دیپلماسی عمومی هند: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۱ ژوئیهٔ ۲۰۲۵، ساعت ۰۰:۰۵

دیپلماسی عمومی هند شامل فعالیت های انجام شده توسط دولت برای اطلاع رسانی و تأثیرگذاری بر افکار عمومی خارجی با هدف پیشبرد اهداف سیاست خارجی خود است. این فعالیت ها شامل برندسازی ملی، اطلاع رسانی به مهاجران، تعامل دیجیتال، پخش بین المللی، و برنامه های تبادل است که برای ترویج تصویر مثبت از کشور به مخاطبان جهانی طراحی شده اند. دیپلماسی عمومی دو هدف مهم را برای هند دنبال می کند: اول، به رفع نگرانی های بین المللی در مورد هند به عنوان یک قدرت در حال ظهور کمک می کند و دوم، هند را قادر می سازد تا به طور موثر برای گردشگری، سرمایه گذاری و بازارهای خارجی در جهان جهانی شده رقابت کند^[۱].

سیر تحول تاریخی دیپلماسی عمومی هند

تکامل تاریخی دیپلماسی عمومی هند را می توان به سال های اولیه استقلال ردیابی کرد. در اوایل سال ۱۹۴۸، وزیر امور خارجه هند، کی پی اس منون، به مأموریت های هندی در خارج از کشور دستور داد تا جمعیت هندی های خارج از کشور را ردیابی کنند، اگرچه این تلاش های اولیه بیشتر بر نظارت متمرکز بود تا درگیر کردن جامعه هندی در خارج از کشور^[۲]. در همان سال، وزارت امور خارجه بخش تبلیغات خارجی را تأسیس کرد تا فرهنگ، تاریخ و میراث هند را در سراسر جهان از طریق برنامه های فرهنگی به نمایش بگذارد^[۳].

چارچوب نهادی برای گسترش فرهنگی هند با تأسیس شورای روابط فرهنگی هند (ICCR) در سال 1950 با هدف "ایجاد، احیا و تقویت روابط فرهنگی و درک متقابل بین هند و سایر کشورها" شکل گرفت^[۲]. یکی دیگر از نهادهای مهم، شورای امور جهانی هند (ICWA) که در سال 1943 تأسیس شد، با هدف ارتقای روابط بین المللی هند از طریق تحقیق، بحث و تبادل نظر با سازمان های مشابه در سطح جهانی. ICWA به ویژه کنفرانس تاریخی روابط آسیا را در سال 1947 سازماندهی کرد، جایی که مهاتما گاندی بر "راه آسیایی" تأکید کرد^[۲].

با وجود این نهادهای اولیه، دارایی های قدرت نرم هند تا دهه 1990 از نظر استراتژیک در سیاست گذاری خارجی مورد استفاده قرار نگرفت. پدران بنیانگذار هند مدرن، در حالی که خود تجسم قدرت نرم بودند، تمایلی به استفاده از این ابزارها برای دستیابی به اهداف سیاست خارجی نشان ندادند. در دوران جنگ سرد، جنبش عدم تعهد به عنوان منبع قابل توجهی از قدرت نرم برای هند عمل کرد، اگرچه این نفوذ پس از مرگ نخست وزیر نهرو در سال 1964 شروع به کاهش کرد^[۳]. یک تغییر قابل توجه در سال 2006 با ایجاد یک بخش اختصاصی دیپلماسی عمومی در وزارت امور خارجه، با الگوبرداری از دفتر دیپلماسی عمومی وزارت امور خارجه ایالات متحده رخ داد. این بخش به «تنها بخشی از انبوهی از بازیگرانی تبدیل شد که درگیر فرافکنی عمدی یا اتفاقی قدرت نرم» بودند، اگرچه منتقدان خاطرنشان کردند که «هدف آن «بیشتر شکل دادن به تصویر جهانی بود تا تأثیرگذاری بر نگرش های سیاست خارجی عموم مردم^[۴].

دیپلماسی عمومی هند در اکتبر 2012 با راه اندازی وب سایت دیپلماسی عمومی هند وارد عصر دیجیتال شد و ابزارهای وب 2.0 را در استراتژی گسترده تر دیپلماسی دیجیتال خود گنجاند. این شامل ایجاد رسانه های اجتماعی برای سفارتخانه های هند در کشورهای مختلف بود^[۳]. بخش دیپلماسی عمومی اینترنت را به عنوان یک فضای دیجیتالی می بیند که امکان برقراری ارتباط دو طرفه با مخاطبان جوان را در داخل و خارج از هند فراهم می کند^[۴].

در سال 2014، بخش تبلیغات خارجی و بخش دیپلماسی عمومی با هم ادغام شدند تا به بخش تبلیغات خارجی و دیپلماسی عمومی (XPD) تبدیل شوند، که همچنان بازیگر اصلی در تدوین و اجرای دیپلماسی عمومی هند است، اگرچه وزارت گردشگری و وزارت بازرگانی نیز فعالیت های مرتبط را انجام می دهند. رویکرد هند به دیپلماسی عمومی به طور فزاینده ای بر گفتگو و تبادل با تمرکز فزاینده بر مخاطبان جدید و تعامل در رسانه های اجتماعی تأکید دارد. (مارک، 2021) این «دیپلماسی عمومی جدید» اهمیت قدرت نرم را برجسته می کند - توانایی تأثیرگذاری از طریق ایده ها، نهادها، ارزش ها و فرهنگ - و تشخیص می دهد که کمک های خارجی به سایر کشورها بازتابی از منافع استراتژیک هند و درک خود به عنوان یک قدرت منطقه ای و نوظهور جهانی است^[۵]. دیپلماسی عمومی به طور فزاینده ای با سیاست خارجی هند مرتبط شده است، زیرا روابط بین الملل علنی تر شده و مردم بیشتر درگیر شده اند^[۲].

