بنیادگرایی کنفوسیوسی: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه ملل
(صفحه‌ای تازه حاوی « == '''بنيادگرايي كنفوسيوسي''' == در جامعه­ی چین، بيش از يكصد سال است در مورد اين­كه كنفوسيوس يك مذهب است يانه بحث مي­شود، ولی اين بحث­ها از آغاز قرن بيست و يكم داغ­تر شده است. امروزه، يك جنبش اجتماعي قوي براي احياي آيين كنفوسيوس به عنوان يك مذهب در...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
=== '''بنيادگرايي كنفوسيوسي''' ===
در جامعه‌ی چین، بیش از یکصد سال است که در مورد اینکه آیا کنفوسیوس یک مذهب است یا نه، بحث می‌شود، اما این بحث‌ها از آغاز قرن بیست و یکم داغ‌تر شده است. در حال حاضر، یک جنبش اجتماعی قوی برای احیای آیین کنفوسیوس به عنوان یک مذهب در [[چین]] شروع شده است. همچنین برخی تلاش می‌کنند که این آیین را به عنوان دین رسمی کشور اعلام کنند. طرفداران، حامیان و پیروان این آیین شامل محققان دانشگاهی، دانشجویان دانشگاه‌ها، کارآفرینان اقتصادی و اجتماعی، و مقامات دولتی می‌شوند.


== '''بنيادگرايي كنفوسيوسي''' ==
از نظر برخی پژوهشگران که هنوز برچسب "مذهب" را به دلیل تلقینات چندین ساله‌ی ضد مذهبی حزب کمونیست نپسندند، آیین کنفوسیوس جزو بدنه‌ی اصلی فرهنگی چینی بوده و بقیه تابع آن هستند. این حرکت فکری، فرهنگی و اجتماعی هنوز جدید بوده و کم‌تر مورد توجه پژوهشگران و ناظران و تحلیل‌گران مسایل فرهنگی و اجتماعی چین قرار گرفته است، اما در عین‌حال شواهد این حرکت رو به رشد، به وفور و با دقت تمام در مراسم رسمی بزرگداشت تولد کنفوسیوس توسط دولت، نصب مجسمه‌ی آن در دانشگاه‌ها و مدارس، بازسازی معابد وابسته به کنفوسیوس، گسترش برگزاری کلاس‌ها و مؤسسات مطالعه‌ی نوشته‌های کنفوسیوس (فراگیری سراسری)، ظهور مدارس به سبک سنتی (Sishu)، گسترش لباس‌های سبک دوران خَن (Han Fu)، و مکتب‌های فراوان کنفوسیوسی، وبلاگ‌ها، و دیگر سایت‌ها مشاهده می‌شود.
در جامعه­ی چین، بيش از يكصد سال است در مورد اين­كه كنفوسيوس يك مذهب است يانه بحث مي­شود، ولی اين بحث­ها از آغاز قرن بيست و يكم داغ­تر شده است. امروزه، يك جنبش اجتماعي قوي براي احياي آيين كنفوسيوس به عنوان يك مذهب در چين شروع شده است. افزون براين، برخي تلاش مي­كنند این آيين را دين رسمي كشور اعلام كنند. طرفداران، حاميان و پيروان این آيين شامل محققان دانشگاهي، دانشجويان دانشگاه­ها، كارآفرينان اقتصادي و اجتماعي، و مقامات دولتي مي­شود. از نظر برخي از پژوهشگراني كه هنوز برچسب «مذهب» را به دليل تلقينات چندين ساله­ي ضد مذهبي حزب كمونيست نمي­پسندند، آيين كنفوسيوس جزو بدنه­ي اصلي فرهنگي چيني بوده و بقيه تابع آن هستند. اگرچه اين حركت فکری، فرهنگی و اجتماعي هنوز جديد بوده و كم­تر مورد توجه پژوهشگران و ناظران و تحلیلگران مسایل فرهنگی و اجتماعی چين قرار گرفته است، ولی در عين­حال شواهد اين حركت رو به رشد، به وفور و با دقت تمام در مراسم رسمي بزرگداشت تولد كنفوسيوس توسط دولت، نصب مجسمه­ي آن در دانشگاه­ها و مدارس، بازسازي معابد وابسته به كنفوسيوس، گسترش برگزاري كلاس­ها و مؤسسات مطالعه­ي نوشته­هاي كنفوسيوس(فراگيري سراسري)،  ظهور مدارس به سبك سنتي[1]، گسترش لباس­هاي سبك دوران خَن[2]، و مكتب­هاي فراوان كنفوسيوسي، وبلاگ­ها، و ديگر سايت­ها مشاهده مي­شود. اشاره به چند نمونه­ي كليدي از اين موارد ممكن است گسترش سريع آن را بهتر به تصوير به­كشد.  


