صنعت گردشگری در چین: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه ملل
(صفحه‌ای تازه حاوی « == '''مقدمه:''' == کشور چين، از نظر فرهنگي و تاريخي، گستردگي جغرافيايي، تنوع آب و هواي طبيعي، و وجود آثار فراوان باستاني و تاريخي، به­صورت طبيعي از جاذبه­هاي توريستي و گردشگري بالايي برخودار است. تنوع فرهنگي، جاذبه­هاي تمدني، مناظر بي بديل طبيع...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
=== '''مقدمه:''' ===


== '''مقدمه:''' ==


کشور چين، از نظر فرهنگي و تاريخي، گستردگي جغرافيايي، تنوع آب و هواي طبيعي، و وجود آثار فراوان باستاني و تاريخي، به‌­صورت طبيعي از جاذبه‌­هاي توريستي و گردشگري بالايي برخودار است. تنوع فرهنگي، جاذبه‌­هاي تمدني، مناظر بي بديل طبيعي، آب و هواي چهار فصل، تبليغات گسترده‌ی جهاني، برنامه‌ريزي دقيق و مناسب، فراهم ساختن زمينه­‌هاي لازم و تأمين خواسته­‌های مورد نياز گردشگران خارجي نيز بر اين مزيت­‌ها افزوده و از آن به عنوان كشور در حال رشد صنعت گردشگري كه ميزان رشد آن دو برابر رشد اقتصادي چين است ساخته است. با توجه به گسترش سريع صنعت گردشگری در اين كشور، كارشناسان بين‌المللي توريستي جهان پيش بيني نموده­‌اند كه چين تا سال 2015 به كشور اول جهان از نظر جذب توريست تبديل خواهد شد.


کشور چين، از نظر فرهنگي و تاريخي، گستردگي جغرافيايي، تنوع آب و هواي طبيعي، و وجود آثار فراوان باستاني و تاريخي، به­صورت طبيعي از جاذبه­هاي توريستي و گردشگري بالايي برخودار است. تنوع فرهنگي، جاذبه­هاي تمدني، مناظر بي بديل طبيعي، آب و هواي چهار فصل، تبليغات گسترده­ی جهاني، برنامه‌ريزي دقيق و مناسب، فراهم ساختن زمينه­هاي لازم و تأمين خواسته­های مورد نياز گردشگران خارجي نيز بر اين مزيت­ها افزوده و از آن به عنوان كشور در حال رشد صنعت گردشگري كه ميزان رشد آن دو برابر رشد اقتصادي چين است ساخته است. با توجه به گسترش سريع صنعت گردشگری در اين كشور، كارشناسان بين‌المللي توريستي جهان پيش بيني نموده­اند كه چين تا سال 2015 به كشور اول جهان از نظر جذب توريست تبديل خواهد شد.  
=== '''نهاد رسمی دولتی مسئول امور گردشگری چین''' ===
سازمان رسمی دولتی متولی امور گردشگری در چین، مدیریت ملی گردشگری [[چین]] (در سطح وزیر) است که وابسته به [[شورای دولتی چین]] است (National Tourism Administration of The People’s Republic of China). رییس کنونی این اداره کل آقای شائو چی وِی (Shao Qiwei) است. وظایف، مسئولیت‌ها، و بخش‌های مختلف این نهاد به شرح زیر است.


== '''نهاد رسمی دولتی مسئول امور گردشگری چین''' ==
-برنامه‌ریزی و هماهنگی برای توسعه‌ی صنعت گردشگری، تدوین سیاست‌های کلی، استانداردسازی، تهیه و تدوین قوانین و مقررات و نظارت بر حسن اجرای آن‌ها. هم‌چنین، هدایت گردشگری در مناطق مختلف چین.
سازمان رسمی دولتی متولی امور گردشگری در چین، مدیریت ملی گردشگری چین(در سطح وزیر) است که وابسته به شورای دولتی چین است[1]. رییس کنونی این اداره کل آقای شائو چی وِی[2]  است. وظایف، مسئولیت­ها، و بخش­های مختلف این نهاد به شرح زیر است.


-برنامه ریزی و هماهنگی برای توسعه­ی صنعت گردشگری، تدوین سیاست­های کلی، استاندارد سازی، تهیه و تدوین قوانین و مقررات و نظارت بر حسن اجرای آن­ها. هم­چنین، هدایت گردشگری در مناطق مختلف چین.
-تهیه و تدوین استراتژی توسعه‌ی بازار چین‌گردی و امور گردشگران داخلی و خارجی، سازماندهی امور تبلیغات گردشگری چین و هدایت مؤسسات آموزشی و جذب گردشگری در خارج.


-تهیه و تدوین استراتژی توسعه­ی بازار چین گردی و امور گردشگران داخلی و خارجی، سازماندهی امور تبلیغات گردشگری چین و هدایت مؤسسات آموزشی و جذب گردشگری در خارج.
-سازماندهی، ساماندهی، برنامه‌ریزی و توسعه و حفاظت از منابع گردشگری. طراحی و توسعه‌ی مناطق کلیدی گردشگری، مقاصد گردشگری و هدایت صنعت تعطیلات و اقتصاد گردشگری.


