تاریخ دوره باستان تونس: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه ملل
(صفحه‌ای تازه حاوی «شواهد باستانی موجود در موزه‌های تونس، به‌ویژه موزه باردو که در پایتخت این کشور قرار دارد، نشان می‌دهد این کشور دوران باستانی عصر حجر، مرد نئاندرتال و عصر یخبندان را به خود دیده است. منطقه قفصه واقع در جنوب غربی جمهوری تونس به دلیل آثار باستا...» ایجاد کرد)
 
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
شواهد باستانی موجود در موزه‌های تونس، به‌ویژه موزه باردو که در پایتخت این کشور قرار دارد، نشان می‌دهد این کشور دوران باستانی عصر حجر، مرد نئاندرتال و عصر یخبندان را به خود دیده است. منطقه قفصه واقع در جنوب غربی جمهوری [[تونس]] به دلیل آثار باستانی کشف‌شده در آن خاستگاه تاریخی تمدنی تونس با سابقه‌ای بیش از نیم میلیون سال است و به «تمدن قفصی» یا «تمدن کاپسی» معروف است، امروزه، بخش مهمی از آثار کشف‌شده از حفریات منطقه قفصه در موزه باردو واقع در شهر تونس قرار دارد. بقایایی نیز از زندگی انسان در منطقه مکثر واقع در جنوب پایتخت تونس کشف شده است که تاریخ آن به عصر برنز با قدمتی بیش از سه هزار سال پیش از میلاد مسیح برمی‌گردد (شریف، ۱۹۹۳: ۱۳).  
[[پرونده:تاریخ تونس.jpg|جایگزین=تاریخ دوره باستان کشور تونس|بندانگشتی|تاریخ دوره باستان کشور تونس]]
 