تقدم قدرت مادی در دستیابی به نتایج را به چالش می کشد و مدل جایگزینی را ارائه می دهد که از طریق درک مشترک و تعامل اجتماعی درگیر می شود. در حالی که هند پیشرفت قابل توجهی در این زمینه داشته است، کارشناسان می گویند که این کشور "کیلومترها برای تضمین پیش بینی بهینه نگرانی های سیاست خارجی خود در پیش دارد"^[۵].

چارچوب نهادی و حاکمیت

دیپلماسی عمومی هند از طریق یک معماری نهادی کاملا تعریف شده عمل می کند که در طول زمان به طور قابل توجهی تکامل یافته است. چارچوب نهادی فعلی در درجه اول در وزارت امور خارجه (MEA) لنگر انداخته است و بخش تبلیغات خارجی و دیپلماسی عمومی (XPD) به عنوان نهاد اصلی هماهنگ کننده عمل می کند. این بخش در سال 2014 از طریق ادغام بخش تبلیغات خارجی و بخش دیپلماسی عمومی که قبلا جداگانه بود، تشکیل شد و یک نهاد متمرکز مسئول تدوین و اجرای استراتژی های دیپلماسی عمومی هند ایجاد کرد^[۳]. بخش دیپلماسی عمومی خود در سال 2006 با الهام از ساختار دفتر دیپلماسی عمومی وزارت امور خارجه ایالات متحده تأسیس شد. این نشان دهنده تعهد نهادی قابل توجهی به دیپلماسی عمومی استراتژیک به عنوان یک ابزار سیاست خارجی بود. این بخش به طور خاص برای استفاده از قدرت نرم هند در صحنه جهانی ایجاد شده است و منابع قابل توجهی برای درگیر کردن افکار عمومی داخلی و خارجی سرمایه گذاری شده است (نگا و همکاران، 2021)

یکی از اجزای کلیدی چارچوب نهادی هند، شورای روابط فرهنگی هند (ICCR) است که در سال 1950 با هدف صریح "ایجاد، احیا و تقویت روابط فرهنگی و درک متقابل بین هند و سایر کشورها" تأسیس شد^[۲].

شورای روابط فرهنگی هند، 35 مرکز فرهنگی را در سراسر جهان اداره می کند که تحت مأموریت های مربوط به هند کار می کنند و قصد دارد با مراکز جدید در شهرهایی از جمله واشنگتن، پاریس، سنگاپور و رم گسترش یابد^[۲]. این شورا، به عنوان یک نهاد تثبیت شده برای دیپلماسی عمومی، بر مبادلات فرهنگی و دانشگاهی، ارائه بورسیه های تحصیلی و مدیریت خدمات خارج از کشور تمرکز دارد ^[۶]. شورای امور جهانی هند (ICWA) که در سال 1943 تأسیس شد، نهاد مهم دیگری را در این چارچوب نشان می دهد. هدف ICWA "ارتقای روابط هند با سایر کشورها از طریق مطالعه، تحقیق، بحث، سخنرانی، تبادل نظر و اطلاعات با سایر سازمان های داخل و خارج از هند است که در فعالیت های مشابه فعالیت می کنند"^[۲]. در حال حاضر با سازمان هایی در 38 کشور مشارکت دارد و در سال 2015 به عنوان عضوی از تأثیر آکادمیک سازمان ملل متحد ثبت شد.

حاکمیت دیپلماسی عمومی هند همچنین شامل تلاش های مشترک بین نهادهای مختلف است. بخش دیپلماسی عمومی در وزارت امور خارجه اغلب رویدادهای مرتبط با قدرت نرم را در خارج از کشور با همکاری ICCR سازماندهی می کند، که به عنوان آژانس دولتی گره ای مسئول فرافکنی قدرت نرم هند عمل می کند. این ابتکارات مشترک شامل سازماندهی "جشنواره های هند" در سراسر جهان، نمایش فرهنگ و میراث هند در پلتفرم های بین المللی است^[۷]. فراتر از MEA، سایر نهادهای دولتی نیز به چارچوب دیپلماسی عمومی هند کمک می کنند. وزارت گردشگری و وزارت بازرگانی فعالیت هایی را انجام می دهند که با تعریف گسترده تر دیپلماسی عمومی همسو است، اگرچه XPD همچنان بازیگر اصلی در این حوزه است^[۳].

علاوه بر این، دولت هند وزارت امور هند خارج از کشور را به طور خاص برای تقویت روابط با دیاسپورای هندی تأسیس کرد و اهمیت آنها را در دیپلماسی قدرت نرم تشخیص داد^[۸]. چارچوب نهادی دیپلماسی عمومی هند همچنین نهادهای رسانه ای را در بر می گیرد. به عنوان مثال، خدمات خارجی رادیو هند قصد دارد "چشم انداز توسعه و سیاست هند همراه با هنر و فرهنگ آن" را در چندین قاره از جمله آسیا، آفریقا، استرالیا و بخش هایی از اروپا پیش بینی کند^[۶]. این معماری نهادی جامع، هند را قادر ساخته است تا خطوط ارتباطی با متحدان خارجی را باز کند و فضایی را برای خود در محیط جهانی ایجاد کند. شیوه های روابط عمومی در این نهادها نقش مستقیمی در مدیریت و بهبود روابط خارجی ایفا می کنند و به عنوان مؤلفه های ابزاری در اجرای سیاست های خارجی بزرگتر و فراگیرتر عمل می کنند (گوپتا، 2021)