-سازماندهی، ساماندهی، برنامه ریزی و توسعه و حفاظت از منابع گردشگری. طراحی و توسعه­ی مناطق کلیدی گردشگری، مقاصد گردشگری و هدایت صنعت تعطیلات و اقتصاد گردشگری.
-عادی‌سازی بازار گردشگری، نظارت و مدیریت بر کیفیت خدمات و حمایت از حقوق قانونی و منافع گردشگران و تورگردانان. ساماندهی عملیات و خدمات شرکت‌های گردشگری. سازماندهی و استانداردسازی و آماده‌سازی مناطق گردشگری.


-عادی سازی بازار گردشگری، نظارت و مدیریت بر کیفیت خدمات و حمایت از حقوق قانونی و منافع گردشگران و تورگردانان. ساماندهی عملیات و خدمات شرکت­های گردشگری. سازماندهی و استاندارد سازی و آماده سازی مناطق گردشگری.
-گسترش ارتباطات و هماهنگی امور گردشگری در عرصه‌ی بین‌المللی و مسئول ارتباط با سازمان جهانی گردشگری. سازماندهی آژانس‌های گردشگری خارجی مستقر در این کشور. بررسی کیفیت سرمایه‌گذاری‌های خارجی در زمینه‌ی صنعت گردشگری و آژانس‌های مسافرتی خارجی.


-گسترش ارتباطات و هماهنگ سازی امور گردشگری در عرصه­ی بین المللی و مسئول ارتباط با سازمان جهانی گردشگری. سازماندهی آژانس­های گردشگری خارجی مستقر در این کشور. بررسی کیفیت سرمایه گذاری­های خارجی در زمینه­ی صنعت گردشگری و آژانس­های مسافرتی خارجی.
-تبیین و اجرای سیاست‌های دولت مرکزی در خصوص گردشگری مناطق هنگ‌کنگ، ماکائو و تایوان و هدایت توسعه‌ی این صنعت در مناطق مذکور و تأیید و صدور مجوز برای فعالیت‌های آژانس‌های مسافرتی متعلق به این مناطق در سرزمین اصلی و سرمایه‌گذاران این مناطق در صنعت گردشگری چین.


-تبیین و اجرای سیاست­های دولت مرکزی در خصوص گردشگری مناطق هنگ­کنگ، ماکائو و تایوان و هدایت توسعه­ی این صنعت در مناطق مذکور و تأیید و صدور مجوز برای فعالیت­های آژانس­های مسافرتی متعلق به این مناطق در سرزمین اصلی و سرمایه گذاران این مناطق در صنعت گردشگری چین.
-ساماندهی و هدایت مؤسسات آموزشی و تربیتی بخش گردشگری و تعیین سیستم درجه‌بندی مشاغل کارکنان بخش صنعت گردشگری.


-ساماندهی و هدایت مؤسسات آموزشی و تربیتی بخش گردشگری و تعیین سیستم درجه بندی مشاغل کارکنان بخش صنعت گردشگری.
مؤسسات و مراکز و انجمن‌های وابسته به این نهاد عبارتند از: مرکز خدمات گردشگری؛ مرکز اطلاع‌رسانی؛ خبرگزاری گردشگری؛ مؤسسه‌ی انتشارات گردشگری؛ مؤسسه‌ی مدیریت گردشگری ملی؛ انجمن گردشگری چین؛ انجمن خدمات مسافرتی؛ انجمن هتلداران؛ انجمن اتومبیل‌های کرایه‌ای؛ و انجمن خبرنگاران گردشگری.


این مدیریت برای انجام مسئولیت­ها و وظایف خود دارای بخش­های اداری زیر است: بخش بین الملل؛ سیاست گذاری و امور حقوقی؛ تبلیغات خارجی؛ طرح و برنامه؛ امورمالی و بودجه؛ استاندارد سازی مدیریت؛ اداره­ی امور مناطق هنگ­کنگ، ماکائو و تایوان؛ و بخش منابع انسانی.
هم‌چنین، این مدیریت دارای 18 دفتر اصلی در 14 کشور خارجی است که به امور جذب گردشگر و تبلیغ توریستی می‌پردازند. کشورهای استقرار این دفاتر عبارتند از: توکیو و اوزاکا در ژاپن؛ سنگاپور؛ کاتماندو در نپال؛ سئول در کره‌ی جنوبی؛ هنگ‌کنگ؛ نیویورک و لوس‌آنجلس در آمریکا؛ تورنتو در کانادا؛ لندن در انگلیس؛ پاریس در فرانسه؛ فرانکفورت در آلمان؛ مادرید در اسپانیا؛ زوریخ در سوییس؛ سیدنی در استرالیا؛ دهلی نو در هند؛ و رم در ایتالیا. (www.en.cnta.gov.cn.)


