کلیساهای زیمبابوه: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۲۷ آوریل ۲۰۲۴، ساعت ۲۰:۲۵

هرچند اکثریت جمعیت زیمبابوه مسیحی می‌باشند اما منابع آمار دقیق و قابل اعتمادی از آن‌ها ارائه نمی دهند.

کلیسایی در زیمبابوه

کلیساهای غیر بومی

مهم‌ترین کلیساهای غیر بومی زیمبابوه عبارتند از:

کلیسای انگلیکن

آغاز دوره فعالیت تبلیغی این کلیسا از دهه 1860 و آغاز رسمی فعالیت کلیسایی انگلیکن از سال 1890 و بعد از تسلط سفیدپوستان بر منطقه ماشونالند زیمبابوه بوده است .

کلیسای آپوستولیک

این کلیسا فعالیت خود را از سال 1983 تا کنون به طور مستقل ادامه داده است.

کلیسای کاتولیک

با پیروانی حدود 1145000 نفر^[۱]

کلیسای انجیل خدا

این کلیسا در سال 1910 کار خود را در آفریقای جنوبی آغاز و از سال 1948 فعالیت خود را در زیمبابوه ادامه داد.

کلیسای متدیست متحد

شعبه‌ای (Gutura Jehovah) از کلیسای متدیست بریتانیا می‌باشد. "مائی چازا" سر اسقف این کلیسا از 1948 تا 1960 فعالیت تبلیغی داشت و پس از مرگش، فعالیت رسمی مرکز وی با نام شهر خدا تعطیل شد و به عنوان حرکتی دینی اما منفصل از کلیسای متدیست ادامه یافت. از ویژگی‌های این کلیسا اعتقاد به درمان روحانی بود.

کلیسای روز هفتم ظهور مجدد مسیح (ع)

فعالیت رسمی آن در زیمبابوه از سال 1894 آغاز شد.

کلیسای متحد مسیح

در سال 1957 توسط مبلغین آمریکایی در این کشور ایجاد و فعالیت تبلیغی خود را آغاز نمود. هدف مهم این کلیسا تبلیغ نظم نوین اجتماعی از طریق آموزش‌های خاص است.

کلیسای بهشت

فعالیت آن از سال 1923 آغاز شد و تا سال 1981 تغییرات مهمی در روش‌های تبلیغی خود به وجود آورد.

کلیسای مجمع خداوند

از سال 1960 دراین کشور به طور مستقل فعالیت تبلیغی دارد.

به غیر از کلیساهای فوق، مراکز کلیسایی دیگری چون: لوترین، پروتستان، شاهدان یهوه، باپتیست، پنتاکستال، ارتدکس یونان و ... در این کشور فعالیت می‌کنند و از سوی آمریکا و اروپا حمایت می‌شوند^[۲].

کلیساهای بومی

تعداد کلیساهای بومی در کشورهای آفریقای زیر صحرا به طور معمول بین 10 تا 20 درصد نسبت به کل جمعیت در تغییر بوده هر یک باورها و اعتقادات یک یا چند قبیله آفریقایی را در برمی‌گیرد.

استعمار غرب به عنوان عامل بیرونی و برخی عوامل درونی چون تغییرات سیاسی، اجتماعی و اقتصادی، تعارض برخی آموزه‌های مسیحی غربی با باورهای سنتی، گسترش جنبش‌های آزادی بخش و مبارزات استقلال خواهی و نیز جنگ‌های داخلی میان قبایل بسیاری از مسیحیان به ویژه جوانان را بر آن داشت تا با ایجاد تحول در اعتقادات خود، اقدام به تأسیس کلیساهای بومی مستقل آفریقایی نمایند. آمیختگی اعتقادات دینی بومیان با تعالیم مسیحیت باعث ایجاد فرقه‌های مختلفی از مسیحیت در فضای فرهنگی زیمبابوه شده است. امروزه بیش از 130 گروه مختلف با آداب و رسوم متنوع، کلیساهای بومی زیمبابوه را تشکیل می‌دهند^[۳].

تغییرات اعتقادی در بعضی از کلیساها منجر به ایجاد خدشه و تحریف در زمینه اعتقادات اساسی دینی شد به گونه‌ای که برخی از آن‌ها با دور شدن از اعتقادات اصلی مسیحیت، باورهای آمیخته به جادوگری و آئین‌های ادیان بومی را وارد مسیحیت خود کردند. در باورهای جدید برخی احکام مانند مجوز چند همسری، ازدواج کودکان و نیز معدود تحریم‌ها از قبیل مصرف دخانیات و شرب خمر از تغییراتی بود که وارد احکام مسیحیت این کلیساها شد^[۴].