شواهد باستانی موجود در موزه‌های تونس، به‌ویژه موزە باردو که در پایتخت این کشور قرار دارد، نشان می‌دهد این کشور دوران باستانی عصــر حجر، مرد نئاندرتال و عصر یخبندان را به خود دیده اســت. منطقــە قفصــه واقع در جنــوب غربی جمهوری تونس بــه دلیل آثار باستانی کشف شده در آن خاستگاه تاریخی تمدنی تونس با سابقه‌ای بیش از نیم میلیون سال است و به «تمدن قفصی» یا «تمدن کاپسی» جامعــه و فرهنگ تونس معروف اســت. امروزه، بخش مهمی از آثار کشف شــده از حفریات منطقە قفصه در موزە باردو واقع در شــهر تونس قرار دارد. بقایایی نیز از زندگی انســان در منطقە مکثــر واقع در جنوب پایتخت تونس کشف شده است که تاریخ آن به عصر برنز با قدمتی بیش از سه هزار سال پیش از میلاد مسیح برمی‌گردد،<ref name=":2">شریف، محمدهادی (۱۹۹۳م). تاریخ تونس من عصور ماقبل التاریخ الی الاستقلال؛ الطبعة الثالثه، دار سراسر للنشر.</ref> فینیقی‌ها نخســتین اقوامی هســتند که در فاصلە زمانی 814 تا 146 قبل از میلاد مســیح (ع) به منطقە شــمال آفریقا به‌‌‌‌‌‌ویژه تونس مهاجرت کردند؛ آن‌ها توانســتند پایه‌گذار تمدنی شوند که امروزه، به تمدن «قرطاج» یا «کارتاژ» معروف اســت و از نظر اهمیت تاریخی در کنــار تمدن‌های معروفــی، مانند کلدانی، کنعانــی و عیلامی قرار دارد؛ تمــدن قرطاج بود که تونــس را وارد حوزە تمدنی کرد. قرطاج یا قرطاجنه واژهای فینیقی و به معنی شــهر جدید اســت. فینیقی‌ها با ایرانی‌ها در ارتباط بودند و در کنار عناصر تمدنی و فرهنگی، بسیاری از محصولات کشــاورزی و صنایع دســتی ایرانی را نیــز وارد تونس کردند.<ref name=":1">کعاک، عثمان(۱۳۸۷) . روابط ایران و تونس در گذر زمان. تهران: مرکز اسناد‌‌ و تاریخ دیپلماسی، ترجمه و تحقیق ستار عودی.</ref> فینیقیــان به کمک لوبیان و نومیدیان که همان صحرانوردان بربر و ســاکنان اصلی تونس بودند، شــهر قرطاجنه را در سال 814 پیش از میلاد مسیح (ع)، یعنی 40 سال پیش از شروع بازی‌های المپیک ســاختند.<ref name=":2" /> قرطــاج به‌گونه‌ای شــهرت یافت که وقتی میهن اصلی فینیقیان در ســواحل شــرقی مدیترانه با هجوم آشــوریان و ایرانیان نابود شــد، به عنوان شاه شــهر فینیقیان انتخاب شد. از مهم‌ترین شخصیت‌های این دوره میتوان به شاهزاده خانمی فینیقی به نام «علیســه» اشاره کرد که شهر قرطاج را ساخت؛ رومیان او را «دیدو» می‌خوانند.<ref name=":2" /> صدربعـل (د207ق م) و حنبعـل یـا‌هانیبـل (د183ق م) از دیگـر شـخصیت‌ها و فرماندهـان معـروف قرطاجـی هسـتند کـه بـه داشـتن اسـتعداد بـالای نظامـی و کشـیدن نقشـه‌های جنگـی مشـهور بودنـد. امـروزه، نـام قرطـاج و شـخصیت‌های آن در بسـیاری از نمادهـای فرهنگـی، اجتماعـی و اقتصادی تونس حضـور دارد و مایە مباهـات و افتخار تونسـی‌ها، به ویـژه در بعد تمدنی جامعه و فرهنگ تونـس اسـت؛ «فـرودگاه قرطـاج» مهم‌تریـن فـرودگاه بین‌المللـی تونـس در پایتخـت اسـت. تصویـری از «شـاهزاده علیسـه» بـر روی اسـکانس‌های تونسـی چـاپ شـده اسـت. قرطـاج دارای جامعـه‌ای بـاز اسـت و از تجـارت و نـاوگان دریانـوردی قـوی برخـوردار بـوده اسـت. زبـان اهالـی قرطـاج زبـان سـامی بـا الفبـای فینیقـی و از نظـر دینـی نیـز بـه مذهـب کنعانیـان و خدایانی اغلـب مؤنث، ماننـد تانیتو بعل‌هامـون اعتقـاد داشـتند. زنـان در جامعـە قرطاجـی کم‌وبیـش از حقوقـی همسـان بـا مـردان برخوردارنـد و قانون تک همسـری در این کشـور رسـمی است. فسیفساء یا نقاشی بر روی کاشی و نیز ساخت سفال از هنرهای مهــم دورە حکومت قرطاجیان بر تونس اســت که هنوز هم در میان صنایع دســتی و حوزە گردشگری تونس رواج بسیاری دارد. یونانی‌ها و رومی‌هــا رقبــای جدی فینیقی‌ها بودند و ســاکنان بومی تونس گاه متحد قرطاجیان و گاه متحد رومیان بودند. حاکمان قرطاج ســیصد شــهر را تحت حکومت خود داشتند.<ref name=":2" /> قرطاج ســرانجام در ســال  146قبل از میلاد مسیح (ع) به دست رومیان و در جنگ‌های موســوم به «پوئیک» درهم کوبیده شد و دوره باستانی تونس پایان یافت.<ref>عصمتی‌بایگی، سیدحسن (1395). جامعه و فرهنگ تونس. تهران: موسسه فرهنگی, هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی, ص 24.</ref>
فینیقی‌ها نخستین اقوامی هستند که در فاصله زمانی ۸۱۴ تا ۱۴۶ قبل از میلاد مسیح (ع) به منطقه شمال آفریقا به‌ویژه تونس مهاجرت کردند؛ آنها توانستند پایه‌گذار تمدنی شوند که امروزه، به تمدن «قرطاج» یا «کارتاژ» معروف است و از نظر اهمیت تاریخی درکنار تمدن‌های معروفی، مانند کلدانی، کنعانی و عیلامی قرار دارد؛ تمدن قرطاج بود که تونس را وارد حوزه تمدنی کرد. قرطاج یا قرطاجنه واژه‌ای فینیقی و به معنی شهر جدید است. فینیقی‌ها با ایرانی‌ها در ارتباط بودند و درکنار عناصر تمدنی و فرهنگی، بسیاری از محصولات کشاورزی و صنایع‌دستی ایرانی را نیز وارد تونس کردند (کعاک، ۲۹:۱۳۸۷).  
 
