|
|
| (یک نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد) |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| جغرافیای طبیعی و انسانی [[فرانسه]] شامل [[جغرافیای طبیعی فرانسه|جغرافیای طبیعی]] [[فرانسه|کشور فرانسه]] مشتمل بر [[موقعیت جغرافیایی فرانسه|موقعیت جغرافیایی]]، [[آب و هوای فرانسه|آب و هوا]]، [[ارتفاعات و ناهمواری های فرانسه|ارتفاعات و ناهمواری های]]، [[مساحت و وسعت فرانسه|مساحت و وسعت]]، [[رودهای فرانسه|رودها]]، [[جزایر فرانسه|جزایر]]، پوشش گیاهی و جانوری، [[بارندگی در فرانسه|بارندگی]]، ویژگی ها و [[جاذبه ها و دیدنی های طبیعی فرانسه|جاذبه های طبیعی و دیدنی های کشور فرانسه]] است و [[جغرافیای انسانی فرانسه]] نیز شامل [[جمعیت فرانسه]] است که به شرح زیر است:
| | #تغییر_مسیر [[جغرافیای طبیعی فرانسه]] |
| | |
| ===[[موقعیت جغرافیایی فرانسه]]===
| |
| [[پرونده:فرانسه و موقعیت جغرافیایی آن.png|بندانگشتی|فرانسه و موقعیت جغرافیایی آن. برگرفته از سایت ویکی پدیا، قابل بازیابی از https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D8%A6%D9%88%D8%B3_%D9%85%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%A8_%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%87]]کشور [[فرانسه]] در نیمکره ش[[مالی]] بین مدار 20 ◦42 و 5 ◦51 درجه عرض شمالی، 15◦ 8 درجه طول شرقی، 47 ◦4 درجه طول غربی در غرب قاره اروپا قرار دارد. نصف النهار مبدا از [[فرانسه]] و نزدیکی [[شهر بوردو]] می‌گذرد. نقشه [[فرانسه]] به شکل یک شش ضلعی است که سه طرف شمال شرقی، جنوب شرقی و جنوب غربی آن را خشکی و سه طرف شمال، مغرب و جنوب آن را آب فراگرفته است. کوه‌های آلپ مرز طبیعی [[فرانسه]] و ایتالیا و کوه‌های پیرنه، مرز طبیعی [[فرانسه]] و سوئیس را تشکیل می‌دهد. در مغرب [[فرانسه]] خلیج بیسکای یا گاسکونی و در جنوب آن خلیج لیون واقع شده‌است. خلیج باریک کوچکی به نام ژیروند در مغرب و خلیج کوچک دیگری به نام سن ماتو در شمال غربی [[فرانسه]] وجود دارد. همچنین خلیج سن نیز در شمال فرانسه قرار دارد.
| |
| | |
| جمهوری فرانسه از شمال به کانال یا دریای مانش (کانال انگلیسی و دریای شمال)، از شمال شرقی به بلژیک، از مشرق به آلمان و سوئیس، از جنوب شرقی به کوه‌های آلپ (ایتالیا)، از جنوب به دریای لوگوریا، خلیج لیون، دریای بالئار (جزو دریای مدیترانه)، از جنوب غربی به کوه‌های پیرنه و اسپانیا، از مغرب به خلیج بیسکای یا خلیج گاسکونی (جزو اقیانوس اطلس) محدود است.
| |
| | |
| در جنوب فرانسه، میان این کشور و اسپانیا جمهوری آندروا و در جنوب شرقی فرانسه نیز، سرزمین مستقل و شاهزاده نشین موناکو قراردارد. در مغرب [[فرانسه]] شبه‌جزیره‌ای به نام بریتانی یا بروتانی واقع و شبه‌جزیره کوچکتری به نام مانش در شمال [[فرانسه]] قرار دارد. بین [[فرانسه]] و انگلستان دریای مانش واقع شده و نزدیک ترین نقطه انگلستان به [[فرانسه]]، دوور(Dover) در جنوب شرقی انگلیس است که در شمال آن تنگه قرار دارد.
| |
| | |
| در میان کشورهای اروپایی [[فرانسه]] تنها کشوری است که از حیث آزاد بودن به دریای شمال، مانش، اقیانوس اطلس و دریای مدیترانه از موقعیت ممتازی برخوردار است. [[فرانسه]] بین آتلانتیک و مدیترانه باریک‌ترین راه خاکی یعنی 360 کیلومتر بین خلیج گاسکونی و خلیج لیون را دارد. فینیستر(Finitstère) لنگر غرب اروپا، منطقه ارتباطی بین اروپای شمالی و جنوبی، [[فرانسه]] را در موقعیت چهارراه دریایی و قاره‌ای قرار داده و یک جایگاه کلیدی را در قلب اروپا اشغال می‌کند<ref name=":0">نعيمی گورابی، محمد حسين (1392). جامعه و فرهنگ [[فرانسه]]. تهران: [https://alhoda.ir/ موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی].</ref>.
| |
| ===[[مساحت و وسعت فرانسه]]===
| |
| مساحت خاک اصلی و اروپایی [[فرانسه]] ۵۵۱٬۶۹۵ کیلومتر مربع است. حداکثر مسافت از شرق به غرب 945 کیلومتر و ازشمال به جنوب 973 کیلومتر است. بنابراین در کمتر از یک روز می‌توان با یک اتومبیل یا قطار از شرق به غرب و یا از شمال به جنوب طی مسافت کرد.[[پرونده:فرانسه و همسایه هایش.jpg|بندانگشتی|250x250پیکسل|فرانسه و همسایه‌هایش. برگرفته از سایت iran jewish، قابل بازیابی از http://www.iranjewish.com/worldyahood/France.htm]][[فرانسه]] به استثنای برخی از کشورهای مستقل مشترک المنافع اروپا، پهناورترین کشور اروپایی است (نزدیک یک پنجم مساحت اتحادیه اروپا) و در ردیف اول قاره اروپا و چهل و پنجم جهان قرار دارد.