مؤسسات و مراکز و انجمن­های وابسته به این نهاد عبارتند از: مرکز خدمات گردشگری؛ مرکز اطلاع رسانی؛ خبر گزاری گردشگری؛ مؤسسه­ی انتشارات گردشگری؛ مؤسسه­ی مدیریت گردشگری ملی؛ انجمن گردشگری چین؛ انجمن خدمات مسافرتی؛ انجمن هتلداران؛ انجمن اتومبیل­های کرایه­ای؛ و انجمن خبرنگاران گردشگری.
=== '''آغاز توسعه­‌ی صنعت گردشگری در چین''' ===
صنعت گردشگری به مفهوم امروزی آن در چین، به صورت رسمی از سال ۱۹۶۴ شکل گرفت، ولی با توجه به روابط سیاسی بین‌المللی حاکم بر جهان آن‌روز، بیشترین ارتباطات گردشگری چین با بلوک شرق و به ویژه شوروی سابق بود و درب‌های بستهٔ چین اجازه‌ی ایجاد روابط گردشگری با جهان سرمایه‌داری غرب را نمی‌داد. در سال ۱۹۷۴، دولت چین با بازنگری در سیاست جذب توریست خود، کم‌کم مرزهای کشور را با لحاظ کردن شرایط خاص زمانی به روی گردشگران جهان غیرکمونیست گشود و برای نخستین بار، گردشگران غیرکمونیست به چین راه یافتند. پس از اصلاحات و تغییر سیاست دولت، روند تلاش برای جذب گردشگر و توسعه‌ی صنعت گردشگری این کشور، سرعت بیشتری به خود گرفت. در واقع اصلاحات، زمینه‌ی گسترش صنعت توریسم را فراهم ساخت و برنامه‌ریزی درست همراه با ایجاد بستر مناسب، با تکیه بر سوابق تاریخی-فرهنگی و وجود زمینه‌های گسترده‌ی جذب جهانگرد، روی آوری هر چه بیشتر گردشگران خارجی به چین را سال به سال افزایش داد. در حالی که در سال‌های اولیه‌ی دهه‌ی شصت تعداد گردشگران خارجی بازدیدکننده از چین به سختی به سه هزار نفر در سال می‌رسید، روند اصلاحات موجب شد که در سال ۲۰۰۱ آمار گردشگران خارجی به حدود ۱۲ میلیون نفر برسد که با احتساب گردشگران هنگ‌کنگ، ماکائو و تایوان، از مرز ۹۳ میلیون نفر بگذرد. درآمد حاصله از صنعت گردشگری چین در این سال، بالغ بر ۳۵۰ میلیارد یوان (۷۰ میلیارد دلار) گردید. تلاش دولت و دست‌اندرکاران صنعت گردشگری چین بر این است که تا پایان سال ۲۰۱۵ مجموع درآمد حاصله از طریق این صنعت را به بیش از ۸ درصد کل درآمد این کشور برسانند. صنعت گردشگری چین بر حول محور دو بخش جذب توریست‌های خارجی و تشویق گردشگران داخلی به پرداختن به گردشگری در داخل می‌چرخد. دولت این کشور با فراهم ساختن زیرساخت‌های اساسی توسعه‌ی صنعت گردشگری، همچون هتل‌ها، راه‌ها، وسایل حمل و نقل، آژانس‌ها و تورهای مسئول جابه‌جایی گردشگران، مخابرات و ارتباطات، تسهیل در امر صدور ویزا برای اتباع خیلی از کشورها در مبادی ورودی چین، تربیت راهنمای گردشگران و مترجمان همراه تور، تبلیغات وسیع و گسترده در سطح جهان و به ویژه حضور فعال در رویدادهای بین‌المللی مربوط به جهانگردی، بازسازی، مرمت و احیای آثار باستانی و میراث‌های تاریخی و فرهنگی، تلاش برای به ثبت رساندن آثار فرهنگی خود در فهرست میراث جهانی، و فراهم آوردن کلیه‌ی لوازم و امکانات به هم پیوسته و مورد نیاز توسعه‌ی این صنعت، تمام هم و غم خود را معطوف بهره‌برداری از این صنعت رو به رشد جهانی و اختصاص دادن سهم هر چه بیشتری از درآمد حاصله از توریسم به کشور خود می‌باشد.


هم­چنین، این مدیریت دارای 18 دفتر اصلی در 14 کشور خارجی است که به امور جذب گردشگر و تبلیغ توریستی می پردازند. کشورهای استقرار این دفاتر عبارتند از: توکیو و اوزاکا در ژاپن؛ سنگاپور؛ کاتماندو در نپال؛ سئول در کره­ی جنوبی؛ هنگ­کنگ؛ نیویورک و لوس آنجلس در آمریکا؛ تورنتو در کانادا؛ لندین در انگلیس؛ پاریس در فرانسه؛ فرانکفورت در آلمان؛ مادرید در اسپانیا؛ زوریخ در سوییس؛ سیدنی در استرالیا؛ دهلی نو در هند؛ و رم در ایتالیا. (www.en.cnta.gov.cn.)
طبق آمار منتشره، در سال ۲۰۰۹ میلادی مجموعاً ۱۳۵ میلیون نفر گردشگر خارجی (شامل چینی‌های هنگ‌کنگ، ماکائو و تایوان) از مبادی ورودی مرزهای هوایی، آبی، و خاکی چین وارد این کشور شده‌اند که از این رقم ۳۰ میلیون نفر اتباع خارجی، ۱۰۰ میلیون اتباع هنگ‌کنگ و ماکائو، و ۵ میلیون نفر اتباع تایوان بوده‌اند. درآمد ارزی حاصله از این تعداد گردشگر خارجی در طول سال جمعاً بالغ بر ۴۰ میلیارد دلار بوده است. همچین، میزان سفر به روز گردشگران داخلی در طول سال، جمعاً بالغ بر ۹۱ میلیارد نفر روز بوده است.


