تصوف در تاجیکستان: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه ملل
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
'''4-7. تصوف اسلامی در [[تاجیکستان]]'''
از ابتدای اشاعه‌ی اسلام تصوف در این منطقه روبه شكوفایی نهاد، به گونه‌ای كه زبان عربی به عنوان زبان دینی ـ علمی و زبان فارسی به عنوان زبان عرفان و ادب منطقه اسلامی آسیای مركزی مورد استفاده قرار گرفت. بخارا و خیوه دو مركز مهم از تعلیمات صوفیه در قرون وسطی به شمار می‌رفته و در كل جهان [[اسلام و مسلمانان تاجیکستان|اسلام]] از اهمیت زیادی برخوردار بودند. این منطقه در طول [[تاریخ تاجیکستان|تاریخ]] حیات اجتماعی و [[نظام فرهنگی تاجیکستان|فرهنگی]] خود در بعد از [[اسلام و مسلمانان تاجیکستان|اسلام]]، علاوه بر آنكه چندین طریقت مهم عرفانی را در دامان خود پرورش داده، پذیرای چند طریقت مهم عرفانی ایرانی نیز در فضای فكری خود بوده‌است. از جمله این طریقت‌های عرفانی می‌توان به موارد زیر اشاره كرد.


از ابتداي اشاعۀ اسلام تصوّف در اين منطقه روبه شكوفايي نهاد، به گونه‌اي كه زبان عربي به عنوان زبان ديني ـ علمي و زبان فارسي به عنوان زبان عرفان و ادب منطقه اسلامي آسياي مركزي مورد استفاده قرار گرفت. بخارا و خيوه دو مركز مهم از تعليمات صوفيه در قرون وسطي به شمار مي‌رفته و در كل جهان اسلام از اهميت زيادي برخوردار بودند. اين منطقه در طول تاريخ حيات اجتماعي و فرهنگي خود در بعد از اسلام، علاوه بر آنكه چندين طريقت مهم عرفاني را در دامان خود پرورش داده، پذيراي چند طريقت مهم عرفاني ايراني نيز در فضاي فكري خود بوده است. از جمله اين طريقت‌هاي عرفاني مي‌توان به موارد زير اشاره كرد.
طریقت حكیمیه (منسوب به حكیم ترمذی متوفی پس از285ق/898م)، طریقت یسویه، منسوب به خواجه احمد یسوی (432ق-1041م.)، طریقت كبرویه، منسوب به شیخ نجم‌الدین كبرا (شهادت618ق/1221م.)، طریقت قادریه، منسوب به شیخ عبدالقادرگیلانی (ف561ق/1166م.) و طریقت نقشبندیه منسوب به خواجه بهاءالدین نقشبند (بلاگردان) (791ق/1389م.) این طریقت‌های عرفانی هركدام به نوبه خود در تلطیف كردن قوانین شرع [[اسلام و مسلمانان تاجیکستان|اسلام]] و پیوند آن با عرفان و تصوف نقش مهمی در اذهان مردم داشته و هركدام دارای پیروانی بوده‌اند، اما در این میان دو طریقت قادریه و نقشبندیه در میان مردم بخارا و [[تاجیکستان|تاجیكستان]] هنوز نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است<ref>خدایار، ابراهیم (1384). ص 93-104.</ref><ref>زهریی، حسن (1391). جامعه و فرهنگ [[تاجیکستان]]. تهران: [https://www.icro.ir/ سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی] (در دست انتشار). ص 227.</ref>.


طريقت حكيميه (منسوب به حكيم ترمذي متوفي پس از285ق/898م)، طريقت يسويه، منسوب به خواجه احمد يسوي(432ق-1041م.)، طريقت كبرويه، منسوب به شيخ نجم‌الدين كبرا (شهادت618ق/1221م.)، طريقت قادريه، منسوب به شيخ عبدالقادرگيلاني(ف561ق/1166م.) و طريقت نقشبنديه منسوب به خواجه بهاءالدين نقشبند(بلاگردان) (791ق/1389م.) اين طريقت‌هاي عرفاني هركدام به نوبة خود در تلطيف كردن قوانين شرع اسلام و پيوند آن با عرفان و تصوّف نقش مهمي در اذهان مردم داشته و هركدام داراي پيرواني بوده‌اند، اما در اين ميان دو طريقت قادريه و نقشبنديه در ميان مردم بخارا و تاجيكستان هنوز نیز از اهميت ويژه‌اي برخوردار است(خدایار، 1384: 104 - 93).
== کتابشناسی ==
 
== نیز نگاه کنید به ==
[[صوفیان مصر]]؛ [[تصوف در تونس]]؛ [[تصوف در افغانستان]]؛ [[تصوف در سنگال]]؛ [[تصوف در اسپانیا]]؛ [[تصوف در اردن]]؛ [[تصوف در قطر]]؛ [[تصوف در سوریه]]؛ [[تصوف در بنگلادش]]؛ [[تصوف در قزاقستان]]؛ [[تصوف در روسیه]]
[[رده:تصوف]]

نسخهٔ ‏۲ اوت ۲۰۲۴، ساعت ۱۳:۰۶

از ابتدای اشاعه‌ی اسلام تصوف در این منطقه روبه شكوفایی نهاد، به گونه‌ای كه زبان عربی به عنوان زبان دینی ـ علمی و زبان فارسی به عنوان زبان عرفان و ادب منطقه اسلامی آسیای مركزی مورد استفاده قرار گرفت. بخارا و خیوه دو مركز مهم از تعلیمات صوفیه در قرون وسطی به شمار می‌رفته و در كل جهان اسلام از اهمیت زیادی برخوردار بودند. این منطقه در طول تاریخ حیات اجتماعی و فرهنگی خود در بعد از اسلام، علاوه بر آنكه چندین طریقت مهم عرفانی را در دامان خود پرورش داده، پذیرای چند طریقت مهم عرفانی ایرانی نیز در فضای فكری خود بوده‌است. از جمله این طریقت‌های عرفانی می‌توان به موارد زیر اشاره كرد.

طریقت حكیمیه (منسوب به حكیم ترمذی متوفی پس از285ق/898م)، طریقت یسویه، منسوب به خواجه احمد یسوی (432ق-1041م.)، طریقت كبرویه، منسوب به شیخ نجم‌الدین كبرا (شهادت618ق/1221م.)، طریقت قادریه، منسوب به شیخ عبدالقادرگیلانی (ف561ق/1166م.) و طریقت نقشبندیه منسوب به خواجه بهاءالدین نقشبند (بلاگردان) (791ق/1389م.) این طریقت‌های عرفانی هركدام به نوبه خود در تلطیف كردن قوانین شرع اسلام و پیوند آن با عرفان و تصوف نقش مهمی در اذهان مردم داشته و هركدام دارای پیروانی بوده‌اند، اما در این میان دو طریقت قادریه و نقشبندیه در میان مردم بخارا و تاجیكستان هنوز نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است[۱][۲].

کتابشناسی

  1. خدایار، ابراهیم (1384). ص 93-104.
  2. زهریی، حسن (1391). جامعه و فرهنگ تاجیکستان. تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی (در دست انتشار). ص 227.