دهه 1930 آغاز فعالیت کلیساهای بومی در این کشور و دهه 1950 دوران رشد فعالیت‌های آن‌ها بود. بعدها همکاری برخی کلیساها و فرقه‌های مسیحی با دولت نژادپرست رودزیا، مسیحیان بومی را بر آن داشت تا "سازمان کلیساهای مستقل آفریقایی" را در سال 1972 ایجاد کنند. این سازمان شامل 12 کلیسای بومی بود و گروه‌های بسیاری از مردم زیمبابوه از این کلیساها پیروی می‌کردند^[۵].

مهم‌ترین کلیساهای بومی زیمبابوه عبارتند از: کلیساهای اصلاح طلب، آفریقایی انگلیکن، اوانجلیک، برترن کرایست، اسقفی متدیست، رسولان جنوب آفریقا، ارتدوکس، جان مارانگ، متدیست، اپوستولیک، عیسوی، پیروان نبوت و...^[۶]

مسیحیان 84 درصد از کل جمعیت کشور این کشور را تشکیل می‌دهند و اکثر آنان از پیروان و هواداران مسیحیت (کلیسای) بومی هستند.

کلیسای پنتاکستال و ویژگی‌های آن

کلیساهای پنتاکستال در زیمبابوه "کلیساهای آفریقایی واگرا یا منشعب" نیز نامیده شده‌اند. در این کلیسا تأکید بسیاری بر روح و معنویت کلیسایی به ویژه پیشگویی، مباحثه، شفا، دعا و سحر می‌شود. در زیمبابوه سه مدل مختلف از کلیسای پنتاکستال فعالیت دارند:

کلیساهای کلاسیک (مدرن)، کاریزماتیک و کلیساهای تازه کار آفریقایی تحت لوای پنتاکستال‌گرایی.

" دیوید ماکسول" اظهار می‌کند بزرگ‌ترین کلیسای پنتاکستال زیمبابوه به نام "زااوگا" (ZAOGA) از فرهنگ آفریقای جنوبی نشأت گرفته است^[۷].

ویژگی‌های عمده کلیسای پنتاکستال در زیمبابوه شامل:

خودکفایی ملی و بین المللی، ارتباط با مراکز شهری، تبلیغ انجیل با هدف خوشبختی، مدرنیسم و معنویت باوری می‌باشد.

کلیساهای پنتاکستال شباهت‌های زیادی با کلیساهای پنتاکستال آمریکای شمالی داشته متأثر از آن‌ها می‌باشند. این کلیسا رشد سریعی در زیمبابوه داشت و در حال حاضر حداقل 20 درصد از جمعیت مسیحیان کشور از این کلیسا پیروی می‌کنند^[۸]^[۹].

کتابشناسی

↑ برگرفته از http://www.earthhealing.info/catholicstats.pdf
↑ عرب احمدی، امیربهرام (1382). زیمبابوه سرزمین رازهای جاودان. تهران: توسعه دانش و پژوهش ایران. ص. 198.
↑ امینی، محمدتقی (1377). گزارش زیمبابوه. تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی . ص. 2.
↑ https://www.thestandard.co.zw/2014/07/07/churches-zimbabwe-christian
↑ طالبی بیدهندی، علی محمدی (1376). ص. 2.
↑ طالبی بیدهندی، علی محمدی (1376). ص. 26.
↑ تحولات مذهبی یهود و مسیحیت در آغاز هزاره سوم (1392). مؤسسه مطالعات و تحقیقات بین‌المللی ابرار معاصر. قم: بوستان کتاب. ص. 46.
↑ Chitando,Ibid:98.
↑ ایپکچی، محمدحسن (1339). جامعه و فرهنگ زیمبابوه. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی، ص.136-140.

[1] برگرفته از http://www.earthhealing.info/catholicstats.pdf

[2] عرب احمدی، امیربهرام (1382). زیمبابوه سرزمین رازهای جاودان. تهران: توسعه دانش و پژوهش ایران. ص. 198.

[3] امینی، محمدتقی (1377). گزارش زیمبابوه. تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی . ص. 2.

