|
|
| (۲ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| رشد جمعیت یکی از مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار بر توسعه پایدار و پیشرفت اقتصادی هر کشوری است.<ref>Wilmoth, J., Menozzi, C., Bassarsky, L., & Population Division/UNDESA. (2022). Why population growth matters for [https://www.un.org/development/desa/pd/sites/www.un.org.development.desa.pd/files/undesa_pd_2022_policy_brief_population_growth.pdf sustainable] development. In ''POLICY BRIEF'' (No. 130).</ref> [[تاجیکستان]] با موقعیت جغرافیایی خاص و پیشینه‌ای پیچیده از تحولات سیاسی و اجتماعی، در دهه‌های اخیر شاهد تغییرات عمده‌ای در الگوی جمعیتی خود بوده است.<ref>CEICdata.com. (2018, July 26). ''Tajikistan TJ: UCB projection: [https://www.ceicdata.com/en/tajikistan/demographic-projection/tj-ucb-projection-population-mid-year-growth population]: mid year: growth''. Economic Indicators | CEIC.</ref>
| | #تغییر_مسیر [[رشد جمعیت در تاجیکستان]]<references /> |
| *'''''روند رشد جمعیت (۱۹۹۳-۲۰۲۴)'''''
| |
| از زمان استقلال [[تاجیکستان]] در سال ۱۹۹۱، جمعیت این کشور همواره در حال افزایش بوده است. <ref>Imshenetsky, A. I., Allworth, E., Smith, D. R., Sinor, D., & Hambly, G. R. (2024, September 12). ''Tajikistan | People, Religion, History, & Facts''. [https://www.britannica.com/place/Tajikistan]</ref>در سال ۱۹۹۳، جمعیت [[تاجیکستان]] حدود ۵.۷ میلیون نفر بود که این تعداد تا سال ۲۰۱۵ به حدود ۸.۵ میلیون نفر رسید.<ref>[https://population.un.org/wpp/Publications/Files/Key_Findings_WPP_2015.pdf]</ref> بر اساس آخرین آمار رسمی در سال ۲۰۲۴، جمعیت [[تاجیکستان]] به ۱۰ میلیون نفر رسیده است. این رشد جمعیتی ۱۷.۶ درصدی در طی یک دهه گذشته از عوامل گوناگونی چون نرخ زادوولد بالا، کاهش مرگ‌ومیر و افزایش امید به زندگی ناشی می‌شود.<ref>''Tajikistan Population growth rate 1950-2024''. (n.d.). MacroTrends. [https://www.macrotrends.net/global-metrics/countries/TJK/tajikistan/population-growth-rate]</ref>
| |
| *'''''تأثیرات عوامل اقتصادی، اجتماعی و مهاجرت بر رشد جمعیت'''''
| |
| اقتصاد [[تاجیکستان]] یکی از محرک‌های اصلی تغییرات جمعیتی در این کشور بوده است. اگرچه اقتصاد این کشور در سال‌های گذشته به دلیل نرخ بالای مهاجرت نیروی کار به روسیه و سایر کشورهای همسایه تحت‌تأثیر قرار گرفته است،<ref>Schenk, C. (2023, February 7). ''Post-Soviet Labor Migrants in Russia [https://www.migrationpolicy.org/article/labor-migrants-russia-ukraine-war Face] New Questions amid War in Ukraine''. Migrationpolicy.org. </ref> اما بهبود وضعیت اجتماعی و اقتصادی داخلی در دهه اخیر تأثیر مثبتی بر رشد جمعیت داشته است. همچنین، مهاجرت از روستاها به شهرها در نتیجه صنعتی‌سازی و فرصت‌های شغلی بیشتر، تغییرات قابل‌توجهی را در الگوی توزیع جمعیت در [[تاجیکستان]] به وجود آورده است.<ref>Jones, L., Black, R., & Skeldon, R. (2007). Migration and poverty [https://www.researchgate.net/publication/237301098_Migration_and_Poverty_Reduction_in_Tajikistan reduction] in Tajikistan. ''ResearchGate''.</ref>[[پرونده:Country in Tajikistan.jpg|بندانگشتی|اقوام تاجیک ، بازیابی از : https://climatepromise.undp.org/news-and-stories/why-climate-resilience-vital-tajikistans-future]]درعین‌حال، یکی از چالش‌های بزرگ [[تاجیکستان]] مهاجرت نیروی کار جوان به خارج از کشور است.<ref>POLITICS IN THE TAJIK EMIGRANT COMMUNITY COMPLEX on JSTOR. [https://www.jstor.org/stable/27018087](n.d.).</ref> در دهه اخیر، نرخ مهاجرت به کشورهای همسایه به‌ویژه [[روسیه]] افزایش‌یافته که منجر به کاهش نیروی کار داخلی شده است. این موضوع علاوه بر تأثیرات منفی اقتصادی، بر رشد جمعیت نیز تأثیرگذار بوده است.<ref name=":2">''Tajikistan Population 2024 (Live)''. (2024). Worldpopulationreview.com. <nowiki>https://worldpopulationreview.com/countries/tajikistan</nowiki> [https://worldpopulationreview.com/countries/tajikistan ]</ref>