== '''آغاز توسعه­ی صنعت گردشگری در چین''' ==
=== '''اولویت‌­های چین در صنعت گردشگری''' ===
صنعت گردشگري به مفهوم امروزين آن در چين، به­صورت رسمي از سال1964 شكل گرفت، ولي با توجه به روابط سياسي بين‌المللي حاكم بر جهان آن­روز، بيشترين ارتباطات توريستي چين با بلوك شرق و به ويژه شوروي سابق بود و درب­هاي بسته­ی چين اجازه­ی ايجاد روابط گردشگري با جهان سرمايه­داري غرب را نمي داد. در سال1974، دولت چين با بازنگري در سياست جذب توريست خود، كم كم مرزهاي كشور را با لحاظ كردن شرايط خاص زماني به روي گردشگران جهان غير كمونيست گشود و براي نخستین بار، گردشگران غير كمونيست به چين راه يافتند. پس از اصلاحات و تغيير سياست دولت، روند تلاش براي جذب گردشگر و توسعه­ی صنعت گردشگري اين كشور، سرعت بيشتري به خود گرفت. در واقع اصلاحات، زمينه­ی گسترش صنعت توريسم را فراهم ساخت و برنامه‌ريزي درست همراه با ايجاد بستر مناسب، با تكيه بر سوابق تاريخي- فرهنگي و وجود زمينه­هاي گسترده­ی جذب جهان­گرد، روي آوري هر چه بيشتر گردشگران خارجي به چين را سال به سال افزايش داد. در حالي­كه در سال­هاي اوليه­ی دهه­ی شصت تعداد گردشگران خارجي بازديد كننده از چين به سختي به سه هزار نفر در سال مي­رسيد، روند اصلاحات موجب گرديد كه درسال2001 آمار گردشگران خارجي به حدود12 ميليون نفر برسد که با احتساب گردشگران هنگ­كنگ، ماكائو و تايوان، از مرز 93 ميليون نفر بگذرد. در آمد حاصله از صنعت گردشگري چين در این سال، بالغ بر350 ميليارد يوان(70میلیارد دلار) گردد. تلاش دولت و دست اندركاران صنعت گردشگری چین بر اين است كه تا پايان سال 2015 مجموع در آمد حاصله از طريق این صنعت را به بيش از 8درصد كل درآمد این کشور برسانند. صنعت گردشگري چين بر حول محور دو بخش جذب توريست­هاي خارجي وتشويق گردشگران داخلي به پرداختن به گردشگری در داخل مي چرخد. دولت اين كشور با فراهم ساختن زير ساخت­هاي اساسي توسعه­ی صنعت گردشگري، هم­چون هتل­ها، راه­ها، وسايل حمل و نقل، آژانس­ها وتورهاي مسئول جابه­جايي گردشگران، مخابرات وارتباطات، تسهيل در امر صدور ويزا براي اتباع خيلي از كشورها در مبادي ورودي چين، تربيت راهنماي گردشگران ومترجمان همراه تور، تبليغات وسيع و گسترده در سطح جهان و به ويژه حضور فعال در رويدادهاي بين‌المللي مربوط به جهانگردي، بازسازي، مرمت و احياي آثار باستاني و ميراث­هاي تاریخی و فرهنگي، تلاش براي به ثبت رساندن آثار فرهنگي خود در فهرست ميراث جهاني، و فراهم آوردن كليه­ی لوازم و امكانات به هم پیوسته و مورد نياز توسعه­ی این صنعت، تمام هم و غم خودرا معطوف بهره برداري از اين صنعت روبه رشد جهاني و اختصاص دادن سهم هر چه بيشتر از در آمد حاصله از توريسم به كشور خود مي­باشد.
 
 
طبق آمار منتشره، در سال2009ميلادي مجموعا135ميليون نفر گردشگر خارجی(شامل چینی­های هنگ­کنگ، ماکائو و تایوان) از مبادي ورودي مرزهاي هوايي، آبي، و خاكي چين وارد این کشور شده­اند كه از اين رقم 30 ميليون نفر اتباع خارجی، 100میلیون اتباع هنگ­کنگ و ماکائو، و 5 میلیون نفر اتباع تایوان بوده­اند. درآمد ارزی حاصله از این تعداد گردشگر خارجی در طول سال جمعا بالغ بر 40میلیارد دلار بوده است. هم­چنین، میزان سفر به روز گردشگران داخلی در طول سال، جمعا بالغ بر9/1میلیارد نفر روز بوده است.
 