فینیقیان به کمک لوبیان و نومیدیان که همان صحرانوردان بربر و ساکنان اصلی تونس بودند، شهر قرطاجنه را در سال ۸۱۴ پیش از میلاد مسیح (ع)، یعنی ۴۰ سال پیش از شروع بازی‌های المپیک ساختند (شریف، ۱۹۹۳ :۱۵). قرطاج به‌گونه‌ای شهرت یافت که وقتی میهن اصلی فینیقیان در سواحل شرقی مدیترانه با هجوم آشوریان و ایرانیان نابود شد، به‌عنوان شاه‌شهر فینیقیان انتخاب شد. از مهم‌ترین شخصیت‌های این دوره می‌توان به شاهزاده خانمی فینیقی به نام «علیسه» اشاره کردکه شهر قرطاج را ساخت؛ رومیان او را «دیدو» می‌خوانند (همان: ۱۸).
 
 
صدربعل (د۲۰۷ق. م) و حنبعل یا هانیبل (د۱۸۳ق. م) از دیگر شخصیت‌ها و فرماندهان معروف قرطاجی هستند که به داشتن استعداد بالای نظامی و کشیدن نقشه‌های جنگی مشهور بودند، امروزه، نام قرطاج و شخصیت‌های آن در بسیاری از نمادهای فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی تونس حضور دارد و مایه مباهات و افتخار تونسی‌ها، به‌ویژه در بعد تمدنی جامعه و فرهنگ تونس است؛ «فرودگاه قرطاج» مهم‌ترین فرودگاه بین‌المللی تونس در پایتخت است، تصویری از «شاهزاده علیسه» بر روی اسکانس‌های تونسی چاپ شده است. قرطاج دارای جامعه‌ای باز است و از تجارت و ناوگان دریانوردی قوی برخوردار بوده است، زبان اهالی قرطاج زبان سامی با الفبای فینیقی و از نظر دینی نیز به مذهب کنعانیان و خدایانی اغلب مؤنث، مانند تانیتو بعل‌هامون اعتقاد داشتند. زنان در جامعه قرطاجی کم‌وبیش از حقوقی همسان با مردان برخوردارند و قانون تک‌همسری در این کشور رسمی است.  
 
فسیفساء یا نقاشی بر روی کاشی و نیز ساخت سفال از هنرهای مهم دوره حکومت قرطاجیان بر تونس است که هنوز هم در میان صنایع‌دستی و حوزه گردشگری تونس رواج بسیاری دارد. یونانی‌ها و رومی‌ها رقبای جدی فینیقی‌ها بودند و ساکنان بومی تونس‌گاه متحد قرطاجیان وگاه متحد رومیان بودند. حاکمان قرطاج سیصد شهر را تحت حکومت خود داشتند (شریف، ۲۴:۱۹۹۳). قرطاج سرانجام در سال ۱۴۶ قبل از میلاد مسیح (ع) به دست رومیان و در جنگ‌های موسوم به «پوئیک» درهم کوبیده شد و دوره باستانی تونس پایان یافت.

