دین و مذهب اقوام شاخص در عراق: تفاوت میان نسخه‌ها

→ تفاوت با ویرایش قدیمی‌تر تفاوت با ویرایش جدیدتر ←

نسخهٔ ‏۱۸ مهٔ ۲۰۲۵، ساعت ۱۵:۱۲

عراق به دلیل تنوع قومی و مذهبی، دارای گروه‌های مختلفی با اعتقادات دینی و مذهبی متنوع است. اکثریت قریب به اتفاق مردم عراق مسلمان هستند که به دو شاخه شیعه و سنی تقسیم می‌شوند. آشوری‌ها، کلدانی‌ها و ارمنی‌ها از اقلیت‌های مسیحی عراق هستند. ایزدیان و شبک‌ها دارای اعتقادات منحصر به فردی هستند که ترکیبی از عناصر باستانی و اسلامی است. این تنوع مذهبی و قومی، عراق را به یکی از پیچیده‌ترین کشورهای خاورمیانه از نظر اجتماعی و فرهنگی تبدیل کرده است. در اینجا به دین و مذهب اقوام شاخص عراق اشاره می‌شود.

1. اعراب

اعراب در عراق از نظر مذهبی به دو دسته بزرگ شیعه و سنی قابل تقسیم‌ هستند.

الف - اکثریت اعراب عراق شیعه هستند و حدود ۶۰-۶۵ درصد از جمعیت کل کشور را تشکیل می‌دهند. «شیعیان عراق با اینکه حدود 60 درصد جمعیت این کشور را تشکیل می‌دهند، به لحاظ تاریخی حاشیه‌نشین بوده‌اند»^[۱]. آنان بیشتر در جنوب و مرکز عراق (مانند بصره، نجف، کربلا و بغداد) زندگی می‌کنند. اعراب شیعه در عراق پیرو مذهب شیعه دوازده امامی هستند و شهرهای مقدس نجف و کربلا مرکز مهم مذهبی آن‌هاست. ب- سنی‌ها: اعراب سنی حدود ۲۰-۲۵ درصد از جمعیت عراق را تشکیل می‌دهند. آنان بیشتر در مناطق غربی و شمال غربی عراق(مانند استان الانبار و بخش‌هایی از بغداد) ساکن هستند. از نظر اعتقادات اعراب سنی عراق عمدتاً حنفی و سلفی هستند.

2. کردها

کردها امروزه جمعیتی حدود 30 میلیون نفر را شامل می‌شوند که پیش از تقسیم منطقه توسط انگلیس و فرانسه، عمدتاً تحت حاکمیت امپراطوری عثمانی می‌زیسته‌اند. با فروپاشی امپراطوری و پس از قرارداد سایکس – پیکو، کردها بین چهار کشور تقسیم شدند. همین امر زمینه‌ساز بی‌ثباتی‌های بسیاری در منطقه شد. در این میان، کردهای عراق در گذر زمان و با استفاده از خلاء قدرت متعاقب تضعیف و سقوط رژیم بعث توانستند گام‌های بلندی در راستای رسیدن به آنچه که رویای استقلال می‌خواندند، برداشتند^[۲]. اکثر کردهای عراق سنی هستند و حدود ۱۵-۲۰ درصد از جمعیت عراق را تشکیل می‌دهند. آنها بیشتر در مناطق شمالی عراق (کردستان عراق) مانند اربیل، سلیمانیه و دهوک زندگی می‌کنند و پیرو مذهب سنی شافعی هستند. اقلیتی از کردها شیعه هستند و بیشتر در مناطق مرزی با ایران زندگی می‌کنند.

3. ترکمن‌ها

بخشی از ترکمن‌ها شیعه هستند و بیشتر در شهرهایی مانند کرکوک و تلعفر زندگی می‌کنند. آنها عمدتاً پیرو مذهب شیعه دوازده امامی هستند. بخش دیگری از ترکمن‌ها سنی و پیرو مذهب سنی حنفی هستند.

