خبرگزاری ها و سازمان‌های رسانه ای در ژاپن

خبرگزاری نهادی است که خبر و یا منابع خبری را برای روزنامه، مجله، رادیو و تلویزیون و سایر رسانه‌ها جمع‌آوری می‌کنند و یا آن را در اختیار سازمان‌ها و صنایع می‌گذارند. با توجه به این تعریف سابقه خبرگزاری‌ها در ژاپن به دوران مدرن و بعد از اصلاحات میجی می‌رسد. با شروع انتشار روزنامه در ژاپن، خبرگزاری هم در این کشور پای گرفت، هر چند خبرگزاری‌های اولیه بسیار کوچک بودند و حتی امروزه نامی هم از آن‌ها نیست. در سال 1887 خبرگزاری‌ای با نام توکیوکیوهوشا[1] تأسیس شد که تأسیس آن را آغاز کار خبرگزاری‌ها در ژاپن می‌دانند. این خبرگزاری سال 1937 در خبرگزاری تجارت ژاپن یا نیهونشوگیوتسوشین‌شا[2] ادغام شد که این یکی خود بعدا به خبرگزاری دومِی‌تسوشین‌شا[3] بدل شد که یکی از بزرگترین خبرگزاری‌های قبل از جنگ جهانی دوم ژاپن بود و در دوران اشغال آن را منحل کردند.

یکی دیگر از خبرگزاری‌های ژاپن که سال 1888 تأسیس شد، خبرگزاری جیجی‌تسوشین‌شا[4] بود که توسط بنگاه تجاری میتسویی تأسیس شد. البته این خبرگزاری با خبرگزاری جیجی‌تیوشین‌شا که هم‌اکنون در ژاپن فعال است، ارتباطی ندارد. با ورود به قرن بیستم خبرگزاری با استفاده از تلگراف رونق گرفت. هوشی‌ئو میتسوناگا[5] پیشرو تأسیس خبرگزاری مبتنی بر استفاده از تلگراف بود. او که به عنوان خبرنگار به جبهه جنگ چین و ژاپن رفته بود، از اینکه به واسطه دیر رسیدن خبرهایش آن‌ها دیر منتشر می‌شدند، ناراحت بود، بنابراین تصمیم گرفت خود خبرگزاری تأسیس کند، اما چون بودجه لازم را نداشت به فکر تأسیس شرکتی برای تبلیغات بازرگانی افتاد و بعد خبرگزاری را با آن ادغام کرد، تا بنیان‌گذار شرکت نیهون‌دنپوتسوشین‌شا[6] در سال 1907 شود که امروزه شرکت سهامی دنتسو[7] که بازمانده آن شرکت است، در جایگاه پنجمین شرکت بزرگ تبلیغاتی جهان قرار دارد. سال 1936 و بعد از تأسیس خبرگزاری دومِی‌تسوشین‌شا، شرکت میتسوناگا بخش خبری خود را به این خبرگزاری واگذار کرد و تنها به عنوان شرکت تبلیغاتی به فعالیت خود ادامه داد.

از سال 1907 به موجب عهدنامه‌ای که با آمریکا بسته شد، خبرگزاری‌های ژاپن توانستند خبرهای بین‌المللی را با تلگراف از آمریکا دریافت کنند. ‌سال 1914 خبرگزاری بین‌المللی[8] تأسیس شد که در پس زمینه آن خبرنگاری قرار داشت که سابقه‌ی کار خبرنگاری را در آمریکا داشت. سال 1926 هم با هدف تأسیس خبرگزاری از سوی روزنامه‌ها، اتحادیه روزنامه‌ها[9] شکل گرفت که سال 1936 از ادغام این خبرگزاری با بخش خبری شرکت نیهون‌دنپوتسوشین‌شا، خبرگزاری دومِی‌تسوشین‌شا شکل گرفت. این خبرگزاری بزرگترین خبرگزاری شرق عالم بود و همراه با توسعه امپراتوری ژاپن در شرق و جنوب شرق آسیا، بزرگ شد، اما تقدیرش هم همانند امپراتوری ژاپن از هم فرو پاشیدن بود.

با شکست ژاپن در جنگ خبرگزاری دومِی‌تسوشین‌شا منحل شد و از آن دو خبرگزاری جیجی‌تسوشین‌شا و خبرگزاری کیودو[10] شکل گرفتند که در انتهای این مبحث به معرفی این دو خبرگزای می‌پردازیم.

خبرگزاری کیودو:

خبرگزاری کیودو یک خبرگزاری غیر خصوصی است که به شکل سهامی عام اداره می‌شود و غیر انتفاعی است. این خبرگزاری به همراه خبرگزاری جیجی اول نوامبر 1945 و بعد از انحلال خبرگزاری دومِی‌تسوشین‌شا تأسیس شد. این خبرگزاری اخبار و اطلاعاتی را که خود اقدام به جمع‌آوری و تهیه آن می‌کند در اختیار روزنامه‌های سراسر کشور که عضو آن هستند، اِن‌اچ‌کی و شرکت‌های تلویزیونی و رادیویی خصوصی قرار می‌دهد که با این خبرگزاری قرارداد دارند. دفتر اصلی این خبرگزاری در توکیو قرار دارد و در شهرهای بزرگ دیگر ژاپن هم شعبه دارد. علاوه بر آن این خبرگزاری در بیشتر کشورها و شهرهای بزرگ جهان از جمله در تهران شعبه دارد و مستقیما اقدام به تهیه خبر می‌کند.

خبرگزاری جیجی:

خبرگزاری جیجی درست مانند خبرگزاری کیودو اول نوامبر 1945 تأسیس شد، اما بر خلاف خبرگزاری کیودو خبرگزاری‌ای متعلق به بخش خصوصی است. تقریبا در تمام شهرهای بزرگ ژاپن شعبه دارد، اما به نسبت خبرگزاری کیودو دفترهای خارج از کشور آن بسیار کم هستند. برای مثال این خبرگزاری در آفریقا و خاورمیانه تنها در قاهره دفتر دارد.

---

[1] 東京急報社/Tōkyō kyūhōsha.

10日本商業通信社/Nihon shōgyō tsūshinsha.

[3] 同盟通信社/Dōmei tsūshinsha.

[4] 時事通信社/Jiji tsūshinsha.

[5] 光永星郎/Mitsunaga Hoshio(1866-1945).

[6] 日本電報通信社/Nihon denpō tsūshinsha.

[7] 株式会社電通/Kabushiki kaisha Dentsū.

[8] 国際通信者/Kokusai tsūshinsha.

[9] 新聞聯合社/Shinbun rengōsha.

[10] 共同通信社/Kyōdō tsūshinsha.