نسخهٔ ‏۲۵ دسامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۰:۳۰

تاریخ دوره باستان کشور تونس
تاریخ دوره باستان کشور تونس

شواهد باستانی موجود در موزه‌های تونس، به‌ویژه موزە باردو که در پایتخت این کشور قرار دارد، نشان می‌دهد این کشور دوران باستانی عصــر حجر، مرد نئاندرتال و عصر یخبندان را به خود دیده اســت. منطقــە قفصــه واقع در جنــوب غربی جمهوری تونس بــه دلیل آثار باستانی کشف شده در آن خاستگاه تاریخی تمدنی تونس با سابقه‌ای بیش از نیم میلیون سال است و به «تمدن قفصی» یا «تمدن کاپسی» جامعــه و فرهنگ تونس معروف اســت. امروزه، بخش مهمی از آثار کشف شــده از حفریات منطقە قفصه در موزە باردو واقع در شــهر تونس قرار دارد. بقایایی نیز از زندگی انســان در منطقە مکثــر واقع در جنوب پایتخت تونس کشف شده است که تاریخ آن به عصر برنز با قدمتی بیش از سه هزار سال پیش از میلاد مسیح برمی‌گردد،[۱] فینیقی‌ها نخســتین اقوامی هســتند که در فاصلە زمانی 814 تا 146 قبل از میلاد مســیح (ع) به منطقە شــمال آفریقا به‌‌‌‌‌‌ویژه تونس مهاجرت کردند؛ آن‌ها توانســتند پایه‌گذار تمدنی شوند که امروزه، به تمدن «قرطاج» یا «کارتاژ» معروف اســت و از نظر اهمیت تاریخی در کنــار تمدن‌های معروفــی، مانند کلدانی، کنعانــی و عیلامی قرار دارد؛ تمــدن قرطاج بود که تونــس را وارد حوزە تمدنی کرد. قرطاج یا قرطاجنه واژهای فینیقی و به معنی شــهر جدید اســت. فینیقی‌ها با ایرانی‌ها در ارتباط بودند و در کنار عناصر تمدنی و فرهنگی، بسیاری از محصولات کشــاورزی و صنایع دســتی ایرانی را نیــز وارد تونس کردند.[۲] فینیقیــان به کمک لوبیان و نومیدیان که همان صحرانوردان بربر و ســاکنان اصلی تونس بودند، شــهر قرطاجنه را در سال 814 پیش از میلاد مسیح (ع)، یعنی 40 سال پیش از شروع بازی‌های المپیک ســاختند.[۱] قرطــاج به‌گونه‌ای شــهرت یافت که وقتی میهن اصلی فینیقیان در ســواحل شــرقی مدیترانه با هجوم آشــوریان و ایرانیان نابود شــد، به عنوان شاه شــهر فینیقیان انتخاب شد. از مهم‌ترین شخصیت‌های این دوره میتوان به شاهزاده خانمی فینیقی به نام «علیســه» اشاره کرد که شهر قرطاج را ساخت؛ رومیان او را «دیدو» می‌خوانند.[۱] صدربعـل (د207ق م) و حنبعـل یـا‌هانیبـل (د183ق م) از دیگـر شـخصیت‌ها و فرماندهـان معـروف قرطاجـی هسـتند کـه بـه داشـتن اسـتعداد بـالای نظامـی و کشـیدن نقشـه‌های جنگـی مشـهور بودنـد. امـروزه، نـام قرطـاج و شـخصیت‌های آن در بسـیاری از نمادهـای فرهنگـی، اجتماعـی و اقتصادی تونس حضـور دارد و مایە مباهـات و افتخار تونسـی‌ها، به ویـژه در بعد تمدنی جامعه و فرهنگ تونـس اسـت؛ «فـرودگاه قرطـاج» مهم‌تریـن فـرودگاه بین‌المللـی تونـس در پایتخـت اسـت. تصویـری از «شـاهزاده علیسـه» بـر روی اسـکانس‌های تونسـی چـاپ شـده اسـت. قرطـاج دارای جامعـه‌ای بـاز اسـت و از تجـارت و نـاوگان دریانـوردی قـوی برخـوردار بـوده اسـت. زبـان اهالـی قرطـاج زبـان سـامی بـا الفبـای فینیقـی و از نظـر دینـی نیـز بـه مذهـب کنعانیـان و خدایانی اغلـب مؤنث، ماننـد تانیتو بعل‌هامـون اعتقـاد داشـتند. زنـان در جامعـە قرطاجـی کم‌وبیـش از حقوقـی همسـان بـا مـردان برخوردارنـد و قانون تک همسـری در این کشـور رسـمی است. فسیفساء یا نقاشی بر روی کاشی و نیز ساخت سفال از هنرهای مهــم دورە حکومت قرطاجیان بر تونس اســت که هنوز هم در میان صنایع دســتی و حوزە گردشگری تونس رواج بسیاری دارد. یونانی‌ها و رومی‌هــا رقبــای جدی فینیقی‌ها بودند و ســاکنان بومی تونس گاه متحد قرطاجیان و گاه متحد رومیان بودند. حاکمان قرطاج ســیصد شــهر را تحت حکومت خود داشتند.[۱] قرطاج ســرانجام در ســال 146قبل از میلاد مسیح (ع) به دست رومیان و در جنگ‌های موســوم به «پوئیک» درهم کوبیده شد و دوره باستانی تونس پایان یافت.[۳]

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ شریف، محمدهادی (۱۹۹۳م). تاریخ تونس من عصور ماقبل التاریخ الی الاستقلال؛ الطبعة الثالثه، دار سراسر للنشر.
  2. کعاک، عثمان(۱۳۸۷) . روابط ایران و تونس در گذر زمان. تهران: مرکز اسناد‌‌ و تاریخ دیپلماسی، ترجمه و تحقیق ستار عودی.
  3. عصمتی‌بایگی، سیدحسن (1395). جامعه و فرهنگ تونس. تهران: موسسه فرهنگی, هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی, ص 24.