4. آشوری‌ها و کلدانی‌ها

آشوری‌ها و کلدانی‌ها از اقلیت‌های مسیحی عراق هستند و حدود ۱ درصد از جمعیت کشور را تشکیل می‌دهند. آشوری‌ها پیرو کلیسای شرق آشوری یا کلیسای ارتدوکس سریانی و کلدانی‌ها پیرو کلیسای کلدانی کاتولیک هستند. آنها بیشتر در مناطق شمالی عراق (مانند موصل، اربیل و دهوک) زندگی می‌کنند.

5. ایزدیان

ایزدیان حدود ۱ درصداز جمعیت عراق را تشکیل می‌دهند. از نظر اعتقادات، ایزدی‌ها دارای دین ایزیدی بوده که ترکیبی از عناصر باستانی، اسلامی و مسیحی است و به باورهای کیهان‌شناسی و فرشته‌شناسی خاصی معتقدند. آنها بیشتر در اطراف کوه سنجار و مناطق شمالی عراق زندگی می‌کنند.

6. شبک‌ها

شبک‌ها یک گروه قومی و مذهبی کوچک هستند. بیشتر شبک‌ها شیعه هستند، اما برخی نیز دارای اعتقادات منحصر به فردی هستند که ترکیبی از اسلام و عناصر باستانی است و بیشتر در اطراف موصل زندگی می‌کنند.

7. ارمنی‌ها

ارمنی‌ها یک اقلیت کوچک در عراق هستند و پیرو کلیسای ارمنی(ارتدوکس یا کاتولیک) هستند. آنها بیشتر در شهرهای بزرگی مانند بغداد و بصره زندگی می‌کنند.

8. کاولی‌ها(غجر)

کاولی‌ها یک گروه کوچک با سبک زندگی عشایری یا نیمه‌عشایری هستند. برخی مسلمان (شیعه یا سنی) و برخی دارای اعتقادات محلی هستند و در مناطق مختلف عراق پراکنده‌اند.

نیز نگاه کنید به

کتابشناسی

↑ آدمی، علی، ابراهیمی‌پور، حوا (1393). "جایگاه شیعیان در ساختار سیاسی جدید عراق"، فصلنامه شیعه‌شناسی، 12(46)، تابستان، ص 118.
↑ اسلامی، مسعود، شمس‌آبادی، علی (1397). "عوامل ناکامی همه‌پرسی جدایی اقلیم کردستان عراق"، فصلنامه ژئوپلتیک، 14(3)، پاییز، ص 71.

[1] آدمی، علی، ابراهیمی‌پور، حوا (1393). "جایگاه شیعیان در ساختار سیاسی جدید عراق"، فصلنامه شیعه‌شناسی، 12(46)، تابستان، ص 118.

[2] اسلامی، مسعود، شمس‌آبادی، علی (1397). "عوامل ناکامی همه‌پرسی جدایی اقلیم کردستان عراق"، فصلنامه ژئوپلتیک، 14(3)، پاییز، ص 71.

[۱]

