلیه شده و در حال حاضر دشت نمک باقی مانده است. آب‌های اردن منبع بسیار مهمی‌برای سرزمین‌های خشک اطراف و دلیل مشاجرات بین لبنان، سوریه، اردن، اسرائیل و فلسطینی‌ها می‌باشد. (10)
-اخيراً اين رودخانه مرزهاي مورد مناقشه اسرائيل و قلمرو فلسطين را در بر مي گيرد. گروهي از پيروان دين هاي ابراهيمي اين رودخانه را مقدس مي دانند. در عقايد مسيحيت اين رودخانه، همان رودخانه اي است كه عيسي مسيح (ع) در آن توسط جان دِ بپتيست <sup>1</sup>غسل تعميد داده شد. دولت هاشميه اردن نام خود را از اين رودخانه برگرفته است.
+شاخه اصلی رود اردن، رود یرموک است که نزدیک به نقطه تلاقی این دو رود، رود یرموک مرز بین اسرائیل در شمال غرب و سوریه در شمال شرق و اردن در جنوب را شکل می‌دهد.
-اين رودخانه به سرعت 75 كيلومتري خود را تا درياچه باتلاقي هولا2 كه اندكي بالاتر از سطح درياست مي پيمايد. با عبور از اين درياچه، رودخانه اردن 25 كيلومتر ديگر به طرف درياي گاليله3 پيش مي رود. اين رودخانه در آخرين مرحله حركت خود مسير پر پيچ و خم خود تا درياي مرده را طي مي كند. در اين مرحله دو شاخه اصلي يعني رودهاي يرموك و جبّارك به اين رود مي پيوندد. در سال 1964 اسرائيل با احداث سد آب درياي گاليله را كه منبع اصلي تامين آب اردن است به سوي منبع ملي آب منحرف كرد. اردن نيز در سال 1964 كانالي احداث كرد كه آب را از رودخانه يرموك كه از شاخه هاي اصلي رود اردن است به ساير مناطق انتقال داد. آب اين رودخانه مهم كه نقش حياتي براي سرزمين هاي خشك اين نواحي دارد منشأ اختلاف بين لبنان، سوريه، اردن، اسرائيل و فلسطين است. ميانجيگري آيزن هاور4 نيز در اين خصوص به نتيجه نرسيد زيرا دولت هاي عربي حاضر به قبول سهم 33% اسرائيل در حالي كه تنها 23% آب از آن جا سرچشمه مي گرفت، نبودند. بعد از احداث منبع ملي آب توسط اسرائيل، سوريه و اردن تصميم گرفتند آب را از منابع منحرف كنند و اين اقدام باعث حمله نيروي هوايي اسرائيل در آپريل 1967 به سوريه و آغاز جنگ 6 روزه در 2 ماه بعد شد.