آقاي كانگ شيائوگوانگ[3] كنفوسيوس شناس معروف در سال 2003ميلادي، مقاله­اي تحت عنوان«چارچوبي براي ملي­گرايي فرهنگي[i]» منتشر ساخت كه در آن چهار پيشنهاد ارايه كرد: 1-آموزش كنفوسيوس بايستي وارد سيستم آموزش آموزشي مدارس كشور از ابتدايي تا متوسطه و از دانشگاه تا مدارس حزبي بشود؛ 2-دولت بايد از مذهب كنفوسيوس حمايت كند تا دين رسمي كشور شود، و جايگاه قانوني آن را تعيين و از برنامه­هاي مربوطه حمايت مالي كند؛ 3-مذهب كنفوسيوس بايد از طريق استاندارد سازي و توسعه­ي عقايد و تعاليم، متون، آيين­ها، سازماني، و سايت­هاي فعال وارد زندگي روزانه­ي مردم شود و؛ 4-مذهب كنفوسيوس بايد از طريق سازمان­هاي غير دولتي در خارج گسترش پيدا كند. به نظر مي­رسد تمامی اين پيشنهاد­ها به­صورت تصادفي يا برنامه ريزي شده­ي آگاهانه در حال اجرا شدن هستند.
مثال‌هایی کلیدی از این موارد می‌توانند گسترش سریع آن را بهتر به تصویر کشاند.


در سال2004، تعدادي از پژوهشگران مشهور چين مانيفست جياشِن[4] را تأليف و خواستار بازگشت به فرهنگ سنتي چين شدند. در همين سال مراسم بزرگداشت سالانه­ي تولد كنفوسيوس در چوفو[5] محل تولد وي در استان شاندونگ، از سوي دولت برگزار شد، و وزير آموزش تأسيس مؤسسات كنفوسيوس در خارج را آغاز نمود. براساس گزارش خبرگزاري شين­خوا، (Confucian Institutes…, 2007)  تا پايان 2011 تعداد 350مؤسسه­ي كنفوسيوس در110 كشور در سرتاسر جهان تأسيس شد. اين مؤسسه­های كنفوسيوس، به­جاي حمايت از سوي سازمان­هاي غير دولتي، همانگونه كه از سوي كانگ شيائوگوانگ پيشنهاد شده بود، مستقيما از سوي وزارت آموزش و از طريق نهاد تازه تأسيس دولتي شوراي بين المللي زبان چيني[ii] حمايت مي­شود.  
آقای کانگ شیائوگوانگ (Kang Xianguang) کنفوسیوس‌شناس معروف در سال 2003 میلادی، مقاله‌های تحت عنوان "چارچوبی برای ملی‌گرایی فرهنگی" منتشر ساخت که در آن چهار پیشنهاد ارائه کرد: 1- آموزش کنفوسیوس بایستی وارد سیستم آموزش آموزشی مدارس کشور از ابتدایی تا متوسطه و از دانشگاه تا مدارس حزبی بشود؛ 2- دولت باید از مذهب کنفوسیوس حمایت کند تا دین رسمی کشور شود، و جایگاه قانونی آن را تعیین و از برنامه‌های مربوطه حمایت مالی کند؛ 3- مذهب کنفوسیوس باید از طریق استاندارد سازی و توسعه‌ی عقاید و تعالیم، متون، آیین‌ها، سازمانی، و سایت‌های فعال وارد زندگی روزانه‌ی مردم شود و؛ 4- مذهب کنفوسیوس باید از طریق سازمان‌های غیر دولتی در خارج گسترش پیدا کند. به نظر می‌رسد تمامی این پیشنهاد‌ها به‌صورت تصادفی یا برنامه‌ریزی شده‌ی آگاهانه در حال اجرا شدن هستند.