[۲]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-'''دین و مذهب اقوام شاخص در عراق'''
+عراق به دلیل تنوع قومی و مذهبی، دارای گروه‌های مختلفی با اعتقادات دینی و مذهبی متنوع است. اکثریت قریب به اتفاق مردم عراق مسلمان هستند که به دو شاخه شیعه و سنی تقسیم می‌شوند. آشوری‌ها، کلدانی‌ها و ارمنی‌ها از اقلیت‌های مسیحی عراق هستند. ایزدیان و شبک‌ها دارای اعتقادات منحصر به فردی هستند که ترکیبی از عناصر باستانی و اسلامی است. این تنوع مذهبی و قومی، عراق را به یکی از پیچیده‌ترین کشورهای خاورمیانه از نظر اجتماعی و فرهنگی تبدیل کرده است. در اینجا به دین و مذهب اقوام شاخص عراق اشاره می‌شود.
-محمدعلی خوش‌طینت
+==== 1. اعراب ====
+اعراب در عراق از نظر مذهبی به دو دسته بزرگ شیعه و سنی قابل تقسیم‌ هستند.
-عراق به دلیل تنوع قومی و مذهبی، دارای گروه‌های مختلفی با اعتقادات دینی و مذهبی متنوع است. اکثریت قریب به اتفاق مردم عراق مسلمان هستند که به دو شاخه شیعه و سنی تقسیم می‌شوند. آشوری‌ها، کلدانی‌ها و ارمنی‌ها از اقلیت‌های مسیحی عراق هستند. ایزدیان و شبک‌ها دارای اعتقادات منحصر به فردی هستند که ترکیبی از عناصر باستانی و اسلامی است. این تنوع مذهبی و قومی، عراق را به یکی از پیچیده‌ترین کشورهای خاورمیانه از نظر اجتماعی و فرهنگی تبدیل کرده است. در اینجا به دین و مذهب اقوام شاخص عراق اشاره می‌شود.
-. اعراب: اعراب در عراق از نظر مذهبی به دو دسته بزرگ شیعه و سنی قابل تقسیم‌ هستند.
+الف - اکثریت اعراب عراق شیعه هستند و حدود ۶۰-۶۵ درصد از جمعیت کل کشور را تشکیل می‌دهند. «شیعیان عراق با اینکه حدود 60 درصد جمعیت این کشور را تشکیل می‌دهند، به لحاظ تاریخی حاشیه‌نشین بوده‌اند»<ref>آدمی، علی، ابراهیمی‌پور، حوا (1393). "جایگاه شیعیان در ساختار سیاسی جدید عراق"، '''''فصلنامه شیعه‌شناسی'''''،  12(46)، تابستان، ص 118.</ref>. آنان  بیشتر در جنوب و مرکز عراق (مانند بصره، نجف، کربلا و بغداد) زندگی می‌کنند. اعراب شیعه در عراق پیرو مذهب شیعه دوازده امامی هستند و شهرهای مقدس نجف و کربلا مرکز مهم مذهبی آن‌هاست. ب- سنی‌ها: اعراب سنی حدود ۲۰-۲۵ درصد از جمعیت عراق را تشکیل می‌دهند. آنان بیشتر در مناطق غربی و شمال غربی عراق(مانند استان الانبار و بخش‌هایی از بغداد) ساکن هستند. از نظر اعتقادات اعراب سنی عراق عمدتاً حنفی و سلفی هستند.
-الف - اکثریت اعراب عراق شیعه هستند و حدود ۶۰-۶۵ درصد از جمعیت کل کشور را تشکیل می‌دهند. «شیعیان عراق با اینکه حدود 60 درصد جمعیت این کشور را تشکیل می‌دهند، به لحاظ تاریخی حاشیه‌نشین بوده‌اند».[1] آنان  بیشتر در جنوب و مرکز عراق (مانند بصره، نجف، کربلا و بغداد) زندگی می‌کنند. اعراب شیعه در عراق پیرو مذهب شیعه دوازده امامی هستند و شهرهای مقدس نجف و کربلا مرکز مهم مذهبی آن‌هاست. ب- سنی‌ها: اعراب سنی حدود ۲۰-۲۵ درصد از جمعیت عراق را تشکیل می‌دهند. آنان بیشتر در مناطق غربی و شمال غربی عراق(مانند استان الانبار و بخش‌هایی از بغداد) ساکن هستند. از نظر اعتقادات اعراب سنی عراق عمدتاً حنفی و سلفی هستند.