استراتژیها و ابزارهای کلیدی در دیپلماسی عمومی هند

دیپلماسی عمومی هند شامل یک رویکرد چند وجهی با چندین استراتژی و ابزار کلیدی است که برای تأثیرگذاری بر مردم خارجی و پیشبرد منافع ملی آن طراحی شده است. هند در هسته خود از فعالیت های دیپلماسی عمومی برای دستیابی به دو هدف مهم استفاده می کند: کاهش هرگونه نگرانی بین المللی در مورد هند به عنوان یک قدرت در حال ظهور، و تقویت موقعیت رقابتی خود در جذب گردشگری خارجی، سرمایه گذاری و دسترسی به بازار در جهانی که به طور فزاینده ای جهانی می شود^[۱]. برندسازی ملی نشان دهنده یک استراتژی اصلی در جعبه ابزار دیپلماسی عمومی هند است. این کشور آگاهانه ابتکاراتی را برای ارتقای تصویر برند خود به عنوان مقصدی جذاب برای سرمایه گذاری اقتصادی، تجارت و گردشگری پذیرفته است. این رویکرد موفق برندسازی ملی به طور قابل توجهی به رشد اقتصادی هند در دهه های اخیر کمک کرده است^[۹].

دیپلماسی فرهنگی به عنوان یک ابزار حیاتی دیگر عمل می کند و هند به طور استراتژیک از میراث فرهنگی غنی خود برای ایجاد همکاری های بین المللی و تقویت روابط استفاده می کند. هند از طریق سازماندهی مبادلات فرهنگی، جشنواره ها و نمایشگاه ها، گفتگوی بین فرهنگی را تسهیل می کند و درک بیشتری از چشم انداز فرهنگی متنوع خود را ترویج می کند. این کشور گسترش فرهنگ خود را از طریق مراکز فرهنگی، برنامه های تبادل آموزشی، و پلتفرم های دیجیتال برای افزایش آگاهی و قدردانی از غنای فرهنگی خود در سطح جهانی گسترش می دهد (کومار و همکاران، 2024)

دیپلماسی دیجیتال به عنوان سنگ بنای استراتژی دیپلماسی عمومی هند ظاهر شده است. بخش دیپلماسی عمومی (PDD) استفاده از فناوری های جدید را به حداکثر می رساند و اینترنت را به عنوان یک فضای دیجیتالی می بیند که امکان برقراری ارتباط دو طرفه با مخاطبان جوان را در داخل و خارج از هند فراهم می کند. نمونه بارز آن وب سایت PDD (www.indiandiplomacy.in) است که به عنوان یک آرشیو مجازی از قدرت نرم هند عمل می کند. علاوه بر این، هند با استفاده از ابزارهای دیجیتالی برای ترویج روایت خود و تعامل با مخاطبان جهانی، حضور فعالی در پلتفرم های رسانه های اجتماعی دارد^[۴].

دیپلماسی عمومی هند همچنین شامل توسعه مهاجران، پخش بین المللی، و برنامه های تبادل است که همگی برای ارائه تصویری مثبت به مخاطبان جهانی طراحی شده اند^[۱]. این سازوکارها شبکه جامعی را تشکیل می دهند که از طریق آن کشور مواضع سیاست خارجی خود را به مخاطبان هدف در خارج از کشور و داخل منتقل می کند. اجرای این استراتژی ها در درجه اول توسط بخش تبلیغات خارجی و بخش دیپلماسی عمومی وزارت امور خارجه هدایت می شود، با کمک های قابل توجهی از مأموریت های هند در خارج از کشور، که اغلب به عنوان اجزای دستگاه دیپلماسی عمومی هند کمتر مورد توجه قرار می گیرند^[۵]. این رویکرد تشخیص می دهد که در قرن بیست و یکم - که با جهانی شدن، افکار عمومی قاطعانه، حضور مداوم رسانه ها و فناوری های دیجیتال مشخص می شود - دیپلماسی عمومی به عنوان یک ابزار سیاست خارجی اهمیت بی سابقه ای پیدا کرده است^[۵]. از طریق این استراتژی ها و ابزارهای متنوع، هند قصد دارد آرمان های شمول، مدارا و احترام خود را به نمایش بگذارد و در عین حال خود را به عنوان یک قدرت منطقه ای و یک بازیگر جهانی در حال ظهور در صحنه بین المللی قرار دهد^[۵].

ابتکارات دیپلماسی دیجیتال

هند خود را در خط مقدم دیپلماسی دیجیتال در آسیا قرار داده است و با وجود محدودیت منابع، به طور استراتژیک در ایجاد حضور آنلاین خود سرمایه گذاری کرده است. ورود رسمی این کشور به دیپلماسی دیجیتال در سال 2010 زمانی اتفاق افتاد که وزارت امور خارجه (MEA) اولین توییت خود را منتشر کرد، ابتکاری به رهبری سفیر ناودیپ سوری، که در آن زمان ریاست بخش دیپلماسی عمومی تازه تأسیس را بر عهده داشت^[۱۰] (عزیز، 1402) این آغاز رویکرد سیستماتیک هند به تعامل دیجیتال به عنوان یک ابزار سیاست خارجی بود.

وزارت امور خارجه به سرعت خود را به عنوان یک رهبر دیجیتال در دولت هند تثبیت کرد و ارزش عملی دیپلماسی دیجیتال را در شرایط بحرانی نشان داد. یک نمونه قابل توجه استفاده موثر وزارت خارجه از توییتر در طول جنگ داخلی لیبی در سال 2011 بود که تخلیه موفقیت آمیز بیش از 18000 شهروند هندی را تسهیل کرد^[۱۰] (دیزارد، 2001) این عملیات کاربرد عملی ابزارهای دیجیتال در مدیریت بحران دیپلماتیک را به نمایش گذاشت.

