نهادها و سازمان‌های فرهنگی افغانستان

از دانشنامه ملل

مهم‌ترین تشکل‌های ادبی و فرهنگی گذشته افغانستان عبارت‌اند از: مرکه پشتو در سال ۱۳۰۱، در زمان امان‌الله خان و به‌منظور گسترش زبان پشتو و حاکمیت قوم پشتون بر کشور پدید آمد. انجمن ادبی کابل در سال ۱۳۱۰ شمسی/ ۱۹۳۱، میلادی در زمان محمد نادرشاه شروع به کار کرد و مجله ادبی کابل را به‌صورت ماهانه به زبان فارسی منتشر می‌کرد.

پشتو تولنه یا آکادمی پشتو در سال ۱۳۱۶/ ۱۹۳۷ تشکیل شد و انجمن ادبی کابل منحل شد. مجله ادبی کابل نیز با حفظ نام از زبان فارسی به زبان پشتو تغییر یافت. در این سال‌ها تعصبات قومی (پشتونیزم) شدت یافت و انجمن ادبی کابل عملا به آکادمی پشتو تبدیل شد. در سال ۱۳۱۷، انجمن ادبی هرات و در سال ۱۳۲۷ کلوپ ادبی هرات تأسیس شد.

انجمن تاریخ افغانستان در سال ۱۳۲۱ به ریاست احمدعلی کهزاد تأسیس شد و تا سال ۱۳۴۰، کهزاد رئیس آن بود. نشریه این انجمن مجله آریانا بود و اولین شماره آن در بهمن ۱۳۲۱، منتشر شد. تأسیس این انجمن سرآغازی برای تحقیقات جدید در تاریخ افغانستان و تدوین تاریخ برای این کشور بود.

اتحادیه نویسندگان جمهوری دمکراتیک افغانستان در ۱۳۵۹، تأسیس شد.

اتحادیه نویسندگان آزاد افغانستان در سال ۱۹۸۵/ ۱۳۶۴ ، در پیشاور تأسیس شد و ابتدا رسول امین ریاست آن را برعهده داشت. محمد عیسی غرجستانی و همکاران او در سال ۱۳۶۲ شورای فرهنگی اسلامی افغانستان را درکویته تأسیس کردند.

شورای ثقافتی جهاد افغانستان در سال ۱۳۶۶، در پاکستان تأسیس شد و نشریه آن «افغان جهاد» نام داشت و به پشتو منتشر می‌شد و از مجاهدان پشتوزبان حمایت می‌کرد.

انجمن نویسندگان افغانستان: در ۱۳۸۶ و انجمن نویسندگان جوان در ۱۳۶۹ تأسیس شد.

مرکز فرهنگی نویسندگان آزاد افغانستان: در سال ۱۳۷۲ تأسیس و وارد صحنه فرهنگی افغانستان شد. افراد این مرکز بیشتر در ایران بودند. در سال ۱۳۷۲ اولین بیانیه آن در قم منتشر شد. بنیاد فرهنگی ملافیض محمد کاتب هزاره در سال ۱۳۷۱ در خارج از افغانستان تأسیس شد.[۱]

نیز نگاه کنید به

کتابشناسی

  1. علی آبادی،علیرضا(1395).جامعه و فرهنگ افغانستان.تهران:موسسه فرهنگی هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی،ص286-287.