رایزنی فرهنگی ج. ا. ایران در قطر

در راستای گسترش و تعمیق روابط فرهنگی میان دو کشور جمهوری اسلامی ایران و قطر، رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در دوحه با حضور جناب آقای مهندس میرسلیم و وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی (وقت) در سال 1375 و در محل سفارت جمهوری اسلامی در دوحه رسماً افتتاح گردید و آقای سید محمد حسین هاشمی به عنوان نخستین رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در این کشور منسوب گردید.

رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در دوحه، نخستین مرکز فرهنگی اسلامی است که پس از مرکز فرهنگی کشورهای آمریکا و انگلستان و فرانسه در این کشور افتتاح شده است و همزمان با میلاد امیرمؤمنان حضرت علی ابن ابیطالب، در 13 رجب سال 1421 هـ.ق. در محل جدید و در مرکز شهر دوحه، در منطقه‌ی الهلال در یک فضای بزرگ، پرچم جمهوری اسلامی ایران بر فراز ساختمان این مرکز برافراشته گردید.

به طور میانگین، 40 درصد از قطری‌هایی که ایرانی تبار هستند، با سفارت جمهوری اسلامی ایران برای اخذ ویزا و همه‌ی ایرانیان مقیم، برای امور کنسولی (تولد، مرگ، ازدواج، طلاق، وکالت و...) ارتباط منظم و فعالی دارند و همچنین 30 درصد از افراد مقیم، با رایزنی فرهنگی، آشنا و مرتبط هستند. عدم ارتباط کامل با رایزی فرهنگی نه تنها زمینه‌ی انتقال درست نیازهای فرهنگی را از بین می‌برد؛ بلکه باعث می‌شود كه استعدادها و توانایی‌های چشم گیری که بین ایرانیان مقیم وجود دارد، شکوفا نشود و همچنین به دلیل دوری از وطن و کم رنگ شدن تعاملات فرهنگی با داخل کشور، با مشکلات فرهنگی و آموزشی روبه‌رو شوند که نشانه‌ی بارز آن در سبک لباس پوشیدن، نحوه‌ی گذراندن اوقات فراغت، گرایش‌های موسیقی، استفاده از کانال‌های ماهواره‌ای غیرمجاز می‌باشد.

در تحقیقی که در سال 1383 توسط رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی در قطر انجام گرفته است، علل عدم ارتباط ایرانیان مقیم با نهادهای فرهنگی و به ویژه رایزنی فرهنگی را چنین اعلام کردند:

20 درصد از آنان معتقدند كه مؤسسات و نهادهای ایرانی در کشور قطر پاسخ گوی مشکلات و سؤالات آنان نیستند.

32 درصد خود را با این نهادها بیگانه و ناآشنا احساس می‌کنند.

4 درصد نداشتن وسایل ارتباطی نظیر ماشین، تلفن و... را مانع برقراری ارتباط می‌دانند.

16 درصد همه‌ی موارد فوق را دلیل ارتباط دانسته‌اند.

28 درصد هیچ مشکلی در برقراری ارتباط با این سازمان‌ها ندارند.

رایزنی جمهوری اسلامی ایران در قطر دارای بخش‌های مختلفی است كه می‌تواند زمینه و راه‌های مناسب برای ایجادیاتوسعه روابط فرهنگی باشد و مراجعه كنندگان از این بخش‌ها استفاده می‌نمایند.

کتابخانه‌ی رایزنی فرهنگی

کتابخانه با حدود 10000 جلد کتاب ارزشمند در زمینه‌های تاریخ، تفسیر، حدیث، ایران شناسی، ادبیات، علوم عقلی و نقلی، فلسفه، عرفان، منابع اولیه کتب مرجع، دائره المعارف‌های اسلامی، نوجوانان و کودکان، کتاب‌های عربی و تا حدودی کتبی به زبان‌های انگلیسی و فرانسه، یکی از غنی‌ترین کتابخانه‌های زبان فارسی موجود در این کشور می‌باشد.