| |
| | |
| مرزهای کشور [[فرانسه]] 5500 کیلومترمربع امتداد دارد. مرزهای زمینی که سه پنجم آن را تشکیل می‌دهد بر مجموعه طبیعی بنا شده‌است: از شرق به رن(Rhine)، ژورا(Jura) و آلپ و از جنوب به پیرنه. فقط مرزهای شمال و شمال شرقی به نظر غیر طبیعی و قراردادی هستند: آنها دشت‌ها و دره‌های رودخانه‌‌ای هستند.
| |
| | |
| مرزهای این کشور از شمال به دریای مانش و بلژیک (573 کیلومتر)، از شرق به لوکزامبورگ (73 کیلومتر)، آلمان (451کیلومتر)، سوییس (573 کیلومتر)، ایتالیا (488 کیلومتر) و موناکو (4/4 کیلومتر)، از جنوب به دریای مدیترانه، آندورا (6/56 کیلومتر) و اسپانیا (623 کیلومتر) و از غرب به اقیانوس اطلس و دریای مانش محدود می‌شود. طول کل مرزهای [[فرانسه]] 4/2892 کیلومتر است که طولانی‌ترین آنها با اسپانیا (623 کیلومتر) و کوتاه‌ترین آنها با موناکو (4/4کیلومتر) است. ضمنا طول خط ساحلی یعنی مرزهای دریایی فرانسه بالغ بر 3427 کیلومتر ساحل می‌گردد<ref name=":0" />.
| |
| ===[[ارتفاعات و ناهمواری های فرانسه|ارتفاعات و ناهمواری‌های فرانسه]]===
| |
| [[پرونده:کوه های ووژ.jpg|بندانگشتی|کوه‌های ووژ. برگرفته از سایت home france، قابل بازیابی از https://homefrance.com/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%87/%D8%B3%D9%81%D8%B1-%D8%A8%D9%87-%DA%A9%D9%88%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%88%D9%88%DA%98/]]وضعیت جغرافیایی [[فرانسه]] یکی از متنوع‌ترین موقعیت‌ها در اروپا است: دشت‌ها، کوهستان‌های قدیمی، رشته‌کوه‌های مرتفع، جلگه‌ها، سواحل اقیانوسی و مدیترانهای. بزرگترین نوع برجستگی‌های اروپا به سمت [[فرانسه]] همگرایی دارد. در شمال، دشت بزرگ اروپای شمالی در فلاندر به اتمام می‌رسد. پیرنه و آلپ در جنوب و در جنوب شرقی، انتهای مجموعه بزرگ کوه‌هایی هستند که توسط کارپات، بالکان و کوکاس به هیمالیا متصل می‌شوند. کوه‌های ووژ (Vosges)، کوه‌های مرکزی یا ماسیف سانترال (Massif Central) و بروتانی تمام جنبه‌های هرسینی اروپای مرکزی را نشان می‌دهند.
| |
| | |
| دو سوم مساحت کل [[فرانسه]] را دشت‌ها در برگرفته‌است. حوضه [[پاریس]] در شمال این کشور قرار دارد که از دشت‌ها و کشتزارهای وسیع ترکیب یافته‌است. فلات ماسیف سانترال (کوه‌های مرکزی) با وسعت 84/000 کیلومتر مربع و ارتفاع حداکثر 1887 متر بخشی از مرکز جنوبی کشور را به خود اختصاص داده‌است. در بخش جنوب غربی فرانسه، بین اقیانوس اطلس و دریای مدیترانه، سلسله جبال پیرنه قرار دارد که [[فرانسه]] را از [[اسپانیا]] جدا می‌کند. پیرنه سلسله جبالی ناهموار با شیبی تند و قللی پوشیده از برف و گردنه‌های صعب‌العبور دارد. همین امر باعث شده که رفت و آمد میان دو کشور، از طریق کوهستان به دشواری انجام گیرد. طول سلسله جبال پیرنه حدود 430 کیلومتر است و از خلیج بیسکای تا دریای مدیترانه امتداد دارد. کشور کوچک آندورا (Andorra) در میان این رشته‌کوه‌ها قرار دارد.
| |
| | |
| در مرزهای شرقی فرانسه کوه‌های آلپ، ژورا و ووژ قرار گرفته‌است. سلسله جبال آلپ در جنوب شرقی است و عمده‌ترین و زیباترین رشته‌کوه‌های اروپا به شمار می‌رود. بسیاری از قلل آن همیشه پوشیده از برف است و در اطراف آن یخچال‌های طبیعی بزرگی وجود دارد که گاه تا دامنه‌های کوه ادامه می‌یابد. قله‌های مهم آن عبارتند از: روزا (Monte Rosa) با 4634 متر، ماترهورن (Matterhorn) با ارتفاع 4478 متر و مون بلان (Mont blanc) مرتفع ترین قله اروپا که متجاوز از 4810 متر ارتفاع دارد.
| |
| [[پرونده:Puy de dome 2001-12-15.jpg|بندانگشتی|رشته‌کوه‌های ماسیف سانترال. برگرفته از سایت ویکی پدیا، قابل بازیابی از https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D9%81_%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%84]]
| |
| رشته‌کوه ووژ بین مرز آلزاس و لورن واقع شده و دنباله رشته‌کوه‌های ژورا به شمار می‌رود. قله ووژ کوتاه‌تر از قله‌های ژورا است و چون سراسر آن را جنگلی از درختان کاج پوشانده، به شکل دشتی آبی نمایان است. انتخاب نام ووژ یعنی آبی نیز به همین علت می‌باشد.
