ادبیات باستان در چین
تا پیش از دوران حاکمیت سلسله‌ی یوان، اندیشمندان و شاعران با گردآوری ادبیات عامیانه، آنها را به‌صورت فاخرانه تدوین و تنظیم نموده و د راختیار پادشاهان قرار می دادند تا با بهره‌گیری از این ادبیات مردمی، حاکمان را با آنچه در میان جامعه می گذشت آشنا سازند و برای رفع مشکلات آنان بکوشند. یعنی نه تنها ادبیاتی برای مردم خلق نمی شد، بلکه ادبیات خلق شده توسط مردمان عادی نیز به پادشاهان تعلق داشت، ولی از دوران سلسله‌ی یوان به بعد، که اندیشمندان چینی، دربار مغولان بی‌فرهنگ و تمدن را شایسته‌ی ارایه ی آثار ادبی خود نمی دانستند، تلاش کردند ادبیاتی خلق کنند که قابل ارایه و فهم عموم مردم باشد تا آنها بتوانند در اوقات فراغت خود از این نوع ادبیات استفاده کنند. لذا، برخلاف گذشته که هدف از ادبیات جلب توجه و رضایت حاکمان و درباریان بود، از این پس تلاش شد ادبیاتی به‌وجود آید که هدف آن کسب رضایت مردم و شامل مسایل و مشکلات روزمره‌ی آنان باشد.[۱]
داستان های کوتاه حکایت هایی درباره ی دیوها و رب النوع ها
در اوایل قرن 18میلادی، در چین منتخب حکایات«حکایت‌هایی درباره‌ی دیوها و رب النوع‌ها» مورد توجه عموم مردم واقع شد. مؤلف این اثر «پو سونلین» با طرز بیان منحصر به فرد خود، حکایات زیادی درخصوص دیو و اهریمن به رشته‌ی تحریر در آورد. «پو سونلین»(1640-1715میلادی) ادیب دوران سلسله‌ی«چینگ» بود. وی درخانوادهای بازرگان به‌دنیا آمد و تمام عمر خود را به‌تدریس اختصاص داد. از میان تعداد بیشمار آثار ادبی او منتخب داستان‌های کوتاه«روایات درباره‌ی دیوها و رب النوع‌ها»، اثری نمونه به‌شمار می آید. این اثر از 431 حکایت تشکیل شده و کوتاهترین آن دارای 200تا 300 کاراکتر وحکایات بلند آن متشکل از چند هزار واژه است.
نویسنده دراین کتاب، ضمن انتقاد از محدودیت‌ها وجمود اصول اخلاقی فئودالی و فساد موجود در نظام آزمون سلطنتی؛ به صورت نمادین، زیباروهایی را ترسیم کرده که به ظاهر زیبارو اما بیرحم و سنگدل هستند. در حکایت«پوست نقاشی شده»، روباه‌ی هست که با چهره‌ی زیبای انسان از طریق مکیدن خون انسان زندگی می کند. «پوسونلین» در این کتاب تعداد زیادی از چهره های به‌ظاهر زنانه و زیباروی، اما در حقیقت روباه صفت را ترسیم کرده و از طریق آن ها خصلت‌های پسندیده‌ی اخلاقی را که انسان ها از آن محروم شده‌اند را ستوده است. این داستان‌های افسان‌های، از آثار ماندگار در تاریخ ادبیات چین به‌شمار میروند که ظرف 200سال اخیر به بیش از 20 زبان خارجی ترجمه شده و در جهان منتشر شده است. بسیاری از این داستان‌ها به‌صورت فیلم و سریال‌های تلویریونی درآمده و پخش شده که مورد پسند بینندگان قرار گرفته است.
یکی دیگر از آثار مهم ادبی دوران باستان چین، کتاب«یادداشت‌های تاریخ نویسان (Records of The Historians)» است که توسط سیماچیان (Sima Qian) (145تا 86 پیش از میلاد)، مورخ نامدار و پدر تاریخ نویسی چین در دوران حاکمیت سلسله‌ی «خن»(←سلسله هان) نوشته شده است. این کتاب علاوه بر مرجع تاریخی بودن مطالبش، از نظر ادبی نیز یک شاهکار به شمار می رود که تأثیر فراوانی در ادبیات این کشور گذاشته است.
ادبيات حماسی در چین
همانگونه که پیشتر گفته شد، ادبیات چینی، ادبیات اشخاص قهرمان نیست، و اگر قهرمانی هم مورد ستایش واقع شده، به خاطر فضایل انسانی قهرمان بوده است نه به خاطر زور بازوی او. به همین دلیل، ادبیات حماسی که بیشتر روی توانایی‌های شخص تأکید می کند هم در ادبیات چینی جایگاه کمتری دارد. اما، به این معنا نیست که هیچ ادبیات حماسی در ادبیات چینی وجود نداشته باشد. آنچه در پی می آید، نمونه‌ای از ادبیات حماسی چین است که عمدتا مربوط به ادبیات اقلیت‌های نژادی چین است.[۲]