آغاز بومی سازی ادبیات مردمی در چین

طبیعت اشرافی شده‌ی ادبیات سنتی و کلاسیک در گذشته، آن را از دسترس و درک مردم عادی خارج کرده بود. در این دوران اندیشمندان، اصلاح ادبیات به روشی که بومی سازی را تسهیل کند را پیشنهاد کرده و بر این نظر بودند که ادبیات نباید محدود به وسیله­ ای برای بیان احساسات نویسنده شود؛ بلکه نیازمند فراهم سازی زمینه برای اظهار احساس لذت، ناراحتی، غم و شادمانی مردم عادی هم هست. برخی از نویسندگان پیشنهاد کردند که خلق کنندگان آثار ادبی باید در آثارشان از نثر تصنعی، کلیشه ای، ادبیات و عبارت­‌های ضد و نقیض پرهیز کنند، نه این که تنها از زبان عامیانه و اصطلاحات محلی و محاوره­ ای استفاده کنند.

در سال1904میلادی، چِن دوشیو (Chen Duxiu)، دانشمند معروف، اقدام به انتشار مجله‌ی اخبار محلی اَن خویی کرد تا اندیشه­‌ها و ایده­‌های تازه را به­ صورت عمومی و به زبان ساده منتشر سازد. این کار با استقبال عمومی مردم مواجه شد. گسترش زبان عامیانه در ادبیات محدود نشد؛ در تاریخ، فرهنگ و روش انتقال اندیشه­‌ی قشر روشنفکر چینی هم مؤثر بود.

رمان کلاسیک «رویای عمارت سرخ» نوشته چائوشوئه چین، قابل بازیابی از: https://www.mehrnews.com/news/5514193/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B3%DB%8C%DA%A9-%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%A7%DB%8C-%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%AA-%D8%B3%D8%B1%D8%AE-%D8%A7%D8%B2-%D8%A7%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA-%DA%86%DB%8C%D9%86

تئوری­‌های ادبیات و هنر به صورت وسیعی تحت تأثیر غرب قرار گرفت. اندیشمندان پیرامون تئوری‌های مهم و مختلف اجتماعی، و روش نوشتن آن­ها (پیش از آغاز این چنبش، خط چینی به سبک کلاسیک و از بالا به پایین و راست به چپ با استفاده از واژه­‌ها و جملات ثقیل و سنگین که مختص فرهیختگان و طبقات اشراف بود نوشته می­ شد، ولی یکی ار دستاوردهای این جنبش، اصلاح سبک نوشتاری از عمودی به افقی و از سمت راست به سمت چپ، و هم­چنین به کارگیری واژه‌ها و کلمات ساده­‌ی محاوره ای و عامیانه بود که به شدت مورد استقبال طبقات پایین جامعه قرار گرفت.) بحث و گفتگو کردند.

برای نمونه، لو شون (Lu Xun) (1936-1881میلادی)، نویسنده و متفکر نوگرا، تفسیر­های قابل درکی پیرامون ادبیات خارجی و کلاسیک‌های ادبی چین ارایه کرد. مهم ترین اثر او تاریخ مختصر داستان سرایی چینی است. وانگ گووِی(1927-1877میلادی)، که او هم صاحب نظری نوگرا بود، ادبیات کلاسیک چین را از نگاه تئوری­‌های فلسفی، زیبایی شناختی، و ادبیات و هنر غرب، مورد پژوهش قرار داد. کار پیشروانه‌ی او در زمینه‌ی رمان، نمایشنامه نویسی، و شعر شامل پژوهشی در خصوص رمان قدیمی رؤیای عمارت سرخ است.

آثار ادبی و هنری جدید و متنوع دیگری هم بر اساس فرهنگ سنتی به وجود آمد و مرزها و فضاهای ادبی و هنری تازه­ای باز شد. ترجمه­‌ی رمان‌های خارجی توسط افرادی هم­چون لین شو (Lin Shu) به سرعت توسعه یافت و منابع جدیدی را در اختیار نویسندگان نوگرای چینی قرار داد. فرهنگ منحصر به فرد سنتی چین که در طول هزاران سال شکل گرفته است، از توان بالای باز آفرینی خود برخوردار است. توان تنظیم خود از دو جهت حفظ روحیه‌ی ملی و همگامی با خصوصیات زمانی را داشته و از توانایی سازگار کردن خود با تغییرات داخلی و جذب و تطبیق همانند سازی‌های خارجی برخوردار بوده است. دلیل ادامه دار بودن آن در طولانی مدت و پایداری حیات فرهنگ سنتی چین، مرهون توانایی آن نسبت به تجدید حیات و تنظیم و بازیافت خویش بوده است.

در طول یکصد سال گذشته یا بیشتر، هرگاه چین بر سرِ چهار راه توسعه قرار گرفته است، اندیشمندان چینی فرهنگ سنتی و سمت و سوی توسعه­‌ی آن را مورد بررسی و گفتگو قرار داده و آن را در مسیر صحیحی هدایت کرده اند. پس از جنگ جهانی اول، نا آرامی‌های اجتماعی و استقرار اندیشه‌های هرج و مرج در غرب، متفکران چینی را نسبت به تمدن غرب بیشتر مردد و آن‌ها را از خواب غفلت بیدار کرد.

نیز نگاه کنید به

زبان و ادبیات چینی؛ ادبیات باستان در چین

منبع اصلی

_{سابقی، علی محمد(1392). جامعه و فرهنگ چین. تهران: موسسه فرهنگی هنری و انتشاراتی بین الملی الهدی.}

نویسنده مقاله

علی محمد سابقی