صنعت گردشگری ژاپن
از سال 2011 تا 2015 ميزان ورود گردشگر خارجي به ژاپن سالانه 30 درصد رشد داشت (رجوع به نمودار شماره 2) كه از اين لحاظ سريعترين رشد در جهان محسوب می‌شد. اين در حالي رخ داد كه اين كشور به خصوص بعد از رشد سریع اقتصادي و بدل شدن به اقتصاد دوم جهان هميشه به عنوان كشوري مطرح می‌شد كه تراز گردشگري آن منفي بود. به اين معني كه تعداد گردشگران ژاپني كه به خارج مي‌رفتند و هزينه‌اي كه مي‌كردند بسيار بيشتر از در آمد گردشگري خارجي اين كشور و گردشگراني بود كه به اين كشور مي‌آمدند. اين روند تا سال 2013 ادامه داشت.
پيامدهاي ناشي از ركود اقتصادي در دهه 1990، ژاپني‌ها را متوجه صنعت گردشگري كرد.
در اوايل دهه 2000 دولت اين كشور پويشي با عنوان «پويش ديدار از ژاپن»[1] به راه انداخت كه هدفش رساندن تعداد گردشگران خارجي ورودي به اين كشور به 10 ميليون نفر در سال 2010 بود.
زمان راه اندازي اين پويش يعني سال 2003 تعداد گردشگران خارجي ورودي ژاپن حدود 5 ميليون نفر بود كه اختلافي 16 ميليون نفري با تعداد گردشگران ژاپني خروجي از كشور داشت.
اما به خاطر مشكلاتي چون بحران مالي جهاني ما بین سال‌های 2007 تا 2012، زلزله بزرگ توهوكو و انفجار نيروگاه هسته‌اي فوكوشيما در 2011 اين هدف تا سال 2013 محقق نشد. نمودار شماره 2 كه با استناد به كتاب سفيد سازمان گردشگري ژاپن در سال 2020 ترسيم شده است، ميزان گردشگران خارجي ورودي ژاپن را در فاصله سال‌هاي 2003 تا 2018 نشان مي‌دهد.
همان طور كه در نمودار به خوبي مشخص است، سال 2013 تعداد گردشگران خارجي ورودي به ژاپن به 10 ميليون و 360 هزار نفر رسيد و بالاخره هدف پويش ديدار از ژاپن محقق شد. از اين سال به بعد و تا 2018 هر ساله بر تعداد گردشگران ورودي به ژاپن افزوده شده به طوري كه اين تعداد در سال 2018 به بيش از 31 ميليون نفر رسيد. سهم اصلي در اين تعداد گردشگر را كشورهاي شرق و جنوب شرق آسيا داشتند. چين با 26.9 درصد مجموع گردشگران ورودي به ژاپن رتبه نخست و بعد از آن به ترتيب كره جنوبي (24.2%)، تايوان (15.3%)، هنگ كنگ (7.1%)، آمريكا (4.9%)، تايلند (3.6% ) قرار داشتند (همان: 11). در اين سال اين كشور به لحاظ تعداد جذب گردشگر بين‌المللي، بعد از چين و تايلند رتبه سوم آسيا و بعد از كشورهايي چون فرانسه، اسپانيا، آمريكا، چين، ايتاليا، مكزيك، انگلستان، تركيه، آلمان و تايلند رتبه 11 جهان را به خود اختصاص داد (همان: 6).
از لحاظ در آمد حاصل از جذب گردشگر هم، ژاپن با در آمد سالانه 41 ميليارد دلار در سال 2018 در رتبه هشتم جهان قرار گرفت و اين در حالي است كه درآمد سالانه اين كشور سال قبل آن 34 ميليارد دلار بود (همان: 8). سهم عمده اين درآمد از گردشگران چيني (38.4%) بود و بعد از آن گردشگران تايواني (13%) و كره‌اي (11.6%) قرار داشتند (همان: 12). همچنين در سال 2018 ژاپني‌ها حدود 20 ميليارد دلار براي سفر به خارج از ژاپن هزينه كردند كه از اين لحاظ جايگاه پانزدهم را در جهان داشتند و اين در حالي است كه سال 2017 آنها با 18 ميليارد دلار هزینه جايگاه هيجدهم جهان را داشتند (همان: 9). در سال 2018 نزديك به 19 ميليون ژاپني به سفر خارج از كشور رفتند (همان: 21) كه پنج مقصد اصلي سفر آنها آمريكا، چين، كره جنوبي، تايلند و تايوان بود (همان: 22).
هدف ژاپن استفاده از ظرفيت‌هاي گردشگري براي توسعه اقتصادي كشور بود كه به خوبي توانست اين هدف را تحقق بخشد. در راستاي تحقق اين هدف دولت اين كشور سال 2008 سازمان گردشگري[2] را تأسيس نمود كه هر چند زير مجموعه وزارت زمين، زيرساخت‌ها، حمل و نقل و گردشگري[3] است، اما همانند سازمان فرهنگ سازماني بيروني (گايكيوكو) محسوب شده و استقلال عمل زيادي در سياست‌گذاري و اجرا دارد. وظيفه اين سازمان ايجاد بسترهاي لازم براي توسعه و ترويج صنعت گردشگري ژاپن است.
[1] ビジット・ジャパン・キャンペーン/Visit JAPAN Campaign.
[2] 観光庁/Kankō chō/Japan Tourism Agency.
[3] 国土交通省/Kokudo kōtsū shō/Ministry of Land, Infrastructure, Transport and Tourism.