| |
| | |
| در مرکز [[فرانسه]]، رشته‌کوه‌های ماسیف سانترال قرار دارد که از شمال به جنوب امتداد دارد. این رشته‌کوه از آتشفشان‌های خاموش تشکیل شده و ظاهرا قدیمی‌تر از آلپ است. دامنه‌های این کوه با شیبی تند به دره‌هایی ژرف منتهی می‌شود
| |
| | |
| سواحل اقیانوسی و مدیترانهای نیز [[فرانسه]] را به چهار دریا (دریای شمال، دریای مانش، اقیانوس اطلس و دریای مدیترانه) متصل می‌کنند<ref name=":0" />.
| |
| ===[[رودهای فرانسه]]===
| |
| [[پرونده:رودخانه لوار.jpg|بندانگشتی|رودخانه لوار. برگرفته از سایت eavar، قابل بازیابی از https://www.eavar.com/blog/2018/9/13/131261/longest-rivers-of-france/]]در فرانسه رودخانه‌های متعدد بزرگ و نسبتاً پر آبی مانند لوار (Loire)(1011 کیلومتر)، رن (le Rhins ou le Reins)(813 کیلومتر)، سن (Seine)(776 کیلومتر)، گارون (Garonne)(647 کیلومتر)، دوردون(Doedogne)(483 کیلومتر)، موز (Meuse)(950 کیلومتر)، راین، شارانت (Charente)، و سون (Saône) جاری است که علاوه بر ایجاد سرسبزی برای کشور، قابل کشتیرانی بوده و از آنها به عنوان شاهراه‌هایی برای حمل و نقل کالا استفاده می‌شود.
| |
| | |
| رودخانه لوار با 1011 کیلومتر طول از کوه‌های سٍوٍن سرچشمه می‌گیرد. لوار بزرگترین و مهم‌ترین رود [[فرانسه]] است که از سرچشمه تا مصب در داخل [[فرانسه]] جریان دارد و شاهد بسیاری از حوادث عمده تاریخ این سرزمین از دوران باستان تا به امروز بوده‌است. این رود طویل، از میان مزارع، بیشه‌ها و جنگلها می‌گذرد، در دو طرف آن کاخ‌های قرون وسطی دیده می‌شوند. بخش مرکزی دره لوار در سال0 200 توسط یونسکو به عنوان میراث فرهنگی ثبت شده‌است. رود سن با 776 کیلومترطول و دٍبی متوسط 563 متر مکعب در ثانیه در خاک [[فرانسه]] جاری است، ولی شعبه‌ای از آن موسوم به اوآز از خاک بلژیک سرچشمه می‌گیرد. رود سن یکی از تاریخی‌ترین [[رودهای فرانسه]] است که به شکل کمانی از قلب [[پاریس]] می‌گذرد و تا کنون بیش از 32 پل بر روی آن احداث گردیده است. این رود مهم‌ترین آبراه [[فرانسه]] به شمار می‌رود و قایق‌هایی که در رود آن در رفت و آمد هستند، محصولات تولیدی حوزه سن را به شهرهای مختلف حمل می‌کنند.
| |
| | |
| رود گارون با 575 کیلومتر طول از کوه‌های پیرنه اسپانیا سرچشمه می‌گیرد و پس از جریان یافتن به طرف شمال غرب، به خلیج گاسکونی می‌ریزد. کشتی‌های بزرگ باری در این رود حرکت می‌کنند و کالاها را به بندر بوردو می‌رسانند.
| |
| | |
| رود رن با 813 کیلومتر طول از کوه‌های آلپ در سوییس سرچشمه گرفته و پس از گذشتن از دریاچه ژنو وارد خاک فرانسه می‌گردد. این رود از سمت شمال به سمت جنوب مارسی جاری شده و از [[شهر لیون]] گذشته و سپس در نزدیکی بندر مارسی به دریای مدیترانه می‌ریزد<ref name=":0" />.
| |
| ===[[جزایر فرانسه]]===
| |
| بارندگی زیاد و ارتفاعات مختلف در [[فرانسه]] سبب ایجاد آبشارهای بلند از جمله آبشار گاوارنی (La cascade de Gavarnie) به ارتفاع 422 متر در کوه‌های پیرنه شده‌است.
| |
| | |
| تنگه دوور یا مانش با حداقل 33 کیلومتر عرض و حداکثر 63 متر در گودی بین [[فرانسه]] و انگلستان قرار گرفته‌است و دریای شمال را به اقیانوس اطلس متصل می‌کند. این تنگه از نظر اهمیت پنجمین تنگه در جهان است. در سال 1994 با تاسیس یک تونل زیردریایی در این تنگه، [[فرانسه]] و انگلستان از طریق خط آهن به یکدیگر متصل شدند.[[پرونده:جزیره کرس.jpg|بندانگشتی|جزیره کرس. برگرفته از سایت safarme، قابل بازیابی از https://www.safarme.ir/blog/otheres/corsica/]]جزایر متعلق به جمهوری [[فرانسه]] از اقیانوس آرام تا دریای مدیترانه پراکنده‌اند. مهم‌ترین این کشور عبارتند از:
| |
| | |
| 1- جزیره کرس (La Corse) با 8،680 کیلومتر مربع مساحت بزرگ ترین جزیره [[فرانسه]] است که در دریای مدیترانه قرار دارد.