در سال2005، مركز مطالعات مذهب كنفوسيوس در مؤسسه­ي مطالعات اديان جهان[iii] در فرهنگستان علوم اجتماعي چين[iv] راه اندازي شد. آن دسته از محققاني كه كنفوسيوس را به عنوان يك مذهب مورد نقد قرار داده بودند، مانند لي­شِن[6]، شاگرد سابق رِن جييو[7](بنيانگذار مؤسسه­ي مطالعات اديان جهان) كه از نقد لي­شِن از كنفوسيوس به عنوان مذهب حمايت كرده بود، نفوذ خود را از دست داده و از فرهنگستان علوم اجتماعي كنار گذاشته شدند. مدير جديد این مركز آقای چِن­مينگ[8]است كه يكي از مشوقان اصلي«محافظه كاري فرهنگي[v]» و طرفدار مذهب رسمي شدن آيين كنفوسيوس است[vi]. يِه شيائو­وِن[9] رييس سازمان امور اديان چين، در مراسم افتتاح مركز مطالعات مذهب كنفوسيوس در مركز مطالعات اديان شركت كرده و از اين تلاش­ها حمايت كرد. هم­چنين در سال2005، دانشگاه تربيت معلم چين نخستين دانشكده­ي گووشووِ[10] را راه اندازي كرده و متعاقب آن مؤسسه و كلاس­هاي گوو­شووِ در ساير دانشگاه­ها، دبيرستان­ها، و مدارس ابتدايي افتتاح شد. يك تاجر تايواني به نام وانگ يونگ­چينگ[11] پذيرفت 10هزار مدرسه­ي ابتدايي«مينگ­دِ[12]» را بين سال­هاي2005 تا2015 در سرتاسر چين راه اندازي كند. يكي از خواسته­هاي وي اين بود كه در اين مدارس هر روز نوشته­هاي كنفوسيوس تدريس شود.
در سال 2004، تعدادی از پژوهشگران مشهور چین مانیفست جیاشِن (Jiashen Manifesto) را تألیف و خواستار بازگشت به فرهنگ سنتی چین شدند. در همین سال مراسم بزرگداشت سالانه‌ی تولد کنفوسیوس در چوفو (Qufu) محل تولد وی در استان شاندونگ، از سوی دولت برگزار شد، و وزیر آموزش تأسیس مؤسسات کنفوسیوس در خارج را آغاز نمود. براساس گزارش خبرگزاری شین‌خوا (Confucian Institutes…, 2007) تا پایان 2011 تعداد 350 مؤسسه‌ی کنفوسیوس در 110 کشور در سراسر جهان تأسیس شد. این مؤسسه‌های کنفوسیوس، به‌جای حمایت از سوی سازمان‌های غیر دولتی، همان‌طور که از سوی کانگ شیائوگوانگ پیشنهاد شده بود، مستقیماً از سوی وزارت آموزش و از طریق نهاد تازه تأسیس دولتی شورای بین‌المللی [[زبان چینی]] (Chinese Language Council International) حمایت می‌شود.


