شهرنشینی و روستانشینی بنگلادش: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۱۵ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۶:۴۱

آمار و ارقام (۲۰۲۴)

- جمعیت شهرنشین: حدود ۶۷ میلیون نفر (۳۹٪ کل جمعیت)

- جمعیت روستانشین: حدود ۱۰۵ میلیون نفر (۶۱٪ کل جمعیت)

- نرخ رشد سالانه شهرنشینی: ۳.۲٪

- بزرگ‌ترین شهر: داکا با جمعیتی حدود ۲۲ میلیون نفر

مقایسه شهرنشینی و روستانشینی:

۱. اشتغال:

- شهری: صنایع تولیدی، خدمات، و فعالیت‌های غیررسمی اقتصادی از جمله مشاغل رایج در مناطق شهری هستند.

- روستایی: کشاورزی، ماهیگیری و صنایع‌دستی همچنان اصلی‌ترین منابع درآمدی مناطق روستایی را تشکیل می‌دهند.

۲. دسترسی به خدمات:

- شهری: مناطق شهری دسترسی بهتری به خدمات اساسی مانند آموزش، بهداشت و زیرساخت‌های شهری دارند.

- روستایی: در مناطق روستایی، دسترسی به خدمات پایه محدودتر است و کیفیت خدمات ارائه‌شده اغلب پایین‌تر است.

۳. چالش‌ها:

- شهری: مشکلاتی مانند ازدحام جمعیت، آلودگی هوا و کمبود مسکن مناسب از چالش‌های اصلی در شهرها به‌ویژه در داکا هستند.

- روستایی: فقر، کمبود فرصت‌های شغلی و آسیب‌پذیری در برابر بلایای طبیعی از مشکلات عمده مناطق روستایی به شمار می‌روند.

تحلیل و روندها:

۱. شهرنشینی سریع: بنگلادش از سریع‌ترین نرخ‌های شهرنشینی در جهان برخوردار است. این امر به‌واسطهٔ مهاجرت گسترده روستاییان به شهرها و افزایش طبیعی جمعیت در مناطق شهری رخ‌داده است.

۲. فشار بر زیرساخت‌های شهری: رشد سریع شهرهای بزرگ مانند داکا باعث فشار شدید بر زیرساخت‌های شهری، مسکن و خدمات شده است. این رشد سریع با کمبودهای زیادی همراه بوده و نیاز به توسعه پایدار شهری بیشتر احساس می‌شود.

۳. تغییر ساختار اقتصادی: باتوجه‌به روند شهرنشینی و صنعتی‌شدن، اقتصاد بنگلادش از یک اقتصاد کشاورزی به سمت اقتصاد متنوع‌تر با رشد بخش‌های صنعتی و خدماتی تغییر یافته است.

۴. چالش‌های مناطق روستایی: باوجود کاهش جمعیت نسبی در روستاها، این مناطق همچنان با مشکلاتی مانند فقر گسترده، بیکاری، و آسیب‌پذیری در برابر بلایای طبیعی مانند سیل و خشکسالی مواجه هستند.

۵. نابرابری بین شهر و روستا: اختلاف چشمگیری بین درآمد، فرصت‌ها و کیفیت زندگی در مناطق شهری و روستایی وجود دارد که یکی از مهم‌ترین چالش‌های توسعه پایدار بنگلادش است.

۶. سیاست‌های توسعه متوازن: دولت بنگلادش با اتخاذ برنامه‌های توسعه‌ای سعی دارد تا شکاف بین مناطق شهری و روستایی را کاهش دهد و از تمرکز بیش از حد بر شهرهای بزرگ جلوگیری کند. این سیاست‌ها برای ارتقای زیرساخت‌ها، ایجاد فرصت‌های شغلی و کاهش نابرابری‌های اقتصادی و اجتماعی طراحی شده‌اند.

این تحلیل نشان می‌دهد که بنگلادش در حال گذار از جامعه‌ای عمدتاً روستایی به جامعه‌ای با تعادل بیشتر بین شهر و روستا است. بااین‌حال، این گذار با چالش‌های بزرگی همراه است که برای موفقیت در آینده، نیازمند سیاست‌گذاری‌های دقیق و برنامه‌ریزی جامع است.

نویسنده : نرگس شکوری

در حال به روز رسانی و ویرایش

نیز نگاه کنید به

وضعيت شهرنشينی و روستانشينی تایلند؛ وضعیت شهرنشینی و روستا نشینی اردن؛ وضعيت شهرنشينی وروستانشينی کوبا؛ وضعيت شهرنشينی و روستانشينی سریلانکا؛ وضعيت شهرنشينی و روستانشينی ژاپن