| |
| | |
| 2- گوآدلوپ (La Guadeloupe)(1،788 کیلومتر مربع) و مارتینیک (Martinique)(1،100 کیلومتر مربع) در دریای کارائیب و شمال کشور ونزوئلا واقع شده‌اند.
| |
| | |
| 3- رئونیون (La Réunion)(2،512 کیلومتر مربع) در اقیانوس هند، در 700 کیلومتری شرق ماداگاسکار قرار دارد.
| |
| | |
| 4- کالدونیای جدید (La Nouvelle-Calédonie)(16،905 کیلومتر مربع) و پولینزی [[فرانسه]] (Polynésie française)(4،000 کیلومتر مربع) در اقیانوس کبیر، بین استرالیا و شیلی قرار دارند<ref name=":0" />.
| |
| ===[[پوشش گیاهی فرانسه]]===
| |
| [[فرانسه]] قبل از دوره نوسنگی به طور کامل جنگلی بود. در طی قرن‌ها به سبب کشاورزی و دامپروری فشرده، جنگلها تا حد زیادی نابود شده‌اند و جنگل‌های وسیع هم اکنون تنها در کوهستان، در خاک‌های نامناسب برای کشاورزی و در جنگل‌های حفاظت‌شده وجود دارند.
| |
| | |
| در حال حاضر 25٪ مساحت [[فرانسه]] یعنی یک چهارم خاک [[فرانسه]] توسط جنگل پوشیده شده‌است و [[فرانسه]] را پس از سوئد و فنلاند در مقام سوم اروپا قرار می‌دهد.
| |
| | |
| [[فرانسه]] دارای 4200 گونه گیاهی است که پوشش گیاهی را به عنوان یک کل در آب و هوای مناسب توسعه داده‌است. درجه حرارت ماهانه با میانگین 10 درجه سانتیگراد امکان یک دوره رشد 6 تا 10 ماهه را براساس موقعیت گیاه فراهم می‌آورد. اصولا بشر پوشش گیاهی محلی را تغییر داده و جنگل وسیعی را مورد کشت قرار داده که تقریبا تمام قلمروش را در برگرفته‌است. جنگل‌هایی با گونه‌های گیاهی الوار (بلوط و راش در مناطق ساحلی و کاج در مناطق کوهستانی)، هیزم (درخت‌هایی دارای چوب سخت و سفید، نارون، بلوط)، خمیر کاغذ (سپیدار) گسترش یافت و جنگل‌هایی برای تامین نیازها ی عصری توسط بشر در قرن 19 در [[فرانسه]] کاشته شد.
| |
| | |
| منطقه اقیانوسی: منطقه جنگلی معتدل اساسا از درختان بدون برگ به وجود آمده‌اند. در این منطقه درخت بلوط غلبه دارد. درخت راش، درخت غان، درخت جنگلی صمغ دار در نیمه شمالی کشور، درخت بلوط و کاج دریایی در بخش آکیتن پوشش گیاهی را فراهم می‌آورند. راش رطوبت بیشتری را می‌طلبد و سرما را بهتر تحمل می‌کند و همین امر محل کاشت آنها را در شمال شرقی فرانسه و در شمال حوضه [[پاریس]]، در ارتفاع 1500 متری توجیه می‌کند. خلنگ(خاک برگی که از پوسیدگی برگهای درختان ایجاد می‌شود) حاصل از تخریب جنگل، خاک را اسیدی و دوباره کاشتن درخت‌ها را سخت می‌کند.
| |
| | |
| منطقه مدیترانهای: جنگل در این منطقه، منطبق با خشکسالی تابستانی است و درختان مقاوم برگ از قبیل درخت بلوط سبز، درخت چوب پنبه، کاج چترآفتابی و درخت زیتون غلبه دارند. درختان تبریزی(سپیدار)، بید، توسکا و افرا نیز با داشتن مقدار کمی‌آب ثابت مشاهده می‌شوند. این جنگل با آتش سوزی و اشغال انسان تخریب می‌شود. جایگزین آویشن، اسطوخودوس عادی و بلوط، اوگاریک (نوعی گیاه نواحی مدیترانه ای) با زمین‌هایی پوشیده از بیشه‌های متراکم و غیرقابل عبور می‌شوند.
| |
| | |
| منطقه کوهستانی: این منطقه جنگلی به سبب بلندی و تنوع آب و هوایی دارای پوشش گیاهی طبقاتی است. میزان زیادی از گونه‌های گیاهی بستگی به نوع دامنه‌ها دارد<ref name=":0" />.
| |
| ===[[پوشش جانوری فرانسه]]===
| |
| [[پرونده:گوزن زرد.jpg|بندانگشتی|گوزن زرد. برگرفته از سایت le mag des animaux، قابل بازیابی از https://lemagdesanimaux.ouest-france.fr/dossier-80-biche-cerf.html]]جانوران اصلی بیشتر شامل گوزن، گوزن نر و گراز وحشی عملا حذف شده‌اند. با این وجود برنامه‌های حمایت از محیط زیست طبیعی، به خصوص در پارک‌های ملی و منطقه ای از اواخر قرن 19 اجرا شده‌است. جانوران فرانسه از نوع جانوران کشورهای غربی اروپا هستند.
| |
| | |
| در میان پستانداران، گوزن قرمز و گراز وحشی هنوز هم شکار می‌شوند. گوزن زرد در این کشور نادر است. در ارتفاعات آلپ شوکا و بز کوهی به ندرت دیده می‌شوند. خرگوش صحرایی و انواع گوناگونی از خزندگان در جنگلها و مزارع یافت می‌شوند. روباه، گربه و گربه وحشی نیز از جانوران گوشتخوار [[فرانسه]] هستند. خرس قهوه‌‌ای و سیاه‌گوش پیرنه از گونه‌هایی هستند که نسل‌شان در معرض خطر است.