در سپتامبر سال2006، وزارت آموزش« چارچوب توسعه­ي فرهنگي در يازدهمين برنامه­ي پنجساله» را منتشر ساخت كه يك بخش آن به«حفظ فرهنگ ملي[vii]» اختصاص يافته و خواستار اقداماتي به شرح زير شده است: تدوين و انتشار كتاب­هاي فرهنگي قديم، احياي تعطيلات سنتي و مراسم يادبود براي نخستين نياكان ملت چين، و افزايش خواندن و مطالعه­ي نوشته­هاي كلاسيك و فراگيري هنرهاي كلاسيك در مدارس ابتدايي، دبيرستان­ها، و دانشگاه­ها.
در سال 2005، مرکز مطالعات مذهب کنفوسیوس در مؤسسه‌ی مطالعات ادیان جهان (Study of World Religions (ISWR)) در فرهنگستان علوم اجتماعی چین (Chinese Academy of Social Science) راه‌اندازی شد. آن دسته از محققانی که کنفوسیوس را به عنوان یک مذهب مورد نقد قرار داده بودند، مانند لی‌شن (Li Shen)، شاگرد سابق رِن جییو (Ren Jiyu) (بنیانگذار مؤسسه‌ی مطالعات ادیان جهان) که از نقد لی‌شن از کنفوسیوس به عنوان مذهب حمایت کرده بود، نفوذ خود را از دست داده و از فرهنگستان علوم اجتماعی کنار گذاشته شدند. مدیر جدید این مرکز آقای چِن‌مینگ (Chen Ming) است که یکی از مشوقان اصلی "محافظه‌کاری فرهنگی (Cultural Conservatism)" و طرفدار مذهب رسمی شدن آیین کنفوسیوس است (در اواخر سال 2006 چِن فرهنگستان علوم اجتماعی را برای اشتغال در دانشگاه تربیت معلم [[پکن]] ترک نمود که علت آن مشخص نیست). یه شیائو‌وِن (Ye Xiaowen) رییس سازمان امور ادیان چین، در مراسم افتتاح مرکز مطالعات مذهب کنفوسیوس در مرکز مطالعات ادیان شرکت کرده و از این تلاش‌ها حمایت کرد. هم‌چنین در سال 2005، دانشگاه تربیت معلم چین نخستین دانشکده‌ی گووشووِ (Guoxue) را راه‌اندازی کرده و متعاقب آن مؤسسه و کلاس‌های گووشووِ در سایر دانشگاه‌ها، دبیرستان‌ها، و مدارس ابتدایی افتتاح شد. یک تاجر تایوانی به نام وانگ یونگ‌چینگ (Wang Yongqing) پذیرفت 10 هزار مدرسه‌ی ابتدایی "مینگ‌دِ (Mingde)" را بین سال‌های 2005 تا 2015 در سراسر چین راه‌اندازی کند. یکی از خواسته‌های وی این بود که در این مدارس هر روز نوشته‌های کنفوسیوس تدریس شود.


به نظر مي­رسد احياي كنفوسيوس از سوي بسياري از طبقات اجتماعي با استقبال روبه رو شده است. در سال 2006 دو نفر از مبلغان كنفوسيوس در تلويزيون به شدت معروف شده­اند. خانم يو­دان[13]يكي از آن­هاست كه استاد دانشگاه تربيت معلم پكن است و از طريق سخنراني­هايش در مورد«قطعات ادبي كنفوسيوس» در شبكه­ي تلويزيون مركزي چين به شهرت رسيده است. كتاب تفسير نوشته­هاي كنفوسيوس او در يك مراسم امضاي كتاب در پكن، طي 8ساعت بيش از 10 هزار نسخه فروش داشت، و چاپ اول آن با تيراژ»400هزار نسخه در 4روز ناياب شد.
در سپتامبر سال ۲۰۰۶، وزارت آموزش چارچوب توسعه‌ی فرهنگی در یازدهمین برنامه‌ی پنج‌ساله را منتشر کرد که یکی از بخش‌های آن به حفظ فرهنگ ملی اختصاص یافته بود و خواستار اقداماتی به شرح زیر شده بود: تدوین و انتشار کتاب‌های فرهنگی قدیمی، احیای تعطیلات سنتی و مراسم یادبود برای نخستین نیاکان ملت چین، و افزایش خواندن و مطالعه‌ی نوشته‌های کلاسیک و فراگیری هنرهای کلاسیک در مدارس ابتدایی، دبیرستان‌ها و دانشگاه‌ها.