== '''اولویت­های چین در صنعت گردشگری''' ==




خط ۴۵: خط ۴۱:
براي فراهم ساختن زمينه­ی گردشگري داخلي براي اتباع چيني، دولت در طول سال 3 مقطع زماني تعطيلات يك هفتگي را در نظر گرفته كه عبارتند از: اول ماه مه تحت عنوان روز كارگر؛ آغاز سال نو چيني تحت عنوان جشن بهاره؛ و اول ماه اكتبر به عنوان روز ملي چين. در اين سه مقطع زماني كه از آن به سه دوران طلايي نام برده مي‌شود، اوج سفرهاي گردشگري داخلي محسوب شده و در این ایام، صد­ها ميليون گردشگر چيني به­صورت فردي و گروهي به امر گردشگري در داخل چين پرداخته و از اين طريق به صنعت گردشگري داخلي رونق چشمگیری مي بخشند. اگر چه در ساير ايام سال نيز گردشگري داخلي از رونق خوبي برخوردار است ولي در اين ايام خاص تمام امكانات گردشگري و حمل و نقل كشور، براي جابه­جايي مسافران و گردشگران و تأمين نيازهاي آنان بسيج مي­گردند. براساس آمارهاي منتشره از سوي مطبوعات در سال 2009 ميلادي، آمار مجموع سفرهاي داخلي اتباع چين به بيش از 6/1 بیلیون مورد رسيده كه در تاريخ چين بي سابقه بوده است. روند روبه گسترش توسعه­ی گردشگري داخلي چين، درحال حاضر، بيش از گردشگران خارجي زمينه­ی توسعه­ی این صنعت را فراهم ساخته است. سياست اجرايي دولت چين در زمينه­ی اولويت سوم گردشگري كه سفر اتباع چيني به خارج از كشور باشد، با حزم و احتياط بيشتری همراه و به­صورت تدريجي بوده است. بر همين اساس، فقط آژانس­های معتبر و مورد تأييد دولت، مجاز به اعزام گردشگران چيني به خارج از كشور آن­هم فقط به كشورهایي كه از سوي دولت به عنوان مقصد توريستي اعلام شده­اند، صورت می­گیرد.
براي فراهم ساختن زمينه­ی گردشگري داخلي براي اتباع چيني، دولت در طول سال 3 مقطع زماني تعطيلات يك هفتگي را در نظر گرفته كه عبارتند از: اول ماه مه تحت عنوان روز كارگر؛ آغاز سال نو چيني تحت عنوان جشن بهاره؛ و اول ماه اكتبر به عنوان روز ملي چين. در اين سه مقطع زماني كه از آن به سه دوران طلايي نام برده مي‌شود، اوج سفرهاي گردشگري داخلي محسوب شده و در این ایام، صد­ها ميليون گردشگر چيني به­صورت فردي و گروهي به امر گردشگري در داخل چين پرداخته و از اين طريق به صنعت گردشگري داخلي رونق چشمگیری مي بخشند. اگر چه در ساير ايام سال نيز گردشگري داخلي از رونق خوبي برخوردار است ولي در اين ايام خاص تمام امكانات گردشگري و حمل و نقل كشور، براي جابه­جايي مسافران و گردشگران و تأمين نيازهاي آنان بسيج مي­گردند. براساس آمارهاي منتشره از سوي مطبوعات در سال 2009 ميلادي، آمار مجموع سفرهاي داخلي اتباع چين به بيش از 6/1 بیلیون مورد رسيده كه در تاريخ چين بي سابقه بوده است. روند روبه گسترش توسعه­ی گردشگري داخلي چين، درحال حاضر، بيش از گردشگران خارجي زمينه­ی توسعه­ی این صنعت را فراهم ساخته است. سياست اجرايي دولت چين در زمينه­ی اولويت سوم گردشگري كه سفر اتباع چيني به خارج از كشور باشد، با حزم و احتياط بيشتری همراه و به­صورت تدريجي بوده است. بر همين اساس، فقط آژانس­های معتبر و مورد تأييد دولت، مجاز به اعزام گردشگران چيني به خارج از كشور آن­هم فقط به كشورهایي كه از سوي دولت به عنوان مقصد توريستي اعلام شده­اند، صورت می­گیرد.


== '''تلاش کشورهای خارجی برای جذب گردشگران چینی و سرمایه گذاری در این صنعت''' ==
=== '''تلاش کشورهای خارجی برای جذب گردشگران چینی و سرمایه گذاری در این صنعت''' ===





نسخهٔ ‏۴ نوامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۷:۵۴

مقدمه:

کشور چين، از نظر فرهنگي و تاريخي، گستردگي جغرافيايي، تنوع آب و هواي طبيعي، و وجود آثار فراوان باستاني و تاريخي، به‌­صورت طبيعي از جاذبه‌­هاي توريستي و گردشگري بالايي برخودار است. تنوع فرهنگي، جاذبه‌­هاي تمدني، مناظر بي بديل طبيعي، آب و هواي چهار فصل، تبليغات گسترده‌ی جهاني، برنامه‌ريزي دقيق و مناسب، فراهم ساختن زمينه­‌هاي لازم و تأمين خواسته­‌های مورد نياز گردشگران خارجي نيز بر اين مزيت­‌ها افزوده و از آن به عنوان كشور در حال رشد صنعت گردشگري كه ميزان رشد آن دو برابر رشد اقتصادي چين است ساخته است. با توجه به گسترش سريع صنعت گردشگری در اين كشور، كارشناسان بين‌المللي توريستي جهان پيش بيني نموده­‌اند كه چين تا سال 2015 به كشور اول جهان از نظر جذب توريست تبديل خواهد شد.

نهاد رسمی دولتی مسئول امور گردشگری چین

سازمان رسمی دولتی متولی امور گردشگری در چین، مدیریت ملی گردشگری چین (در سطح وزیر) است که وابسته به شورای دولتی چین است (National Tourism Administration of The People’s Republic of China). رییس کنونی این اداره کل آقای شائو چی وِی (Shao Qiwei) است. وظایف، مسئولیت‌ها، و بخش‌های مختلف این نهاد به شرح زیر است.

-برنامه‌ریزی و هماهنگی برای توسعه‌ی صنعت گردشگری، تدوین سیاست‌های کلی، استانداردسازی، تهیه و تدوین قوانین و مقررات و نظارت بر حسن اجرای آن‌ها. هم‌چنین، هدایت گردشگری در مناطق مختلف چین.