فهرست کتب این کتابخانه براساس فهرست نویسی کنگره‌ی آمریکا که نظام فهرست مشهور میان کتابخانه‌های مشهور و مهم در جهان است، تنظیم شده و بخش‌های عمده‌ی آن نیز با تعدادی از کتابخانه‌های مهم در داخل کشور، از جمله کتابخانه‌های سازمان فرهنگ و ارتباط، دانشگاه شیراز، دانشگاه آزاد، به صورت کوششی تحت سیستم جستجوی کتابخانه‌ای برنامه‌ی «پارس آذرخش»، فعالیت می‌کند. در این کتابخانه، بخش کتب کودکان به وسیله تعداد قابل توجهی از کتب و قصه‌های زیبای کودکانه کانون پرورش فکری کوکان و نوجوانان و برخی دیگر از مؤسسات فعال در زمینه‌های کتاب‌های داستانی کودکان، تکمیل شده است.

در بخش كتب مرجع این کتابخانه، کتاب‌های ارزشمند و منابع دست اول برای محققان و اندیشمندانی که در زمینه‌های گوناگون ایران شناسی و تاریخ و ادبیات و علوم حدیث و سایر موارد مربوطه، قصد انجام فعالیت‌های تحقیقی و مطالعاتی را داشته باشند، وجود دارد و در بسیار از زمینه‌‌ی پاسخ‌گوی نیازهای تحقیقاتی آن‌ها می‌باشد. لازم به ذکر است که این بخش فقط برای مطالعه‌ی محققان بوده و تنها در محل کتابخانه قابل استفاده و بهره برداری می‌باشد.

در بخش امانات، در حدود 200 نفر از متقاضیان و استفاده کنندگان کتاب‌ها ثبت نام نموده و به تناسب نیازهای خود، از بخش امانات این کتابخانه استفاده می‌نمایند.

واحد سمعی و بصری

از جمله بخش‌های فعال این رایزنی، واحد سمعی و بصری آن است که به وسیله‌ی تعداد قابل توجهی از فیلم‌های سینمایی و سریال‌های تلویزیونی و کارتون‌های کودکان و فیلم‌های آموزشی متنوع و همچنین موسیقی سنتی و اصیل ایرانی و مطالب گوناگون ایران شناسی و آموزش زبان فارسی، خط، نگارگری، موسیقی، ادعیه، زیارات و سخنرانی‌های اساتید و بزرگان دینی و علمی تجهیز شده است. این واحد، محصولات خود را در سه قالب CD، لوح‌های فشرده (CD و DVD) و نوار کاست، به متقاضیان عرضه می‌کند. این واحد افزون بر 300 نوار ویدئویی و CD، لوح فشرده و نوار کاست دارد.

واحد محصولات فرهنگی

این واحد از دو قسمت تشکیل شده است:

مجموعه صنایع دستی ایرانی

بخش قابل توجهی از صنایع دستی شامل تابلوهای خاتم‌کاری و صنایع فلزی قلم‌زنی و پارچه‌های قلم‌کاری و ظروف نقاشی شده مرغی و تابلوهای معرق و ظروف مسی نقش‌دار در این واحد به معرض نمایش گذاشته شده است. و در صورت لزوم برای نمایش در نمایشگاه‌های مختلف از آنها استفاده می‌شود.

ایرانی شناسی و زبان فارسی

در این بخش اقلام قابل توجهی از منابع ایرانی شناسی و زبان فارسی به صورت کتاب و CD، نقشه و بروشور عرضه شده است.

مجموع محصولات و اقلام فرهنگی ارسالی از مرکز برای اهدا به علاقه مندان

در این بخش، تعدادی نشریات ویژه‌ی کودکان و نوجوانان، به زبان‌های فارسی و عربی در معرض دید عموم علاقه مندان قرار گرفت است؛ همچنین کتب و نشریات و مجلات ارسالی از ایران در حوزه‌ی مباحث تقریب مذاهب، ایران شناسی، خانواده و سیاست، به صورت رایگان در اختیار علاقه مندان قرار گرفته است.

محصولات و اقلام فرهنگی صادره از رایزنی فرهنگی

• مجلات التاخی
• ویژه نامه به مناسبت‌های دینی و ملی
• مجموعه مقالات سید جمال الدین اسد آبادی
• مجموعه مقالات پروین اعتصامی
• مجموعه مقالات سمینار فقه اهل بیت بین السنه و الشیعه
• CD سمینارها و مراسم هنری، فرهنگی و دینی
• بولتن فرهنگی
• مجموعه سمینار خیام
• خطوات علی طریق التقریب، سه جلد