سبک سنتی آموزش در سودان
همانگونه که پیش از این اشاره شد از دهه چهارم نخستین قرن هجری شمسی، اسلام به سودان، وارد شده است. مسلمانان به تدریج مدرسههای قرآنی ـ خلوههای قرآنی ـ را کشور تأسیس کرده و آنها را در سراسر این سرزمین گسترش دادهاند. آموزش قرآن کریم و احادیث، حفظ قرآن کریم، آموزش زبان عربی و دانش ریاضیات، از مهمترین وظایف این مدرسهها، بهشمار میرود.
بیشتر مدرسههای قرآنی، در کنار مساجد یا اقامتگاههای شیوخ ساخته شدهاند. روش تدریس مدارس، با مدرسههای نوین تفاوت دارد. در خلوهها، برخلاف مدرسههای جدید، سال یا نیمسال تحصیلی مرسوم نیست. از سوی دیگر، به دانشآموزان یا فراگیران، بهصورت گروهی و یکسان درس داده نمیشود. بلکه، مدرّس به هریک از فراگیران، بر حسب استعداد تحصیلی و میزان علاقهمندی او درس میدهد. بنابر این، مدّت دوره آموزشی در خلوه قرآنی برای هر دانش آموز به هوش، استعداد تحصیلی، توانمندی، پشتکار و جدیت او بستگی دارد. هریک از مدرّسان خلوهها، به حدود یکصد دانشآموز، در سطوح مختلف درس میدهد.
دانش آموز در نخسین روزهای ورود به خلوه، با انگشتان خود شکلهایی را بر روی خاک، میکشد و پس از مدّتی تمرین، نوشتن حروف الفبا و برخی کلمات را با همان شیوه میآموزد. هنگام نگارش حروف و کلمات، با شیوه خوانش آنها هم، آشنا میشود.
پس از گذراندن این مرحله، دانش آموز از قلم و مرکّب، برای نوشتن بر روی لوح چوبی استفاده میکند. مرحلهآیات قرآن، احادیث و مطالب درسی، را بر روی لوح مینویسد و چندین بار میخواند تا آیات قرآنی و احادیث مربوط به درس روزانهاش را حفظ کند. پس از پایان تمرین، لوح چوبی را در آب میشوید و آن را برای نوشتنِ درسها و تمرینهای بعدی، آماده میکند (مشاهدات عینی مصطفی امیدی، وابسته فرهنگی سابق ج.ا.اـ خارطوم).