بودای خوابیده در افغانستان

بعضی از مورخان و سیاحانی که در دوران قدیم از بامیان بازدید کرده‌اند، علاوه بر مجسمه‌های بزرگ بودا به مجسمه دیگری از بودا اشاره کرده‌اند که از گل رس ساخته شده، در قبر خوابیده و با الوان، طلا، جواهرات و پارچه‌ها مزین شده و در حال واردشدن به بهشت است. در کتاب «حیات» اثر هونستن آمده است که

«در معبدی یک مجسمه بودا دیده می‌شود که به بهشت (Nirvana نیروانا) داخل می‌شود و هزار قدم طول دارد».

طول این مجسمه (هزار قدم) برای محققان باورنکردنی بوده است؛ ازاین‌رو به همین جهت بعضی اژدهای سرخدر را به بودای خفته تعبیر کرده و گفته‌اند، اژدهای سرخدر همان بودای خفته است. در سرخدر (در بامیان) تیغه کوه به گونه‌ای پدید آمده که حالت و شکل اژدهای خوابیده را دارد و به «اژدهای سرخدر» معروف است و برخی گفته‌اند این اژدها همان بودای خفته است.

«یول (Yole) پیشنهاد می‌کند که چنین هیکلی را در تشکیلات طبیعی دیده است که در جنوب دره بامیان چند کیلومتر در غرب بوداهای بزرگ واقع است».

بودای خفته در یک معبد بزرگ قرار داشته و طبعا با اژدهای سرخدر یکی نیست؛ ولی ممکن است طول هزار قدمی بودای خفته اغراق‌آمیز باشد. اگر این بودا، که از گل رس ساخته شده بود، از بین نرفته باشد، ممکن است فعلا روی آن را خاک پوشانده باشد و محل دقیق آن مشخص نباشد.