در جريان روند كنوني احياي كنفوسيوس، بنياد­گرايان سرسخت كنفوسيوس، علي­رغم تعداد اندكشان درحال حاضر، موج ايجاد كرده و پيروان زيادي را جذب نموده­اند. بنيادگرايان كنفوسيوسي برتري و منحصربه فرد بودن فرهنگي چيني حول محور كنفوسيوسي را اعلام، و بر منحصر به فرد بودن وضعيت اجتماعي چين تأكيد، و آزادي، برابري، و دمكراسي را به عنوان يك انديشه­ي فرهنگ غربي رد كرده­اند. اين بنيادگرايان اغلب نخبه­گرا بوده و براي استبداد سياسي توجيهات فرهنگي و ملي ارايه مي­كنند. آن­ها هم­چنين تا حدی توانسته­اند احساسات عمومي را عليه نفوذ فرهنگ غرب در چين، از جمله فلسفه­­هاي سياسي-اجتماعي غرب، به ويژه ليبراليسم، برانگيزند. در همين اواخر، 10 دانشجوي مقطع دكتري از دانشگاه­هاي پيشرفته، نامه­اي سرگشاده­ عليه برگزاري مراسم جشن كريسمس در چین را امضا كرده­اند. لحن تند اين نامه متوجه فرهنگ غرب و هسته­ي مركزي آن مسيحيت بوده است. اين نامه از سوي روزنامه­ها، مجلات، شبكه­هاي تلويزيوني، سايت­های خبري اينترنتي، اخبار داخلي، و وبلاگ­هاي چينی مورد توجه زيادي قرار گرفته است. چنان­چه اين روند بدون محدوديت ادامه يابد، جنبش احياي كنفوسيوسي احتمالا مسيحيت را، هم­چون دوران شورش بوكسورها در حوالي1900ميلادي و جنبش ضد مسيحيت در دهه­ي1920ميلادي،  هدف مستقيم حملات خود قرار خواهد داد. و احتمالا تاريخ دوباره تكرار خواهد شد.
به نظر می‌رسد احیای کنفوسیوس از سوی بسیاری از طبقات اجتماعی با استقبال روبرو شده است. در سال ۲۰۰۶، دو نفر از مبلغان کنفوسیوس در تلویزیون به شدت معروف شده‌اند. خانم یو‌دان (Yu Dan) یکی از آن‌هاست که استاد دانشگاه تربیت معلم پکن است و از طریق سخنرانی‌هایش در مورد "قطعات ادبی کنفوسیوس" در شبکه‌ی تلویزیون مرکزی چین به شهرت رسیده است. کتاب تفسیر نوشته‌های کنفوسیوس او در یک مراسم امضای کتاب در پکن، طی ۸ ساعت بیش از ۱۰ هزار نسخه فروش داشت، و چاپ اول آن با تیراژ ۴۰۰ هزار نسخه در ۴ روز ناپدید شد.
----[1] - Sishu.


[2] - Han Fu.
در جریان روند کنونی احیای کنفوسیوس، بنیادگران سرسخت کنفوسیوس، علیرغم تعداد اندکشان در حال حاضر، موج ایجاد کرده و پیروان زیادی را جذب نموده‌اند. بنیادگران کنفوسیوسی برتری و منحصربه‌فرد بودن فرهنگی چینی حول محور کنفوسیوسی را اعلام کرده، و بر منحصربه‌فرد بودن وضعیت اجتماعی چین تأکید کرده، و آزادی، برابری و دموکراسی را به عنوان یک اندیشه‌ی فرهنگ غربی رد کرده‌اند. این بنیادگران اغلب نخبه‌گرا بوده و برای استبداد سیاسی توجیهات فرهنگی و ملی ارائه می‌کنند. آن‌ها همچنین تا حدی توانسته‌اند احساسات عمومی را علیه نفوذ فرهنگ غرب در چین، از جمله فلسفه‌های سیاسی-اجتماعی غرب، به ویژه لیبرالیسم، برانگیزند. در همین اواخر، ۱۰ دانشجوی مقطع دکتری از دانشگاه‌های پیشرفته، نامه‌های سرگشاده علیه برگزاری مراسم جشن کریسمس در چین را امضا کرده‌اند. لحن تند این نامه متوجه فرهنگ غرب و هسته‌ی مرکزی آن مسیحیت بوده است. این نامه از سوی روزنامه‌ها، مجلات، شبکه‌های تلویزیونی، سایت‌های خبری اینترنتی، اخبار داخلی و وبلاگ‌های چینی مورد توجه زیادی قرار گرفته است. چنان‌چه این روند بدون محدودیت ادامه یابد، جنبش احیای کنفوسیوسی احتمالاً مسیحیت را، همچون دوران شورش بوکسورها در حوالی ۱۹۰۰ میلادی و جنبش ضد مسیحیت در دهه‌ی ۱۹۲۰ میلادی، هدف مستقیم حملات خود قرار خواهد داد. و احتمالاً تاریخ دوباره تکرار خواهد شد.<ref>سابقی، محمد علی(1392). جامعه و فرهنگ چین. تهران: موسه فرهنگی، هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی،جلد اول،ص 520-525</ref>


