صنعت گردشگری اردن
جهانگردي بين المللي
امروزه صنعت گردشگري به یكي از مهمترين بخش‌هاي اقتصادي تبديل شده است تا حدي كه تعيين كننده سطح توسعه اقتصادي يك كشور به شمار مي رود. اين واقعيت در دانشجويان انگيزه بيشتري براي مطالعه و تحصيل در اين بخش ايجاد كرده است. آنها تلاش مي كنند تا در ابعاد متنوع اين صنعت كه شكل و گستردگي اين پديده رو به رشد را تعيين مي كند، بررسي و پژوهش كنند.
اين در حالي است كه اهميت صنعت گردشگري، مطابق با ماهيت نظام اقتصادي هر كشور و سطح وابستگي درآمد ملي اين صنعت و همچنين در آمد محلي اي كه از ناحيه اين بخش به دست مي آيد، از كشوري به كشور ديگر متفاوت است.
در كشور كوچك مديترانه اي اردن، صنعت گردشگري در دهه 90، بويژه از زمان امضاي پيمان صلح اسرائيل - اردن در سال 1994 (معروف به پيمان وادي عربه)، رشدي روزافزون يافت، دليل ديگر اين پيشرفت، آگاهي بيشتر دولت اردن از نقش حياتي صنعت گردشگري در طرح توسعه اقتصادي بود. بدين ترتيب، اين سرمايه گذاران و بازرگانان وارد صنعت گردشگري شدند و به اين نياز پاسخ مثبت داده و در مناطق مختلف توريستي اردن مانند امان، پترا، درياي مرده و عقبه سرمايه گذاري كنند.
پيش از امضاي پيمان صلح به دليل عدم ثبات در منطقه خاورميانه و وجود بحران‌هاي سياسي، گردشگري محدود بود. اين شرايط همچنين بر تحقيقات و مطالعات دانشگاهي در زمينه گردشگري تأثير گذاشت و آنها را به عناوين مشخصي مانند مناظر باستان شناسي، تاريخي و فرهنگي اردن محدود می نمود كه جاذبه اي براي بازديد كنندگان ايجاد نمي كرد. اين مطالعات تنها تشكل‌هاي سياسي و ساختارهاي دولتي و امپراطوري را كه در دوره‌هاي مختلف بر اردن حاكم بود مورد بررسي قرار مي‌داد. در واقع نقش حياتي اماكن باستاني در صنعت گردشگري ناديده گرفته شده بود در حالي كه اين بخش مي تواند براي اقتصاد ملي و افراد جامعه نقشي اساسي در بازدهي و درآمد زايي داشته باشد. در حقيقت كمبود تحقيق و مطالعات كاف‍‍‍‍ي در اين بخش موانعي جدي براي مراحل توسعه بخش گردشگري به‌وجود آورد، به ويژه از اين رو كه چنين مطالعاتي مي توانند فعالانه به تشخيص اولويت‌هايي براي توسعه صنعت گردشگري كمك كنند و نيازهايي را برطرف كنند كه بايد به منظور ساخت محصولات گردشگري بازارهاي بين المللي جهان را تحت تأثير قرار دهند. (106)
امروز گردشگري به يكي از منابع اقتصادي اردن بدل شده به طوري كه در فاصله سال‌هاي 2010 - 2006 قريب 10 تا 12 درصد توليد ناخالص ملي اين كشور را رقم زده است و در اين فاصله 8 ميليون گردشگر به اردن وارد شده اند كه رقمي معادل 4/3 ميليارد دلار ارز وارد كرده اند. اين رقم بدون ملاحظه گردشگراني است كه براي امور پزشكي به اردن آمده اند.
در سال 2006 بيشترين گردشگران اردن از کشورهاي همسايه و کشورهاي حوزه خليج فارس بودند که شامل حدود 67 درصد گردشگران (1.046.602 نفر) مي‌شوند، که به دليل نزديکي جغرافيايي و هم نژادي همسايگان است. پس از آن، کشورهاي اروپايي با 11 درصد (182.247 نفر) گردشگر، سپس مردم اسرائيل (121.506نفر)، کشورهاي امريکايي (90.251 نفر)، کشورهاي آسيايي (77.621نفر)، کشورهاي افريقايي (4.947نفر) و ساير کشورها (9.947 نفر) به ترتيب بيشترين گردشگر را به اردن اعزام کرده‌اند. (107)
5-10-1 مراکز مهم گردشگري اردن
در ميان شهرهاي اردن، شهر امان بيشترين گردشگر را به خود جلب مي‌کند. حدود 65 درصد از هتل‌هاي اردن در اين شهر قرار دارد. مراکز گردشگري و مراکز خريد و فرهنگي زيادي در اين شهر وجود دارد و جشنواره‌ها و همايش‌هاي متعددي نيز در اين شهر برگزار مي‌شود. پس از امان شهر عقبه و رم و پتراء در جنوب اردن بيشترين ميزان گردشگر را به خود جذب مي‌کنند. شهر عقبه تنها بندر اردن به شمار مي‌رود و مراکز تفريحي و خريد پر‌شماري دارد و از مهم ترين مکانهاي جذب گردشگر در اردن محسوب مي‌شود. پترا به دليل موقعيت خاص تاريخي مرکز گردشگري مهمي‌است. (108) وادي رم نيز به دليل ورزشهاي مختلفي که در آن برگزار مي‌شود از اهميت بالايي برخوردار است.(109)