+==== 2. کردها ====
+کردها امروزه جمعیتی حدود 30 میلیون نفر را شامل می‌شوند که پیش از تقسیم منطقه توسط انگلیس و فرانسه، عمدتاً تحت حاکمیت امپراطوری عثمانی می‌زیسته‌اند. با فروپاشی امپراطوری و پس از قرارداد سایکس – پیکو، کردها بین چهار کشور تقسیم شدند. همین امر زمینه‌ساز بی‌ثباتی‌های بسیاری در منطقه شد. در این میان، کردهای عراق در گذر زمان و با استفاده از خلاء قدرت متعاقب تضعیف و سقوط رژیم بعث توانستند گام‌های بلندی در راستای رسیدن به آنچه که رویای استقلال می‌خواندند، برداشتند<ref>اسلامی، مسعود، شمس‌آبادی، علی (1397). "عوامل ناکامی همه‌پرسی جدایی اقلیم کردستان عراق"، '''''فصلنامه ژئوپلتیک'''''، 14(3)،  پاییز، ص 71.</ref>. اکثر کردهای عراق سنی هستند و حدود ۱۵-۲۰ درصد از جمعیت عراق را تشکیل می‌دهند. آنها بیشتر در مناطق شمالی [https://dmelal.ir/%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%82 عراق] (کردستان عراق) مانند اربیل، سلیمانیه و دهوک زندگی می‌کنند و پیرو مذهب سنی [https://iranology-e.ir/index.php?title=%D8%B4%D8%A7%D9%81%D8%B9%DB%8C شافعی] هستند. اقلیتی از کردها شیعه هستند و بیشتر در مناطق مرزی با ایران زندگی می‌کنند.
-. کردها: کردها امروزه جمعیتی حدود 30 میلیون نفر را شامل می‌شوند که پیش از تقسیم منطقه توسط انگلیس و فرانسه، عمدتاً تحت حاکمیت امپراطوری عثمانی می‌زیسته‌اند. با فروپاشی امپراطوری و پس از قرارداد سایکس – پیکو، کردها بین چهار کشور تقسیم شدند. همین امر زمینه‌ساز بی‌ثباتی‌های بسیاری در منطقه شد. در این میان، کردهای عراق در گذر زمان و با استفاده از خلاء قدرت متعاقب تضعیف و سقوط رژیم بعث توانستند گام‌های بلندی در راستای رسیدن به آنچه که رویای استقلال می‌خواندند، برداشتند.[2] اکثر کردهای عراق سنی هستند و حدود ۱۵-۲۰ درصد از جمعیت عراق را تشکیل می‌دهند. آنها بیشتر در مناطق شمالی عراق (کردستان عراق) مانند اربیل، سلیمانیه و دهوک زندگی می‌کنند و پیرو مذهب سنی شافعی هستند. اقلیتی از کردها شیعه هستند و بیشتر در مناطق مرزی با ایران زندگی می‌کنند.
+=== 3. ترکمن‌ها ===
+بخشی از ترکمن‌ها شیعه هستند و بیشتر در شهرهایی مانند کرکوک و تلعفر زندگی می‌کنند. آنها عمدتاً پیرو مذهب شیعه دوازده امامی هستند. بخش دیگری از ترکمن‌ها سنی و پیرو مذهب سنی حنفی هستند.
-. ترکمن‌ها: بخشی از ترکمن‌ها شیعه هستند و بیشتر در شهرهایی مانند کرکوک و تلعفر زندگی می‌کنند. آنها عمدتاً پیرو مذهب شیعه دوازده امامی هستند. بخش دیگری از ترکمن‌ها سنی و پیرو مذهب سنی حنفی هستند.
+==== 4. آشوری‌ها و کلدانی‌ها ====