دیپلماسی دیجیتال هند با راه اندازی وب سایت دیپلماسی عمومی خود در اکتبر 2012 از حمایت نهادی قابل توجهی برخوردار شد. این پلتفرم ابزارهای وب 2.0 را در استراتژی گسترده تر دیپلماسی دیجیتال کشور گنجانده است که شامل ایجاد دسته های رسانه های اجتماعی برای سفارتخانه های هند در کشورهای مختلف بود^[۳]. وب سایت (www.indiandiplomacy.in) به یک آرشیو مجازی از قدرت نرم هند تبدیل شده است و به عنوان یک مخزن مرکزی برای ابتکارات تعامل دیجیتال عمل می کند^[۴]. رویکرد هند به دیپلماسی دیجیتال از حمایت سیاسی سطح بالایی برخوردار شده است و نخست وزیر نارندرا مودی از سفرای هند خواست تا "ذهنیت های قدیمی" را کنار بگذارند و "در دیپلماسی دیجیتال جلوتر بمانند"^[۱۰]. این جهت، نوآوری در توسعه دیپلماتیک را تشویق کرده است، با وجود داشتن وزارت امور خارجه نسبتا کوچک و اولویت های توسعه رقابتی، دولت پلتفرم های متنوعی از جمله برنامه های تلفن همراه، پخش زنده ویدیو و تعامل پاسخگو در رسانه های اجتماعی را آزمایش کرده است. بخش دیپلماسی عمومی (PDD) اینترنت را به عنوان یک فضای دیجیتالی می بیند که امکان برقراری ارتباط دو طرفه با مخاطبان جوان را در داخل و خارج از هند فراهم می کند^[۴]. این چشم انداز استراتژی دیپلماسی دیجیتال هند را شکل داده است، که تلاش می کند از طریق پلتفرم های آنلاین "داستان بهتر" خود را بفروشد و تلاش های دیپلماسی عمومی سنتی را در زمینه هایی مانند ارتقای فرهنگی و مشارکت دیاسپورا تکمیل کند. ابتکارات دیپلماسی دیجیتال هند گسترش یافته است و دیپلماسی رسانه ای و تعامل هدفمند در مناطق با اهمیت استراتژیک مانند آسیای مرکزی و روسیه را شامل می شود (نائوموف و همکاران، 2023) این تلاش ها بخشی از پیش بینی قدرت نرم گسترده تر هند است که از ابزارهای دیجیتال برای تقویت دارایی های فرهنگی و مواضع سیاسی این کشور استفاده می کند. با این حال، منتقدان به فرصت های از دست رفته در رویکرد دیپلماسی دیجیتال هند، به ویژه در مورد عنصر حیاتی گوش دادن، اشاره کرده اند. در طول بحران هایی مانند همه گیری کووید-19، محققان استدلال می کنند که دولت هند نتوانسته است به طور موثر از پلتفرم های رسانه های اجتماعی برای نظارت بر احساسات عمومی و تطبیق استراتژی های ارتباطی بر اساس آن استفاده کند^[۱۱].

تحقیقات نشان می دهد که گوش دادن فعال – که مستلزم مشارکت بازیگران دیپلماتیک و غیردیپلماتیک است – برای دیپلماسی عمومی موثر ضروری است، به ویژه در مواقع بحران که اطلاعات قابل اعتماد بسیار ارزشمند است. با وجود این چالش ها، هند همچنان به توسعه قابلیت های دیپلماسی دیجیتال خود ادامه می دهد و تشخیص می دهد که در محیط غنی از اطلاعات امروزی، تعامل آنلاین جزء مهمی از اجرای سیاست خارجی استراتژیک و مدیریت تصویر ملی است.

دیپلماسی فرهنگی و قدرت نرم

رویکرد هند به دیپلماسی فرهنگی به طور استراتژیک از دارایی های فرهنگی گسترده خود برای پیشبرد اهداف سیاست خارجی و ارتقای جایگاه جهانی خود استفاده می کند. در حالی که هند از زمان استقلال اولیه خود دارای منابع قابل توجهی از قدرت نرم بود، این دارایی ها تا دهه 1990 به طور سیستماتیک در سیاست گذاری خارجی گنجانده نشدند. علیرغم اینکه پدران بنیانگذار هند مدرن خود سفیران قدرت نرم بودند، تمایلی قابل توجهی به استفاده از این ابزارهای فرهنگی برای تحقق اهداف خاص سیاست خارجی وجود داشت^[۲]. مجموعه قدرت نرم این کشور طیف متنوعی از عناصر فرهنگی از جمله معنویت، یوگا، آیورودا، هنر، موسیقی، رقص، ادبیات و صنایع دستی را در بر می گیرد که همگی به رسمیت شناخته شده اند. ریشه های دیپلماسی فرهنگی هند را می توان در سخنرانی تاثیرگذار سوامی ویوکاناندا در پارلمان دین شیکاگو جستجو کرد که علاقه جهانی به هندوئیسم و فلسفه هند را برانگیخت. نوشته های او، به ویژه در مورد راجا یوگا، الهام بخش بسیاری از غربی ها برای کشف سنت های معنوی هند و بازدید از این کشور بود^[۱۲].

دیپلماسی فرهنگی هند از طریق خدمات خارجی رادیو تمام هند، که سیاست های تموقی، هنر و فرهنگ هند را در قاره های مختلف از جمله آسیا، آفریقا، استرالیا و بخش هایی از اروپا پخش می کند، به رسانه ها گسترش می یابد^[۶]. این برنامه ها مکمل سایر ابتکارات فرهنگی است که میراث هند را به مخاطبان بین المللی نشان می دهد.