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-بنگلادش عمدتا یک کشور روستایی است که در آن بیش از 80 درصد از مردم آن یعنی 150 میلیون در مناطق روستایی زندگی می‌کنند و اغلب در بخش کشاورزی مشغول هستند. این کشور تا به حال دو و نیم دهه تلاش های توسعه، برای جلوگیری از فقر و برای رسیدن به توسعه اقتصادی و تغییر اجتماعی، انجام داده است. با وجود این که جریان زیادی از سرمایه و کمک‌های خارجی به این کشور سرازیر شده و برای توسعه، برنامه ریزی جدی صورت گرفته است، همچنان رشد پایین اقتصادی معضل اصلی این کشور است. به طور متوسط، سرانه درآمد هنوز کم است و با استانداردهای جهانی، بیش از نیمی از جمعیت کشور زیر خط فقر قرار دارند. انفجار جمعیت، کمبود منابع، محدودیت‌های شدید زیست محیطی، نبود فناوری، برخی از عوامل اصلی نرخ آهسته رشد اقتصادی و افزایش فقر است. در حالی که دولت نظارت و ترویج شهرنشینی را توسعه داده است، اما هنوز نرخ آهسته شهر نشینی و گسترش نابرابری فضایی در کشور به خوبی قابل ثبت است. مطالعات موجود در شهرنشینی در بنگلادش به طور عمده در دینامیک جمعیت شهری متمرکز شده است و درآمد مردم هنوز طبق استانداردهای جهانی پایین است<ref>توسلی، محمد مهدی، علی زاده کندی، عزیز، توسلی، سینا(1391). جامعه و فرهنگ [[بنگلادش]]. تهران: [https://www.icro.ir/ سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی]( در دست انتشار)</ref>.{{به روز رسانی}}
+*'''''آمار و ارقام (۲۰۲۴)'''''
+- جمعیت شهرنشین: حدود ۶۷ میلیون نفر (۳۹٪ کل جمعیت)
+- جمعیت روستانشین: حدود ۱۰۵ میلیون نفر (۶۱٪ کل جمعیت)
+- نرخ رشد سالانه شهرنشینی: ۳.۲٪
+- بزرگ‌ترین شهر: داکا با جمعیتی حدود ۲۲ میلیون نفر
+*'''''مقایسه شهرنشینی و روستانشینی:'''''
+''۱. اشتغال:''
+  - شهری: صنایع تولیدی، خدمات، و فعالیت‌های غیررسمی اقتصادی از جمله مشاغل رایج در مناطق شهری هستند.
+  - روستایی: کشاورزی، ماهیگیری و صنایع‌دستی همچنان اصلی‌ترین منابع درآمدی مناطق روستایی را تشکیل می‌دهند.
+''۲. دسترسی به خدمات:''
+  - شهری: مناطق شهری دسترسی بهتری به خدمات اساسی مانند آموزش، بهداشت و زیرساخت‌های شهری دارند.
+  - روستایی: در مناطق روستایی، دسترسی به خدمات پایه محدودتر است و کیفیت خدمات ارائه‌شده اغلب پایین‌تر است.
+''۳. چالش‌ها:''
+  - شهری: مشکلاتی مانند ازدحام جمعیت، آلودگی هوا و کمبود مسکن مناسب از چالش‌های اصلی در شهرها به‌ویژه در داکا هستند.
+  - روستایی: فقر، کمبود فرصت‌های شغلی و آسیب‌پذیری در برابر بلایای طبیعی از مشکلات عمده مناطق روستایی به شمار می‌روند.
+*'''''تحلیل و روندها:'''''
+''۱. شهرنشینی سریع:'' [[بنگلادش]] از سریع‌ترین نرخ‌های شهرنشینی در جهان برخوردار است. این امر به‌واسطهٔ مهاجرت گسترده روستاییان به شهرها و افزایش طبیعی جمعیت در مناطق شهری رخ‌داده است.
+''۲. فشار بر زیرساخت‌های شهری:'' رشد سریع شهرهای بزرگ مانند داکا باعث فشار شدید بر زیرساخت‌های شهری، مسکن و خدمات شده است. این رشد سریع با کمبودهای زیادی همراه بوده و نیاز به توسعه پایدار شهری بیشتر احساس می‌شود.
+۳. تغییر ساختار اقتصادی: باتوجه‌به روند شهرنشینی و صنعتی‌شدن، اقتصاد [[بنگلادش]] از یک اقتصاد کشاورزی به سمت اقتصاد متنوع‌تر با رشد بخش‌های صنعتی و خدماتی تغییر یافته است.
+''۴. چالش‌های مناطق روستایی:'' باوجود کاهش جمعیت نسبی در روستاها، این مناطق همچنان با مشکلاتی مانند فقر گسترده، بیکاری، و آسیب‌پذیری در برابر بلایای طبیعی مانند سیل و خشکسالی مواجه هستند.
+''۵. نابرابری بین شهر و روستا:'' اختلاف چشمگیری بین درآمد، فرصت‌ها و کیفیت زندگی در مناطق شهری و روستایی وجود دارد که یکی از مهم‌ترین چالش‌های توسعه پایدار [[بنگلادش]] است.
+''۶. سیاست‌های توسعه متوازن:'' دولت [[بنگلادش]] با اتخاذ برنامه‌های توسعه‌ای سعی دارد تا شکاف بین مناطق شهری و روستایی را کاهش دهد و از تمرکز بیش از حد بر شهرهای بزرگ جلوگیری کند. این سیاست‌ها برای ارتقای زیرساخت‌ها، ایجاد فرصت‌های شغلی و کاهش نابرابری‌های اقتصادی و اجتماعی طراحی شده‌اند.
+این تحلیل نشان می‌دهد که [[بنگلادش]] در حال گذار از جامعه‌ای عمدتاً روستایی به جامعه‌ای با تعادل بیشتر بین شهر و روستا است. بااین‌حال، این گذار با چالش‌های بزرگی همراه است که برای موفقیت در آینده، نیازمند سیاست‌گذاری‌های دقیق و برنامه‌ریزی جامع است.
+نویسنده : نرگس شکوری{{به روز رسانی}}
 ==نیز نگاه کنید به==
 [[وضعيت شهرنشينی و روستانشينی تایلند]]؛ [[وضعیت شهرنشینی و روستا نشینی اردن]]؛ [[وضعيت شهرنشينی وروستانشينی کوبا]]؛  [[وضعيت شهرنشينی و روستانشينی سریلانکا]]؛ [[وضعيت شهرنشينی و روستانشينی ژاپن]]
+== کتابشناسی ==