| |
| *'''''آمار تولد و مرگ و پیامدهای آن'''''
| |
| در سال ۲۰۲۴، نرخ زادوولد در [[تاجیکستان]] حدود ۲.۷ درصد و نرخ مرگ‌ومیر حدود ۰.۷ درصد است <ref>''Tajikistan''. (n.d.-c). Datadot. <nowiki>https://data.who.int/countries/</nowiki>[https://data.who.int/countries/762 762]</ref>که این آمار نشان‌دهنده کاهش تدریجی مرگ‌ومیر و ثبات نسبی در نرخ تولد در سال‌های اخیر است. یکی از دلایل اصلی کاهش مرگ‌ومیر، بهبود وضعیت بهداشت عمومی و افزایش دسترسی به خدمات بهداشتی در مناطق روستایی و شهری است.<ref>TRADING ECONOMICS. (n.d.-a). ''Tajikistan - birth rate, crude - 2024 [https://tradingeconomics.com/tajikistan/birth-rate-crude-per-1-000-people-wb-data.html data] 2025 forecast 1960-2022 historical''.</ref>
| |
| | |
| افزایش سطح آموزش و آگاهی عمومی نیز تأثیر بسزایی در کاهش نرخ مرگ‌ومیر به‌ویژه در نوزادان داشته است. باتوجه‌به این که درصد بالایی از جمعیت [[تاجیکستان]] را جوانان و نوجوانان تشکیل می‌دهند، انتظار می‌رود که نرخ زادوولد در سال‌های آتی نیز ثابت باقی بماند و به‌تدریج با کاهش سطح باروری به نرخ جایگزینی نزدیک شود.<ref>''Tajikistan 2024-2026 IFRC network country plan (12 February 2024) - [https://reliefweb.int/report/tajikistan/tajikistan-2024-2026-ifrc-network-country-plan-12-february-2024 Tajikistan]''. (2024, February 12).</ref>
| |
| *'''''آینده‌نگری و پیش‌بینی جمعیت تا ۲۰۳۰'''''
| |
| بر اساس پیش‌بینی‌های جمعیت‌شناسان، جمعیت [[تاجیکستان]] تا سال ۲۰۳۰ به حدود ۱۱ میلیون نفر خواهد رسید.<ref name=":1">''Tajikistan population 1950-2024''. (n.d.). MacroTrends. <nowiki>https://www.macrotrends.net/global-metrics/countries/TJK/tajikistan/</nowiki>[https://www.macrotrends.net/global-metrics/countries/TJK/tajikistan/population population]</ref> این افزایش جمعیت می‌تواند چالش‌های عمده‌ای همچون فشار بیشتر بر منابع طبیعی و زیرساخت‌های اقتصادی، به‌ویژه در حوزه‌های مسکن، آموزش و بهداشت به همراه داشته باشد.<ref>Kolkowska, N. (2024, March 5). ''How does overpopulation affect sustainability? | Earth.Org''. Earth.Org. [https://earth.org/overpopulation-sustainability/]</ref>
| |
| | |
| در همین حال، تلاش‌های دولت برای کاهش مهاجرت به خارج و جذب نیروی کار ماهر در داخل کشور، می‌تواند تأثیرات مثبتی بر رشد جمعیت داشته باشد. بااین‌حال، تغییرات جهانی و منطقه‌ای، به‌ویژه در زمینه مهاجرت و تجارت، می‌تواند آینده رشد جمعیتی [[تاجیکستان]] را تحت‌تأثیر قرار دهد.<ref>Grebeniyk, A., Aleshkovski, I., & Maksimova, A. (2021). The Impact of Labor Migration on Human Capital Development. ''Migraciones [https://earth.org/overpopulation-sustainability/ Internacionales]'', ''12'', 0 </ref>
| |
| | |
| نویسنده: نرگس شکوری
| |
| | |
| ==نیز نگاه کنید به==
| |
| [[جغرافیای انسانی روسیه]]؛ [[جغرافیایی جمعیتی در چین]]؛ [[جغرافیای انسانی سودان]]؛ [[جغرافیای انسانی اردن]]؛ [[جغرافیای انسانی ژاپن]]؛ [[جغرافیای انسانی کانادا]]؛ [[جغرافیای انسانی کوبا]]؛ [[جغرافیای انسانی لبنان]]؛ [[جغرافیای انسانی تونس]]؛ [[جغرافیای انسانی مصر]]؛ [[جغرافیای انسانی ساحل عاج]]؛ [[جغرافیای انسانی مالی]]؛ [[جغرافیای انسانی افغانستان]]؛ [[جغرافیای انسانی تایلند]]؛ [[جغرافیای انسانی آرژانتین]]؛ [[جغرافیای انسانی فرانسه]]؛ [[جغرافیای انسانی اسپانیا]]؛ [[جغرافیای انسانی اوکراین]]؛ [[جغرافیای انسانی سوریه]]؛ [[جغرافیای انسانی قطر]]؛ [[جغرافیای انسانی امارات متحده عربی]]؛ [[جغرافیای انسانی اتیوپی]]؛ [[جغرافیای انسانی سیرالئون]]؛ [[جغرافیایی انسانی سنگال]]؛ [[جغرافیای انسانی زیمبابوه]]؛ [[جغرافیای انسانی گرجستان]]؛ [[جغرافیای انسانی قزاقستان]]؛ [[جغرافیای انسانی بنگلادش]]
| |
| | |
| == کتابشناسی ==
| |