[3] - Kang Xianguang.
=== کتابشناسی ===
 
[4] - Jiashen Manifesto.
 
[5] - Qufu.
 
[6] - Li Shen.
 
[7] - Ren Jiyu.
 
[8] - Chen Ming.
 
[9] - Ye Xiaowen.
 
[10] - Guoxue.
 
[11] - Wang Yongqing.
 
[12] - Mingde.
 
[13] - Yu Dan.
----[i] -An Outline for the Cultural Nationalism.
 
[ii] - Chinese Language Council International.
 
[iii] - Study of World Religions(ISWR).
 
[iv] - Chinese Academy of Social Science.
 
[v] - Cultural Coservatism.
 
[vi] - در اواخر سال2006 چِن فرهنگستان علوم اجتماعي را براي اشتغال در دانشگاه تربيت معلم پكن ترك نمود كه علت آن مشخص نيست.
 
[vii] - Protection of National Culture.

نسخهٔ ‏۵ نوامبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۷:۲۲

بنيادگرايي كنفوسيوسي

در جامعه‌ی چین، بیش از یکصد سال است که در مورد اینکه آیا کنفوسیوس یک مذهب است یا نه، بحث می‌شود، اما این بحث‌ها از آغاز قرن بیست و یکم داغ‌تر شده است. در حال حاضر، یک جنبش اجتماعی قوی برای احیای آیین کنفوسیوس به عنوان یک مذهب در چین شروع شده است. همچنین برخی تلاش می‌کنند که این آیین را به عنوان دین رسمی کشور اعلام کنند. طرفداران، حامیان و پیروان این آیین شامل محققان دانشگاهی، دانشجویان دانشگاه‌ها، کارآفرینان اقتصادی و اجتماعی، و مقامات دولتی می‌شوند.

از نظر برخی پژوهشگران که هنوز برچسب "مذهب" را به دلیل تلقینات چندین ساله‌ی ضد مذهبی حزب کمونیست نپسندند، آیین کنفوسیوس جزو بدنه‌ی اصلی فرهنگی چینی بوده و بقیه تابع آن هستند. این حرکت فکری، فرهنگی و اجتماعی هنوز جدید بوده و کم‌تر مورد توجه پژوهشگران و ناظران و تحلیل‌گران مسایل فرهنگی و اجتماعی چین قرار گرفته است، اما در عین‌حال شواهد این حرکت رو به رشد، به وفور و با دقت تمام در مراسم رسمی بزرگداشت تولد کنفوسیوس توسط دولت، نصب مجسمه‌ی آن در دانشگاه‌ها و مدارس، بازسازی معابد وابسته به کنفوسیوس، گسترش برگزاری کلاس‌ها و مؤسسات مطالعه‌ی نوشته‌های کنفوسیوس (فراگیری سراسری)، ظهور مدارس به سبک سنتی (Sishu)، گسترش لباس‌های سبک دوران خَن (Han Fu)، و مکتب‌های فراوان کنفوسیوسی، وبلاگ‌ها، و دیگر سایت‌ها مشاهده می‌شود.

مثال‌هایی کلیدی از این موارد می‌توانند گسترش سریع آن را بهتر به تصویر کشاند.

