جانگ جیه شاعر هجوسرای چینی

«جانگ جیه»، از شعرای هجو سرای دوران سلسله تانگ به­‌شمار می‌آید. وی در شعری تحت عنوان«گودالی که امپراتور چین(نخستین سلسله از امپراتوران کشور چین) ادبیات کلاسیک را سوزاند»، ضمن هجو این امپراتور مستبد، شرایط آن روزگار را چنین بیان می‌کند:

دودِ سوزاندن کتاب‌­های ادبیات، با سقوط امپراتوری به آسمان بلند شد؛

برج‌­ها، باروها و رودخانه­‌ها نتوانستند پایتخت را حفظ کنند.

پیش از آنکه گودال سرد شود، شورش شرقی فراگیر شد؛

رهبران شورش اندیشمندان با سواد نبودند (اشاره به شورش کشاورزان دارد که امپراتوری سلسلۀ پرقدرت چینگ را از بین برد. و در دوران حاکمیت او بود که فرمان داده شد تمامی کتاب‌های مربوط به آیین کنفوسیوس و دیگر مکاتبی که مورد پذیرش حاکمیت نبود را در آتش جهل و نفرت بسوزانند).

این شعر هجو نام‌ه­ای برای سوزاندن کتاب‌­ها و زنده به گور کردن اندیشمندان توسط اولین امپراتورِ سلسله­‌ی چین(Qin)نخستین سلسله‌ی امپراتوری چین که در سال 206 پیش از میلاد، با برچیدن نظام برده داری در این کشور، نظام سیاسی فئودالی را جایگزین کرد)) است. امپراتور چنان از اندیشمندانی که با نقل قول از آموزه­‌های ادبیات کلاسیک از سیاست‌­های وی به انتقاد می‌پرداختند متنفر شده بود که همه­‌ی کتاب­‌ها را آتش زد و علمای کنفوسیوس را زنده به گور کرد، اقدامی که وی فکر می­ کرد آخرین ضربه‌­ی حیاتی است. ولی هرگز انتظار نداشت که پیش از آن که آتش گودال به سردی گراید، این همه آدم در مناطق شرقی سر به شورش بر دارند. از میان همه­‌ی رهبران شورش، لیو بانگ (Liu Bang) و شیانگ یو viii (Xiang Yu)که هر دو ضربه­‌ی نهایی را به امپراتور وارد کردند، هیچکدام جزو اندیشمندان نبودند. دو خط آخر شعر به حقیقتی اشاره کرده که قابل تأمل است، «عمر کوتاه یک سلسله‌­ی امپراتوری نه با اندیشمندان رابطه داشت و نه با کتاب­‌ها.» با فروریختن اعتماد مردم نسبت به حاکمان، پایداری و حفظ رژیم  و صلح و آرامش، قطعاً امکان پذیر نخواهد بود.

نیز نگاه کنید به

معرفی برخی از شخصیت های مهم ادبیات کلاسیک چین؛ شاعران چینی

پاورقی

[i] - اشاره به شورش کشاورزان دارد که امپراتوری سلسلۀ پرقدرت چینگ را از بین برد. و در دوران حاکمیت او بود که فرمان داده شد تمامی کتابهای مربوط به آیین کنفوسیوس و دیگر مکاتبی که مورد پذیرش حاکمیت نبود را در آتش جهل و نفرت بسوزانند.

[ii] - Qin  ( نخستین سلسله ی امپراتوری چین که در سال 206 پیش از میلاد، با برچیدن نظام برده داری در این کشور، نظام سیاسی فئودالی را جایگزین کرد)

منبع اصلی

_{سابقی، علی محمد(1392). جامعه و فرهنگ چین. تهران: موسسه فرهنگی هنری و انتشاراتی بین الملی الهدی.}

نویسنده مقاله

علی محمد سابقی