کتابخانه های عمومی در چین
تأسيس كتابخانه‌هاي عمومي
در اواخر قرن نوزدهم، چین به تدریج درهای خود را به روی غرب گشود. برخی از نخبگان سیاسی و دانشگاهی نیز ایده‌های علمی پیشرفته‌ی غربی را پذیرفته و به دنبال آن فرهنگ و علوم غربی را در چین رواج دادند.
از آنجا كه كتابخانه مهمترین مركز نشر ایده‌ها و دانش جدید بود، شمار زیادی كتابخانه در همین دوران در سطوح مركزی و استانی و توسط ارگان‌های دولتی و مدارس و دانشگاه‌های وابسته به مسیونرهای مذهبی تاسیس شد. كتابخانه‌ی مشهور «برج گویوئه» نخستین كتابخانه‌ی مدرن چینی، در سال 1902 تأسیس شد كه یكی از اهداف آن روشنگری و احیای فكری مردم از طریق آموزش بود. در این برج كتاب‌های غربی و روزنامه‌های جدیدالانتشار و نشریات ادواری این كشورها در اختیار مردم قرار می‌گرفت و درب سالن‌های مطالعه‌ی این كتابخانه، برخلاف گذشته، به روی عموم مردم باز بود. این كتابخانه، تنها یك مركز نگهداری كتاب نبود، بلكه از طریق آن خدمات مفید دیگری هم به خوانندگان كتاب ارایه می‌شد.
با شروع قرن بیستم، شمار بیشتری از كتابخانه‌های مدرن در استان‌های جِه جیانگ، هوبِی، فوجیان و هونان تأسیس و درهای این مراكز به روی عموم مردم گشوده شد. تا سال 1914، مجموعا 18 كتابخانه‌ی استانی در چین ساخته شد و كتابخانه‌ی پایتخت كه اكنون به كتابخانه‌ی ملی چین تبدیل شده است، در سال 1912 به صورت رسمی افتتاح و در اختیار علاقمندان قرار گرفت. همزمان، كتابخانه‌های دانشگاهی نیز قارچ گونه در سرتاسر کشور راه اندازی شدند كه از جمله‌ی آنها می‌توان به كتابخانه‌ی دانشگاه پایتخت، كتابخانه‌ی دانشگاه چینگ خوا و كتابخانه‌ی دانشگاه تربیت معلم پكن اشاره كرد. در دهه‌ی 1930، تمامی دانشگاه‌ها و دانشكده‌های سراسر چین، دارای كتابخانه‌ی ویژه‌ی خود بودند. مضافا اینكه، شماری كتابخانه‌ی تخصصی و شخصی نیز به وجود آمد. در سال 1938، شمار كتابخانه‌های چین به 5196 باب رسید ولی به دلیل تشدید جنگ داخلی و آغاز جنگ ضد ژاپنی، تنها 391 باب از این كتابخانه‌ها توانستند تا سال 1949 كه جمهوری خلق چین تأسیس شد، به کار خود ادامه دهند.
توسعه‌ی کتابخانه‌های عمومی پس از تأسیس چین نو
در بیش از شصت سال پس از تأسیس جمهوری خلق چین، سیستم کتابداری و كتابخانه‌ای در چین به سرعت رشد كرده و شامل كتابخانه‌های عمومی، دانشگاهی، پژوهشی و تخصصی، شخصی و انواع كتابخانه‌های دیجیتالی می‌گردد. طبق آمار، در سال 2009، شمار انواع كتابخانه‌ها در سراسر چین به بیش از 258 هزار باب رسید. بر اساس آمار رسمی، شمار كتابخانه‌های عمومی در سراسر كشور چین، بیش از 2850 باب با مجموع 85/5 میلیارد جلد كتاب می‌باشد[۱].
افزون بر این، در ساختار فیزیکی و سيستم‌هاي حفظ و نگهداری و قابليت‌هاي حرفه‌اي و سطح و كيفيت ارايه‌ی خدمات كتابخانه‌اي نیز تحول و بهبود چشمگيري حاصل شده است. در حال حاضر، دولت چین با اختصاص سرمايه‌هاي بيشتر، به توسعه‌ی كتابخانه‌هاي كشور پرداخته و مقررات و قوانين ویژه‌ای برای توسعه و مديريت امور کتابخانه‌هاي كشور تنظيم به اجرا گذاشته شده است.
