تئاتر آیینی و مذهبی سریلانکا: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| (یک نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
تئاترهای آئینی [[سریلانکا]] با اجراهای گسترده و فراوان به لحاظ تاریخی پیوستگی دارند. قدمت افسانههای قدیمی تئاتر به دوران قبل از بودائیها برمیگردد. تئاترهای مذهبی و آئینی مانند تمام هنرهای زنده دیگر در طول زمان دستخوش تغییرات شده اند و بعضی از عناصر خود را از دست داده و برخی دیگر را جذب کردهاند. تئاترهای آئینی به طور کلی اجراهای طولانی مدت دارند. هدف اولیه تئاتر قومی سریلانکا فرو نشاندن خشم خدایان و دیوها است، برخی مردم عادی بر این باورند که خدایانشان به ایشان نعمت داده، بیماریشان را شفا داده و پریشانشان را علاج میکنند. تصور بر این است که اگر مردم نذورات و خیرات ندهند و به مراسم تئاتر بیتوجهی کنند، خدایان مردم را در برابر دیوها و شیاطین رهل خواهند کرد. | |||
تئاترهای آئینی سریلانکا با اجراهای گسترده و فراوان به لحاظ تاریخی پیوستگی دارند. قدمت افسانههای قدیمی تئاتر به دوران قبل از بودائیها برمیگردد. تئاترهای مذهبی و آئینی مانند تمام هنرهای زنده دیگر در طول زمان دستخوش تغییرات شده اند و بعضی از عناصر خود را از دست داده و برخی دیگر را جذب | |||
دسته دیگر از تئاترهای آئینی جنبۀ شخصی دارند. به | دسته دیگر از تئاترهای آئینی جنبۀ شخصی دارند. به منظر پیشگیری از تأثیرات نامطلوب نجومی در مقیاس کوچکتری این مراسم برپا میشود. منجمان و ستارهشناسان و موبدان بودایی زمانهای مناسبی را برای اجرای این گونه نمایشها توصیه کنند. | ||
اورو یاکاما(Oru Yakkama) (آداب کشتن گراز وحشی) نوعی از مراسم تئاترهای آئینی است. این واقعه منظوم تعریف و روایت و اغلب به صورت کمدی، خندهدار و با حرکات تقلیدی اجرا | اورو یاکاما(Oru Yakkama) (آداب کشتن گراز وحشی) نوعی از مراسم تئاترهای آئینی است. این واقعه منظوم تعریف و روایت و اغلب به صورت کمدی، خندهدار و با حرکات تقلیدی اجرا میشود. شکارچی پیش رفتن به شکار گراز، زمان مناسب شکار را با یک منجم مشورت میکند. در این نمایش شکارچی با جانواران و حیوانات مختلفی برخورد میکند و آنها را با گراز وحشی اشتباه میگیرد. در نهایت او به صید و شکار اصلی خود میرسد. رقاصی خود را به شکل گراز درمیآورد و پس از تلاشهای بسیار سرانجام به دام شکارچی میافتد. با تیر و کمان شکار و گوشت آن در میان اهالی روستا پخش و توزیع میشود<ref name=":0">E.R.Sarachchandra. (2006). The Folk Drama of Ceylon. Colombo: Migoda.</ref>. | ||
دراین توزیع، قوانین اجتماعی زندگی واقعی و روزمره به صورت ساده و برعکس وضعیت جاری در زندگی اجرا میشود: قسمتهای نامطبوع گوشت را به اعضای طبقه بالای جامعه و بهترین قسمتهای آن را طعنهآمیز و نیشدار به اعضای طبقه پایین جامعه میدهند. این مراسم از سطح بالایی از طنز و نقد اجتماعی برخوردار است. این مسئله بیانگر این است که تئاتر و نمایشهای آئینی ضمن تعلق داشتن به جهان معنوی با مسائل روزمره و واقعیتهای زندگی نیز سروکار دارند. این مراسم در گذشته در میان مردم سینهالی نمایشی مهم و برجسته به شمار میآمده است. | |||
یکی دیگر از | یکی دیگر از نمایشهای آئینی همگانی که توسط یک گروه اجرا میشود گام مادوا، دِوُل مادوا و پونا مادوا(Gam maduwa, Devol madewa and Puna maduva) نام دارد که ضمن اجرای آن خدایی موثر در پیشگیری از ابتلای به بیماریهای واگیری و مسری به نام پاتینی(Pattini) پرستش میشود. معابد پاتینی در سرتاسر کشور پراکنده است. | ||
نوع دیگری از | نوع دیگری از نمایشهای آئینی مرتبط با مریضی یا بدبختی و بدشانسی را بالی تُویل(Bali-thovil) می گویند. بالی آدابی است که طی آن هدایایی به خدایان سیارات و نجوم پیشکش میشود. نمایشی و مراسم بسیار دراماتیک تُویل برای تسکین بیمار و دفع شیاطین استفاده میشود. از دیگر ویژگیهای مهم «بالی» استفاده از تصاویر است. تصاویر سفالی بزرگی که گاهی سه متر طول دارد. آنها نقوشی برجستهای را که به صورت برعکس در صحنه نمایش نصب کردهاند پس از نمایش از بین میبرند. امروزه نمایش بالی به دلیل هزینهها و مخارج زیادش به ندرت برگزار میشود<ref name=":0" />. | ||
