تئاتر و هنرهای نمایشی اتیوپی

تئاتر در کشور اتیوپی ریشه در تاریخ و تمدن کهن این سرزمین دارد و اجرای نمایش های فرهنگی از گذشته های بسیار دور در این کشور رواج داشته است به گونه ای که قبایل مختلف اتیوپی همواره در مراسم و مناسبت های سنتی خود، علاوه بر رقص و حرکات موزون نمایشی، تئاترهایی سنتی را نیز اجرا کرده و از این طریق بخشی از سنت های کهن به ارث رسیده توسط اجداد و پیشینیان خود را نیز حفظ کرده اند.

وضعیت سنتی هنر نمایش در این کشور تاریخی تا اوایل قرن بیستم به همان سبک قومی قبیلگی ادامه پیدا کرد. در جریان اشغال کوتاه مدت اتیوپی توسط ایتالیا در سال های 1936-1941 میلادی، ایتالیایی ها چند سالن تئاتر در این 237

کشور ( و از جمله در استان ارتیره که در سال 1993 موفق به اخذ استقلال خود از اتیوپی گشت) احداث کردند و هنر تئاتر در اتیوپی به تدریج از حالت سنتی و قبیلگی به سبک نوین و امروزی متمایل گشت.

پس از پایان جنگ جهانی دوم به تدریج تئاتر نوین در اتیوپی شکل گرفت و چند گروه تئاتری در آدیس آبابا

فعالیت خود را آغاز کردند. این نمایشنامه ها که تلفیقی از نمایش های سنتی قومی قبیلگی و تئاتر جدید محسوب می شدند پس از تأسیس نخستن گروه آواز اتیوپی توسط شهرداری آدیس آبابا در سال 1946 و با بهره گیری از ارکستر جدید حالت رسمی به خود گرفته و مقدمات تأسیس نخستین تئاتر ملی اتیوپی را که تلفیقی از گروه ارکستر و تئاتر بود فراهم آوردند. در سال 1955 ساختمان سینمای مارکونی آدیس آبابا که عملیات ساخت آن در زمان اشغال کشور توسط ایتالیایی ها آغاز و به صورت نیمه کاره رها شده بود با دستور امپراطور هایله سلاسی تکمیل شد و سالن تئاتر ملی اتیوپی نام گرفت. مدت کوتاهی پس از آن نیز شهرداری آدیس آبابا با استخدام پروفسور فرانس زلوکر هنرمند و آهنگساز اطریشی فرآیند تثبیت تئاتر نوین را در این کشور سرعت بخشید. در اثر اقدامات این آهنگساز و هنرمند اروپایی نخستین گروه های تئاتری اتیوپی که قرار بود در مراسمی مهم با حضور امپراطور هنرنمایی کنند تشکیل شدند و پس از آن و در دهه 1960 چند گروه تئاتری دیگر نیز در این کشور شکل گرفتند.

هنر تئاتر در دوره حاکمیت هایله ماریام تحت کنترل دقیق دولت قرار گرفت و دولتمردان از انجام هرگونه نمایش انتقادی علیه اقدامات دولت و ورود این هنر به سمت سیاست

238

به شدت ممانعت می کردند. پس از سرنگونی دولت هایله ماریام هنرمندان تئاتری فعالیت خود را توسعه بخشیدند و نمایشنامه هایی در ارتباط با حماسه های جنگجویان راه آزادی و جنایات دولت هایله ماریام را بروی صحنه بردند که با استقبال عموم مردم مواجه گشت . با این همه بتدریج و با اعمال محدودیت هایی علیه هنر تئاتر هنرمندان از ورود به مسائل سیاسی منع گردیدند و دامنه فعالیت آنها به مضامین فرهنگی و هنری متمرکز گشت.

در حال حاضر اجرای تئاترهای کلاسیک در سالن های تئاتر کوچک و بزرگ در آدیس آبابا و دیگر شهرهای کشور ادامه دارد. با این حال به دلیل مشکلات ناشی از کمبود بودجه و عدم حمایت مؤثر وزارت فرهنگ اتیوپی از این هنر، صنعت تئاتر در اتیوپی نیز همچون دیگر کشورهای آفریقایی زیر خط صحرای بزرگ با مشکلات فراوانی مواجه است. با این حال این هنر از طرفداران فراوانی در داخل کشور برخوردار است.

لازم به ذکر است مهم ترین گروه های تئاتری در حال حاضر تحت نظارت تئاتر ملی اتیوپی قرار دارند و نمایشنامه هایی که به روی صحنه می برند دربرگیرنده بخش هایی از تاریخ گذشته این کشور به همراه برخی سنت ها و آداب و رسوم قومی قبیلگی اتیوپی است.

http://www.mysc.gov.net/NationalTheater.html)-

سفر گروه‌های نمایشی به خارج

با توجه به جذابیت های خاص گروه های تئاتری این کشور (بویژه گروه های نمایشی سنتی ) طی یك دهه گذشته و ارائه تسهیلاتی از سوی برخی کشورهای غربی ؛ برخی از این گروه ها قطعاتی را در کشورهای آمریکا ، کانادا ، فرانسه و انگلستان اجرا کرده اند که با استقبال گسترده علاقمندان مواجه شده اند. موضوع اکثر نمایشنامه هایی که در کشورهای غربی به روی صحنه رفته اند را تاریخ قدیم این کشور باستانی و برخی مراسم سنتی اتیوپی تشکیل می دهند.