نظام آموزشی مصر

مهمترین اهدافی که سیاست­های آموزشی پیش از دانشگاه بر آنها مبتنی است عبارت است از:

الف-ایجاد فرصت: فراهم آوردن فرصت­های آموزش خودکفا برای همه کودکان مصری

ب- کیفیت: اصلاح و بهبود دائم روند آموزش مطابق استاندارد ملی کیفیت

ج- نظام­ها: تحول بخشیدن به نظام­های آموزشی با هدف افزایش فعالیت­ها و نهادینه کردن ساختاری

چشم­انداز آموزش و پرورش

وزارت آموزش و پرورش مصر تلاش دارد تا با تحول بخشیدن به نظام آموزشی پیش از دانشگاه، بیشترین تعداد دانش­آموز را زیر پوشش قرار دهد. این وزارتخانه بر آن است تا این هدف را از راه کیفیت بخشیدن به نظام آموزشی و با رویکرد ساختن شهروند مصری بر بنیان منظومه ارزش­های تمدنی و انسانی و نیز نظام غیرمتمرکز مبتنی بر مشارکت جمعی، تحقق بخشد. (www.moe. gov.eg;2015).

مراحل آموزش پیش از دانشگاه

نظام آموزشی پیش از دانشگاه در مصر به دو مرحله پایه و دبیرستان تقسیم شده است. دوره پایه شامل دو مقطع دبستان (6 سال) و راهنمایی  (3 سال) است. مقطع متوسطه نیز دارای دو دوره عمومی  (3 سال ) و فنی  (3 تا 5 سال )است. دانش­آموزانی که تمایل به ادامه تحصیل در دانشگاه­ها و یا مؤسسات آموزشی فنی و حرفه­ای دارند در این دوره ثبت نام می­کنند. دوره فنی نیز هنرجویان را برای ورود به بازار کار آموزش می­دهد. (همان:16)

الف- آموزش پایه

1- مقطع ابتدایی

اهداف استراتژیک:

-       فراهم آوردن خدمات آموزشی مطلوب و با کیفیت برای همه کودکان در سن آموزش ابتدایی

-       از میان برداشتن شکاف­ها و تفاوت­های میان مدارس ابتدایی

-       افزایش توانمندی­های کادر آموزشی در این مقطع

سیاست ارتقای کیفی:

-       ارائه روش­هایی که به لحاظ محتوا و شیوه­های تدریس با استانداردهای بین­المللی مطابقت داشته باشد

-       نوسازی و تحول بخشیدن به آموزش زبان عربی، پرورش دینی و مواد مدرسی در حوزه علوم اجتماعی و تعمیق بخشیدن به مفاهیم ملی و هویتی

-       فراهم آوردن زمینه­ها و عوامل لازم برای امنیت و سلامت  محیط تحصیل و از میان برداشتن زمینه­ها و عوامل خشونت­زا در مدارس

-       تنظیم برنامه­هایی برای افزایش تعداد دانش­آموزان و کاهش میزان فرار از تحصیل و تعداد مردودی­ها

-       تأمین نیازهای همه مدارس ابتدایی به آموزگاران آموزش دیده در تخصص­های مختلف (همان: 17)

آمارها: بر اساس آمارهای رسمی وزارت آموزش و پرورش مصر، تعداد دانش­آموزان، مدارس و معلمان مقطع ابتدایی در سال تحصیلی 2013-2014 به شرح زیر بوده است:

دانش­آموزان		مدارس		معلمان
دولتی	غیردولتی	دولتی	غیردولتی	710/394
288/008/9	005/898	202/80	025/2

www.moe.gov.eg;2015))

2- مقطع راهنمایی

هدف از این مقطع آموزشی، تربیت دانش­آموزانی است که از مهارت­های زبانی، ریاضیات، علوم و ارتباطات برخوردار شده و آماده ورود به مرحله بعدی برای توسعه توانمندی­ها و خلاقیت­ها و حرکت در مسیر تحولات جهانی با تأکید بر ارزش­های ملی، دینی، هویت عربی و مشارکت با دیگران، پذیرش و تعامل با آنان باشند.