[4] ttps://www.thestandard.co.zw/2014/07/07/churches-zimbabwe-christian

[5] طالبی بیدهندی، علی محمدی (1376). ص. 2.

[6] طالبی بیدهندی، علی محمدی (1376). ص. 26.

[7] تحولات مذهبی یهود و مسیحیت در آغاز هزاره سوم (1392). مؤسسه مطالعات و تحقیقات بین‌المللی ابرار معاصر. قم: بوستان کتاب. ص. 46.

[8] Chitando,Ibid:98.

[9] ایپکچی، محمدحسن (1339). جامعه و فرهنگ زیمبابوه. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی، ص.136-140.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-'''کلیساهای زیمبابوه'''
+هرچند اکثریت [[جمعیت زیمبابوه]] مسیحی می‌باشند اما منابع آمار دقیق و قابل اعتمادی از آن‌ها ارائه نمی دهند.
+[[پرونده:کلیسای زیمبابوه.jpg|بندانگشتی|کلیسایی در زیمبابوه]]
-هرچند اکثریت [[جمعیت زیمبابوه]] مسیحی می باشند اما منابع آمار دقیق و قابل اعتمادی از آن ها ارائه نمی دهند.
+=== کلیساهای غیر بومی ===
+مهم‌ترین کلیساهای غیر بومی [[زيمبابوه|زیمبابوه]] عبارتند از:
+=== کلیسای انگلیکن ===
+آغاز دوره فعالیت تبلیغی این کلیسا از دهه 1860 و آغاز رسمی فعالیت کلیسایی انگلیکن از سال 1890 و بعد از تسلط سفیدپوستان بر منطقه ماشونالند [[زيمبابوه|زیمبابوه]] بوده است .
-'''-کلیساهای غیر بومی'''
+=== کلیسای آپوستولیک ===
+این کلیسا فعالیت خود را از سال 1983 تا کنون به طور مستقل ادامه داده است.
-مهم ترین کلیساهای غیر بومی زیمبابوه عبارتنداز:
+=== کلیسای کاتولیک ===
+با پیروانی حدود 1145000 نفر<ref>برگرفته از http://www.earthhealing.info/catholicstats.pdf</ref>
--'''کلیسای انگلیکن'''
-آغاز دوره فعالیت تبلیغی این کلیسا از دهه 1860 و آغاز رسمی فعالیت کلیسایی انگلیکن از سال 1890 و بعد از تسلط سفید پوستان بر منطقه ماشونالند زیمبابوه بوده است .
--'''کلیسای آپوستولیک'''
-این کلیسا فعالیت خود رااز سال 1983 تا کنون به طور مستقل ادامه داده است.
-- '''کلیسای کاتولیک''' با پیروانی حدود 1145000 نفر[4]
-- '''کلیسای انجیل خدا'''
+=== کلیسای انجیل خدا ===
 این کلیسا در سال 1910 کار خود را در آفریقای جنوبی آغاز و از سال 1948 فعالیت خود را در زیمبابوه ادامه داد.
+=== کلیسای متدیست متحد ===
+شعبه‌ای (Gutura Jehovah) از کلیسای متدیست بریتانیا می‌باشد. "مائی چازا" سر اسقف این کلیسا از 1948 تا 1960 فعالیت تبلیغی داشت و پس از مرگش، فعالیت رسمی مرکز وی با نام شهر خدا تعطیل شد و به عنوان حرکتی دینی اما منفصل از کلیسای متدیست ادامه یافت. از ویژگی‌های این کلیسا اعتقاد به درمان روحانی بود.
--'''کلیسای متدیست متحد<sup>[5]</sup>'''
+=== کلیسای روز هفتم ظهور مجدد مسیح (ع) ===
+فعالیت رسمی آن در [[زيمبابوه|زیمبابوه]] از سال 1894 آغاز شد.
-شعبه ای از کلیسای متدیست بریتانیا می باشد."مائی چازا" سر اسقف این کلیسا از 1948 تا 1960 فعالیت تبلیغی داشت و پس از مرگش ،فعالیت رسمی مرکز وی با نام شهر خدا تعطیل شد و  به عنوان حرکتی دینی اما منفصل از کلیسای متدیست ادامه یافت.از ویژگی های این کلیسا اعتقاد به درمان روحانی بود.
+=== کلیسای متحد مسیح ===
