مخاطرات طبیعی ژاپن
كمتر جايي در جهان است كه بتواند به لحاظ بلاياي طبيعي با ژاپن رقابت كند، كشوري كه مهيب‌ترين بلاياي طبيعي شامل زلزله، فوران آتش‌فشاني، سونامي و ... را تجربه كرده است (گريتزنر، فيليپس و دسائولنيرز، 2003: 22). اين بلاياي طبيعي بدان اندازه زياد است كه محققي كه درباره بلاياي طبيعي در ژاپن مطالعه مي‌كرد، عنوان اثر خود را «كشور زلزله» برگزيد (الينگتون، 2009: 13). بطور ميانگين اين كشور سالانه 1500 زلزله يعني هر روز 4 زلزله را تجربه مي‌كند. در طول قرن بيستم اين كشور شاهد 13 زلزله 7 ريشتر يا بالاتر از آن بوده است (گريتزنر، فيليپس و دسائولنيرز، 2003: 23).
چنانكه پيشتر اشاره شد، ژاپن به عنوان یک مجمع‌الجزایر استراتوولکانیک در نظر گرفته شده است. این منطقه از لحاظ جغرافیایی درون حلقه آتش اقیانوس آرام واقع شده، منطقه‌ای که به علت فعالیت تکتونیکی (زمین ساختی) بالا و فعالیت‌های آتشفشانی ناشی ازآن و همچنین زمین لرزه شناخته شده است. حدود 80 درصد زمین لرزه‌های دنیا در حلقه آتشفشانی اقیانوس آرام رخ می‌دهد. از این رو ژاپن دارای بالاترین خطر بلایای طبیعی در تمام کشورهای توسعه یافته است. این منطقه جایی است که بیشتر زمین لرزه‌ها و فوران‌های آتشفشانی رخ می‌دهد. سال 1923، زلزله بزرگ کانتو[1] و آتش‌سوزی بعد از آن، بیش از 140000 نفر را در منطقه توکیو كشت، زلزله‌اي كه به لحاظ تلفات انساني هنوز هم بدترين زلزله تاريخ ژاپن است. انرژي آزاده شده در اثر زلزله بزرگ كانتو برابر با انرژي حاصل از انفجار 400 بمب اتمي از نوعي است كه در هيروشيما انداخته شد (الينگتون، 2009: 14). اين زلزله به لحاظ وسعت خرابي نيز، تا زمان وقوع زلزله و سونامي يازده مارس 2011 بدترين بليه طبيعي در ژاپن به شمار مي‌رفت. زلزله بزرگ دیگری، ژانویه 1995 با قدرت 7.2 ریشتر کوبه در کانسای را لرزاند که بیش از 5000 کشته و 37000 زخمی برجای گذاشت، 200 هزار بنا را ویران و 300 هزار نفر را بی‌خانمان کرد (گريتزنر، فيليپس و دسائولنيرز، 2003: 24). 11 مارس 2011، قوی‌ترین زلزله ثبت شده تاریخ ژاپن، منطقه توهوکو را لرزاند که باعث ایجاد امواج تسونامی حتی تا ارتفاع 40 متر شد، که این امواج بیست استان ژاپن را در گرفت، نزدیک به 18 هزار کشته و مفقود برجای گذاشت و باعث انفجار در یکی از نیروگاه‌های اتمی شد، تا نخستین زلزله بعد از جنگ جهانی دوم با بیش از ده هزار کشته و سومین حادثه پرخسارت بعد از میجی شناخته شود (هیگاشی‌نیهون دای‌شین‌سای، 2018).
آتشفشان و رانش زمین، دیگر بلایای طبیعی ژاپن‌اند که معمولا هرساله خساراتی ببار می‌آورند. برای مثال فعالیت مجدد آتشفشان ئونزِن[2] در سال 1993، سی و چهار دانشمند و خبرنگار را به کام مرگ فرستاد و رانش زمین در تابستان همین سال هم، 2000 بنا را ویران کرد (الینگتون، 2009: 17).
ژاپن دو کمربند آتشفشانی با حدود 50 آتشفشان فعال دارد که بیشتر مناطق ژاپن به استثنای جزیره شیکوکو، منطقه کانسای وکانتو را در برگرفته‌اند، هرچند که کوه فوجی در کانتو خود یک آتشفشان است که آخرین بار قرن هیجدهم فوران کرد (الینگتون، 2009: 16). اکثر این آتشفشان‌ها بخشی از حلقه آتش اقیانوس آرام‌اند. ژاپن بین صفحات تکتونیکی (زمین ساختی) آمریکای شمالی، فیلیپین، اوراسیا و اقیانوس آرام واقع شده است.
در کنار تمام مخاطرات طبیعی که ژاپن را تهدید می‌کند، وضعیت صنعت هسته‌ای این کشور نیز که پس از جنگ جهانی دوم با توسعه‌ای خیره کننده همراه بوده و این کشور را به یکی از پیشتازان تولید انرژی اتمی و استفاده از آن بدل ساخته، به عنوان یک نقطه‌ی ضعف و تهدید جدی برای این کشور در هنگام بروز بلایای طبیعی بدل گشته است. چنان که در زلزله‌یِ 11 مارس 2011 و سونامی ناشی از آن، حادثه اتمی فوکوشیما[3] رخ داد، که آلودگی‌های زیست‌محیطی زیادی در پی داشت (هیگاشی‌نیهون‌دای‌شین‌سای، 2018).
[1] 関東大震災/Kantō daishinsai: در منطقه کانتو با محوریت دو شهر بزرگ توکیو و یوکوهاما رخ داد.
[2] 雲仙岳/Unzendake: کوه آتشفشان فعال واقع در استان ناگازاکی.
[3] 福島/Fukushima.