-تهیه و تدوین استراتژی توسعه‌ی بازار چین‌گردی و امور گردشگران داخلی و خارجی، سازماندهی امور تبلیغات گردشگری چین و هدایت مؤسسات آموزشی و جذب گردشگری در خارج.

-سازماندهی، ساماندهی، برنامه‌ریزی و توسعه و حفاظت از منابع گردشگری. طراحی و توسعه‌ی مناطق کلیدی گردشگری، مقاصد گردشگری و هدایت صنعت تعطیلات و اقتصاد گردشگری.

-عادی‌سازی بازار گردشگری، نظارت و مدیریت بر کیفیت خدمات و حمایت از حقوق قانونی و منافع گردشگران و تورگردانان. ساماندهی عملیات و خدمات شرکت‌های گردشگری. سازماندهی و استانداردسازی و آماده‌سازی مناطق گردشگری.

-گسترش ارتباطات و هماهنگی امور گردشگری در عرصه‌ی بین‌المللی و مسئول ارتباط با سازمان جهانی گردشگری. سازماندهی آژانس‌های گردشگری خارجی مستقر در این کشور. بررسی کیفیت سرمایه‌گذاری‌های خارجی در زمینه‌ی صنعت گردشگری و آژانس‌های مسافرتی خارجی.

-تبیین و اجرای سیاست‌های دولت مرکزی در خصوص گردشگری مناطق هنگ‌کنگ، ماکائو و تایوان و هدایت توسعه‌ی این صنعت در مناطق مذکور و تأیید و صدور مجوز برای فعالیت‌های آژانس‌های مسافرتی متعلق به این مناطق در سرزمین اصلی و سرمایه‌گذاران این مناطق در صنعت گردشگری چین.

-ساماندهی و هدایت مؤسسات آموزشی و تربیتی بخش گردشگری و تعیین سیستم درجه‌بندی مشاغل کارکنان بخش صنعت گردشگری.

مؤسسات و مراکز و انجمن‌های وابسته به این نهاد عبارتند از: مرکز خدمات گردشگری؛ مرکز اطلاع‌رسانی؛ خبرگزاری گردشگری؛ مؤسسه‌ی انتشارات گردشگری؛ مؤسسه‌ی مدیریت گردشگری ملی؛ انجمن گردشگری چین؛ انجمن خدمات مسافرتی؛ انجمن هتلداران؛ انجمن اتومبیل‌های کرایه‌ای؛ و انجمن خبرنگاران گردشگری.

هم‌چنین، این مدیریت دارای 18 دفتر اصلی در 14 کشور خارجی است که به امور جذب گردشگر و تبلیغ توریستی می‌پردازند. کشورهای استقرار این دفاتر عبارتند از: توکیو و اوزاکا در ژاپن؛ سنگاپور؛ کاتماندو در نپال؛ سئول در کره‌ی جنوبی؛ هنگ‌کنگ؛ نیویورک و لوس‌آنجلس در آمریکا؛ تورنتو در کانادا؛ لندن در انگلیس؛ پاریس در فرانسه؛ فرانکفورت در آلمان؛ مادرید در اسپانیا؛ زوریخ در سوییس؛ سیدنی در استرالیا؛ دهلی نو در هند؛ و رم در ایتالیا. (www.en.cnta.gov.cn.)

آغاز توسعه­‌ی صنعت گردشگری در چین

صنعت گردشگری به مفهوم امروزی آن در چین، به صورت رسمی از سال ۱۹۶۴ شکل گرفت، ولی با توجه به روابط سیاسی بین‌المللی حاکم بر جهان آن‌روز، بیشترین ارتباطات گردشگری چین با بلوک شرق و به ویژه شوروی سابق بود و درب‌های بستهٔ چین اجازه‌ی ایجاد روابط گردشگری با جهان سرمایه‌داری غرب را نمی‌داد. در سال ۱۹۷۴، دولت چین با بازنگری در سیاست جذب توریست خود، کم‌کم مرزهای کشور را با لحاظ کردن شرایط خاص زمانی به روی گردشگران جهان غیرکمونیست گشود و برای نخستین بار، گردشگران غیرکمونیست به چین راه یافتند. پس از اصلاحات و تغییر سیاست دولت، روند تلاش برای جذب گردشگر و توسعه‌ی صنعت گردشگری این کشور، سرعت بیشتری به خود گرفت. در واقع اصلاحات، زمینه‌ی گسترش صنعت توریسم را فراهم ساخت و برنامه‌ریزی درست همراه با ایجاد بستر مناسب، با تکیه بر سوابق تاریخی-فرهنگی و وجود زمینه‌های گسترده‌ی جذب جهانگرد، روی آوری هر چه بیشتر گردشگران خارجی به چین را سال به سال افزایش داد. در حالی که در سال‌های اولیه‌ی دهه‌ی شصت تعداد گردشگران خارجی بازدیدکننده از چین به سختی به سه هزار نفر در سال می‌رسید، روند اصلاحات موجب شد که در سال ۲۰۰۱ آمار گردشگران خارجی به حدود ۱۲ میلیون نفر برسد که با احتساب گردشگران هنگ‌کنگ، ماکائو و تایوان، از مرز ۹۳ میلیون نفر بگذرد. درآمد حاصله از صنعت گردشگری چین در این سال، بالغ بر ۳۵۰ میلیارد یوان (۷۰ میلیارد دلار) گردید. تلاش دولت و دست‌اندرکاران صنعت گردشگری چین بر این است که تا پایان سال ۲۰۱۵ مجموع درآمد حاصله از طریق این صنعت را به بیش از ۸ درصد کل درآمد این کشور برسانند. صنعت گردشگری چین بر حول محور دو بخش جذب توریست‌های خارجی و تشویق گردشگران داخلی به پرداختن به گردشگری در داخل می‌چرخد. دولت این کشور با فراهم ساختن زیرساخت‌های اساسی توسعه‌ی صنعت گردشگری، همچون هتل‌ها، راه‌ها، وسایل حمل و نقل، آژانس‌ها و تورهای مسئول جابه‌جایی گردشگران، مخابرات و ارتباطات، تسهیل در امر صدور ویزا برای اتباع خیلی از کشورها در مبادی ورودی چین، تربیت راهنمای گردشگران و مترجمان همراه تور، تبلیغات وسیع و گسترده در سطح جهان و به ویژه حضور فعال در رویدادهای بین‌المللی مربوط به جهانگردی، بازسازی، مرمت و احیای آثار باستانی و میراث‌های تاریخی و فرهنگی، تلاش برای به ثبت رساندن آثار فرهنگی خود در فهرست میراث جهانی، و فراهم آوردن کلیه‌ی لوازم و امکانات به هم پیوسته و مورد نیاز توسعه‌ی این صنعت، تمام هم و غم خود را معطوف بهره‌برداری از این صنعت رو به رشد جهانی و اختصاص دادن سهم هر چه بیشتری از درآمد حاصله از توریسم به کشور خود می‌باشد.