تعداد كتابخانه هاي عمومي در مناطق مختلف چین
| منطقه
(استان-شهر) |
تعداد كتابخانه هاي عمومي | تعداد كتابها
(1000) |
طول قفسه ها | تعداد امانت گيرندگان كتاب | تعداد مراجعه كنندگان
(سال 2009) |
تعداد صندليهاي موجود |
| پكن | 24 | 15888 | 145 | 3886 | 8900 | 12938 |
| تين جين | 31 | 11587 | 103 | 2521 | 6370 | 9486 |
| خه بِي | 164 | 15492 | 296 | 3820 | 5279 | 20457 |
| شنسي | 126 | 11764 | 146 | 1449 | 2415 | 14732 |
| مغولستان داخلي | 113 | 8704 | 297 | 1513 | 2419 | 16607 |
| ليائونينگ | 128 | 27849 | 1017 | 6077 | 14071 | 28395 |
| جي لين | 66 | 13384 | 214 | 1906 | 4431 | 13486 |
| هيلونگ جيانگ | 100 | 15716 | 216 | 2350 | 5604 | 16705 |
| شانگهاي | 29 | 65934 | 431 | 5561 | 14525 | 16839 |
| جيانگسو | 109 | 40710 | 2110 | 14811 | 24448 | 35436 |
| جه جيانگ | 96 | 35517 | 561 | 12144 | 27854 | 34924 |
| آنخويي | 89 | 11362 | 189 | 3552 | 5777 | 15380 |
| فوجيان | 85 | 15424 | 274 | 6366 | 11288 | 22071 |
| جيانگشي | 108 | 14736 | 180 | 3072 | 5157 | 22037 |
| شاندونگ | 150 | 35153 | 515 | 9193 | 15439 | 36011 |
| خِه نان | 142 | 17245 | 290 | 5892 | 9532 | 23680 |
| خوبِي | 107 | 21813 | 1042 | 5971 | 10468 | 27328 |
| خونَن | 120 | 18394 | 365 | 4641 | 9582 | 28552 |
| گواندونگ | 133 | 43674 | 677 | 12375 | 25360 | 28289 |
| گوانگشي | 100 | 17597 | 321 | 3683 | 7738 | 22649 |
| خَي نَن | 20 | 3407 | 234 | 993 | 1340 | 4430 |
| چونگ چينگ | 43 | 9880 | 121 | 2903 | 7603 | 10308 |
| سيچوان | 156 | 24804 | 1198 | 5375 | 9489 | 26160 |
| گويجو | 93 | 8003 | 147 | 1445 | 2134 | 12172 |
| يون نَن | 150 | 15079 | 426 | 3897 | 7700 | 20352 |
| تبت | 4 | 500 | 24 | 9 | 22 | 686 |
| شانسي | 112 | 10588 | 167 | 1903 | 2581 | 12656 |
| گَنسو | 93 | 9510 | 169 | 1981 | 3290 | 12529 |
| چينگ خَي | 44 | 4023 | 85 | 187 | 429 | 3062 |
| نينگ شيا | 20 | 4350 | 93 | 745 | 1556 | 5298 |
| سين كيانگ | 94 | 9338 | 111 | 1818 | 3545 | 11314 |
| جمع كل | 2850 | 585206 | 12163 | 132771 | 258573 | 601519 |
متنوع و ديجيتالي شدن خدمات كتابخانه‌هاي عمومي چین
پس از گذشت سه دهه از اجرای اصلاحات، باتوجه به گسترش استفاده از فناوري نوين اطلاع‌رسانی، تحول جديدي در توسعه‌ی كتابخانه‌هاي چین به وجود آمده و درحال حاضر، شمار زيادي از كتابخانه‌هاي اين كشور برای ارایه‌ی خدمات کتابخانه‌ای، از فناوري ديجيتالي استفاده مي‌كند. در عصر انفجار اطلاعات، يك كتابخانه در صورتي مي‌تواند به حيات مدرن خود ادامه داده و با همتايان خود به رقابت بپردازد كه از سيستم‌هاي جدید فناوری ديجيتالي به بهترين نحو استفاده كرده و با منابع کتابخانه‌های بزرگ و حرفه‌ای در سطح جهاني و ملي ارتباط داشته باشد. امروزه در چین، سيستم كتابخانه‌ی ديجيتالي با سرعت هرچه تمامتر درحال شكل‌گیری و توسعه است. هر كتابخانه مي‌كوشد تا سيستم مديريت اطلاع رساني، سايت اينترنتي، و خدمات دیجیتالی خود را ايجاد و به روز کند. در اين زمینه، كتابخانه‌ی ملي چین، مركز اطلاع‌رساني و اسناد آكادمي علوم چین و كتابخانه‌ی دانشگاه چینگخوا، نه تنها پيشتاز هستند، بلکه مسئولیت دیجیتالی کردن تمام کتابخانه‌های عمومی مهم چین و ایجاد شبکه‌های گسترده‌ی کتابخانه‌ی دیجیتالی مادر را بر عهده دارند. باتوجه به جمعيت زياد كشور چین و گستردگي خوانندگان كتاب، تعدادي كتابخانه‌ی تخصصي با تنوع و کاربرد خاص، مانند کتابخانه‌های کودکان، نابینایان، پژوهشگران، نسخ خطی، و... که هر کدام در زمینه‌ی خاص تخصص داشته و خدمات ویژه‌ای ارایه میکنند نیز راه اندازي شده است. براي نمونه، كتابخانه‌ی ملی چین و كتابخانه‌ی شانگهاي، به لحاظ تنوع، گستردگي، دارا بودن مجموعه‌هاي فراگير كتاب و تسهيلات پيشرفته، برتري‌هاي زيادي نسبت به ساير كتابخانه‌ها دارند و كتابخانه‌ی «تيَنيي» و کتابخانه‌ی جدید پایتخت نيز از نظر ارائه‌ی كتب قديمي و نادر و كمياب براي علاقه‌مندان جذابيت زيادي دارد.[۳]