+در سال 1957 توسط مبلغین آمریکایی در این کشور ایجاد و فعالیت تبلیغی خود را آغاز نمود. هدف مهم این کلیسا تبلیغ نظم نوین اجتماعی از طریق آموزش‌های خاص است.
-- '''کلیسای روز هفتم ظهور مجدد مسیح(ع)'''
+=== کلیسای بهشت ===
+فعالیت آن از سال 1923 آغاز شد و تا سال 1981 تغییرات مهمی در روش‌های تبلیغی خود به وجود آورد.
-فعالیت رسمی آن در زیمبابوه از سال 1894 آغاز شد.
-- '''کلیسای متحد مسیح'''
-در سال 1957 توسط مبلغین آمریکایی در این کشور ایجاد و فعالیت تبلیغی خود را آغاز نمود.هدف مهم این کلیسا تبلیغ نظم نوین اجتماعی از طریق آموزش های خاص است.
-- '''کلیسای بهشت'''
-فعالیت آن از سال 1923 آغاز شد و تا سال 1981 تغییرات مهمی در روش های تبلیغی خود به وجود آورد.
-'''- کلیسای مجمع خداوند'''
+=== کلیسای مجمع خداوند ===
 از سال 1960 دراین کشور به طور مستقل فعالیت تبلیغی دارد.
+به غیر از کلیساهای فوق، مراکز کلیسایی دیگری چون: لوترین، پروتستان، شاهدان یهوه، باپتیست، پنتاکستال، ارتدکس یونان و ... در این کشور فعالیت می‌کنند و از سوی [[آمریکا]] و اروپا حمایت می‌شوند<ref>عرب احمدی، امیربهرام (1382). [[زيمبابوه|زیمبابوه]] سرزمین رازهای جاودان. تهران: توسعه دانش و پژوهش ایران. ص. 198.</ref>.
-به غیر از کلیساهای فوق، مراکز کلیسایی دیگری چون:لوترین،پروتستان،شاهدان یهوه،باپتیست،پنتاکستال، ارتدکس یونان و ... در این کشور فعالیت می کنند و  از سوی [[آمریکا]] و اروپا حمایت می شوند.)عرب احمدی،198:1382(
+=== کلیساهای بومی ===
+تعداد کلیساهای بومی در کشورهای آفریقای زیر صحرا به طور معمول بین 10 تا 20 درصد نسبت به کل [[جمعیت زیمبابوه|جمعیت]] در تغییر بوده هر یک باورها و اعتقادات یک یا چند قبیله آفریقایی را در برمی‌گیرد.
-'''-کلیساهای بومی'''
-تعداد كليساهای بومی در كشورهای آفريقای زير صحرا به طور معمول بين 10 تا 20 درصد  نسبت به كل جمعيت در تغيير بوده هر يك باورها واعتقادات يك يا چند قبيله آفريقایی را در بر می گیرد.
-استعمار غرب به عنوان عامل بیرونی و برخی عوامل درونی چون تغييرات سياسي،اجتماعی و اقتصادی،تعارض برخی آموزه های مسیحی غربی با باورهای سنتی،گسترش جنبش های آزادی بخش و مبارزات استقلال خواهی و نیز جنگ های داخلی میان قبایل  بسياری از مسیحیان به ویژه جوانان را بر آن داشت تا با ايجاد تحول در اعتقادات خود،اقدام به تأسیس کلیساهای بومی مستقل آفریقایی نمایند.آمیختگی اعتقادات دینی بومیان با تعالیم مسیحیت باعث ایجاد فرقه های مختلفی از مسیحیت در فضای فرهنگی زیمبابوه شده است.امروزه بیش از 130 گروه مختلف  با آداب و رسوم متنوع، کلیساهای بومی زیمبابوه را تشکیل می دهند.
-(محمدتقی امینی،12:1377(
-تغييرات اعتقادی در بعضی از كليساها منجر به ایجاد خدشه و تحریف در زمينه اعتقادات اساسی دینی شد به گونه ای که برخي از آنها با دور شدن از اعتقادات اصلی مسيحيت ، باورهای آميخته به جادوگری و آئين های اديان بومی را وارد مسیحیت خود كردند.در باورهای جديد برخی احكام مانند مجوز چند همسري،ازدواج كودكان و نيز معدود تحريم ها از قبيل مصرف دخانيات و شرب خمر از تغییراتی بود که وارد احکام مسیحیت این کلیساها شد. ((www.thestandard.co.zw/2014/07/07/churches-zimbabwe-christian.