طبق آمار منتشره، در سال ۲۰۰۹ میلادی مجموعاً ۱۳۵ میلیون نفر گردشگر خارجی (شامل چینی‌های هنگ‌کنگ، ماکائو و تایوان) از مبادی ورودی مرزهای هوایی، آبی، و خاکی چین وارد این کشور شده‌اند که از این رقم ۳۰ میلیون نفر اتباع خارجی، ۱۰۰ میلیون اتباع هنگ‌کنگ و ماکائو، و ۵ میلیون نفر اتباع تایوان بوده‌اند. درآمد ارزی حاصله از این تعداد گردشگر خارجی در طول سال جمعاً بالغ بر ۴۰ میلیارد دلار بوده است. همچین، میزان سفر به روز گردشگران داخلی در طول سال، جمعاً بالغ بر ۹۱ میلیارد نفر روز بوده است.

اولویت‌­های چین در صنعت گردشگری

استراتژي چين در زمينه­ی گردشگري به ترتيب اولويت به سه مرحله­ی تقسيم مي‌شود که عبارتند از: 1- جذب و تشويق هر چه بيشتر گردشگران خارجي براي بازديد از چين؛ 2- تشويق مردم چين به پرداختن به گردشگري در داخل چين؛ 3- ايجاد تسهيلات لازم براي اتباع چينی جهت پرداختن به گردشگری در خارج از كشور.


دولت چين، مرحله­ی نخست این سياست­هاي اجرايي و راهبردی را به نحو احسن عملي ساخته و افزايش تعداد ورود جهانگردان خارجي به اين كشور مبين اين رشد است. در خصوص مرحله­ی دوم كه پرداختن به امر گردشگري چینی­ها در داخل کشور است، مسئولان بخش این صنعت، با هم­کاری ساير دستگاه­هاي ذيربط، مردم را به سفر هر چه بيشتر به مناطق مختلف این کشور تشويق مي­كنند. با توجه به محدوديت­هاي اعمال شده از سوي دولت برای سفرهاي داخلي اتباع چين در دهه­هاي گذشته و بهبود وضعيت اقتصادي و درآمد مردم پس از اجرای اصلاحات و گستردگي جغرافيايي و جاذبه­هاي گردشگري مناطق مختلف چين، به نظر مي­رسد دولت مرحله­ی دوم از سياست گردشگري خود را نيز با موفقيت تمام آغاز كرده است. استقبال بي نظير مردم از برنامه هاي گردشگري داخلي و رشد سرسام آور اين صنعت در بخش داخلي، همگي حكايت از برنامه‌ريزي واجراي درست دولت چين در این زمینه دارد.


