جیائوزه، غذای سنتی چینی

جیائو­زی

«جیائو­زی» نوعی غذای سنتی چینی است و بخشی از فرهنگ غذایی این کشور به شمار می‌­رود. خوردن«جیائو­زِه» توسط تمام اعضای یک خانواده نشان‌گر کامل بودن یک خانواده و پذیرائی با آن از میهمان نشانه‌­ی احترام و خون­‌گرمی است. «جیائو­زِه» غذائی است که با نوعی خمیر خیس شده از گندم و اضافه کردن سبزیجات یا گوشت به آن (این بخش به زبان چینی «شیان» است که همان معنای مایه‌­ی پیراشکی به زبان فارسی را دارد) و جوشاندن آن درست می­‌شود. در گذشته، «جیائوزی» غذای مخصوص اعیاد مختلف به ویژه ایام عید بهاره بود و در هر خانواده درست می­‌شد. چینی­‌ها «جیائوزی» را با تشریفات کامل، از جمله آماده کردن «شیان»، درست می‌کنند که این جزو آداب و رسوم این ملت به شمار می‌­رود.

در اکثر مناطق چین، «جیائو­زِه» را به شکل هلالی درست می­‌کنند. در برخی از مناطق آن را به شکل پول درست می­‌کنند که نشانگر آمدن طلا و نقره به خانه است. در روستاهای چین، مردم معمولا «جیائو­زِه» را به شکل خوشه‌­ی گندم درست می­‌کنند که نشانگر محصولات فراوان کشاورزی در سال آینده است.

خوردن «جیائو­زِه» نیز رسم خاصی دارد. کاسه­‌ی اول باید به اجداد و کاسه‌­ی دوم باید به شیاطین مردمی، از جمله شیطان آشپزخانه تقدیم شود. هم­چنین، کهنسالان در این خصوص شعری می­‌خوانند که مضمون آن چنین است: «جیائو زی» انتهائی نازک دارد و پس از ریختن به دیگ هزاران عدد می‌­شود. با قاشق طلائی و کاسه­‌ی نقره‌­ای آن را به آسمان تقدیم می‌­کنیم تا شیطان­‌ها خوشحال شوند و امینت ما در طول سال تضمین گردد. بعد نوبت به اعضای خانواده می­‌رسد. چینی­‌ها «جیائو­زِه» را به عدد زوج می­‌خورند و هرگز به تعداد فرد نمی‌­خورند. بعد از خوردن «جیائو­زِه» باید کاسه‌­ها، دیگ و حتی بشقاب‌­ها را روی میز گذاشت و این اشیاء نیز باید زوج باشند. این نشانگر به دست آوردن «غلات بیش از میزان نیاز» است.

امروزه، به جز نشانه و آداب و رسوم فرهنگی «جیائو­زِه»، بسیاری از تشریفات درست کردن آن تغییر کرده است. و شهرنشینان به ندرت در خانه­‌ی خود«جیائو­زِه» درست می‌­کنند. مردم روز عید آماده‌ی آن را از فروشگاه‌­ها می­‌خرند و یا در رستوران­‌ها می­‌خورند. در روستاها نیز این تشریفات دیگر کاهش یافته است.

نیز نگاه کنید به فرهنگ، آداب و رسوم و تنوع غذایی در چين