+استعمار غرب به عنوان عامل بیرونی و برخی عوامل درونی چون تغییرات سیاسی، اجتماعی و اقتصادی، تعارض برخی آموزه‌های مسیحی غربی با باورهای سنتی، گسترش جنبش‌های آزادی بخش و مبارزات استقلال خواهی و نیز جنگ‌های داخلی میان قبایل بسیاری از مسیحیان به ویژه جوانان را بر آن داشت تا با ایجاد تحول در اعتقادات خود، اقدام به تأسیس کلیساهای بومی مستقل آفریقایی نمایند. آمیختگی اعتقادات دینی بومیان با تعالیم مسیحیت باعث ایجاد فرقه‌های مختلفی از مسیحیت در فضای فرهنگی [[زيمبابوه|زیمبابوه]] شده است. امروزه بیش از 130 گروه مختلف با آداب و رسوم متنوع، کلیساهای بومی [[زيمبابوه|زیمبابوه]] را تشکیل می‌دهند<ref>امینی، محمدتقی (1377). گزارش [[زيمبابوه|زیمبابوه]]. تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی . ص. 2.</ref>.
+تغییرات اعتقادی در بعضی از کلیساها منجر به ایجاد خدشه و تحریف در زمینه اعتقادات اساسی دینی شد به گونه‌ای که برخی از آن‌ها با دور شدن از اعتقادات اصلی مسیحیت، باورهای آمیخته به جادوگری و آئین‌های ادیان بومی را وارد مسیحیت خود کردند. در باورهای جدید برخی احکام مانند مجوز چند همسری، ازدواج کودکان و نیز معدود تحریم‌ها از قبیل مصرف دخانیات و شرب خمر از تغییراتی بود که وارد احکام مسیحیت این کلیساها شد<ref>https://www.thestandard.co.zw/2014/07/07/churches-zimbabwe-christian</ref>.
-دهه 1930 آغاز فعالیت کلیساهای بومی در این کشور و دهه 1950 دوران رشد فعالیت های آنها بود.بعدها همکاری برخی کلیساها و فرقه های مسیحی با دولت نژادپرست رودزیا،مسیحیان بومی را بر آن داشت تا "سازمان کلیساهای مستقل آفریقایی" را در سال 1972 ایجاد کنند.این سازمان شامل 12 کلیسای بومی بود و گروه های بسیاری از مردم زیمبابوه از این کلیساها پیروی می کردند.)طالبی بیدهندی،2:1376(
+دهه 1930 آغاز فعالیت کلیساهای بومی در این کشور و دهه 1950 دوران رشد فعالیت‌های آن‌ها بود. بعدها همکاری برخی کلیساها و فرقه‌های مسیحی با دولت نژادپرست رودزیا، مسیحیان بومی را بر آن داشت تا "سازمان کلیساهای مستقل آفریقایی" را در سال 1972 ایجاد کنند. این سازمان شامل 12 کلیسای بومی بود و گروه‌های بسیاری از مردم [[زيمبابوه|زیمبابوه]] از این کلیساها پیروی می‌کردند<ref>طالبی بیدهندی، علی محمدی (1376). ص. 2.</ref>.
-مهم ترین کلیساهای بومی زیمبابوه عبارتنداز:کلیساهای اصلاح طلب،آفریقایی انگلیکن،اوانجلیک،برترن کرایست،اسقفی متدیست،رسولان جنوب آفریقا،ارتدوکس،جان مارانگ،متدیست،اپوستولیک،عیسوی،پیروان نبوت،و...(همان،26 (
+مهم‌ترین کلیساهای بومی [[زيمبابوه|زیمبابوه]] عبارتند از: کلیساهای اصلاح طلب، آفریقایی انگلیکن، اوانجلیک، برترن کرایست، اسقفی متدیست، رسولان جنوب آفریقا، ارتدوکس، جان مارانگ، متدیست، اپوستولیک، عیسوی، پیروان نبوت و...<ref>طالبی بیدهندی، علی محمدی (1376). ص. 26.</ref>
-مسیحیان 84 درصد از کل جمعیت کشور این کشور را تشکیل می دهند و اکثر آنان از پیروان و هواداران مسيحيت (كليسای) بومي هستند.