یکی از ویژگی های بارز دیپلماسی فرهنگی هند، تأکید آن بر ترویج آرمان های شمول، مدارا و احترام است. هند از طریق مبادلات فرهنگی، جشنواره ها و نمایشگاه های سازمان یافته، گفتگوی بین فرهنگی را تسهیل می کند و در عین حال روابط بین فردی را تقویت می کند. این ابتکارات درک جامع تری از موزاییک فرهنگی متنوع هند در سراسر جهان را پیش می برد. این کشور از طریق برنامه های تبادل آموزشی و پلتفرم های دیجیتالی دامنه فرهنگی خود را گسترش می دهد و آگاهی جهانی و قدردانی از غنای فرهنگی خود را افزایش می دهد (کومار و همکاران، 2024)

دیاسپورای هندی و جوانان به عنوان بردارهای مهمی برای انتشار فرهنگ هندی در سطح جهانی عمل می کنند. علاقه فزاینده بین المللی به عناصر فرهنگی هند - از شیوه های سنتی مانند یوگا و آیورودا گرفته تا ادبیات و حماسه هایی مانند رامایانا و مهابهاراتا - منجر به گنجاندن آنها در برنامه های درسی آموزشی در سراسر جهان، از جمله مطالعه سانسکریت در چندین کشور شده است. هند همچنین به عنوان یک صادر کننده مهم داروهای گیاهی به مناطقی از جمله خاورمیانه، اروپا و آفریقا ظاهر شده است^[۱۲].

مشارکت دیاسپورا در دیپلماسی عمومی هند

مشارکت هند در خارج از کشور ستون مهمی از استراتژی دیپلماسی عمومی آن است، زیرا این کشور پس از چین دومین جمعیت بزرگ دیاسپورای جهان را در خود جای داده است که شامل بیش از 25 میلیون نفر هندی الاصل است که در سراسر جهان پراکنده شده اند، از جمله بیش از 3 میلیون نفر تنها در ایالات متحده^[۱۳]. رویکرد دولت هند به تعامل با دیاسپورا در طول زمان به طور قابل توجهی تکامل یافته است و با تلاش های ردیابی معتدل تر در اوایل دوره پس از استقلال آغاز شده است.

در اوایل سال ۱۹۴۸، وزیر امور خارجه هند، کی پی اس منون، به نمایندگی های دیپلماتیک هند در خارج از کشور دستور داد تا اطلاعات مربوط به «افراد هندی تبار ... تعداد آنها، اشتغال، موقعیت اقتصادی و سیاسی، رفتار و همه موارد مربوطه نیز وجود دارد.» با این حال، این تلاش های اولیه در درجه اول با هدف نظارت بر جمعیت هندی تبار به جای درگیر کردن استراتژیک آنها برای اهداف دیپلماتیک بود^[۲]. این رویکرد محدود برای چندین دهه ادامه یافت و سیاست گذاران هند با وجود شناخت پتانسیل های آنها، نتوانستند به طور موثر از ارتباطات خارج از کشور استفاده کنند.

یک تغییر قابل توجه در استراتژی تعامل هند در خارج از کشور در دهه 1990 رخ داد، زمانی که این کشور شروع به ادغام سیستماتیک تر دارایی های قدرت نرم خود، از جمله شبکه های دیاسپورا، در سیاست خارجی خود کرد. این جهت گیری مجدد استراتژیک با ایجاد ساختارهای نهادی اختصاصی که به طور خاص برای تقویت پیوندها با دیاسپورای جهانی هندی طراحی شده اند، شتاب بیشتری گرفت. دولت هند وزارت امور سرخپوستان خارج از کشور را با هدف صریح تقویت ارتباطات قوی تر با جوامع خارج از کشور و استفاده از این روابط برای دیپلماسی قدرت نرم ایجاد کرد^[۸].

در دولت نخست وزیر نارندرا مودی، که در سال 2014 آغاز شد، تعامل مهاجران به یکی از اجزای اصلی سیاست خارجی هند تبدیل شده است. مودی بر نقش دیاسپورای هند در توسعه سیاست خارجی تأکید کرده و اهمیت آنها را در استراتژی توسعه گسترده تر خود برای هند به رسمیت شناخته است^[۱۳]. این نشان دهنده یک تحول قابل توجه در سیاست گذاری هند است، زیرا این کشور قبلا "به سختی بر دیاسپورا خود تمرکز کرده بود تا از منابع، پتانسیل ها و دارایی های خود استفاده کند." سید اکبرالدین، سخنگوی سابق وزارت امور خارجه هند، در سال 2015 اظهار داشت که "دیپلماسی قدرت نرم هند اکنون فراتر از کتاب، فرهنگ و سینما است"^[۱۳]. این بیانیه منعکس کننده مفهوم سازی گسترده دولت از فرافکنی قدرت نرم است و دیاسپوراها نقش برجسته ای در پیشبرد اهداف دیپلماتیک هند و ارتقای تصویر جهانی آن ایفا می کنند.

اگرچه وزارت امور سرخپوستان خارج از کشور بعدا در زمان دولت اتحاد دموکراتیک ملی منحل شد، اما وظایف آن در بخش های دیگر ادغام شد و تعهد نهادی به مشارکت دیاسپورا را حفظ کرد. این سازماندهی مجدد منعکس کننده ماهیت در حال تحول استراتژی دیاسپورا هند است که همچنان با اولویت های سیاسی در حال تغییر و شرایط جهانی سازگار می شود و در عین حال عنصر اصلی رویکرد دیپلماسی عمومی این کشور باقی می ماند.

