آسیب شناسی ازدواج در قطر

ممانعت دختران خلیجی از ازدواج با اتباع دیگر کشورها به ویژه کشورهای غیر عربی، یکی دیگر از مشکلات دختران قطری است. همان گونه که درباره سنت ازدواج در قبیله‌های مختلف کشورهای عربی حوزه‌ی خلیج فارس گفته شد، ازدواج برای دختران به مراتب سخت‌تر از پسرهاست و یک دختر به اصطلاح عرب خلیجی، نخواهد توانست با یک پسر مصری ازدواج کند؛ چه رسد به این که بخواهد با یک تبعه‌ی غیرعرب حتی اگر مسلمان باشد، ازدواج نماید. این در حالی است که عکس این موضع کم و بیش صادق است؛ یعنی مردان این کشورها حتی بیش از یک بار با زنان غیر هموطن و حتی غیرعرب اما مسلمان ازدواح می‌کنند و ممانعت دینی یا فرهنگی هم برای تعدد زوجات ندارند.

در همه‌ی کشورهای عربی حوزه‌ی خلیج فارس، مردانی هستند که برای ارضای خانواده‌ی خویش و پاس‌داشت سنت قبیله‌ای خود، برای نخستین بار به ازدواج با دختر فامیل یا قبیله تن در می‌دهند؛ اما برای فرار از شرایط تحمیل شده، ازدواج یا ازدواج‌های بعدی خود را در دیگر کشورهای عربی یا غیرعربی صورت می‌دهند. در سه دهه‌ی اخیر، تعداد بسیاری از مردان همین کشورها که تعداد قابل توجهی از آنان را پیرمردان تشکیل می‌دهند ، با دختران بسیار جوان مصری، لبنانی، سوری و پاکستانی، ازدواج کرده اند.

بالا رفتن سن تجرد دختران

اشاعه‌ی خواسته یا ناخواسته‌ی فرهنگ غیربومی و تغییر شیوه‌های زندگی و تلاش برای پذیرش فرهنگ غیر خودی منطبق با نیازهای مادی روز، طبیعتاً آسیب‌های اجتماعی و فرهنگی خاص خود را به دنبال خواهد داشت. جدیدترین آمار منتشر شده در قطر نشان می‌دهد که نسبت دختران ازدواج نكرده در گروه سنی 29 تا 39 ساله در این کشور، 3/14 درصد و در گروه سنی 30 تا 34 ساله، 20 درصد است. تحلیل‌گران قطری معتقدند که علت مجرد ماندن بخش قابل توجه دختران قطری، علاوه بر بسته بودن خانواده، افزایش هزینه‌ی ازدواج، شامل مهریه و جشن عروسی و مسائل مربوط به تشکیل زندگی است. حداقل هزینه‌ی ازدواج، برای یک خانواده‌ی متوسط در قطر، حدود 300 هزار ریال قطر؛ یعنی 71 میلیون تومان است که شامل 100 هزار ریال هزینه‌ی مهریه و 200 هزار ریال نیز مخارج جشن عروسی است. جوانان قطری برای فرار از این هزینه و همچنین سنت‌های دست و پا گیری مانند لزوم مقررات مربوط به خواستگاری و در برخی اوقات ازدواج اجباری با دختران فامیل، به ازدواج سهل و آسان با اتباع مجرد و رنگارنگ بیگانه روی می‌آورند که تعداد و تنوع آن در این کشور قابل توجه است. جامعه شناسان قطری می‌گویند، جوانان امروزی، سنت قبیله را مبتنی بر لزوم ازدواج با فامیل به ویژه دختر عمو را، زیرپا می‌گذارند و به جای این که خانواده برای آنها خواستگاری کند، شخصاً اقدام کرده و با بیگانگان ازدواج می‌کنند. این جامعه شناسان، علت دیگر روی آوردن جوانان به ازدواج با خارجی‌ها را، تحمیلی بودن ازدواج در روش سنتی می‌دانند. در این روش وقتی یک جوان قطری از تحصیل در خارج از کشور باز می‌گردد، متوجه می‌شود که خانواده‌اش دختری را در بین فامیل برای او نامزده کرده و منتظر ازدواج او هستند. در چنین شرایطی، جوان تحصیل‌کرده، نمی‌تواند به راحتی این زندگی را ادامه دهد و پس از مدتی این گونه ازدواج‌ها به طلاق و جدایی می‌انجامد و اگر پای فرزندی در میان باشد، شرایط، به مراتب سخت‌تر خواهد بود.