+آشوری‌ها و کلدانی‌ها از اقلیت‌های مسیحی عراق هستند و حدود ۱ درصد از جمعیت کشور را تشکیل می‌دهند. آشوری‌ها پیرو کلیسای شرق آشوری یا کلیسای ارتدوکس سریانی و کلدانی‌ها پیرو کلیسای کلدانی کاتولیک هستند. آنها بیشتر در مناطق شمالی عراق (مانند موصل، اربیل و دهوک) زندگی می‌کنند.
-. آشوری‌ها و کلدانی‌ها: آشوری‌ها و کلدانی‌ها از اقلیت‌های مسیحی عراق هستند و حدود ۱ درصد از جمعیت کشور را تشکیل می‌دهند. آشوری‌ها پیرو کلیسای شرق آشوری یا کلیسای ارتدوکس سریانی و کلدانی‌ها پیرو کلیسای کلدانی کاتولیک هستند. آنها بیشتر در مناطق شمالی عراق (مانند موصل، اربیل و دهوک) زندگی می‌کنند.
+==== 5. ایزدیان ====
+ایزدیان حدود ۱ درصداز جمعیت عراق را تشکیل می‌دهند. از نظر اعتقادات، ایزدی‌ها دارای دین ایزیدی بوده که ترکیبی از عناصر باستانی، اسلامی و مسیحی است و به باورهای کیهان‌شناسی و فرشته‌شناسی خاصی معتقدند. آنها بیشتر در اطراف کوه سنجار و مناطق شمالی عراق زندگی می‌کنند.
-. ایزدیان: ایزدیان حدود ۱ درصداز جمعیت عراق را تشکیل می‌دهند. از نظر اعتقادات، ایزدی‌ها دارای دین ایزیدی بوده که ترکیبی از عناصر باستانی، اسلامی و مسیحی است و به باورهای کیهان‌شناسی و فرشته‌شناسی خاصی معتقدند. آنها بیشتر در اطراف کوه سنجار و مناطق شمالی عراق زندگی می‌کنند.
+==== 6. شبک‌ها ====
+شبک‌ها یک گروه قومی و مذهبی کوچک هستند. بیشتر شبک‌ها شیعه هستند، اما برخی نیز دارای اعتقادات منحصر به فردی هستند که ترکیبی از اسلام و عناصر باستانی است و بیشتر در اطراف موصل زندگی می‌کنند.
-. شبک‌ها:  شبک‌ها یک گروه قومی و مذهبی کوچک هستند. بیشتر شبک‌ها شیعه هستند، اما برخی نیز دارای اعتقادات منحصر به فردی هستند که ترکیبی از اسلام و عناصر باستانی است و بیشتر در اطراف موصل زندگی می‌کنند.
+==== 7. ارمنی‌ها ====
+ارمنی‌ها یک اقلیت کوچک در عراق هستند و پیرو کلیسای ارمنی(ارتدوکس یا کاتولیک) هستند. آنها  بیشتر در شهرهای بزرگی مانند بغداد و بصره زندگی می‌کنند.
-. ارمنی‌ها: ارمنی‌ها یک اقلیت کوچک در عراق هستند و پیرو کلیسای ارمنی(ارتدوکس یا کاتولیک) هستند. آنها  بیشتر در شهرهای بزرگی مانند بغداد و بصره زندگی می‌کنند.
+==== 8. کاولی‌ها(غجر) ====
+کاولی‌ها یک گروه کوچک با سبک زندگی عشایری یا نیمه‌عشایری هستند. برخی مسلمان (شیعه یا سنی) و برخی دارای اعتقادات محلی هستند و در مناطق مختلف عراق پراکنده‌اند.
-. کاولی‌ها(غجر): کاولی‌ها یک گروه کوچک با سبک زندگی عشایری یا نیمه‌عشایری هستند. برخی مسلمان (شیعه یا سنی) و برخی دارای اعتقادات محلی هستند و در مناطق مختلف عراق پراکنده‌اند.
+نیز نگاه کنید به
-----[1] - علی آدمی، حوا ابراهیمی‌پور، جایگاه شیعیان در ساختار سیاسی جدید عراق، فصلنامه شیعه‌شناسی، سال دوازدهم، شماره چهل و ششم، تابستان 1393، ص 118.
-[2] - اسلامی و شمس‌آبادی، پیشین، ص 71.
+کتابشناسی