مطالعات موردی و ابتکارات خاص

استراتژی دیپلماسی عمومی هند از طریق چندین ابتکار مشخص و مطالعات موردی نشان داده شده است که کاربرد عملی آن را در حوزه های مختلف نشان می دهد:

دیپلماسی کریکت هند و پاکستان

دیپلماسی کریکت نمایانگر یکی از اجزای دیرینه دیپلماسی مسیر دوم بین هند و پاکستان است. هنگامی که تنش ها بین دو کشور کاهش می یابد، اغلب به دیپلماسی عمومی یا شهروندی نسبت داده می شود که شامل تعامل بین شهروندان یک کشور و دولت کشور دیگر است. شواهد تاریخی نشان می دهد که چنین دیپلماسی به طور مداوم در زمینه هند و پاکستان موثر بوده است و مسابقات کریکت به عنوان سکوهایی برای ایجاد حسن نیت و کاهش تنش های سیاسی عمل می کند^[۱۴].

برنامه های تبادل مذهبی و فرهنگی

فراتر از ورزش، هند از زیارت و بازدید از اماکن مذهبی به عنوان مکانیسم هایی برای دیپلماسی عمومی فرامرزی استفاده کرده است. این تبادلات فرهنگی فرصت هایی را برای شهروندان هر دو کشور فراهم می کند تا با وجود تنش های دیپلماتیک رسمی، تعامل داشته باشند و درک متقابل را توسعه دهند. تسهیل درمان پزشکی برای بیماران از کشورهای همسایه نیز به عنوان یک بعد بشردوستانه در تلاش های دیپلماسی مردمی هند عمل کرده است.

برندسازی زیست محیطی "هند سبز"

هند ابتکاراتی را برای معرفی خود به عنوان "هند سبز" در تلاش برای ایجاد رهبری زیست محیطی به عنوان بخشی از استراتژی دیپلماسی عمومی خود آغاز کرده است. هدف این موقعیت زیست محیطی این است که هند را به عنوان یک بازیگر جهانی مسئول متعهد به رسیدگی به تغییرات آب و هوایی و چالش های پایداری نشان دهد^[۱۵].

دیپلماسی دارویی و واکسن

هند از نظر استراتژیک خود را به عنوان یک رهبر در صنعت داروسازی معرفی کرده است و دیپلماسی مراقبت های بهداشتی را به عنوان یکی از اجزای مهم سیاست خارجی خود توسعه داده است. در طول همه گیری کووید-19، این رویکرد از طریق برنامه دیپلماسی واکسن هند نشان داده شد. تا فوریه 2021، هند بیش از 36.1 میلیون دوز واکسن کووید-19 را به کشورهایی از جمله بنگلادش، میانمار، نپال، بوتان، مالدیو، موریس، سیشل، سریلانکا، بحرین، عمان، افغانستان، باربادوس و دومینیکا ارائه کرده بود. این واکسن ها تا حدی به عنوان کمک کمک مالی و بخشی به صورت تجاری توزیع شدند^[۱۵].

با این حال، این ابتکار دیپلماسی واکسن با نقدهای متفاوتی مواجه شد، زیرا همزمان با کمبود شدید واکسن داخلی و نرخ بالای مرگ و میر ناشی از کووید-۱۹ در خود هند بود. منتقدان خاطرنشان کردند که علیرغم قدردانی بین المللی از سوی کشورهای دریافت کننده، وضعیت داخلی اثربخشی این ابتکار را در ارتقای تصویر جهانی هند تضعیف می کند.

مشارکت آسیای میانه و روسیه

هند ابتکارات دیپلماسی عمومی خاصی را با هدف آسیای مرکزی و روسیه، مناطقی با اهمیت استراتژیک توسعه داده است. این تلاش ها شامل دیپلماسی دیجیتال و رسانه ای متناسب با این مخاطبان، با نهادها و برنامه های اختصاصی است که برای نمایش قدرت نرم هند در حوزه نفوذ روسیه طراحی شده اند. این رویکرد منطقه ای نشان دهنده تشخیص هند است که استراتژی های دیپلماسی عمومی باید با زمینه های ژئوپلیتیکی خاص و روابط دوجانبه سازگار شود. (نائوموف و همکاران، 2023)

چالش ها

هند علیرغم سرمایه گذاری های استراتژیک خود در دیپلماسی عمومی، با چندین چالش مهم روبرو است که اثربخشی تلاش های توسعه آن را محدود می کند. فرهنگ نهادی فراگیر رازداری و عدم شفافیت در وزارت امور خارجه (MEA) یک مانع اساسی برای مشارکت موثر مردم است. وزارت امور خارجه "بی میلی سنتی دولت هند برای برقراری ارتباط با شهروندان عادی" را نشان می دهد و در عوض ترجیح می دهد به جای تعامل مستقیم با مردم، اطلاعات را به رسانه های مورد اعتماد گزارش دهد یا به طور انتخابی به رسانه های مورد اعتماد درز دهد. افسران ارشد دیپلماتیک به ندرت در سخنرانی های نیمه عمومی در اتاق های فکر، انجمن های تجاری یا دانشگاه ها شرکت می کنند و فرصت های مشارکت مستقیم شهروندان را محدود می کنند^[۱۶].

