کلیسای جامع الزیتون سوریه

کلیسای جامع الزیتون یا «سيدة النياح» (بانوی نالان) (Our Lady of the Dormition)

این کلیسا را در سال 1840 میلادی، «مکسیموس سوم مظلوم» (Maximos III Mazloum) (1779-1855) سراسقف وقت این طایفه در منطقه‌ی مسیحی نشین شرق دمشق، به نام «حاره الزیتون»، ساخت؛ البته پس از این که از حاکم عثمانی، انتقال این کلیسا را از صومعه «المخلص» لبنان[16] به دمشق گرفت.

این کلیسا، مقر مرکزی اسقف­نشین دمشق برای کاتولیک های یونانی ملکیتی[17](Melkite Greek Catholic) است که مسیحیان ارتدوکس بازگشته و اعلام وفاداری به کلیسای کاتولیک و شخص پاپ نموه است. به همین خاطر در واقع، کلیسای مرکزی کاتولیک در خاورمیانه محسوب می­شود.

محل کلیسا در سمت جنوبی بازار مدحت پاشا، بین خیابان باب توما و حنانیا، نرسیده به خیابانابن عساکر است. در بین مردم محلی و مسیحی دمشق، به دلیل تعداد زیاد درختان زیتون، به کلیسای زیتون نیز معروف و یکی از مهمترین شاهکارهای معماری شهر دمشق است.

بنای کلیسا به صورت عرضی امتداد یافته است، جلوی آن رواقی است که با سنگ های بازالت سیاه ساخته شده است و در بالای بنا، دو برج وجود دارد که بر روی هر یک صلیبی تعبیه شده است. روی برج سمت چپ، ناقوس و در روی برج سمت راست یک ساعت بزرگ، از سال 2003 نصب شده است. گنبدی عظیم بین این دو برج برآمده است که بالای آن صلیب قرار دارد.

فضای داخلی کلیسا بزرگ، باشکوه و سرشار از نمادها است. به سبک «بازیلیکا» (Basilica)[18] و دارای دو در جانبی در جنوب و شمال است. کف آن مرمر است که از جنوب، غرب و شمال با کرسی­هایی که به دیوارها می چسبند احاطه شده است. در طبقه دوم، در ستون سوم، راست و چپ، چراغی چوبی از راه پله مارپیچ چوبی بالا می رود و در انتهای بالکن آن، شمایل های چوبی کوچک چهار مبشر (متی، مرقس، لوقا و یوحنا)، عیسی و برخی از حواریون قرار دارد.

گنبد روی پایه دوازده ضلعی با پنجره های رنگی است. و در چهار گوشه آن نقاشی های دیواری از چهار مبشر است. در مرکز گنبد، یک صلیب بیزانسی با چهار بازوی مساوی قرار دارد. در سمت چپ جلو، تخت اسقف، و در جلوی شمایل در سمت راست، تخت ایلخانی است که با یک سایبان چوبی بر پوشیده شده است.

بسیاری از سازه‌های مرمری، بزرگ و کوچک، در دیوارهای شبستان پراکنده شده‌اند که حاوی نمادهای قدیسان، باکره و صحنه‌هایی از زندگی مسیح است.

کلیسای زیتون دمشق