پرش به محتوا

جریان های شاخص اهل سنت عراق

از دانشنامه ملل

جریان‌های شاخص اهل سنت در عراق شامل جریان‌های مذهبی، سیاسی و اجتماعی و حتی برخی جریانهای نظامی و مسلحانه هستند. مهمترین این جریان‌ها عبارتند از:

جریان سنتی مذهبی (علمای کلاسیک)

این جریان ریشه در مدارس فقهی اهل سنت (عمدتاً حنفی) دارد و نمایندگان آن شامل امامان جمعه، خطیبان و علمای دینی در استان‌هایی مانند الانبار، نینوی و صلاح‌الدین هستند. در این جریان تأکید بر فقه، اصول دین، اخلاق اسلامی، و حفظ سنت‌های مذهبی وجود دارد. چهره‌های شاخص این جریان شامل شیخ عبد الملک السعدی، شیخ احمد حسن الطه و شیخ عبد الكریم زیدان هستند.

جریان سلفی

این جریان بر بازگشت به منابع اولیه اسلام (قرآن و سنت) و نفی بدعت‌های مذهبی تاکید دارد. جریان سلفی پیش از سال  ۲۰۰۳ محدود بود، اما پس از سقوط رژیم بعث، رشد قابل توجهی یافت. سلفی‌ها به‌ویژه در مناطق غربی و شمالی عراق (الانبار، موصل، دیالی) حضور دارند و در برخی موارد با جریان‌های جهادی پیوند خورده‌اند.

جریان سیاسی اسلام‌گرای اهل سنت

  شامل گروه‌هایی با رویکرد سیاسی و ایدئولوژیک اسلامی است که در عرصه انتخابات و پارلمان فعال بوده‌اند که از جمله شامل اخوان المسلمین و جبهه توافق بوده اند.

جریان‌های مسلح سنی

  این گروه‌ها، پس از اشغال عراق در سال ۲۰۰۳ شکل گرفتند و در واکنش به حضور نیروهای خارجی و سیاست‌های دولت مرکزی، فعالیت کردند. این جریانها شامل برخی گروههای مقاومت ضد اشغالگری مانند الجیش الإسلامی فی العراق، أنصار السنه وجیش المجاهدین و همچنین گروههای تروریستی  مانند داعش بوده‌اند.

جریان‌های مدنی و روشنفکری

شامل نخبگان دانشگاهی، فعالان مدنی و جوانان تحصیل‌کرده خواهان اصلاحات، همزیستی مذهبی و دموکراسی هستند که در شهرهایی مانند بغداد، موصل و الرمادی بیشتر دیده می‌شوند. این جریانها گرچه نفوذ نهادینه‌ای ندارند، اما در فضاهای اجتماعی و رسانه‌ای مؤثرند[۱].

  1. عبد الرحمن الرواشدی (2014)، "العرب السنه فی العراق: تاریخهم، واقعهم  و مستقبلهم"، مجله البیان، ص 95-200.