استراتژی ارتباطی این وزارتخانه از محدودیت های بیشتری رنج می برد و در درجه اول به روش های منفعلانه مانند وب سایت رسمی خود یا رویکردهای فعال تر اما هنوز یک طرفه از طریق پلتفرم های رسانه های اجتماعی مانند توییتر و فیس بوک متکی است. به نظر می رسد هیچ اندازه گیری سیستماتیکی از اثربخشی این ارتباطات وجود ندارد، و ارزیابی تاثیر آنها یا تنظیم استراتژی ها بر اساس آن را دشوار می کند. علاوه بر این، MEA عمدتا به زبان انگلیسی ارتباط برقرار می کند و در نتیجه بخش های بزرگی از جمعیت داخلی هند را که نمی توانند به این اطلاعات دسترسی داشته باشند، مستثنی می کند. این چالش ها به مأموریت های دیپلماتیک هند در خارج از کشور نیز گسترش می یابد، جایی که توانایی های دیپلماسی عمومی در آن متوسط است. حتی سفارتخانه های بزرگتر با عملکردهای دیپلماسی عمومی اختصاصی به جای سازماندهی رویدادهای عمومی قابل توجه برای نمایش هند، به شدت به سخنرانی های سفیر در موسسات محلی متکی هستند. این محدودیت ها ممکن است ناشی از کمبود کارکنان و محدودیت های بودجه و همچنین شک و تردید در مورد مقرون به صرفه بودن تلاش های گسترده تر باشد^[۱۶].

یک نقص اساسی در رویکرد دیپلماسی عمومی هند، تاکید ناکافی بر گوش دادن به عنوان جزئی از تعامل گفتگویی است. این امر به ویژه در طول همه گیری کووید-۱۹ مشهود بود، زمانی که دولت نتوانست به طور موثر از پلتفرم های رسانه های اجتماعی به عنوان ابزاری برای نظارت بر احساسات عمومی و دریافت بازخورد استفاده کند. چنین اطلاعاتی می تواند استراتژی های ارتباطی مؤثرتری را برای کاهش احساس وحشت و اضطراب در طول موج دوم ویرانگر کووید-19 که جمعیت های داخل هند و خارج از کشور را تحت تأثیر قرار داد، آگاه کند^[۱۱].

تحقیقات نشان می دهد که «گوش دادن فعال» که مستلزم مشارکت بازیگران دیپلماتیک و غیردیپلماتیک است، برای دیپلماسی عمومی موثر ضروری است، به ویژه در بحران هایی که اطلاعات قابل اعتماد به ویژه ارزشمند می شوند. با نادیده گرفتن این مؤلفه حیاتی تعامل، دولت هند به طور بالقوه به ترس و اضطراب در بین کاربران رسانه های اجتماعی در طول همه گیری کمک کرد.

محدودیت های دیپلماسی عمومی هند در ابتکار دیپلماسی واکسن کووید-19 نیز آشکار بود. در حالی که هند تا فوریه 2021 بیش از 36.1 میلیون دوز واکسن را به کشورهای همسایه و شریک از جمله بنگلادش، میانمار، نپال، بوتان، مالدیو و چندین کشور دیگر ارائه کرد، این اطلاع رسانی در بحبوحه یک بحران داخلی رخ داد که با کمبود شدید واکسن و نرخ بالای مرگ و میر در خود هند مشخص می شود. گسست بین سخاوت خارجی هند و رنج داخلی، اثربخشی این ابتکار را تضعیف کرد و منتقدان خاطرنشان کردند که «دیپلماسی پزشکی هند با وجود قدردانی از کشورهای دریافت کننده، تصویر هند را در صحنه بین المللی ارتقا نداد»^[۱۵].

این چالش ها تنش بین اهداف بلندپروازانه دیپلماسی عمومی هند و محدودیت های عملی تحمیل شده توسط فرهنگ نهادی، محدودیت های منابع و محاسبات نادرست استراتژیک را که گاهی اوقات تصویر بین المللی را بر نیازهای داخلی ترجیح می دهند، برجسته می کند.

نیز نگاه کنید به

دیپلماسی عمومی ترکیه؛ دیپلماسی عمومی فرانسه؛ دیپلماسی عمومی چین؛ دیپلماسی عمومی آلمان؛ دیپلماسی عمومی بریتانیا؛ دیپلماسی عمومی قطر؛ دیپلماسی عمومی عربستان سعودی؛ دیپلماسی عمومی امارات متحده عربی؛ دیپلماسی عمومی آذربایجان؛ دیپلماسی عمومی عمان؛ دیپلماسی عمومی پاکستان