اهداف استراتژیک:

-       فراهم آوردن فرصت آموزش مطلوب برای دانش­آموزان ورودی این مقطع از طریق تأمین فضای متناسب با فراگیری و رعایت جنبه­های اجتماعی، محیطی و اقتصادی متفاوت آنان

-       فراهم آوردن نیروی آموزشی کافی و برخورداری از سطح حرفه­ای بالا

-       تمرکز بر مدرسه به عنوان محور اصلاح و بهبود واقعی در تحصیل و سطح یادگیری آنان و نیز تلاش برای نگهداری دانش­آموزان تا پایان مقطع

-       ارتقای سطح تحصیل دانش­آموزان به ویژه در زبان عربی و ریاضیات و فراگیری یکی از زبان­های بین­المللی

-       توسعه و تقویت کادر آموزشی

آمارها: به استناد آمارهای رسمی وزارت آموزش و پرورش مصر، تعداد دانش­آموزان ،مدارس و معلمان مقطع راهنمایی در سال تحصیلی 2013-2014 به شرح زیر بوده است:

دانش­آموزان		مدارس		معلمان
دولتی	غیردولتی	دولتی	غیردولتی	264/242
623/052/4	082/285	407/8	521/1

www.moe.gov.eg;2015))

ب- مقطع دبیرستان

1- دبیرستان (عمومی)

هدف کلی این شاخه تحصیلی عبارت است از آموزش مناسب با معیارهای جهانی به گونه­ای که فارغ­التحصیلان را برای ورود به مرحله آموزش عالی آماده سازد.

اهداف استراتژیک:

-       افزایش امکان جذب دانش­آموز

-       حمایت از توانمندی­های کادر آموزشی

-       تحول بخشیدن به سازوکار اداری

-       بهبود کیفیت محیط آموزش برای دانش­آموزان

-       ارائه الگوهای ابتکاری به مثابه اساسی تحول در نظام آموزشی (الخطة الاستراتیجیة للتعلیم : 75)

2- دبیرستان (فنی)

هدف کلی این شاخه آموزشی، تربیت نیروی فنی ماهری است که توانمندی­های لازم را برای رقابت در بازار کار محلی، منطقه­ای و جهانی کسب کرده باشد و به شکلی ایجابی در توسعه کشور مشارکت داشته باشد.

اهداف استراتژیک

-       افزایش فرصت­ها و نوسازی رشته­های تخصصی آموزش فنی در مصر و کشورهای اطراف دریای مدیترانه

-       دگرگون سازی روش­ها متناسب با اقتضائات جدید با هدف همراه شدن با بازار کار

-       فراهم آوردن تجهیزات و فناوری آموزش مناسب با نوع آموزش­های فنی و تعدد دانش­آموزان

-       ارتقای سطح حرفه­ای و مادی و معنوی آموزگار

-       فعال­سازی مشارکت­های محلی و بین­المللی

-       فعال­سازی طرح شورای عالی آموزش فنی و تربیت حرفه­ای

-       آموزش و تربیت برای ایجاد شغل (همان:78)

آمارها: آمارهای رسمی وزارت آموزش و پرورش مصر در سال تحصیلی 2013-2014، تعداد دانش­آموزان و مدارس و معلمان مقطع دبیرستان (عمومی و فنی) را به شرح زیر نشان می­دهد:

الف: دانش­آموزان:

نوع	دولتی	غیردولتی	جمع
عمومی صنعتی کشاورزی بازرگانی	194/279/1 359/791 513/165 692/545	278/176 856/2 459/104	472/455/1 215/794 513/165 151/650

ب: تعداد مدارس:

نوع	دولتی	غیردولتی	جمع
عمومی صنعتی کشاورزی بازرگانی	2051 955 199 599	943 11 0 220	2994 966 199 819

ج: معلمان و مربیان:

عمومی	103654
صنعتی	95360
کشاورزی	13659
بازرگانی	37375

www.moe.gov.eg;2015)

---

1- جامعة القاهرة

2- جامعة الاسکندریة

3- جامعة عین شمس

4- جامعة المنصورة

[5] - جامعة اسیوط

[6] - جامعة طنطا

[7] - الجامعة الامیرکیة بالقاهرة

[8] - مرکز الدراسات السیاسیة و الاستراتیجیة بالاهرام

[9] - مرکز ابن خلدون للدراسات الانمائیة

[10] - جامعه مدنی و تحول دموکراتیک در میهن عربی

[11] - گزارش سالانه از تحول دموکراتیک در میهن عربی

[12] - المرکز العربی للدراسات الانسانیة

[13] - مرکز یافا للدراسات و الابحاث