براي فراهم ساختن زمينه­ی گردشگري داخلي براي اتباع چيني، دولت در طول سال 3 مقطع زماني تعطيلات يك هفتگي را در نظر گرفته كه عبارتند از: اول ماه مه تحت عنوان روز كارگر؛ آغاز سال نو چيني تحت عنوان جشن بهاره؛ و اول ماه اكتبر به عنوان روز ملي چين. در اين سه مقطع زماني كه از آن به سه دوران طلايي نام برده مي‌شود، اوج سفرهاي گردشگري داخلي محسوب شده و در این ایام، صد­ها ميليون گردشگر چيني به­صورت فردي و گروهي به امر گردشگري در داخل چين پرداخته و از اين طريق به صنعت گردشگري داخلي رونق چشمگیری مي بخشند. اگر چه در ساير ايام سال نيز گردشگري داخلي از رونق خوبي برخوردار است ولي در اين ايام خاص تمام امكانات گردشگري و حمل و نقل كشور، براي جابه­جايي مسافران و گردشگران و تأمين نيازهاي آنان بسيج مي­گردند. براساس آمارهاي منتشره از سوي مطبوعات در سال 2009 ميلادي، آمار مجموع سفرهاي داخلي اتباع چين به بيش از 6/1 بیلیون مورد رسيده كه در تاريخ چين بي سابقه بوده است. روند روبه گسترش توسعه­ی گردشگري داخلي چين، درحال حاضر، بيش از گردشگران خارجي زمينه­ی توسعه­ی این صنعت را فراهم ساخته است. سياست اجرايي دولت چين در زمينه­ی اولويت سوم گردشگري كه سفر اتباع چيني به خارج از كشور باشد، با حزم و احتياط بيشتری همراه و به­صورت تدريجي بوده است. بر همين اساس، فقط آژانس­های معتبر و مورد تأييد دولت، مجاز به اعزام گردشگران چيني به خارج از كشور آن­هم فقط به كشورهایي كه از سوي دولت به عنوان مقصد توريستي اعلام شده­اند، صورت می­گیرد.

تلاش کشورهای خارجی برای جذب گردشگران چینی و سرمایه گذاری در این صنعت

با توجه به بازار بالقوه گسترده­ی جهانگردان چيني كه هر روز به دليل افزايش در آمد بر تعداد آنان افزوده مي­شود، اغلب كشورهايي­كه داراي صنعت توسعه يافته­ی گردشگری هستند، از سال­ها پیش برای جذب هرچه بیشتر جهانگردان چيني، برنامه­ریزی لازم را انجام داده­اند. با وجود توسعه­ی صنعت گردشگري و صدور مجوز براي سرمايه گذاران خارجي جهت ورود در بخش­هاي خاصی از اين صنعت، هنوز هم سياستگذاري، برنامه‌ريزي، هدايت، نظارت و اجراي برنامه­هاي توريستي، هم­چون ساير بخش­ها، كاملاً در اختيار دولت بوده و بخش خصوصي و سرمايه­گذاران خارجي، بدون نظارت و كنترل دولت حق ورود به اين بخش را ندارند. با پيشرفت اصلاحات و ورود بخش خصوصي به عرصه­هاي مختلف اقتصادي، دولت از چند سال پیش، به تدريج به بخش خصوصي اجازه داد در برخي از زمينه­ها از قبيل جذب توريست، هتلداري، سازماندهي تورها و گردشگران وارده به چين، حمل و نقل جاده­اي و ارتباطات و تربيت نيروهاي مورد نياز اين بخش، وارد عمل شود. پس از عضويت در سازمان تجارت جهاني و الزام به رعايت و پیروی از قوانين و مقررات مربوطه، دولت چین از سال2001 براي نخستین بار به سرمايه گذاران و شركت­هاي خارجي نيز مجوز هم­كاري و مشاركت فقط در زمينه­ی جذب گردشگر خارجي برای سفر به چین را اعطا کرد. براساس اين مقررات، شركت­هاي خارجي مي­توانند تا سقف49 درصد، دراين زمينه­ها سرمايه گذاري نمايند که رعايت اين سقف تا سال 2005 الزامي بود. پس از آن قابل مذاكره بوده و خارجي­ها مي­توانند سهم خود را تا سقف صددرصد افزايش دهند. البته اين مجوز تنها براي فعاليت در جذب گردشگر خارجي است و سرمايه گذاران غير چيني به هيجوجه حق ورود به بخش صنعت گردشگري داخلي و اعزام گردشگران چيني به خارج از كشور را ندارند و اين بخش منحصراً در اختيار آژانس­هاي دولتي است.

جدول آمار و ارقام صنعت گردشگری در چین (2009)

2009 2008 2007 2006 2005 عنوان
- 20110 18943 17957 16245 تعداد آژانسهای توریستی
- 1970 1797 1654 1556 آژانسهای خارجی
- 18140 17146 16303 14689 آژانسهای داخلی
- 14099 13583 12751 11828 هتل های ستاره دار
59/12647 74/13002 33/13187 21/12494 23/12029 گردشگران وارده از خارج(10 هزار نفر)
75/2193 53/2432 97/2610 03/2221 51/2025 گردشگران خارجی

(10هزار نفر)

44/10005 65/10131 57/10113 84/9831 79/9592 هنگ کنگ و ماکائو (10هزار)
40/448 56/438 79/462 35/441 92/410 چینی­های تایوان (10هزار نفر)
52/5087 92/5304 98/5471 34/4991 90/4680 گردشگر نفر شب

(10 هزار نفر)

62/4765 44/4584 40/4095 36/3452 63/3102 سفر چینی ها به خارج  (10 هزار نفر)
97/4220 12/4013 40/3492 91/2879 00/2514 سفرهای شخصی
02/19 12/17 10/16 94/13 12/12 سفر گردشگران چینی در داخل (100میلیون)
75/396 43/408 19/419 49/339 96/292 درآمد ارزی گردشگران خارجی(100میلیون دلار)
69/10183 30/8749 62/7770 74/6229 86/5285 درآمد ارزی گردشگران داخلی(100میلیون دلار)
منبع: China statistical Year Book- 2010, China statistic Press.

[1] - National Tourism Administration of The People’s Republic of China.

[2] - Shao Qiwei.