آقای کانگ شیائوگوانگ (Kang Xianguang) کنفوسیوس‌شناس معروف در سال 2003 میلادی، مقاله‌های تحت عنوان "چارچوبی برای ملی‌گرایی فرهنگی" منتشر ساخت که در آن چهار پیشنهاد ارائه کرد: 1- آموزش کنفوسیوس بایستی وارد سیستم آموزش آموزشی مدارس کشور از ابتدایی تا متوسطه و از دانشگاه تا مدارس حزبی بشود؛ 2- دولت باید از مذهب کنفوسیوس حمایت کند تا دین رسمی کشور شود، و جایگاه قانونی آن را تعیین و از برنامه‌های مربوطه حمایت مالی کند؛ 3- مذهب کنفوسیوس باید از طریق استاندارد سازی و توسعه‌ی عقاید و تعالیم، متون، آیین‌ها، سازمانی، و سایت‌های فعال وارد زندگی روزانه‌ی مردم شود و؛ 4- مذهب کنفوسیوس باید از طریق سازمان‌های غیر دولتی در خارج گسترش پیدا کند. به نظر می‌رسد تمامی این پیشنهاد‌ها به‌صورت تصادفی یا برنامه‌ریزی شده‌ی آگاهانه در حال اجرا شدن هستند.

در سال 2004، تعدادی از پژوهشگران مشهور چین مانیفست جیاشِن (Jiashen Manifesto) را تألیف و خواستار بازگشت به فرهنگ سنتی چین شدند. در همین سال مراسم بزرگداشت سالانه‌ی تولد کنفوسیوس در چوفو (Qufu) محل تولد وی در استان شاندونگ، از سوی دولت برگزار شد، و وزیر آموزش تأسیس مؤسسات کنفوسیوس در خارج را آغاز نمود. براساس گزارش خبرگزاری شین‌خوا (Confucian Institutes…, 2007) تا پایان 2011 تعداد 350 مؤسسه‌ی کنفوسیوس در 110 کشور در سراسر جهان تأسیس شد. این مؤسسه‌های کنفوسیوس، به‌جای حمایت از سوی سازمان‌های غیر دولتی، همان‌طور که از سوی کانگ شیائوگوانگ پیشنهاد شده بود، مستقیماً از سوی وزارت آموزش و از طریق نهاد تازه تأسیس دولتی شورای بین‌المللی زبان چینی (Chinese Language Council International) حمایت می‌شود.

در سال 2005، مرکز مطالعات مذهب کنفوسیوس در مؤسسه‌ی مطالعات ادیان جهان (Study of World Religions (ISWR)) در فرهنگستان علوم اجتماعی چین (Chinese Academy of Social Science) راه‌اندازی شد. آن دسته از محققانی که کنفوسیوس را به عنوان یک مذهب مورد نقد قرار داده بودند، مانند لی‌شن (Li Shen)، شاگرد سابق رِن جییو (Ren Jiyu) (بنیانگذار مؤسسه‌ی مطالعات ادیان جهان) که از نقد لی‌شن از کنفوسیوس به عنوان مذهب حمایت کرده بود، نفوذ خود را از دست داده و از فرهنگستان علوم اجتماعی کنار گذاشته شدند. مدیر جدید این مرکز آقای چِن‌مینگ (Chen Ming) است که یکی از مشوقان اصلی "محافظه‌کاری فرهنگی (Cultural Conservatism)" و طرفدار مذهب رسمی شدن آیین کنفوسیوس است (در اواخر سال 2006 چِن فرهنگستان علوم اجتماعی را برای اشتغال در دانشگاه تربیت معلم پکن ترک نمود که علت آن مشخص نیست). یه شیائو‌وِن (Ye Xiaowen) رییس سازمان امور ادیان چین، در مراسم افتتاح مرکز مطالعات مذهب کنفوسیوس در مرکز مطالعات ادیان شرکت کرده و از این تلاش‌ها حمایت کرد. هم‌چنین در سال 2005، دانشگاه تربیت معلم چین نخستین دانشکده‌ی گووشووِ (Guoxue) را راه‌اندازی کرده و متعاقب آن مؤسسه و کلاس‌های گووشووِ در سایر دانشگاه‌ها، دبیرستان‌ها، و مدارس ابتدایی افتتاح شد. یک تاجر تایوانی به نام وانگ یونگ‌چینگ (Wang Yongqing) پذیرفت 10 هزار مدرسه‌ی ابتدایی "مینگ‌دِ (Mingde)" را بین سال‌های 2005 تا 2015 در سراسر چین راه‌اندازی کند. یکی از خواسته‌های وی این بود که در این مدارس هر روز نوشته‌های کنفوسیوس تدریس شود.