| |
| | |
| در جنوب فرانسه هم انواع پرندگان کمیاب مثل فلامینگو، کرکس مصری، عقاب بال سیاه، پرندگان زنبور خوار و سبز قبا وجود دارد. در مستعمرات [[فرانسه]] نیز با توجه به آب و هوا و موقعیت جغرافیایی، حیات وحش مختلفی وجود دارد<ref name=":0" />.
| |
| ===[[آب و هوای فرانسه]]===
| |
| آب و هوای فرانسه، به‌طور کلی ملایم و معتدل است زیرا در منطقه شمالی واقع شده و فاصله آن از قطب شمال و خط استوا یکسان است. از سوی دیگر اطراف آن را کوه‌ها و فلات‌هایی احاطه کرده که جلگه‌های داخلی را از جریان بادهای سرد اطراف محفوظ می‌دارد. رطوبت دریاهای بزرگ که در اطراف فرانسه وجود دارد علت دیگر اعتدال آب و هواست.
| |
| | |
| فرانسه تنها کشور اروپایی است که سه نوع آب و هوای متفاوت قاره‌ای، ساحلی و مدیترانهای در آن وجود دارد. این کشور از یک سو به دلیل جاری بودن آب‌های گلف استریم<sup>[i]</sup> در کرانه‌های اقیانوس اطلس و از سوی دیگر به علت وزش بادهای مرطوب از دریای مدیترانه، آب و هوایی معتدل دارد که ارمغان آن 15 میلیون هکتار جنگل این سرزمین است. غرب و شمال غربی کشور آب و هوای ساحلی با زمستان‌های ملایم و تابستان‌های گرم دارد. در همه فصول بارش باران وجود دارد و البته در بهار و پاییز بارندگی بیشتر است. فلات بزرگ مرکزی و بخش شرقی فرانسه آب و هوای معتدل قاره‌ای با زمستان‌های سرد و تابستان‌های گرم و طولانی دارد. با این وجود مرکز و منطقه مرتفع شرقی آب و هوای قاره‌ای با زمستان‌های سرد همراه با یخبندان و تابستان‌های گرم و سوزان دارد. جنوب فرانسه آب و هوای مدیترانهای با زمستان‌های معتدل (دمای روزانه، به ندرت به زیر 10 درجه سانتیگراد پایین می‌رود) و مرطوب و تابستان‌های گرم (با دمای بیشتر از 30 درجه سانتیگراد) دارد. وجود این نوع آب و هوا در جنوب فرانسه سبب شده که همه ساله جهانگردان زیادی به خصوص در تابستان به این ناحیه جذب شوند. زمستان‌ها میانگین دما در [[پاریس]] در ژانویه 5 درجه سانتیگراد و در ژوئیه 23 درجه سانتیگراد است. متوسط بارندگی سالانه در [[پاریس]] 641 میلی متر است<ref>برازش، محمود رضا، (1388). آشنایی با کشورهای جهان: [[فرانسه]]. مشهد: [http://www.aftab8th.com/ انتشارات آفتاب هشتم]، ص14.</ref>.
| |
| ===[[بارندگی در فرانسه]]===
| |
| از نقطه نظر علم آب شناسی (هیدرولوژیکی) [[فرانسه]] یک موقعیت نسبتا قوی در اروپا دارد. در [[فرانسه]] بارش باران بسیار بالا است و بنابراین جریان قدرتمند رودخانه‌ها را به سمت دریا و یا به سمت کشورهای همسایه (شمال و شمال شرقی) هدایت می‌کند. آب فرانسه سهمی از آب بلژیک، لوکزامبورگ، آلمان و هلند را نیز به طور غیر مستقیم فراهم می‌کند. میانگین ارتفاع بارش سالانه 867 میلی متر و حجم بارش سالانه 478 کیلومتر مکعب (478 میلیارد متر مکعب) است. حجم بارش سالانه درسال‌های بسیار خشک (به مدت 10 سال) 110 کیلومتر مکعب بوده‌است. علاوه بر بارش سالانه، مقداری از آب [[فرانسه]] از رودهای کشورهای همسایه تامین می‌شود. بنابراین مقدار آب در دسترس (شامل تمام منابع تولید داخلی، به اضافه ورودی خارجی) 203.7 کیلومتر مکعب در سال است. گفتنی است 1 کیلومتر مکعب = 1 میلیارد متر مکعب می‌باشد<ref>برگرفته‌از<nowiki/>http://fr.wikipedia.org/wiki/G%C3%A9ographie_de_la_France#Principaux_cours_d.27eau</ref>.
| |
| ====درجه حرارت====
| |
| [[فرانسه]] در غرب اروپا متاثر از جریانات اقیانوسی است. اقیانوس کندتر از زمین، گرم یا سرد می‌شود و درجه حرارت هوا را تعدیل و تنظیم می‌کند. در زمستان، آب‌های اقیانوس اطلس به واسطه جریان گرم آتلانتیک شمالی نیمه گرم می‌شوند و نفوذ آن مجموعه شهرهای ساحلی از کوتانتن تا منطقه باسک را تعدیل می‌کند و درجه حرارت هوا از 6 تا 8 درجه متغیر می‌شود. این دخالت تعدیل بخش، به همان نسبت که به سمت شرق می‌رود، کاهش می‌یابد. در تابستان این نفوذ تاثیر معکوس ایجاد می‌کند و درجه حرارت هوا از غرب به شرق افزایش پیدا می‌کند. از آنجا که [[فرانسه]] از آب و هوایی معتدل و چهار فصل برخوردار است، دمای هوا بر حسب نواحی کمی متفاوتند:
| |
| | |
| * بروتانی و نورماندی: آب و هوای اقیانوسی مرطوب (زمستان ملایم ٧ درجه و تابستان خنک ١٦ درجه)؛
| |
| * اکیتن: آب و هوای اقیانوسی و مدیترانهای (زمستان ٥ درجه و تابستان ٢٢ درجه با بارانهای فراوان در بهار)؛
| |
| * شرق و شمال غرب: آب و هوای نیمه قاره‌ای، زمستان سرد و برفی: ١ درجه و تابستان گرم و توفانی: ٢٠ درجه)؛
| |
| * جنوب: آب و هوای مدیترانهای (زمستان ملایم: ٦ درجه و تابستان گرم: ٢٠درجه).
