آب و هوای روسیه
آب و هوای سراسر روسیه خشک و بری است و به علت طولانی بودن زمستان، هوا در بیشتر ایام سال سرد است. میانگین درجه حرارت زمستان در همه کشور به چندین درجه زیر صفر می رسد. دوره یخبندان در نواحی غربی و جنوبی از سه تا چهار ماه، در نواحی مرکزی تا 5 ماه و در نواحی دریای سفید شمالی ، تا 8 ماه دوام می آورد. در بعضی از مواقع سال، شدت سرمای نقاط مختلف کشور به بیش از 40 درجه می رسد. اما در تابستان ها، نواحی مرکزی و جنوبی روسیه نسبتا گرم می شود[۱].
مقدار باران سالانه روسیه با وجود سرمای زیاد قابل توجه نیست و تنها دو مرکز دریای خزر و دریای سیاه مراکز باران زای روسیه اند. نبود عوامل صعود (مانند کوه های بلند) که مانع پیشروی توده های هوا می‌گردد را می توان به عنوان یکی از عوامل مهم در این زمینه ذکر کرد. در قسمت زیادی از خاک روسیه، زمستان سرد و همراه با برف است. میانگین دمای هوا ژانویه 1 تا 5 درجه زیر صفر و در شمال سیبری 30 تا 50 درجه زیر صفر است.تنها در سواحل دریای سیاه در قفقاز دمای هوا در ژانویه اغلب به بالای صفر می رسد. ولی در تابستان تفاوت های حرارتی محسوسی بین شمال و جنوب مشاهده می شود. در مدار قطب شمال میانگین دما در ژوئیه بین 1 تا 2 درجه است. در حالی که در مناطق استپ و دشت جنوب و جنوب شرق بین 24 تا 25 درجه است و گرم ترین منطقه کشور روسیه سواحل دریای خزر می باشد.
طول مدت بدون سرما نیز در روسیه متغیر است. در جنوب توندرا 60 تا 75 روز، دشت های سیبری غربی 110 تا 120 روز و در شمال قفقاز 120 تا 180 روز است. مدت باقی ماندن برف روی زمین نیز در مدار قطب شمال 260 تا 280 روز و در جنوب 60 تا 80 روز می باشد. لایه برف کامچاتکا سیبری غربی از همه ضخیم تر بوده و به یک متر می رسد. در جزایر قطبی (نوایازملیا، سورنایازملیا و جزایر فرانس یوزف) بیش از 40 درصد زمین زیر پوشش یخی است و یخچال های کوهستانی که مساحت کلی آن ها به 3/5 هزار کیلومتر مربع می رسد در شمال قفقاز بزرگ در آلتیا ، کامچاتکا، سایانی ، تایمیر و کوه ها شمال شرق قرار گرفته اند . بعلاوه سیبری و بخش شمالی خاور دور در محل، یخبندان ابدی است که مشکلات زیادی را برای فعالیت اقتصادی در این زمینه ایجاد کرده است و مساحت آن به 10 میلیون کیلومتر مربع می رسد و ضخامت لایه یخ آن در شمال بین 200 تا 500 متر می باشد[۲]. در واقع با آب شدن این برف ها و یخ ها، رودها ذخایر خود را تکمیل می کنند. به همین دلیل طغیان آب در بهار و اوایل تابستان صورت می گیرد (درخاور دور این پدیده عمدتا در نیمه دوم تابستان رخ می دهد) و یخبندان رودخانه ها بین 1 ماه در جنوب بخش اروپایی روسیه و 8 تا 9 ماه در شمال سیبری در نوسان است[۳].