زبان رسمی کانادا
کانادا دارای دو زبان رسمی انگلیسی و فرانسه است. در ژوئیه سال ۱۹۶۹م، براساس قانون «زبان رسمی کانادا» استفاده از هر دو زبان انگلیسی و فرانسه در سراسر دولت فدرال قانونی شد. این مسأله روندی را آغاز کرد که طی آن رسماً این کشور خود را به عنوان یک ملت دو زبانه شناخت و آن را باور کرد. انگلیسی زبانها و فرانسوی زبانها جایگاه برابری در پارلمان، دادگاههای فدرال و در تمامی نهادهای فدرال پيدا كردند. در صورتی که در امور خاص تقاضاها به مقدار کافی باشد، مردم این حق را دارند که خدمات دولت فدرال را به انگلیسی و یا فرانسوی دریافت کنند. براساس آمارها، زبان مادري 59 درصد از مردم انگليسي است؛ در حالي كه فرانسوي زبان مادري 23 درصد جمعيت اين كشور است. همچنين، ۹۸ درصد کاناداییها حداقل به یکی از این دو زبان صحبت میکنند، 5/67 درصد تنها به زبان انگلیسی و 3/13 درصد به زبان فرانسه و 8/17 درصد به هر دو زبان سخن میگویند. توزيع جمعيت بر حسب زبان در ايالتهاي مختلف متفاوت است. براي مثال، در استان انتاريو اغلب مردم به زبان انگليسي سخن میگویند، در حالي كه در ايالت کبک، مردم بیشتر به زبان فرانسوی صحبت میكنند. اما در مناطق دیگر اين كشور نیز جمعیت فرانسوی زبان و انگليسي زبان به نسبتهاي متفاوت توزيع شدهاند. براي مثال، در بخشهای شمالی نیوبرانزویک، بخشهای شمالی، شرقی و جنوب غربی انتاریو و بخشهای جنوبی مانیتوبا زبان فرانسه متداول است.[1] برخي از استان هاي اين كشور به طور رسمي دو زبانه هستند. به عنوان مثال، قانون اساسي استان نیوبرانزویک استفاده از دو زبان رسمی را قانوني كرده است. مردمان استانهاي مانیتوبا، انتاریو و کبک نيز به هر دو زبان صحبت میکنند و مکاتبات خود را به هر دو زبان انجام میدهند.
در اين كشور زبانهای غیررسمی نیز اهمیت زیادی دارند و بيش از 5 ميليون نفر به این زبانها صحبت میکنند. در كانادا ميتوان بيش از 100 زبان را شنيد.[2] زبان هاي چینی (زبان اول و مورد استفاده حدود يك ميليون نفر است)، ایتالیایی، آلمانی، پنجابی، فارسي، عربي، پرتغالي، لهستاني، اسپانيايي، ويتنامي، يوناني، اوكرايني، هندي، تاگالوگ، كِري، اينوكتيتوت و... از دیگرزبانهاي غيررسمي این کشور به شمار ميآيند.
در اين كشور زبانهاي منحصربه فرد هم وجود دارند. براي مثال، در شمال قطبي آوازهاي «آيا - يايت» اينويتها همچون نقشههاي شفاهي براي چشماندازهاي گمراه كننده عمل ميكنند. به عقيده زبانشناسان، در آنجا حتي الگوهاي وزش باد در برف نيز راه رسيدن به مقصد را به افراد نشان ميدهند]1 و 2[.
[1] . برنامههاي آموزش دائمي زبان فرانسوي در مدارس كانادا مهياست. اين برنامهها، مطالعه و يادگيري زبان فرانسوي را براي دانشآموزان سراسر كشور فراهم ميكنند. ميزان مشاركت طبق موقعيت افراد در كانادا و نيز بر اساس سطح كلاس در مدارسي كه آموزش دائمي زبان فرانسوي ارائه ميشود، متفاوت است. گروههايي كه منافع دو زبانگي را در تشكيل نيروي كار آينده و در شالوه اقتصادي ميبينند، از مشاركت در برنامههاي آموزش دائمي زبان فرانسه بيشتر حمايت ميكنند.
[2] . براي مثال در تورنتو، علاوه بر زبانهاي رسمي ، زبانهاي غيررسمي گوناگوني از سوي مهاجران مورد استفاده قرار ميگيرد.