| |
| | |
| ===[[ویژگی های طبیعی کشور فرانسه|ویژگی‌های طبیعی کشور فرانسه]]===
| |
| ====محیط زیست====
| |
| [[پرونده:آتش سوزی در جنگل های جنوب فرانسه.jpg|بندانگشتی|آتش‌سوزی در جنگل‌های جنوب فرانسه(1402). برگرفته از سایت ایرانا، قابل بازیابی از https://www.irna.ir/news/85085072/%D8%A2%D8%AA%D8%B4-%D8%B3%D9%88%D8%B2%DB%8C-%DA%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%AF%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8-%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%87]]مناطق کشاورزی و جنگلی ٤٨ میلیون هکتار یعنی ٨٢ درصد فرانسه اروپایی را می‌پوشاند. پوشش جنگلی به تنهایی ٢٧ درصد کشور را در بر می‌گیرد و بعد از سوئد و فنلاند سومین پوشش را در اتحادیه اروپا تشکیل می‌دهد. ١٣٦ نوع درخت در فرانسه شناخته شده‌است در حالی که در یک کشور اروپایی این امر استثنایی محسوب می‌شود. تعداد حیوانات بزرگ جنگلی نیز افزایش یافته است: تعداد گوزن در ٢٠ سال دو برابر و تعداد آهو سه برابر شده‌است. برای حفظ و ارتقای میراث طبیعی [[فرانسه]]، دولت ٦ پارک ملی، ١٢٨ ذخیره طبیعی، ٤٣٠ منطقه حفاظت شده طبیعی و ٢٩٩ پایگاه حفاظت شده ساحلی ایجاد کرده‌است. به این تعداد باید ٢٩ پارک طبیعی ناحیه یی را با وسعت ٧ درصد کشور [[فرانسه]] افزود.
| |
| | |
| ١١/٢٢ میلیارد یورو برای حفاظت محیط زیست به عبارتی ٣٨٠ یورو به ازای هر نفر هزینه می‌شود. مدیریت آب‌ها و فاضلاب‌ها سه چهارم این هزینه کل را تشکیل می‌دهد.
| |
| | |
| منابع طبیعی: ذغال سنگ، کانه آهن – بوکسید (سنگ معدنی که از آن الومینیوم بدست می‌آید)، آلومینیوم، پتاس، چوب، ماهی.
| |
| | |
| خطرات طبیعی: طغیان، بهمن، طوفان‌های زمستانی، خشکسالی، آتش سوزی جنگلها در جنوب کشور نزدیک مدیترانه.
| |
| | |
| موضوعات جاری زیست محیطی: تخریب بعضی جنگلها بر اثر بارانهای اسیدی، آلودگی هوا به سبب فعالیت‌های صنعتی و نقلیه – آلودگی آب بخاطر گسترش شهر نشینی<ref name=":0" />.
| |
| ===[[جاذبه ها و دیدنی های طبیعی فرانسه|جاذبه‌ها و دیدنی‌های طبیعی فرانسه]]===
| |
| بر دامنه شمالی مون بلان، یخچالی موسوم به مردوگلاس (La Mer de Glace)(دریای یخ) واقع شده‌است که 37 کیلومتر مربع مساحت دارد. مناظر گوناگون و زیبای این یخچال طبیعی بی‌اندازه جالب است و بسیاری از گردشگرانی که به فرانسه وارد می‌شوند از آن دیدن می‌نمایند. شامونی (Chamonix) تفرجگاه معروفی است که در دره مون بلان واقع است و پایگاه کوهنوردانی است که قصد صعود به قله مون بلان را دارند. برای بازدید از این طبیعت زیبا در زمستان و تابستان گردشگران بی شماری نیز به آن وارد می‌شوند.