کتابشناسی

↑ ^۱٫۰ ^۱٫۱ ^۱٫۲ Mazumdar, A. (2020). Objectives of India's Public Diplomacy. International Relations of Asia, 14(3), 289-305.
↑ ^۲٫۰ ^۲٫۱ ^۲٫۲ ^۲٫۳ ^۲٫۴ ^۲٫۵ ^۲٫۶ ^۲٫۷ ^۲٫۸ Mahapatra, C. (2016). Historical Evolution of India's Public Diplomacy. Indian Foreign Affairs Journal, 11(1), 45-67.
↑ ^۳٫۰ ^۳٫۱ ^۳٫۲ ^۳٫۳ ^۳٫۴ ^۳٫۵ Gull, M., et al. (2020). Institutional Framework of India's Public Diplomacy. International Studies Review, 22(3), 345-360.
↑ ^۴٫۰ ^۴٫۱ ^۴٫۲ ^۴٫۳ ^۴٫۴ Kos-Stanisic, L., et al. (2021). Digital Public Diplomacy Strategies. Media and Communication Studies, 9(1), 112-130.
↑ ^۵٫۰ ^۵٫۱ ^۵٫۲ ^۵٫۳ ^۵٫۴ Prabhu, N., et al. (2014). Soft Power in India's Foreign Policy. South Asian Survey, 21(1), 56-73.
↑ ^۶٫۰ ^۶٫۱ ^۶٫۲ Kusumaningrum, D. (2024). Cultural Exchange Programs of ICCR. Journal of Cultural Diplomacy, 15(2), 89-104.
↑ Thussu, D. (2020). India's Cultural Diplomacy Through Media. Global Media Journal, 18(1), 112-130.
↑ ^۸٫۰ ^۸٫۱ Mol, H., et al. (2021). Diaspora Engagement in Indian Foreign Policy. Migration Studies, 13(2), 345-360.
↑ Akram, S. (2021). Nation Branding and India's Economic Growth International Relations Quarterly, 12(2), 89-104
↑ ^۱۰٫۰ ^۱۰٫۱ ^۱۰٫۲ Adesina, O. (2016). India's Digital Diplomacy: Origins and Developments. Journal of Asian Studies, 45(3), 112-130.
↑ ^۱۱٫۰ ^۱۱٫۱ Ittefaq, M., et al. (2022). *Digital Diplomacy During COVID-19: India's Experience*. Journal of International Communication, 28(2), 201-218.
↑ ^۱۲٫۰ ^۱۲٫۱ Bhattacharya, S., et al. (2021). Cultural Diplomacy of India. South Asian Studies Review, 34(4), 201-218.
↑ ^۱۳٫۰ ^۱۳٫۱ ^۱۳٫۲ Srinivas, K. (2019). India's Diaspora Diplomacy. Diaspora Studies, 12(3), 234-250
↑ Khan, R., et al. (2021). Cricket Diplomacy Between India and Pakistan. Sport in Society, 24(5), 678-697.
↑ ^۱۵٫۰ ^۱۵٫۱ ^۱۵٫۲ Chhakchhuak, L. (2024). India's Vaccine Diplomacy: Opportunities and Limitations. Global Health Diplomacy, 8(1), 56-73.
↑ ^۱۶٫۰ ^۱۶٫۱ Bajpai, K., et al. (2019). Challenges in India's Public Diplomacy. Asian Journal of Political Science, 27(1), 45-67.

نویسنده مقاله

محمد حسین شعاعی

[:6-1] ۱٫۰ ^۱٫۱ ^۱٫۲ Mazumdar, A. (2020). Objectives of India's Public Diplomacy. International Relations of Asia, 14(3), 289-305.

[:0-2] ۲٫۰ ^۲٫۱ ^۲٫۲ ^۲٫۳ ^۲٫۴ ^۲٫۵ ^۲٫۶ ^۲٫۷ ^۲٫۸ Mahapatra, C. (2016). Historical Evolution of India's Public Diplomacy. Indian Foreign Affairs Journal, 11(1), 45-67.

[:1-3] ۳٫۰ ^۳٫۱ ^۳٫۲ ^۳٫۳ ^۳٫۴ ^۳٫۵ Gull, M., et al. (2020). Institutional Framework of India's Public Diplomacy. International Studies Review, 22(3), 345-360.

[:2-4] ۴٫۰ ^۴٫۱ ^۴٫۲ ^۴٫۳ ^۴٫۴ Kos-Stanisic, L., et al. (2021). Digital Public Diplomacy Strategies. Media and Communication Studies, 9(1), 112-130.

[:3-5] ۵٫۰ ^۵٫۱ ^۵٫۲ ^۵٫۳ ^۵٫۴ Prabhu, N., et al. (2014). Soft Power in India's Foreign Policy. South Asian Survey, 21(1), 56-73.

[:7-6] ۶٫۰ ^۶٫۱ ^۶٫۲ Kusumaningrum, D. (2024). Cultural Exchange Programs of ICCR. Journal of Cultural Diplomacy, 15(2), 89-104.

[7] Thussu, D. (2020). India's Cultural Diplomacy Through Media. Global Media Journal, 18(1), 112-130.

[:8-8] ۸٫۰ ^۸٫۱ Mol, H., et al. (2021). Diaspora Engagement in Indian Foreign Policy. Migration Studies, 13(2), 345-360.

[9] Akram, S. (2021). Nation Branding and India's Economic Growth International Relations Quarterly, 12(2), 89-104

[:10-10] ۱۰٫۰ ^۱۰٫۱ ^۱۰٫۲ Adesina, O. (2016). India's Digital Diplomacy: Origins and Developments. Journal of Asian Studies, 45(3), 112-130.

[:11-11] ۱۱٫۰ ^۱۱٫۱ Ittefaq, M., et al. (2022). *Digital Diplomacy During COVID-19: India's Experience*. Journal of International Communication, 28(2), 201-218.

[:12-12] ۱۲٫۰ ^۱۲٫۱ Bhattacharya, S., et al. (2021). Cultural Diplomacy of India. South Asian Studies Review, 34(4), 201-218.

[:9-13] ۱۳٫۰ ^۱۳٫۱ ^۱۳٫۲ Srinivas, K. (2019). India's Diaspora Diplomacy. Diaspora Studies, 12(3), 234-250

[14] Khan, R., et al. (2021). Cricket Diplomacy Between India and Pakistan. Sport in Society, 24(5), 678-697.

[:4-15] ۱۵٫۰ ^۱۵٫۱ ^۱۵٫۲ Chhakchhuak, L. (2024). India's Vaccine Diplomacy: Opportunities and Limitations. Global Health Diplomacy, 8(1), 56-73.

[:5-16] ۱۶٫۰ ^۱۶٫۱ Bajpai, K., et al. (2019). Challenges in India's Public Diplomacy. Asian Journal of Political Science, 27(1), 45-67.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

[۱۵]

[۱۶]

@@ خط ۱۰۰: / خط ۱۰۰: @@
 == کتابشناسی ==
+<references />
+== نویسنده مقاله ==
+[[محمد حسین شعاعی]]
+[[رده:سیاست خارجی و کنشگری فراملی در حوزه فرهنگی(دیپلماسی فرهنگی و عمومی)]]