در سپتامبر سال ۲۰۰۶، وزارت آموزش چارچوب توسعه‌ی فرهنگی در یازدهمین برنامه‌ی پنج‌ساله را منتشر کرد که یکی از بخش‌های آن به حفظ فرهنگ ملی اختصاص یافته بود و خواستار اقداماتی به شرح زیر شده بود: تدوین و انتشار کتاب‌های فرهنگی قدیمی، احیای تعطیلات سنتی و مراسم یادبود برای نخستین نیاکان ملت چین، و افزایش خواندن و مطالعه‌ی نوشته‌های کلاسیک و فراگیری هنرهای کلاسیک در مدارس ابتدایی، دبیرستان‌ها و دانشگاه‌ها.

به نظر می‌رسد احیای کنفوسیوس از سوی بسیاری از طبقات اجتماعی با استقبال روبرو شده است. در سال ۲۰۰۶، دو نفر از مبلغان کنفوسیوس در تلویزیون به شدت معروف شده‌اند. خانم یو‌دان (Yu Dan) یکی از آن‌هاست که استاد دانشگاه تربیت معلم پکن است و از طریق سخنرانی‌هایش در مورد "قطعات ادبی کنفوسیوس" در شبکه‌ی تلویزیون مرکزی چین به شهرت رسیده است. کتاب تفسیر نوشته‌های کنفوسیوس او در یک مراسم امضای کتاب در پکن، طی ۸ ساعت بیش از ۱۰ هزار نسخه فروش داشت، و چاپ اول آن با تیراژ ۴۰۰ هزار نسخه در ۴ روز ناپدید شد.

در جریان روند کنونی احیای کنفوسیوس، بنیادگران سرسخت کنفوسیوس، علیرغم تعداد اندکشان در حال حاضر، موج ایجاد کرده و پیروان زیادی را جذب نموده‌اند. بنیادگران کنفوسیوسی برتری و منحصربه‌فرد بودن فرهنگی چینی حول محور کنفوسیوسی را اعلام کرده، و بر منحصربه‌فرد بودن وضعیت اجتماعی چین تأکید کرده، و آزادی، برابری و دموکراسی را به عنوان یک اندیشه‌ی فرهنگ غربی رد کرده‌اند. این بنیادگران اغلب نخبه‌گرا بوده و برای استبداد سیاسی توجیهات فرهنگی و ملی ارائه می‌کنند. آن‌ها همچنین تا حدی توانسته‌اند احساسات عمومی را علیه نفوذ فرهنگ غرب در چین، از جمله فلسفه‌های سیاسی-اجتماعی غرب، به ویژه لیبرالیسم، برانگیزند. در همین اواخر، ۱۰ دانشجوی مقطع دکتری از دانشگاه‌های پیشرفته، نامه‌های سرگشاده علیه برگزاری مراسم جشن کریسمس در چین را امضا کرده‌اند. لحن تند این نامه متوجه فرهنگ غرب و هسته‌ی مرکزی آن مسیحیت بوده است. این نامه از سوی روزنامه‌ها، مجلات، شبکه‌های تلویزیونی، سایت‌های خبری اینترنتی، اخبار داخلی و وبلاگ‌های چینی مورد توجه زیادی قرار گرفته است. چنان‌چه این روند بدون محدودیت ادامه یابد، جنبش احیای کنفوسیوسی احتمالاً مسیحیت را، همچون دوران شورش بوکسورها در حوالی ۱۹۰۰ میلادی و جنبش ضد مسیحیت در دهه‌ی ۱۹۲۰ میلادی، هدف مستقیم حملات خود قرار خواهد داد. و احتمالاً تاریخ دوباره تکرار خواهد شد.[۱]

کتابشناسی

  1. سابقی، محمد علی(1392). جامعه و فرهنگ چین. تهران: موسه فرهنگی، هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی،جلد اول،ص 520-525