+مسیحیان 84 درصد از کل [[جمعیت زیمبابوه|جمعیت کشور]] این کشور را تشکیل می‌دهند و اکثر آنان از پیروان و هواداران مسیحیت (کلیسای) بومی هستند.
--'''كليسای پنتاكستال و ویژگی های آن  '''
+=== [[كليساهای پنتاكستال در زيمبابوه|کلیسای پنتاکستال و ویژگی‌های آن]] ===
+[[كليساهای پنتاكستال در زيمبابوه|کلیساهای پنتاکستال در زیمبابوه]] "کلیساهای آفریقایی واگرا یا منشعب" نیز نامیده شده‌اند. در این کلیسا تأکید بسیاری بر روح و معنویت کلیسایی به ویژه پیشگویی، مباحثه، شفا، دعا و سحر می‌شود. در [[زيمبابوه|زیمبابوه]] سه مدل مختلف از [[كليساهای پنتاكستال در زيمبابوه|کلیسای پنتاکستال]] فعالیت دارند:
-[[كليساهای پنتاكستال در زيمبابوه]] "كليساهای آفريقايی واگرا يا منشعب" نيز ناميده شده اند.در اين كليسا تأكيد بسياری بر روح و معنويت كليسايی  به ويژه پيشگويی،مباحثه،شفا،دعا و سحر مي شود.در زیمبابوه سه مدل مختلف از كليسای پنتاكستال فعاليت دارند:
+کلیساهای کلاسیک (مدرن)، کاریزماتیک و کلیساهای تازه کار آفریقایی تحت لوای پنتاکستال‌گرایی.
-كليساهای كلاسيك (مدرن) ، كاريزماتيك و كليساهای تازه كار آفريقايی تحت لوای پنتاكستال گرايی.
+" دیوید ماکسول" اظهار می‌کند بزرگ‌ترین [[كليساهای پنتاكستال در زيمبابوه|کلیسای پنتاکستال زیمبابوه]] به نام "زااوگا" (ZAOGA) از فرهنگ آفریقای جنوبی نشأت گرفته است<ref>تحولات مذهبی یهود و مسیحیت در آغاز هزاره سوم (1392). مؤسسه مطالعات و تحقیقات بین‌المللی ابرار معاصر. قم: بوستان کتاب. ص. 46.</ref>.
-" دیوید ماکسول" اظهار می کند بزرگ ترین کلیسای پنتاکستال زیمبابوه به نام "زااوگا"<sup>[6]</sup> از فرهنگ آفریقای جنوبی نشأت گرفته است.(تحولات مذهبی یهود ومسیحیت در آغاز هزاره سوم،46:1392)
+ویژگی‌های عمده [[كليساهای پنتاكستال در زيمبابوه|کلیسای پنتاکستال در زیمبابوه]] شامل:
-ویژگی های عمده کلیسای پنتاکستال در زیمبابوه شامل:
+خودکفایی ملی و بین المللی، ارتباط با مراکز شهری، تبلیغ انجیل با هدف خوشبختی، مدرنیسم و معنویت باوری می‌باشد.
-خودكفايی ملی و بين المللی، ارتباط با مراكز شهری، تبليغ انجيل با هدف خوشبختی، مدرنيسم و معنويت باوری می باشد.
+[[كليساهای پنتاكستال در زيمبابوه|کلیساهای پنتاکستال]] شباهت‌های زیادی با کلیساهای پنتاکستال آمریکای شمالی داشته متأثر از آن‌ها می‌باشند. این کلیسا رشد سریعی در [[زيمبابوه|زیمبابوه]] داشت و در حال حاضر حداقل 20 درصد از جمعیت مسیحیان کشور از این کلیسا پیروی می‌کنند<ref>Chitando,Ibid:98.</ref><ref>ایپکچی، محمدحسن (1339). جامعه و فرهنگ [[زيمبابوه|زیمبابوه]]. تهران: [https://alhoda.ir/ موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی]، ص.136-140.</ref>.
-كليساهای پنتاكستال شباهت های زیادی با كليساهای پنتاكستال آمريكای ش[[مالی]] داشته متأثر از آنها می باشند.این کلیسا رشد سريعی در [[زيمبابوه]] داشت و در حال حاضر حداقل 20 درصد از جمعيت مسيحيان کشور از این کلیسا پیروی می کنند.<sup>[7]</sup>
+== کتابشناسی ==