محمدباقر

دکتر محمدباقر، برگرفته از گفتگو با استادان فارسی، ضمیمه فصلنامه دانش، ش 24 و 25.

محمدباقر(تولد1910م- وفات1993م.) نویسنده، پژوهشگر، استاد ممتاز زبان و ادبیات فارسى و رئیس پیشین بخش فارسى دانشکده خاورشناسى دانشگاه پنجاب لاهور.

وی فرزند ملک حاکم ­الدین بود و در فیصل­ آباد پاکستان زاده شد. وی در همان شهر به تحصیل آغاز کرد و وارد دانشکده ­های رسمی پاکستان شد و در رشته علوم، فیزیک و شیمی ادامه تحصیل داد. سپس برای گذراندن دوره فوق ‌لیسانس زبان و ادبیات فارسى وارد دانشگاه پنجاب شد سپس به لندن رفت و در 1939م به اخذ درجه دکتراى زبان و ادبیات فارسى از دانشگاه لندن نایل شد.

او از سال 1950م تا 1970م درحالی‌که ریاست شعبه زبان فارسی دانشگاه پنجاب را برعهده داشت، به انجام وظایف و فعالیت‌های علمی و ادبی و کارهای خلاقانه خود نیز ادامه داد. در سال 1965  مدیر دانشکده شرقی دانشگاه پنجاب منصوب شد. وى از بزرگ‌ترین مشوقان و معلمان زبان و ادبیات فارسى در پاکستان بشمار می‌رفت؛ چنان‌که در سال 1960 به‌خاطر خدمات و تحقیقات ارزنده‌اش از طرف دولت وقت ایران مفتخر به دریافت نشان (سپاس) گردید و پس از پیروزى انقلاب اسلامى ایران، دو بار خدمت رسید.

استاد محمد باقر، به زبان‌های اردو، پنجابى، عربى، هندى و انگلیسى تسلط داشت و بیش از نیم ‌قرن عمر پربرکت خویش را در راه تعلیم‌ و تعلم زبان فارسى صرف کرد که بالغ بر یک‌  صد و بیست مقاله و پنجاه ‌و شش کتاب از او به یادگار مانده است. وی در 25 آوریل 1993 درگذشت. مهم­ترین آثار او عبارتند از:

دار الافاضل؛

مخزن الغرائب؛

قصر عارفان؛

تاریخ پنجاب؛

درفش کاویانى؛

فارسى‌نامه از مولانا عبدالرحمان خلدى؛

احوال و آثار سیمین بهبهانى؛

احوال و آثار رهى معیرى؛

احوال و آثار فروغ فرخزاد و

عبرت‌نامه.

نیز نگاه کنید به

مطالعات ایرانی و ایران شناسی در پاکستان