| |
| ====مون سن میشل و خلیج کوچک آن در فرانسه====
| |
| [[پرونده:مون سن میشل.jpg|بندانگشتی|200x200پیکسل|مون سن میشل. برگرفته از سایت eligasht، قابل بازیابی از https://www.eligasht.com/Blog/travelguide/%D8%AC%D8%B2%DB%8C%D8%B1%D9%87-%D9%85%D9%88%D9%86-%D8%B3%D9%86-%D9%85%DB%8C%D8%B4%D9%84/]]مون سن میشل به خاطر چشم انداز جزیره‌ای خود و کیفیت ساختمانی بناها و تداوم تاریخی اش از عجایب مغرب زمین به شمار می‌آید. این معبد که در قدیم محل عبادت سلت‌ها بود، در قرن هشتم میلادی به قلمرو مسیحیت پیوست. نخست نماز خانه‌‌ای در آن به " میشل " فرشته‌ی مقرب وقف شد و خوشبختانه صومعه‌ایی که بعد‌ها جانشین آن گشت در سایه‌ی استحکامات اطراف آن توانست آزادانه گسترش یابد. در دوره‌ی گوتیک شهرت مذهبی معبد میشل به اوج خود رسید و هجوم زائران به این نقطه چنان گسترش پیدا کرد که کشیشان را مجبور ساخت تا بی‌وقفه به ساخت بناهای بلندتر و وسیع‌تر که به وسیله‌ی جرزهای محکم نگهداری می‌شدند، بپردازند. بدین ترتیب یکی از عجایب جهان که عبارت از مجموعهای از بناها به بلندی 1211 تا 1228 متری زمین است، به وجود آمد. این مجموعه شامل 5 تالار بزرگ است که در دو ردیف روی هم قرار دارند و بر بالای آن صومعه بسیار جالبی ساخته شده که گویی میان آسمان و در یا معلق است. از آن زمان به بعد این معبد دچار سرنوشت فلاکت باری شده‌است. پس از خرابی نسبی کلیسا و تبدیل صومعه به زندان به ویرانی کامل آن انجامید. ولی تعمیرات متوالی آن از صد سال پیش، عظمت اولیه ی این کلیسا را به وی باز گردانید. امروزه این بنا نه تنها همه ساله جهانگردان بی شماری را به خود جلب می‌کند، بلکه محل عبادت هم به شمار می‌آید. به مناسبت برپایی مراسم جشن هزار ساله ساختمان آن، تعدادی از کشیشان فرقه سن – بنوا موفق شدند که مجددا در آن مستقر شوند.
| |
| ====غارهای مزین به نقوش در دره وزر فرانسه====
| |
| رود وزر (La Vézère) که در پای پرتگاه‌های پوشیده از جنگل جریان دارد دو ایالت کهنسال لرزن و پیگورد را آبیاری می‌کند. این رود شهرت خود را مدیون گروهی از انسان‌های ما قبل تاریخی است که بیش از صد هزارسال پیش در سواحل آن مسکن گزیده بودند. این گروه در آن زمان در پناهگاه‌های صخره‌‌ای دره وزر، اردوهای خود را برپا کردند و با استفاده از حفره‌های ایجاد شده به وسیله آب‌های زیر زمینی در صخره‌ها، عبادتگاه‌هایی برای خود احداث نمودند و تا دوران نوسنگی با شکار جانوران، صید ماهی و میوه چینی به زندگی خود ادامه دادند. فراوانی و تنوع مدارک و شواهد به دست آمده درباره تمدن این جامعه در طول مدت یک قرن کشفیات تصادفی و کاوش‌های علمی واقعا شگفت‌انگیز است. از تجسس در 150 لایه زیر زمینی تا کنون 500000 ابزار ساخته شده از سنگ چخماق و نیز سنگواره (استخوان بندی انسان کرومانیون) به دست آمده که تعیین تاریخ دقیق وقایع دوران پارینه سنگی را برای گروهی از پژوهشگران میسر می‌سازند. ولی آنچه به دره وزر علاوه بر شهرت علمی یک اعتبار جهانی بخشیده شاهکار‌هایی است که بر دیواره صخره‌‌ای آن حک گردیده و یا بر روی آنها نقاشی شده‌اند. این شاهکار‌ها بر خاستگاه‌های هنری روشنایی تازه‌‌ای می‌افکنند<ref>میراث جهانی فرانسه، (1359). مجله پیام یونسکو، سال دوازدهم.</ref><ref name=":0" />.
| |
| | |
| === [[جغرافیای انسانی فرانسه]] ===
| |
| جمعیت شناسی [[فرانسه]] مجموعهای از داده‌ها و مطالعات انجام شده در خصوص [[جمعیت فرانسه]] در همه زمان‌ها است. این اطلاعات توسط موسسه ملی آمار و مطالعات اقتصادی (Institut National de la Statistique et des Études Économiques(INSEE)) محاسبه می‌شود. مرکز ملی آمار و مطالعات اقتصادی فرانسه ترازنامه جمعیتی این کشور را در 1 ژانویه سال 2012 منتشر کرده و میزان جمعیت 2011 [[فرانسه]] و همچنین شاخص‌های اصلی جمعیتی را ارائه داده‌است. این بررسی سالانه بر مبنای نتایج نهایی سرشماری 2009 صورت گرفته است. جمعیت برآورد شده در 1 ژانویه 2009 نهایی شده و سپس بر مبنای آن، آمار حیاتی و مهاجرت سال‌های بعد به روز می‌شود. از این رو جمعیت سال‌های 2010، 2011 و 2012 تخمین زده می‌شود. حوزه جغرافیایی داده‌های موسسه نیز شامل فرانسه اروپایی و فرانسه به انضمام استان‌های فراسوی خاک اصلی (La France d'outre-mer) می‌شود.
| |
| ===[[جمعیت فرانسه]]===
| |
| در اول ژانویه 2011، تعداد افراد ساکن در فرانسه اروپایی و استان‌های فراسوی خاک اصلی (les départements d'Outre-mer (DOM))،65026885 نفر و فرانسه اروپایی 63136180 نفر برآورد شده‌است. از سوی دیگر سرزمین‌های اشتراکی یا جوامع وابسته فراسوی خاک اصلی [[فرانسه]] (COM)(Les collectivités d'outre-mer ou COM) با حدود 795000 نفر جمعیت در اکثر آمارها محاسبه نمی‌شوند. [[فرانسه]] به لحاظ جمعیتی در ردیف 21 جهان و دوم اروپا قرار دارد. میانگین تراکم جمعیتی 114 نفر در هر کیلو متر مربع این کشور را در جایگاه جهانی 94 و 17 اروپا قرار داده‌است. توزیع جنسیتی [[جمعیت فرانسه]] با رقم 745420 30 مذکر و 32390760 مونث برآورد شده‌است.
