حماسه ی جیانگر

حماسه ­ی«جیانگر[i]»

حماسه­ی«جیانگر» در حدود قرن 15تا اوایل قرن 17، درمنطقه­ی قبیله نشین«ویلات» شکل گرفت. قبیله­ی «ویلات» یکی از قبایل باستانی مغول­هاست به معنای قبیله­ی جنگلی است. افراد این قبیله عمدتا در سلسله جبال«آرتای» در منطقه­ی سین­کیانگ زندگی می­کردند. «جیانگر» قهرمان اصلی این حماسه، در دو سالگی به دلیل تصرف زادگاهش توسط«مِنگوس»، پدر و مادر خود را از دست داد.

او، برای گرفتن انتقام خون پدر و مادرش، در سه سالگی سوار بر اسب سحرآمیز خود شده و برای مبارزه به هرجا شتافت. جیانگر، از 7سالگی پیروز تمام نبردها بود و به همین خاطر از طرف اهالی منطقه­ی«بائو مو­با» به­عنوان «خان» برگزیده شد؛ اما، « منگوس» هم­چنان به تجاوز خود به منطقه­ی«بائو موبا» ادامه می­داد.

«جیانگر» با همراهی 35تن از فرماندهان تنومند و 8000سرباز سلحشور از زادگاه خود دفاع کرده و با درایت و شجاعت بی نظیرش، کشور ایده آلی ساخت که درآن مردم همیشه جوان باقی مانده و بیش از 25سال نداشتند. در این کشور همه جا صدای خنده به گوش می­رسید و شادمانی مردم مشاهده می­شد و فقر و تهیدستی از میان رفت. هیچ اثری از زمستان نبود و همیشه و همه جا سرسبزو خرم و همواره بوی بهار به مشام می­رسید.

در این حماسه، «جیانگر» به­عنوان قهرمانی بلند قامت، غول پیکر، زیرک و هوشمند و پرتوان و رام نشدنی جلوه داده شده است که درمیان اهالی قبیله ازمحبوبیت و احترام فراوانی برخوردار بوده و برای زادگاه و کشور خود ازهیچ تلاشی دریغ نمی ورزید. در وجود او، 99 خصوصیت برتر مغول­ها متمرکز بوده و نسبت به مردم بی نهایت وفادار و نسبت به دشمنان کین و نفرت بی پایان داشت.

درحماسه­ی«جیانگر» زبان عامیانه­ی زیبای قبیله­ی«ویلات» بسیار به­کار رفته و توأم بافولکلور، مطالبی ستایش آمیز، پندهای آموزنده و ضرب المثل­ها و مبالغه گویی­ها و تشبیهات و تعریفات بی­شماری مورد استفاده قرار گرفته است.

حماسه­ی«جیانگر» اوج ادبیات کلاسیک ملیت مغول است و تأثیر زیادی در آفرینش­های ادبی نسل­های بعدی مغول­ها داشته است. درحال حاضر، این حماسه یکی از میراث­های فرهنگی ماندگار مغول­ها، مورد حمایت و حفاظت دولت چین قرار گرفته است.

پاورقی

[i] - احتمال دارد که نام اصلی این حماسه و قهرمان آن « جهانگیر» باشد.