== نیز نگاه کنید به == | |||
[[تئاتر و هنرهای نمایشی سریلانکا]]؛ [[ناداگاما]]؛ [[تئاتر نورتی در سریلانکا]]؛ [[تئاتر مدرن در سریلانکا]] | |||
== کتابشناسی == | == کتابشناسی == | ||
<references /> | |||
== منبع اصلی == | |||
رکنی، مهدیقلی (1391). جامعه و فرهنگ [[سریلانکا]]. تهران: [https://www.icro.ir/ سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی]( در دست انتشار). | |||
== نویسنده مقاله == | |||
مهدیقلی رکنی | |||
نسخهٔ کنونی تا ۱۷ اوت ۲۰۲۵، ساعت ۱۰:۲۱
تئاترهای آئینی سریلانکا با اجراهای گسترده و فراوان به لحاظ تاریخی پیوستگی دارند. قدمت افسانههای قدیمی تئاتر به دوران قبل از بودائیها برمیگردد. تئاترهای مذهبی و آئینی مانند تمام هنرهای زنده دیگر در طول زمان دستخوش تغییرات شده اند و بعضی از عناصر خود را از دست داده و برخی دیگر را جذب کردهاند. تئاترهای آئینی به طور کلی اجراهای طولانی مدت دارند. هدف اولیه تئاتر قومی سریلانکا فرو نشاندن خشم خدایان و دیوها است، برخی مردم عادی بر این باورند که خدایانشان به ایشان نعمت داده، بیماریشان را شفا داده و پریشانشان را علاج میکنند. تصور بر این است که اگر مردم نذورات و خیرات ندهند و به مراسم تئاتر بیتوجهی کنند، خدایان مردم را در برابر دیوها و شیاطین رهل خواهند کرد.
دسته دیگر از تئاترهای آئینی جنبۀ شخصی دارند. به منظر پیشگیری از تأثیرات نامطلوب نجومی در مقیاس کوچکتری این مراسم برپا میشود. منجمان و ستارهشناسان و موبدان بودایی زمانهای مناسبی را برای اجرای این گونه نمایشها توصیه کنند.
اورو یاکاما(Oru Yakkama) (آداب کشتن گراز وحشی) نوعی از مراسم تئاترهای آئینی است. این واقعه منظوم تعریف و روایت و اغلب به صورت کمدی، خندهدار و با حرکات تقلیدی اجرا میشود. شکارچی پیش رفتن به شکار گراز، زمان مناسب شکار را با یک منجم مشورت میکند. در این نمایش شکارچی با جانواران و حیوانات مختلفی برخورد میکند و آنها را با گراز وحشی اشتباه میگیرد. در نهایت او به صید و شکار اصلی خود میرسد. رقاصی خود را به شکل گراز درمیآورد و پس از تلاشهای بسیار سرانجام به دام شکارچی میافتد. با تیر و کمان شکار و گوشت آن در میان اهالی روستا پخش و توزیع میشود[۱].
دراین توزیع، قوانین اجتماعی زندگی واقعی و روزمره به صورت ساده و برعکس وضعیت جاری در زندگی اجرا میشود: قسمتهای نامطبوع گوشت را به اعضای طبقه بالای جامعه و بهترین قسمتهای آن را طعنهآمیز و نیشدار به اعضای طبقه پایین جامعه میدهند. این مراسم از سطح بالایی از طنز و نقد اجتماعی برخوردار است. این مسئله بیانگر این است که تئاتر و نمایشهای آئینی ضمن تعلق داشتن به جهان معنوی با مسائل روزمره و واقعیتهای زندگی نیز سروکار دارند. این مراسم در گذشته در میان مردم سینهالی نمایشی مهم و برجسته به شمار میآمده است.
یکی دیگر از نمایشهای آئینی همگانی که توسط یک گروه اجرا میشود گام مادوا، دِوُل مادوا و پونا مادوا(Gam maduwa, Devol madewa and Puna maduva) نام دارد که ضمن اجرای آن خدایی موثر در پیشگیری از ابتلای به بیماریهای واگیری و مسری به نام پاتینی(Pattini) پرستش میشود. معابد پاتینی در سرتاسر کشور پراکنده است.
نوع دیگری از نمایشهای آئینی مرتبط با مریضی یا بدبختی و بدشانسی را بالی تُویل(Bali-thovil) می گویند. بالی آدابی است که طی آن هدایایی به خدایان سیارات و نجوم پیشکش میشود. نمایشی و مراسم بسیار دراماتیک تُویل برای تسکین بیمار و دفع شیاطین استفاده میشود. از دیگر ویژگیهای مهم «بالی» استفاده از تصاویر است. تصاویر سفالی بزرگی که گاهی سه متر طول دارد. آنها نقوشی برجستهای را که به صورت برعکس در صحنه نمایش نصب کردهاند پس از نمایش از بین میبرند. امروزه نمایش بالی به دلیل هزینهها و مخارج زیادش به ندرت برگزار میشود[۱].
نیز نگاه کنید به
تئاتر و هنرهای نمایشی سریلانکا؛ ناداگاما؛ تئاتر نورتی در سریلانکا؛ تئاتر مدرن در سریلانکا
کتابشناسی
منبع اصلی
رکنی، مهدیقلی (1391). جامعه و فرهنگ سریلانکا. تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی( در دست انتشار).
نویسنده مقاله
مهدیقلی رکنی