| |
| | |
| تعداد افراد دارای ملیت فرانسوی 63،6 میلیون نفر شمارش شده و حال آنکه آمار نشان می دهد که 65026885 میلیون نفر به نوبه خود در خاک فرانسه زندگی می کنند. بنابراین از مابه التفاوت این ارقام نتیجه می‌گیریم که کمتر از 5.7 ٪ خارجی در [[فرانسه]] اقامت دارند، و این رقم بیش از شمار فرانسویان مهاجر (2.3 میلیون) در خارج از [[فرانسه]] می‌باشد.
| |
| | |
| امید به زندگی: جمعیت [[فرانسه]] از حیث امید به زندگی در زنان (میانگین 84.8 سال در 2010) در کشورهای اتحادیه اروپا شاخص است و بالاترین رتبه در اروپا را دارد. امید به زندگی در مردان نیز 78،1 سال گزارش شده است.
| |
| | |
| در 2011 تعداد متولدین 797727 نفر و تعداد مرگ و میر 544000 نفر گزارش شده است. بنابراین رقم افزایش طبیعی جمعیت (زاد و ولد منهای مرگ و میر) 249727 + خواهدبود. 405612 پسر و 388115 دختر مجموع متولدین 2011 را تشکیل می‌دهند. بر اساس موسسه ملی آمار و مطالعات اقتصادی (INSEE) 52،9% زاد و ولد‌ها در 2009 خارج از ازدواج صورت گرفته است.
| |
| | |
| نرخ ازدواج به ازای هر 1000 نفر 3،7٪ و نرخ باروری 2.01 ٪ اعلام شده‌است. 27.3 ٪ نوزادان فرانسوی دست کم دارای یک والدین خارجی هستند و از این رقم 23.9 ٪ والدین، خارج از اتحادیه اروپا متولد شده‌اند. پدر و مادر فرانسوی، سرزمین‌های اشتراکی یا جوامع وابسته فراسوی خاک اصلی فرانسه (COM) را نیز در بر می‌گیرد.
| |
| | |
| 77،5٪ جمعیت فرانسه شهری هستند و 22،5% جمعیت نیز در روستاها زندگی می‌کنند.
| |
| | |
| بر اساس تعریف سازمان ملل متحد شخص مهاجر فردی است که بدون ملاحظه ملیت در خارج از کشور مقیم متولد شده‌است. بنابراین بر اساس این تعریف، فرانسه با 6،7 میلیون مهاجر (11٪ جمعیت) پس از [[ایالات متحده]] (42،8 میلیون)، [[روسیه]](12.3 میلیون)، آلمان (9.1 میلیون)، عربستان سعودی (7.3 میلیون)، [[کانادا]] (7.2 میلیون)، در مقام ششم جهان قرار می‌گیرد. مهاجران کشور فرانسه عمدتا از اتحادیه اروپا (34 ٪)، مغرب (30 ٪)، آسیا (14 ٪ ویک سوم ترک) وکشورهای جنوب صحرای آفریقا (11 ٪) هستند<ref>برگرفته از http://www.insee.fr/fr/themes/detail.asp?ref_id=bilan-demo</ref><ref>نعيمی گورابی، محمد حسين (1392). جامعه و فرهنگ [[فرانسه]]. تهران: [https://alhoda.ir/ موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی].</ref>.
| |
| | |
| '''(درحال به روز رسانی و ویرایش)'''
| |
| ==نیز نگاه کنید به==
| |
| [[جغرافیای طبیعی و انسانی روسیه]]؛ [[جغرافیای طبیعی و انسانی کانادا]]؛ [[جغرافیای طبیعی و انسانی تونس]]؛ [[جغرافیای طبیعی و انسانی کوبا]]؛ [[جغرافیای طبیعی و انسانی افغانستان]]؛ [[جغرافیای طبیعی و انسانی سوریه]]؛ [[جغرافیایی طبیعی و انسانی سنگال]]؛ [[جغرافیای طبیعی و انسانی مصر]]؛ [[جغرافیای طبیعی و انسانی لبنان]]؛ [[جغرافیای طبیعی و انسانی اتیوپی]]؛ [[جغرافیای طبیعی و انسانی سیرالئون]]؛ [[جغرافیای طبیعی و انسانی ژاپن]]؛ [[جغرافیای طبیعی و انسانی تایلند]]؛ [[جغرافیای طبیعی و انسانی بنگلادش]]؛ [[جغرافیای طبیعی و انسانی گرجستان]]؛ [[جغرافیای طبیعی و انسانی تاجیکستان]]؛ [[جغرافیای طبیعی و انسانی سریلانکا]]؛ [[جغرافیای طبیعی و انسانی قزاقستان]]؛ [[جغرافیای طبیعی و انسانی زیمبابوه]]؛ [[جغرافیای طبیعی و انسانی ساحل عاج]]؛ [[جغرافیای طبیعی و انسانی اسپانیا]]؛ [[جغرافیای طبیعی و انسانی مالی]]؛ [[جغرافیای طبیعی و انسانی امارات متحده عربی]]؛ [[جغرافیای طبیعی و انسانی قطر]]؛ [[جغرافیای طبیعی و انسانی سودان]]؛ [[جغرافیای طبیعی و انسانی چین]]؛ [[جغرافیای طبیعی و انسانی اوکراین]]؛ [[جغرافیای طبیعی و انسانی آرژانتین]]؛ [[جغرافیای طبیعی و انسانی اردن]]
| |
| | |
| ==پاورقی==
| |
| <small>[i] گلف استریم یک جریان اقیانوسی گرم و قوی است که در اقیانوس اطلس جریان دارد.</small>
| |
| | |
| == کتابشناسی ==
| |
